1, 2. Anton anibersaryo so kaukolan ya imanoen na amin ya Kristiano, tan akin?

NO NARENGEL moy salitan anibersaryo, antoy nanonotan mo? No walay asawam, nayarin ibagam, “Say anibersaryoy kasal mi.” Parad arum, nayarin say nanonotan da et say holiday ya seselebraan na bansa, a singa say Independence Day. Balet, walay antam ya holiday na interon bansa ya 3,500 taon lan seselebraan?

² Satan ya anibersaryo et say Paskua. Selebrasyon itan na inkibulos na Israel manlapud impakaaripen ed Ehipto. Nepeg ya importante itan ed sika. Akin? Ta apektaen na satan so pigaran aspekto na bilay mo. Balet ompan ibagam, ‘Aliwa ak balet ya Judio, akin et kaukolan kon imanoen itan ey?’ Ibabaga na Biblia: “Si Kristo a paskua tayo et nibagat la.” (1 Cor. 5:7) Pian natalosan tayon maong itan, kaukolan tayon amtaen so nipaakar ed Judion Paskua tan say pikonektaan na satan ed ganggan ya inter ed amin ya Kristiano.

3, 4. Antoy agawa antis na unonan Paskua?

³ Anggan saray aliwan Judio et walan walay amta rad samay agawa antis na unonan Paskua. Nayarin abasa ra itan diad libro na Exodo, inistoryad sikara, odino abantayan day nipaakar ed satan.

⁴ Sanen pigay taon ya naaripen iray Israelita ed Ehipto, imbaki nen Jehova si Moises tan say kuya ton si Aaron ed Faraon pian kerewen ya ibulos iray totoo To. Ag-inmabuloy so malastog ya ari na Ehipto, kanian aminpiga iran sinalot nen Jehova. Insan labat imbulos na Faraon iray Israelita sanen indapo na Dios so komasamplon salot, say impatey na amin a panguloan ya Ehipsio.—Exo. 1:11; 3:9, 10; 5:1, 2; 11:1, 5.

5. Antoy kaukolan ya gawaen na saray Israelita antis iran nibulos? (Nengnengen so litratod gapo na sayan artikulo.)

 ⁵ Balet, antoy kaukolan ya gawaen na saray Israelita antis iran nibulos? Ngalngali la spring equinox * ed saman diad bulan na Abib odino Nisan, * 1513 B.C.E. Imbaga na Dios ya diad komasamplon agew na saman ya bulan, kaukolan ya manparaan iray Israelita parad agew na Nisan 14. Ginmapo iman ya agew diad pansirunget, ta diad saray Hebreo et onggagapoy sanagew manlapud kaselek na agew anggad onsublay ya iselek na agew. Diad Nisan 14, kaukolan ya mamatey na kalakian ya karnero (odino kanding) so kada pamilya tan ipuranis day dala to diad duaran lusek na puerta tan diad bandad tagey na puerta na abung da. (Exo. 12:3-7, 22, 23) Kaukolan dan kanen so inkalot ya karnero, anggapoy lebaduran tinapay, tan ampait a pisipising. Tan ondalan so anghel na Dios ed dalin na Ehipto tan pateyen toy amin ya panguloan ya Ehipsio, balet makaliktar iray matulok ya Israelita. Insan la nibulos so totoo na Dios.—Exo. 12:8-13, 29-32.

6. Akin a kaukolan a tinaon ya selebraan na saray Israelita so Paskua?

⁶ Kaukolan ya nodnonoten na saray Israelita so inkibulos da. Inkuan na Dios ed sikara: “Nodnonoten yo so sayan agew, tan agamilen yo a sakey a piesta ed kinen Jehova. Pati dia ed saray kailalakan yo agamilen yo a piesta a panuliranan a magnayon.” Say Paskua et kaukolan ya tumbokan na pitoy agew ya selebrasyon. Anggaman diad Nisan 14 so aktual ya agew na Paskua, tatawagen met ya Paskua so interon waloy agew ya selebrasyon. (Exo. 12:14-17; Luc. 22:1; Juan 18:28; 19:14) Say Paskua et sakey ed saray piesta (“anibersaryo,” The Bible in Living English) ya ingganggan ed saray Hebreo a tinaon ya selebraan.—2 Awa. 8:13.

