1, 2. Siopay Lapuan na konsiensia tayo, tan akin ya misalsalamat itayo lapud satan?

PINALSA nen Jehova so too ya sarag toy mandesisyon parad sarili to. Bulos itayon manpili no antoy labay odino agtayo labay a gawaen. Inikdan na Dios so inmunan laki tan bii tan saray ananak da na giya—say konsiensia, odino say abilidad ya tebeken no antoy duga tan aliwa. No duga so pangusar tayod satan, natulongan itayon manggaway maong tan napaliisan tayoy manggaway mauges. On, say konsiensia tayo et paneknek ya inaro itayo na Dios tan labay to ya amin tayo et manggaway duga.

² Amin tayo et walaan na konsiensia. (Basaen so Roma 2:14, 15.) Nibaga tayo itan ta anggano dakel so agmanguunor ed saray estandarte na Biblia, wala ni ran siansiay totoo ya manggagaway maong tan kabusol day mauges. Apaliisan na dakel so manggaway graben kaugsan lapud konsiensia ra. Isipen pa labat no anto lay nagawad mundo no anggapoy konsiensia tayon amin! Seguradon mas mauge-uges iray narengel tayon balita. Misalsalamat tayo ta inikdan itayo na Dios na konsiensia!

3. Anto ray gunggona no ipasal tayoy konsiensia tayo?

 ³ Aliwan singa maslak a totoo natan, saray lingkor nen Jehova et labay dan ipasal so konsiensia ra. Labay dan say idikta na konsiensia ra et mitunosan ed ibabaga na Salita na Dios ya duga tan aliwa, odino maong tan mauges. No nipasal so konsiensia tayo, baleg so nitulong na satan ed kongregasyon. Balet pian nipasal tan nausar tayoy konsiensia tayo, aliwan magenap ya aralen tayo labat so Biblia. Unong a mismo ed Biblia, say maabig a konsiensia et mikonektaan ed pananisia tan panangaro. Insulat nen Pablo: “Say gagala na sayan panamilin et pian nawalaan itayoy aro a manlalapud malinis a puso tan maabig a konsiensia tan pananisia ya anggapoy pansimpisimpitan.” (1 Tim. 1:5) Legan tayon ipapasal so konsiensia tayo tan papaigiya ed satan, onaralem so panangaro tayod si Jehova tan ombiskeg so pananisia tayo. Diad tua, nanengneng ed paraan na panguusar tayod konsiensia tayo no kaunongan lay intatken tayod espiritual, no antoy walad puso tayo, tan no panoy kabiskeg na pilalek tayon paliketen si Jehova. On, ipanengneng na konsiensia tayo no anton talagay inkatoo tayo.

4. Panon tayon nipasal so konsiensia tayo?

⁴ Balet panon tayon nipasal so konsiensia tayo? Kaukolan tayon regular ya aralen so Biblia, dalepdepen iray nababasa tayo, tan iyaplika tayo ray nanaaralan tayo. Kanian aliwa labat ya basta pangalay dakel ya impormasyon so gawaen tayo. Imbes, say gagala na panaral tayoy Biblia et pian mas nakabat tayoy Jehova, say personalidad to, saray kualidad to, tan no anto ray labay to tan agto labay. No ontan so gawaen tayo, say idikta na konsiensia tayo et miparad panmoria nen Jehova. Tan satan so mamakiwas ed sikatayon aligen so Dios.

5. Antoy aralen tayod sayan artikulo?

⁵ Balet ompan nitepet tayo: Panon ya makatulong so konsiensian nipasal ed Biblia sano manggagawa tayoy desisyon? Panon tayon nipanengneng ya rerespetoen tayoy konsiensia na agagi tayo? Tan panon itayon pakiwasen na konsiensia tayo pian mas onseseg tayo parad maabig iran gawa? Legan tayon nononoten iratan, aralen tayo so taloran pakausaran tayoy konsiensia tayo: (1) diad pangasikasod laman tan panagpatambal, (2) diad panagrelaks, tan (3) diad ministeryo.

