1, 2. Antoy ginawa na Dios nensaman, tan antoy nayarin isipen na arum natan sano mansasakit ira?

NO WALAY graben sakit mo, nayarin naisip mo: ‘Onabig ak ni kasi?’ Ompan ontan met so naisip mo no walay kapamilyam o kaarom ya mansasakit. Normal labat so panaburido ed ontan iran situasyon. Ontan met so alikna na duaran ari diad panaon di propeta Eliseo tan Elias. Singa bilang, si Arin Ahazias, ya anak nen Ahab tan Jezebel et arisgo lapud inkaplag to, kanian intepet to: ‘Kasin onabig ak ni?’ Tan onia met so intepet nen Arin Ben-hadad na Sirya nen nansakit na grabe: ‘Onabig ak ni kasi ed sayan sakit ko?’—2 Ara. 1:2; 8:7, 8.

² Siempre, labay tayon onabig so sakit tayo tan pati saray inad-aro tayod bilay. Anggaman ontan, iisipen na arum no anto kasi gawaen na Dios pian onabig ira. Ibabaga na Biblia ya nensaman, wala ray totoon mamilagron pinaabig nen Jehova tan wala ni ra ingey pinaoli to. (1 Ara. 17:17-24; 2 Ara. 4:17-20, 32-35) Kasin nailaloan tayon ontan met so gawaen na Dios natan?

3-5. Antoy sarag ya gawaen nen Jehova tan Jesus, tan anto ran tepet so aralen tayo?

³ Walay pakayari na Dios ya mangiter tan mamaabig na sakit. Ibabaga na Biblia ya wala ray dinusa to nensaman panamegley na sakit, singa say Faraon nen panaon nen Abraham, tan say atsi nen  Moises ya si Miriam. (Gen. 12:17; Num. 12:9, 10; 2 Sam. 24:15) Pinasakbayan na Dios iray Israelita ya no ag-ira manmatoor et idapo tod sikara so ‘sakit tan salot.’ (Deu. 28:58-61) Anggaman ontan, sarag met nen Jehova ya protektaan iray totoo to pian ag-ira mansakit. (Exo. 23:25; Deu. 7:15) Tan sarag to met ya paabigen so sakit. Pinaabig toy Job nen nansakit na grabe tan labay to lay ompatey!—Job 2:7; 3:11-13; 42:10, 16.

⁴ On, walay pakayari na Dios ya paabigen iray mansasakit. Wala met so pakayari nen Jesus ya mamaabig. Nabasa tayod Biblia ya pinaabig nen Jesus iray akating, dumurulot, bulag, tan paralitiko. (Basaen so Mateo 4:23, 24; Juan 9:1-7) Lapud saratan ya milagro, nailaloan tayon ontan met so gawaen nen Jesus diad balon mundo. Diad satan ya panaon, anggapo lay mangibagan, “Mansasakit ak.”—Isa. 33:24, NW.

⁵ Natan balet ey? Kasin nepeg tayon ilaloan ya mamilagro itayon paabigen nen Jehova tan Jesus? Antoy nepeg tayon tandaan no walay sakit tayo tan no manpipili tayoy paraan na panagpatambal?

6. Antoy ibabaga na Biblia nipaakar ed saray milagro ya ginawa na saray Kristiano nen inmunan siglo?

⁶ Nabasa tayod Biblia ya nen inmunan siglo, wala ray alanaan ya Kristiano ya inikdan na Dios na pakayarin manggaway milagro. (Gawa 3:2-7; 9:36-42) Sakey ed saray nanduruman regalo ya inter na Dios et say pakayarin ‘mamaabig na saray mansasakit.’ (1 Cor. 12:4-11) Balet satan tan say arum nin regalo, singa say pansalita na nanduruman lenguahe tan panagpropesiya, et angangga lanlamang. (1 Cor. 13:8) Kanian agtayo la iilaloan natan ya manggawa na milagro so Dios pian paabigen to itayo tan saray inad-aro tayod bilay.