7. Antoy inggapo nen Jesus diad samay unor ya Paskua?

⁷ Lapud Judio si Jesus tan saray apostol to, sakop ira na Mosaikon Ganggan. Kanian, sinelebraan da so tinaon ya Paskua. (Mat. 26:17-19) Diad samay unor lan Paskua, inggapo nen Jesus so balon selebrasyon a kaukolan ya tinaon a nodnonoten na saray patumbok to—say Pangdem na Katawan. Balet diad anton agew da iya gawaen?

8. Antoy nitepet tayo nipaakar ed Paskua tan Pangdem na Katawan?

⁸ Kayarin mismo na impanselebra day unor tan makasulatan a Paskua, inggapo nen Jesus so Pangdem na Katawan. Kanian diad parehon agew so impanselebra dad Pangdem na Katawan tan Paskua. Balet ompan naimanom ya nandumaay agew na panseselebra tayoy Memoryal na impatey na Kristo ed Paskua na saray Judio natan. Akin et nandumaan? Naamtaan tayoy ebat no imanoen tayoy ganggan na Dios ed saray Israelita. Kayarin imbaga nen Moises a nepeg ya ‘pateyen na muyong na Israel’ so kordero, impalinew to no dinan a parte na Nisan 14 da itan gawaen.—Basaen so Exodo 12:5, 6.

9. Base ed Exodo 12:6, kapigan nepeg ya pateyen so kordero parad Paskua? (Nengnengen met so kahon ya  “Anton Parte na Agew?”)

⁹ Base ed Exodo 12:6, kaukolan ya pateyen so kordero “no labi.” Say impangipatalos na arum ed satan, kaiba lay Tanakh na saray Judio, et “diad pansirunget”  odino “kaselek na agew.” Kanian kaukolan ya pateyen so kordero kaselek na agew balet legan ya wala ni liwawa, salanti diad gapo na Nisan 14.

10. Parad arum, kapigan so impamatey ed kordero, balet no ontan, antoy nitepet tayo?

¹⁰ Kalabas na panaon, inisip na arum ya Judio a mangalay dakel ya oras so pamatey ed amin ya korderon aawiten ed templo. Kanian, abaloan dan say tutukoyen na Exodo 12:6 et say sampot na Nisan 14, kayari kaagwan anggad kaselek na agew. Balet no ontan, kapigan so pangan dad satan? Imbaga nen Professor Jonathan Klawans ya nayarin say impangan dad satan et diad Nisan 15. Balet inamin to ya ag-iya espisipikon ibabaga na libro na Biblia ya Exodo. Imbaga to met ya ag-ingen binitla na saray sulsulat na Rabbi no panon ya seselebraan so Seder [Paskua] antis ya aderal so Templo nen 70 C.E.

11. (a) Anto ray sinagmak nen Jesus diad Paskua na 33 C.E.? (b) Akin et tinawag ya “baleg” a Sabaton so Nisan 15, 33 C.E.? (Nengnengen so footnote.)

¹¹ Kanian, kapigan sinelebraan so pangdem ed Paskua nen 33 C.E.? Antis na Paskua nen Nisan 13, legan a manasingger so agew a “nepeg ya iyapay so bagat ed paskua,” imbaki nen Jesus si Pedro tan Juan: “La kayo tan iparaan yoy pangdeman tayo ed paskua.” (Luc. 22:7, 8) ‘Et sinmabi so agew’ pian kanen so pangdem ed Paskua, kaselek na agew ed Nisan 14, Huebes na labi. Kinan itan nen Jesus kaiba iray apostol to, insan to inggapo so Pangdem na Katawan. (Luc. 22:14, 15) Diad saman a labi et inaresto tan inusay si Jesus. Tan impasak ed panamairapan a kiew diad bandad kaagwan na Nisan 14, tan inatey ed ngarem. (Juan 19:14) Kanian, “si Kristo a paskua tayo et nibagat” diad parehon agew na impamatey ed kordero parad Paskua. (1 Cor. 5:7; 11:23; Mat. 26:2) Tan imponpon si Jesus antis na Nisan 15. *—Lev. 23:5-7; Luc. 23:54.

