Onlad karga

Onlad saray karga

Prinotektaan Ira nen Jehova ed Anino na Saray Palandey

Prinotektaan Ira nen Jehova ed Anino na Saray Palandey

SAKEY a kabuasan, nen nilukasan na bii so puertay abung to, naimano toy sakey a kahon. Inala to itan tan ninengneng toy kaliberliber, balet anggapo met so toon wadman. Ompan nen labi et walay angitilak ed satan. Nilukasan to na daiset imay kahon insan linmoob ya tampol tan inkapot toy puerta. Sebel ya literatura so karga na satan! Nilakalakap to, tan akisalamat ed si Jehova lapud satan ya papablien ya espiritual a naakan.

Ontan iray agawa diad Germany legan na 1930’s. Nen ginmapon nanuley iray Nazi nen 1933 diad satan a bansa, sinebelan so kimey na Saray Tasi nen Jehova ed dakel a pasen. “Matalek kamin anggapoy ganggan na too a makayarin mamatunda ed pangiyabawag na ngaran nen Jehova,” so inkuan nen Richard Rudolph, a masulok ya 100 años to la natan. * “Importantid panagaral tan pampulong mi iray literaturad Biblia. Balet mair-irap so makaala ta sebel la. Agmi amta no panon mi nin nituloy so pampulong.” Naamtaan lanlamang nen Richard ya diad nikadkaduman paraan et sarag toy ontulong pian nituloy so kimey. Gawaen itan diad anino na saray palandey.—Uko. 9:36.

DIAD DADALANAN NA SARAY MANAGPUSLIT

No tontonen mo so ilog Elbe (o Labe), nasabim so Giant Mountains (Krkonoše), ya walad ketegan natan na Czech Republic tan Poland. Anggano manga 1,600 metro labat so kaatagey na sarayan palandey, tinawag irayan arctic island diad pegley na Europe. Diad kapalduan taon et angapal so niebe, ya nasabi toy anggad 3 metro. Manguman-uman so klima kanian no agmaalwar so sakey, ompan naabetan na makapal ya kelpa ya bigla labat lan ompaliber ed toktok na sarayan palandey.

Diad dakel a siglo, sarayan kapalandeyan so pinagka-ketegan na saray probinsya, panarian, tan estado. Mapeligro tan aliwan mainomay ya tontonen so dalan kanian diad sarayan palandey so  pangipupuslitan na saray produkto nensaman. Nen 1930’s, sanen say Giant Mountains so ketegan na Czechoslovakia tan Germany, inusar na saray Tasi so datin dadalanan na saray managpuslit. Parad anto? Pian mangipuslit na saray papablien ya literaturad Biblia. Sakey ed saratan si Richard.

Singa labat manpapasyar iray agagin angipuslit na literatura diad Giant Mountains paonlad Germany

DELIKADON “PANAGPASYAR”

“Kada Sabado, sikami ran babalolaki et ontatatdang ed palandey, manga pitora o mas dakel ni kada grupo tan kunwari et singa kami labat manpasyar,” so istorya nen Richard. “Manga taloy oras min akaren so parte na palandey ya teritorya na Germany, ya anggad makasabi kamid Špindlerův Mlýn—lugar itan ya papasyaren na totoo tan manga 16.5 kilometroy kaarawi tod teritorya na Czech. Nensaman, dakel ya German so manaayam ditan. Walay sakey ya dumaralos ya akitulongan ed saray agagi. Amay karumata to ya pangiluluganan tod saray bakasyonista so uusaren to sano onlad asingger ya baley ya pangaalaan to na saray akakahon ya literaturan impawit ed tren a nanlapu nid Prague. Awiten to iratan ya kahon diad farm to tan iyamot tod kawalaan na saray bunton na dayami tan alagaren toy isabi na agagi ya mangawit ed saratan ya literatura diad Germany.”