7. Akin ya makapaseseg imay walad Salmo 41:3?

⁷ Anggaman ontan, nailaloan tayo ya no mansasakit itayo et ligliwaen tan suportaan itayo na Dios, ya singa ginawa tod saray lingkor to nensaman. Insulat nen Arin David: “Maliket so siopaman a mangipapatnag na konsiderasyon ed samay pakaskasi; sikatoy iliktar nen Jehova diad agew na kairapan. Sikatoy bantayan nen Jehova tan pansiansiaen ton mabilay.” (Sal. 41:1, 2, NW) Siempre, aglabay ya ibaga nen David ya agbalot ompatey so siopaman ya mangipatnag na konsiderasyon ed saray pakaskasi. Imbes, sikatoy matalek ya tulongan na Dios so ontan a too. Panon? Imbaga nen David: “Sikatoy asikasoen nen Jehova legan a walad dukolan a mansasakit; salatan moy dukolan to legay pansasakit to.” (Sal. 41:3, NW) On, amta nen Jehova so irap ya dadalanen na saray lingkor ton mansasakit tan agto lingwanan so katooran da. Ikdan to ra na pakpel tan karunongan. Sakey ni, denisinyo nen Jehova so laman tayo ya walay abilidad ton onabig lanlamang no mansakit tayo.

8. Unong ed Salmo 41:4, antoy kinerew nen David ed si Jehova?

⁸ Insulat nen David: ‘Inkuan ko: O Jehova, kasian mo ak; paabig mo ak; ta nankasalanan ak ed sika.’ (Sal. 41:4) Posiblin insulat iya nen David diad samay panaon ya sinalin samsamen na anak ton si Absalom so inkaari. Diad saman et mansasakit si David kanian anggapoy nagawaan to pian patundaen so panrerebelde nen Absalom. Amta nen David ya sayan problema et resulta na samay impikalugoran tod si Bat-sheba, balet amta to met ya sikatoy pinerdona la na Dios. (2 Sam. 12:7-14) Kanian segurado si David ya sikatoy asikasoen na Dios ed pansasakit to. Balet kasin iilaloan ton sikatoy mamilagron paabigen na Dios pian ondukey ni bilay to?

9. (a) Antoy pandumaan na situasyon nen David tan nen Arin Hezekias? (b) Antoy iilaloan nen David ya gawaen nen Jehova?

 ⁹ Tua, wala ra may panaon ya pinaabig na Dios iray lingkor to. Singa bilang, nen si Arin Hezekias et “nansakit tan ngalngali la ompatey,” sikatoy pinaabig na Dios tan nambilay ni na 15 a taon. (2 Ara. 20:1-6, NW) Balet no pawilen tayo may pikakasi nen David, agto kinerew ya sikatoy mamilagron paabigen na Dios. Nanengneng tayod konteksto ya impikasi nen David ya sikatoy tulongan nen Jehova no panon ya tutulongan Toy siopaman ya ‘mangipapatnag na konsiderasyon ed saray pakaskasi.’ Iilaloan nen David ya sikatoy ‘asikasoen na Dios ed dukolan to legay pansasakit to.’ Pinerdona la na Dios iray kasalanan nen David, kanian matalek ya nampikasi ya sikato komoy ligliwaen tan suportaan nen Jehova tan onkasil lay laman to. (Sal. 103:3) Sarag tayo met itan ya ipikasi ed si Jehova.

10. Antoy agawad si Trofimo tan Epafrodito, tan antoy naaralan tayod satan?

¹⁰ Nen inmunan siglo, aliwan amin ya Kristiano et mamilagron pinaabig na Dios. Ontan so agawad si Trofimo, sakey ed saray akaiba nen apostol Pablo ed impanmisionero to. Amta tayon naikdan si Pablo na pakayarin manpaabig na mansasakit. (Basaen so Gawa 14:8-10.) Singa bilang, pinaabig toy ‘ama nen Publio, ya walaan na petang tan ansakit a maong so eges to.’ Nampikasi si Pablo tan “intapew to ed sikato iray lima to tan pinaabig to.” (Gawa 28:8) Balet agto itan ginawa ed si Trofimo. (Gawa 20:3-5, 22; 21:29) Nen nansakit si Trofimo tan agto la sarag ya ibaan si Pablo, agto pinaabig; imbes, intilak tod Mileto pian ditan manpaabig. (2 Tim. 4:20) Ontan met, nen nansakit si Epafrodito ya “anggad ngalngali la ompatey,” anggapoy nabasa tayod Biblia ya mamilagron pinaabig nen Pablo iyan kaaro to.—Fil. 2:25-27, 30.