6. Anto ran desisyon so gagawaen tayo no nipaakar ed panagpatambal?

⁶ Ibabaga na Biblia ya nepeg a paliisan tayo ray kagagawan makapuy so epekto tod laman tan magmaliw itayon maadia, singa diad panangan tan kakainum. (Uli. 23:20; 2 Cor. 7:1) Tua, amin tayo et ontatatken tan mansasakit, balet no iyaplika tayo ray prinsipyo na Biblia, anggan panon et naalwaran tayoy laman tayo. Diad arum a bansa, kaslakan et oonla ray totoo ed doktor odino ospital pian manpatambal, say arum balet et onkokonsulta ed saray propesyonal ya mangirerekomenda na herbal medicine odino natural iran panagpatambal. Mabetbet ya makakaawat iray branch office na sulat manlapud agagi ya mannononot no anton klase na panagpatambal so pilien da. Dakel so mantetepet, “Kasin sayan klase na panagpatambal et nayarid saray Kristiano?”

7. Panon itayon makapandesisyon nipaakar ed panagpatambal?

⁷ No say sakey a Tasi et mannononot no anton panagpatambal so pilien to, aliwan say branch office odino saray elder ed kongregasyon so nepeg ya mandesisyon, anggano kerewen to nin idesisyonan da la. (Gal. 6:5) Balet siempre, nayarin ipaimano dad sikato no antoy ibabaga na Biblia ya makatulong ed sikaton mandesisyon. Singa bilang, nepeg ya tandaan na sakey a Kristiano so ganggan ya ‘arawian so dala.’ (Gawa 15:29) Malinew ed satan ya ganggan ya agtayo  mangawat na panagpatambal ya usaren so dala odino dinan man ed apatiran manunan kabiangan na dala. Sayan ganggan et mangapekta met ed konsiensia na sakey a Kristiano no sikatoy mandesisyon nipaakar ed angkekelag a kabiangan (odino fraction) ya inala ed apatiran manunan kabiangan na dala. * Balet anto ni arum ya simbawad Biblia ya makatulong ed sikatayo no manpipili tayoy paraan na panagpatambal?

8. Panon ya makatulong so Filipos 4:5 ed sikatayo no nipaakar ed pangasikasod laman tayo?

⁸ Ibabaga na Uliran 14:15: “Say karaklan manisia ed balang salita; balet say masimpit [“makabat,” NW] a too nengnengen to a maong so laen to.” Wala ray sakit ya anggapo ni adiskobrin tambal. Kanian manalwar tayod saray klase na panagpatambal ya ibabaga na arum ya epektibo balet ta agmet ni apaneknekan ya tua. Insulat nen Pablo: “Naamtaan komon na amin a totoo a makatunongan kayo.” (Fil. 4:5) No makatunongan itayo, agtayo uupoten so panaon tayo ed pangasikasod laman ya anggad punton napaulyanan tayo la ray espiritual a bengatla. No say prayuridad tayo et pangasikasod laman, ompan say pankaabigan tayo labat so nononoten tayo. (Fil. 2:4) Nepeg ya say espiritual iran bengatla so sankaimportantian ed bilay tayo. Tan nepeg tayon tandaan ya anggad wadia tayo nid sayan sistema, agtayo nailaloan ya maong ya lanang so kondisyon na laman tayo.—Basaen so Filipos 1:10.

9. Panon ya makatulong so Roma 14:13, 19 no mandedesisyon itayo nipaakar ed pangasikasod laman, tan panon ya posiblin napeligroy pankakasakey tayo?

⁹ Say makatunongan a Kristiano et agto ipilit so opinyon to ed arum. Diad sakey a bansa ed Europe, walay sanasawa ya kokombinsien da so arum ya mangusar na food supplement tan tumboken so sakey a klase na panagdieta. Akombinse day arum ya agagi, balet say arum et andi. Nen apaneknekan ya aliwa iratan ya epektibo, adismayan maong iramay agagin akombinse da. Walay kanepegan na samay sanasawa ya mandesisyon parad sarili da no kasin mangusar iray food supplement tan tumboken day sakey a klase na panagdieta. Balet kasin makatunongan ya napeligroy pankakasakey na kongregasyon lapud pangaasikaso tayod laman tayo? Diad Roma nensaman, nandurumay opinyon na saray Kristiano nipaakar ed panangan tan saray selebrasyon. Antoy insimbawa nen Pablo ed sikara? Imbaga to: “Ipapasen na sakey a too a mas importante so sakey ya agew nen say arum; ipapasen na sananey nin too a say sakey ya agew et singa met ed arum nira; komon ta balang too et sigpot a kombinsido ed dilin nonot to.”—Basaen so Roma 14:5, 13, 15, 19, 20.