12, 13. Panon a makapibiang iray Judion ananak diad selebrasyon na Paskua?

¹² Pawilen tayo pa imay agawad Ehipto. Imbaga nen Moises ya kaukolan ya nodnonoten na totoo na Dios so Paskua; sakey itan ya “magnayon” a ganggan. Bilang kabiangan na tinaon ya Paskua, tepetan  na ananak iray atateng da no akin ya seselebraan da itan. (Basaen so Exodo 12:24-27; Deu. 6:20-23) Kanian, anggan saray ugugaw et “nodnonoten” da so Paskua tan makaaral ira.—Exo. 12:14.

¹³ Diad onsublay iran henerasyon, nipasa na atateng ed ananak da iray importantin leksion. Singa bilang, naaralan dan sarag nen Jehova ya protektaan iray mandadayew ed sikato. Naaralan da met ya sikatoy aliwan misteryo tan agnaasinggeran a dios. Imbes si Jehova et tua tan mabilay a Dios ya interesadod totoo to tan ontutulong ed sikara. Pinaneknekan to iya diad impanalimbeng tod saray panguloan ya Israelita “sanen dinusa to so saray Ehipsios.” Inliktar to ray panguloan.

14. Anton leksion ed Paskua so nayarin ibangat na Kristianon atateng ed ananak da?

¹⁴ Tua, ag-ingganggan ed sikayo ran Kristianon atateng natan a tinaon ya istoryaen ed anak yo so nipaakar ed Paskua. Balet kasin ibabangat yod ananak yo ya proprotektaan na Dios so totoo to? Nalilikas da kasi ya talagan manisia kayon proprotektaan nen Jehova so totoo to anggad natan? (Sal. 27:11; Isa. 12:2) Tan ibabangat yo kasi iya a singa kayo mansesermon odino diad maaron paraan? Makatulong iyan leksion pian lalon manmatalek ed si Jehova so pamilya yo.

15, 16. Antoy naaralan tayod si Jehova no dalepdepen tayoy salaysay nipaakar ed Paskua tan Exodo?

¹⁵ Aliwa labat lan say pakayari nen Jehova ya manalimbeng so naaralan tayod Paskua. Inliktar to met iray Israelita, ‘inala to ra ed Ehipto.’ Imadyin mo pay agawa. Sikaray inggiya na lusek a lurem tan lusek ya apoy. Binelsay nen Jehova so Ambalangan Dayat tan dinmalan ira ditan. Sanen akabaliw la ra, anengneng dan tinmabon so danum ed amin ya militar na Ehipto. Insan saray akaliktar ya Israelita et angansion na panangidayew: “Kantaan ko si Jehova, . . . say kabayo tan say nankabayo inpataboy to ed dayat. Si Jehova so biskeg ko tan kantak, tan sikato so nagmaliw a kilabanan ko.”—Exo. 13:14, 21, 22; 15:1, 2; Sal. 136:11-15.

¹⁶ No walay ananak yo, tutulongan yo ra kasin manmatalek ed si Jehova bilang Manangiliktar? Diad panagsalita tan panagdesisyon yo, nalikas da kasi talek yod Sikato? Nayarin ipila yod Panagdayew na Pamilya yo so Exodo kapitulo 12-15 tan idanet no panon ya inliktar nen Jehova iray totoo to. Tan diad onsublay, nayari yo met ya aralen so Gawa 7:30-36 odino Daniel 3:16-18, 26-28. On, balanglan wala lad edad odino ugaw ni et makapanmatalek tayo ya anggad natan et siansia nin Manangiliktar si Jehova. No panon ton inliktar iray totoo to nen panaon nen Moises, iliktar to tayo met diad arapen.—Basaen so 1 Tesalonica 1:9, 10.