Intuloy ni nen Richard: “Kasabi mid satan a farm, iramay awit min backpack ya makakargay ambelat et panopanoen mi. Manga 50 kilos so awiten na kada sakey.” Pian ag-ira nahalata, alagaren da nin ombilunget—onggapo ran manakar kaselek na agew tan makasabi rad abung da antis ya onliwawa. Oniay istorya nen Ernst Wiesner, manangasikaso na sirkito ed Germany ed saman a panaon: “Unona lan manakar so duaran brother, tan no walay nasabat da, isilew dan tampol so flashlight da. Sinyalis itan ed saray manumtumbok ya brother ya akaawit na ambelat iran backpack tan manga 100 metro so kaarawi da ya onamot ni rad kakiewan. Alagaren day ipawil na saramay duaran akaunan brother ya mangibagay password, a sinimban uumanen.” Balet aliwan saray pulis na Germany labat so peligro.

“Aminsan a labi, kaukolan koy man-overtime ed trabahok,” so kuan nen Richard, “kanian akauna  la ra may arum ya brother tan tinmumbok ak la. Ambilbilunget tan makelpa, insan uran ni kanian mankettel ak. Abalang ak, tan pigay oras kon inanap so dalan. Dakel lay inatey ya hiker lapud abalang irad dalan. Akapannengneng kami labat na saramay akaunan brother nen papawil la ra nen palbangon.”

Diad ngalngali taloy taon, sinimban oonlad kapalandeyan irayan makpel ya agagi. No panaon ya manyeyelo, ikakarga da iray literatura diad saray ski odino toboggan (luganan ya uusaren ed mayelon lugar). Sagpaminsan, walay manga 20 ya brother ya oonlad palandey diad kaagwan tan say dadalanen da et amay dalan met na saray hiker. Pian singa ra labat manpapasyar, wala ray ipipila dan sister. Pigarad sikara et walad unaan tan ibuntok day sombrero da no walay nalikas dan peligro.

Delikado so itatdang ed Giant Mountains ta angapal so yelo diad toktok

Antoy nagawa kasabi na saramay agagin angalay literatura? Tampol ya i-deliver iratan. Balet anto ni gawaen da? Iyan da iratan ed angkelag iran kahon ya singa kahon na sabon, insan da awiten ed istasyon na tren diad Hirschberg. Ipawit iratan ed nanduruman lugar ed Germany tan maalwar ya i-deliver na saray agagin lalaki tan bibii a singa adeskribe diad gapo. Talagan mankokonektaan iyan sistema kanian delikado no bilang ta walay anggan sakey ya nadiskobre na saray autoridad. Tan aminsan et agawa itan ya ag-iilaloan.

Nen 1936, nalmo na autoridad so bagsakan na literatura ya asingger ed Berlin. Kaibad saramay nalmo da et taloran kahon ya nanlapud Hirschberg, balet ag-akasulat no siopay angipawit. Ineksamin a maong na saray pulis so pirma tan apaneknekan da ya pirma itan na sakey ya agi, kanian inaresto da. Ag-abayag, duara nin brother so inaresto, kaiba lay Richard Rudolph. Agla impilanor na sarayan brother so arum nin agagi pian wala ni mangituloy ed pangipuslit na literatura.

ANTOY NAARALAN TAYO?

Awalaan na suplay na literaturad Biblia iray Tasi ed Germany lapud impangipuslit ed saratan diad Giant Mountains. Balet aliwan satan labat so rota ya dinalan da. Anggad 1939, nen sakop la na armaday Germany so Czechoslovakia, walay ontan met iran rota ya dinalan na saray agagi ed satan a bansa. Diad arum nin bansa ya akapaliber ed Germany, singa say France, Netherlands, tan Switzerland, inrisga na saray Tasi so bilay da pian nawalaay espiritual a naakan iray kaagian da.

Natan balet et matmainomay lay makaala na literaturad Biblia diad nanduruman format. No bilang ta mangala kay balon publikasyon diad Kingdom Hall o i-download mo itan diad Web site tayon jw.org, agta maabig no isipen mon maong no anto ni ray kaukolan ya nagawa antis itan ya makasabid sika? Siempre agla itan dinmalan ed lima na saray agagin legay pegley labi et nanakar kalamor ed manyeyelon kapalandeyan. Balet tandaan mo ya akasabi ’tan ed sika lapud maar-aron impansagpot na saray kaagian mo ya mansasakripisyo parad sika.

^ par. 3 Sikatoy nanlingkor ed Hirschberg Congregation diad Silesia. Say syudad ya Hirschberg et Jelenia Góra la natan ya walad southwestern Poland.