10. Akin ya nepeg tayon respetoen so desisyon na arum? (Nengnengen so litratod gapo na artikulo.)

¹⁰ No agtayo natatalosan so desisyon na sakey ya agi nipaakar ed personal a bengatla, agtayo huhusgaan tan agtayo pipiliten ya umanen toy desisyon to. Ompan say konsiensia  to et “makapuy” ni tan kaukolan to nin ipasal odino nayarin sensitibon maong so konsiensia to. (1 Cor. 8:11, 12) Odino ompan say mismon konsiensia tayo so agni nipasal a maong kanian kaukolan tayo nin ipasal base ed saray prinsipyo na Dios. No nipaakar ed pangasikasod laman, nepeg ya sikatayon mismo so mandesisyon parad sarili tayo tan akoen tayo so antokaman ya resulta na desisyon tayo.

11, 12. Anton simbawa ed Biblia so nepeg tayon tandaan no nipaakar ed panagrelaks?

¹¹ Pinalsa itayo nen Jehova ya sarag tayon panliketan so panrelaks tan labay to ya nagunggonaan tayod satan. Insulat nen Solomon ya walay “panaon a panelek” tan “panaon a pansayaw.” (Ecl. 3:4) Balet aliwan amin ya panagrelaks et makagunggona tan makarepresko; tan makapuy met no alablabas itan o mabetbet tayon gawaen. Panon ya makatulong so konsiensia tayo pian say pilien tayon panagrelaks et makapaseseg tan makagunggona?

¹² Apasakbayan itayo na Biblia nipaakar ed saray “gawa na laman.” Kaibad satan so “pilalawanan, karutakan, anggapoy-baing a kagagawa, idolatriya, espiritismo, pambubusolan, pansisiblangan, imon, sanok, pankokolkol, inkaapag-apag, saray sekta, ib-ibeg, panagbuanges, maingal a panliliket, tan saray bengatlan singa saraya.” Insulat nen Pablo ya “saramay manggagawa ed saraya et agda natawir so panarian na Dios.” (Gal. 5:19-21) Kanian tepetan tayoy sarili tayo: ‘Kasin ididikta na konsiensiak ya paliisan ko ray sports ya agresibo, walay kompetisyon, nasyonalistiko, odino bayolenti? Kasin papasakbayan ak na konsiensiak sano natutukso ak ya manbantay na pelikulan wala ray pornograpikon eksena to odino papapawayen ton aliwan mauges so imoralidad, panagbuanges, odino espiritismo?’

13. Panon ya makatulong iray simbawa ya walad 1 Timoteo 4:8 tan Uliran 13:20 no manpili tayoy panagrelaks?

¹³ Wala ray prinsipyod Biblia ya ontulong met pian nipasal so konsiensia tayo no nipaakar ed panagrelaks. Singa bilang, ibabaga na Biblia ya “say panangipasal ed laman et makagunggona na daiset.” (1 Tim. 4:8) Dakel so mangibabaga ya kaukolan so regular ya ehersisyo pian ombiskeg so laman tan narepreskoay nonot. No bilang labay tayoy mibiang ed sakey a grupo pian man-ehersisyo, kasin ayos labat ya anggan siopa lad tay nakaiba tayo? Ibabagad sikatayo na Uliran 13:20: “Miulop ka ed saray makabat a totoo, et sika naani makabat; balet say kaiba na saray maatiw manlikna na segsegang.” Malinew sirin a nepeg tayon usaren so konsiensia tayon nipasal ed Biblia no manpili tayoy panagrelaks.