17, 18. Antoy nanonotan tayo no pawilen tayo imay impangusar ed dala nen inmunan Paskua?

¹⁷ Agseselebraan na saray tuan Kristiano so Judion Paskua, ta kabiangan itan na Mosaikon Ganggan, tan ag-itayo sakop na satan. (Roma 10:4; Col. 2:13-16) Imbes, nonodnonoten tayo so sananey ya anibersaryo, say impatey na Anak na Dios. Balet, wala ray naaralan tayod Paskua ya inggapo diad Ehipto.

¹⁸ Say dala na kordero ya impuranis ed duaran lusek na puerta tan diad bandad tagey na puerta na abung so akapangiliktar na bilay. Diad panaon tayo, ag-itayo mangibabagat ed Dios na ayayep—balanglan diad Paskua o arum ni ran panaon. Balet walay mas maabig ya bagat a permanentin makapangiliktar na bilay. Insulat nen apostol Pablo so nipaakar ed “kongregasyon na saray panguloan a nilista ed tawen.” Niliktar iray alanaan ya Kristiano panamegley na “dala ya inwalsik,” say dala nen Jesus. (Heb. 12:23, 24) Walaan met na ilalo ya manbilay ya andi-angga diad dalin iray arum a karnero panamegley na satan a dala. Nepeg dan naynay ya panonotan so inkasikara ed sayan sipan: “Diad impanondon to ed sikatayo ed panamegley na dala to et nibulos itayo, salanti, naperdona iray impakalingo tayo, unong ed inkadaakan na agnaparaan a kaabigan na Dios.”—Efe. 1:7.

19. Panon ya napabiskeg so talek tayod propesiya diad samay paraan na impamatey ed kordero ed Paskua?

¹⁹ Sanen pinatey na saray Israelita so kordero a parad pangdem ed Paskua, ingganggan iran agda puputeren so anggan sakey a pukel to. (Exo. 12:46; Num. 9:11, 12) Ontan met kasi so gawaen ed “Kordero na Dios” ya mangitaryay dondon? (Juan 1:29) Sikatoy impasak kaibay duaran kriminal. Kinerew na saray Judio ed si Pilato ya puteren so pukel na lalakin impasak pian ompatey la ra. Diad ontan et ag-ira mansiansian akapasak ed palitek anggad Nisan 15, ya doblin Sabaton. Pinuter na saray sundalo so bikking na duaran kriminal, “balet sanen isublay da lay Jesus, anengneng dan inatey la kanian agda la pinuter iray bikking to.” (Juan 19:31-34) Miparad satan imay gagawaen ed kordero diad Paskua. Kanian, nibaga a say kordero et “mangiyaanino” ed bagat nen Jesus nen Nisan 14, 33 C.E. (Heb. 10:1) Sinumpal na saya so walad Salmo 34:20, tan mamabiskeg iyad talek tayod saray propesiya ed Biblia.

20. Antoy sankaimanon pandumaan na Paskua tan Pangdem na Katawan?

²⁰ Balet, walay pidumaan na impanselebra ed Paskua tan ed imbaga nen Jesus ya pannodnonot ed Pangdem na Katawan. Diad Ehipto, kinan na saray Israelita so laman na kordero balet agda ininum so dala to. Midumaan itan ed ingganggan nen Jesus ya gawaen na saray disipulo to. Imbaga to ya saray miuley ed sikato “diad panarian na Dios” et nepeg ya mangan na tinapay tan oninum na alak bilang simbolo na laman tan dala to. Diad onsublay ya artikulo, dakel ni naaralan tayo nipaakar ed saya.—Mar. 14:22-25.

21. Akin ya makagunggonan aralen so nipaakar ed Paskua?

²¹ Seguradon say Paskua et importantin parte na history na saray Israelita, tan dakel so naaralan tayod satan. Kanian anggaman saray Judio, aliwan saray Kristiano, so ingganggan ya ‘mannodnonot’ ed satan, kaukolan tayon amtaen itan tan ipapuso so naaralan tayo bilang kabiangan na “interon Kasulatan [ya] impuyan na Dios.”—2 Tim. 3:16.