11, 12. Antoy amta tayo nipaakar ed si Lucas, tan antoy posiblin nitulong tod si Pablo?

¹¹ Say sakey nin akaiba nen Pablo et si “Lucas ya inad-aron managtambal,” say angisulat ed libro na Gawa. (Gawa 16:10-12; 20:5, 6; Col. 4:14) Posiblin inusar nen Lucas so amta tod medisina pian natulongay Pablo tan arum nin kaiba da. Akin et kaukolan itan ya gawaen nen Lucas? On, ta anggan si Pablo et asali toy nansakit legan ton manbiabiahe bilang misionero. (Gal. 4:13) Singa imbaga nen Jesus: “Agmankaukolan na managtambal iramay maksil so laman da, noagta saraman labat so mansasakit.”—Luc. 5:31.

¹² Ag-ibabaga na Biblia no iner o kapigan nanaral si Lucas na medisina. Balet diad sulat nen Pablo ed saray taga Colosas, impasabi toy panangumusta nen Lucas ed sikara. Labay ton ibaga, kabat day Lucas. Kanian posible ya nanaral si Lucas ed eskuelaan parad medisina ya walad Laodicea, syudad ya asingger ed Colosas. Antokaman so agawa, amta tayon si Lucas et sakey ya doktor. Nanengneng itan ed impangusar toy espisipiko iran termino ya uusaren ed medisina sanen insulat to so Ebanghelyo to tan say libro na Gawa. Tan maslak ed saray salaysay ya insulat to et nipaakar ed impamaabig nen Jesus ed saray mansasakit.

13. Antoy nepeg tayon tandaan antis tayon mangiter o mangawat na suhestion nipaakar ed panagpatambal o pangasikasod laman?

¹³ Diad panaon tayo, anggapo lay Kristianon walaan na pakayarin ‘mamaabig na saray mansasakit.’ Balet wala ray agagin lapud labay day makatulong et mangiter ira na saray suhestion nipaakar ed pangasikasod laman anggano agtayo met ira tetepetan. Siempre, wala ray suhestion ya praktikal met. Singa bilang, nen si Timoteo et manliliknay eges to lapud aliwan malinis ya danum, imbaga nen Pablo ya oninum na  daiset ya alak. * (Basaen so 1 Timoteo 5:23.) Anggaman ontan, manalwar tayo. Nayarin wala ray agagi ya kombinsien da tayon mangusar na herbal, tambal, odino klase na dieta ya ompan ag-epektibo odino makapuy ni ingen so epekto to. No maminsan, oniay ibaga ra pian nakombinse day arum: ‘Ontan met so sakit to may kanayon ko. Say intambal to et . . . Inmabig ya tampol a.’ Anggano singa makatulong met so suhestion da, nepeg tayon tandaan ya anggan saray kabkabat ya tambal et nayarin walay makapuy ya epekto to.—Basaen so Uliran 27:12.

14, 15. (a) Siopay nepeg tayon panalwaran no bilang mansakit tayo? (b) Antoy naaralan tayod Uliran 14:15?

¹⁴ Normal labat ya labay tayon maksil so laman tayo pian na-enjoy tayoy bilay tan makapanlingkor tayod Dios. Anggaman ontan, talagan agtayo napaliisay mansakit ta agtayo perpekto. No bilang mansakit itayo, wala ray nanduruman paraan na pangasikaso ed laman o panagpatambal. Balang sakey et walay kanepegan ton manpili no dinan ed saratan so labay to. Balet makapaermen ta dakel so makasarili ed sayan mundo kanian sasamboten dan pankuartaan so pansakit na arum. Say arum et manlako na saray “tambal” ya ibaga ran dakel la kunoy totoon angusar ed satan tan inmabig ira. Wala met iray indibidual o kompanya ya mangi-endorso na mabmabli iran tambal pian baleg so natubo da. No say sakey et desperado lan onabig odino labay to nin ondukey so bilay to, ompan nasagyat ed saratan a “tambal.” Balet agtayo lilingwanan iyan simbawa na Salita na Dios: “Say toon anggapoy amta to et manisia ed kada salita, balet samay makabat et dadalepdepen toy kada gawaen to.”—Uli. 14:15, NW.