14. Panon ya inyaplika na sakey ya pamilya so prinsipyo ya walad Roma 14:2-4?

¹⁴ Si Christian tan Daniela et walaan na duaran ananak ya tinedyer. Imbaga nen Christian: “Aminsan ya Panagdayew na Pamilya mi, nantongtongan mi so panagrelaks. Naaralan mi ya wala ray panagrelaks ya makagunggona balet wala ra met so makapuy. Tinepetan mi ray anak mi no siopa ray maong ya nakaiba ed panagrelaks. Imbaga na samay sakey ya anak min bii ya no recess dad eskuelaan, wala ray kalangweran ya Tasi ya parad sikato et aliway gagawaen da. Tan inisip to ya ompan onman met so nepeg ya ikiwas to. Impaliwawa mid sikato ya amin tayo et walaan na konsiensia, tan nepeg ya paigiya tayod satan ed saray gagawaen tayo tan no siopa ray pilien tayon kaiba.”—Basaen so Roma 14:2-4.

15. Panon ya makatulong so Mateo 6:33 sano manplaplano kan manrelaks?

¹⁵ Maabig met ya nonoten no kaunongan  ya panaon so uusaren tayod panagrelaks. Kasin ikokonsideram so teokratiko iran aktibidad, singa say aral, panagpulong, tan personal ya panagaral sano manplaplano kan manrelaks? Odino isasalet-salet mo labat iratan lapud iyuunam so panagrelaks? Antoy mas importantid sika? Imbaga nen Jesus: “Itultuloy yo sirin ya anapen nin unona so panarian tan say inkatunong to, tan sarayan amin a bengatla so niarum ed sikayo.” (Mat. 6:33) Kasin papanonotan ka na konsiensiam ya iyaplika iyan bilin nen Jesus?

16. Antoy epekto na konsiensia tayo ed pampupulong tayo?

¹⁶ Say konsiensian nipasal ed Biblia et agto tayo labat pasakbayan pian napaliisan tayoy makagaway aliwa. Pakiwasen itayo met na satan parad maabig iran gawa. Sakey ed saray maabig ya gawa et say pampulong tayod kaabungan tan pan-informal witnessing tayo ed kada pankanawnawa. Ontan so ginawa nen Pablo. Insulat to: “Obligasyon ko itan. On, pakaskasi ak no agko inyabawag so maong a balita!” (1 Cor. 9:16) No aaligen tayoy Pablo, aliling to et ibabagad sikatayo na konsiensia tayo ya duga so gagawaen tayo. Tan diad pangipupulong tayoy maong a balita ed arum, papakiwasen tayo so konsiensia ra ya gawaen so duga. Imbaga nen Pablo: “Diad imaton na Dios et irerekomenda mi so inkasikami ed kada konsiensia na too lapud pangipaparungtal mi na katuaan.”—2 Cor. 4:2.

17. Panon ya dinengel na kalangweran ya sister so konsiensia to?

¹⁷ Nen 16 años nen Jacqueline, walay subject ton biology diad eskuelaan. Diad klase da et detalyadon imbangat so teorya na ebolusyon. Imbaga to: “Agnaakoy konsiensiak ya mibiang ed class discussion mi ya singa gagawaen kod arum ya subject. Agko labay ya suportaan so teorya na ebolusyon. Kanian kinatongtong koy maestrok tan imbagak no antoy papanisiaan ko. Abigla ak ta atalosan toy situasyon ko tan inikdan to ak na tsansa ya ipaliwawa ed interon klase so creation.” Maliket si Jacqueline ta dinengel toy ibabaga na konsiensia ton nipasal ed Biblia. Kasin papakiwasen ka met na konsiensiam ya gawaen so duga?

18. Akin ya labay tayoy nawalaan na maabig tan napanmatalkan a konsiensia?

¹⁸ Talagan maabig no gawaen tayoy anggaay nayarian tayon manbilay unong ed saray prinsipyo tan estandarte nen Jehova! Baleg so nitulong na konsiensia pian nagawaan tayo itan. On, diad regular ya panaral, pandalepdep, tan pangiyaplika tayod Salita na Dios, nipasal tayoy konsiensia tayo. No ontan so gawaen tayo, magmaliw ya napanmatalkan a giya so konsiensia tayo!