¹⁵ Say sakey ya “makabat” et agbastabasta manisia, lalo la no say toon mangirerekomenda na sakey a tambal et agmet nanaral na medisina. Nonoten tayo: ‘Say kuan to yan too, wala la ray kinmasil so laman da nen angusar ira na sayan vitamin o herbal, odino tinumbok da iyan klase na dieta. Balet panon kon naseguro ya tua iratan? Anggano epektibo itan ed arum, panon kon naseguro ya epektibo met itan ed siak? Kasin kaukolan ko ni man-research tan onkonsulta ed doktor ya talagan espisyalista ed sakit ko?’—Deu. 17:6.

16. Anto ray nepeg tayon tandaan no manpipili tayoy paraan na panagpatambal?

¹⁶ Sisimbawaen itayo na Salita na Dios ya “manbilay itayon walaan na maabig a panagnonot . . . diad sayan peles a sistema na mundo.” (Tito 2:12) Importantin maong so maabig odino limpion panagnonot no singa nikadkaduma odino misteryoso ni ingen so paraan na panagpatambal ya irerekomenda na arum ed sikatayo. Kasin say toon mangirerekomenda ed satan et malinew ton nipaliwawa no panon itan ya makapanpaabig? Kasin wala ray ebidensyan onsusuporta ed satan, tan kasin manisia iray doktor ya makatambal itan? (Uli. 22:29) Ompan wala ray mangibagad sikatayo ya say sakey a balon tambal et adiskobre ed arawi tan nisulinek a pasen kanian agni amta na saray doktor. Agta singa imposible itan? Wala met so irerekomenda na arum ya panagpatambal ya manguusar kuno na ‘sekreton substansia’ odino ‘puersa na laman.’ Manalwar tayo met ya maong ed saratan. Tandaan, papasakbayan itayo na Dios ya ag-itayo manguusar na mahiko odino onkonsultad espiritista.—Isa. 1:13; Deu. 18:10-12.

17. Antoy normal ya labay tayo?

¹⁷ Nen inmunan siglo, walay importantin sulat ya impawit na mananguley ya ulop ed saray kongregasyon. Ditan et akalista iray nepeg ya paliisan na saray Kristiano, tan diad bandad sampot et oniay nabasa: “No manalwar kayon maong ed sarayan bengatla, onaligwas kayo. Maong komon so bunigas yo!” (Gawa 15:29) Samay unor iran salita et panamatanir da nensaman, balet nayari met itan ya ipatalos bilang “maksil komon so laman yo.” Ipapanonot na satan ya normal labat ya labay tayon ‘maksil so laman tayon’ manlingkor ed Dios.

18, 19. Antoy aalagaren tayon nagawa ed balon mundo?

¹⁸ Legan ya manbibilay tayo nid sayan sistema na mundo tan agtayo ni perpekto, talagan agtayo napaliisay mansakit. Siempre, agtayo iilaloan ya mamilagro tayon onabig natan. Balet, nabasa tayod Apocalipsis 22:1, 2, ya onsabi panaon et onabig tayo lad amin ya sakit tayo. Ditan et anengneng nen apostol Juan so “sakey ya ilog na danum na bilay” tan “wala ray kiew na bilay” ya saray bulong da et “pantambal ed saray nasyon.” Ag-iya ontutukoy ed anggan anton herbal ya tambal natan odino diad arapen. Imbes, ontutukoy itan ed probisyon nen Jehova panamegley nen Jesus pian nawalaan na andi-anggaan ya bilay iray matulok ya totoo. Talagan labalabay tayo lan nagawa itan!—Isa. 35:5, 6.

¹⁹ Legan tayon aalagaren itan ya balibalin nagawa ed arapen, makaseguro tayo ya inad-aro nen Jehova so balang sakey ed sikatayo tan nalilikna toy irap tayo sano mansasakit tayo. Singa si David nensaman, matalek itayo ya asikasoen itayo na Dios. Tan nibaga tayo met imay imbaga nen David ya: “Siak so itandorom lapud integridad ko; pansiansiaen mo ak ed arapan mo ya anggad angga.”—Sal. 41:12, NW.