1, 2. (a) Akin ya kabkabat iray salita ed Deuteronomio 6:4? (b) Akin ya imbaga iraman nen Moises?

DIAD dakel ya siglo, say anemiran salita ed Hebreon teksto na Deuteronomio 6:4 et kabiangan na pikakasi na saray membro na Judaismo pian ipanengneng so debosyon dad Dios. Inagew-agew da yan ibabalikas, kabuasan tan labi. Say tawag dad sayan pikakasi et Shema, say unonan salita ed saman a bersikulo. Panamegley na sayan pikakasi ibabalikas na saray deboton Judio ya say Dios labat so dayewen da.

² Saratan ya salita et kabiangan na unor lan bilin nen Moises ed saray Israelitan nantitipon diad patar na Moab nen 1473 B.C.E. Diad saman et ombaliw la rad ilog na Jordan pian kayarianen so Insipan a Dalin. (Deu. 6:1) Labay nen Moises, ya angidaulo ed sikara diad apalabas ya 40 taon, ya makpel dan arapen iray subok. Kaukolan day manmatalek ed si Jehova tan manmatoor ed sikato bilang Dios da. Seguradon apabiskeg ya maong iray totoo ed saray unor ya imbaga nen Moises. Kayarin binitla nen Moises so Samploran Ganggan tan arum nin totontonen ya inter nen Jehova  ed sikara, mapuersa ton imbaga iray salita ed Deuteronomio 6:4, 5. (Basaen.)

3. Anto ran tepet so ebatan ed sayan artikulo?

³ Kasin saray Israelitan nantitipon diman a kaiba nen Moises et agda amta ya si Jehova a Dios da et “saksakey a Jehova”? Siempre, amta da. Saksakey a Dios so kabat tan dadayewen na matoor iran Israelita—say Dios na saray laki da ya si Abraham, Isaac, tan Jacob. Balet akin ya impaimano nid sikara nen Moises ya si Jehova a Dios da et “saksakey a Jehova”? Kasin say inkasaksakey nen Jehova et mikonektaan ed pangaro ed sikato diad interon puso, interon kamarerwa, tan interon biskeg, singa nabasa ed bersikulo 5? Antoy labay ya ipasabi ed sikatayo natan na saray salita ed Deuteronomio 6:4, 5?

4, 5. (a) Antoy labay ya ibaga na balikas ya “saksakey a Jehova”? (b) Panon ya midumaan si Jehova ed dirios na arum ya nasyon?

⁴ Anggapoy kapara to. Say salitan “saksakey” diad Hebreo tan arum nin lenguahe et aliwa labat a sakey ya bilang. Nayarin talosan met itan ya anggapoy kapara, alenleneg. Agpapaneknekan dia nen Moises ya palso iray bangat na relihyon ya taloran dios. Si Jehova so Nanggawa na tawen tan dalin, say Soberano na uniberso. Anggapo lay arum ya tuan Dios noagta sikato labat; anggapoy arum a dios a mipara ed sikato. (2 Sam. 7:22) Kanian papanonotan nen Moises iray Israelita ya si Jehova labat so nepeg dan dayewen. Agda nepeg ya tumboken iray totoo ed akapaliber a nasyon ya mandadayew ed nanduruman dios tan diosa. Arum ed saratan ya palson dirios et ipapasen ya manuuley ed sakey ya espisipikon palsa. Say arum et ipapasen ya pareho lanlamang ed samay sakey ya dios.

⁵ Alimbawa, saray Ehipsio et mandadayew ed si Ra (dios na agew), Nut (dios na tawen), Geb (dios na dalin), Hapi (dios na Nilo), tan dakel ya ayayep ya ipapasen a sagrado. Dakel ed sarayan palson dirios so inyabeban maong nen Jehova panamegley na Samploran Salot. Say manunaan ya dios na saray Canaanita et si Baal, say dios na panag-anak ya ipapasen met ya dios na tawen, uran, tan bagyo. Si Baal so ipapasen met ya dios a mananulong ed saray totoo ed dakel ya pasen diman. (Num. 25:3) Nepeg ya tandaan na saray Israelita ya say Dios da, say “tuan Dios,” et “saksakey a Jehova.”—Deu. 4:35, 39.

6, 7. Anto ni labay ya ibaga na salitan “saksakey,” tan panon ya pinaneknekan nen Jehova ya sikatoy “saksakey”?

⁶ Agmanguuman tan Matoor. Say salitan “saksakey” et nayarin ontutukoy met ed inkasaksakey na gagala tan kimey. Si Jehova et aliwan naapag odino manguman-uman. Imbes, sikatoy lanang ya matoor, agmanguuman, tan matua. Impromisa tod si Abraham ya tawiren na saray ilalak to so Insipan a Dalin, tan dakel so makapakelaw ya ginawa nen Jehova pian nasumpal itan ya promisa to. Anggano 430 taon lay linmabas, ag-anguman so gagala nen Jehova ya sumpalen itan.—Gen. 12:1, 2, 7; Exo. 12:40, 41.

⁷ Kalabas na dakel ya siglo, binidbir nen Jehova a saray Israelita et tasi to tan imbaga tod sikara: “Agak manguuman. Antis ko et anggapoy arum a Dios, tan kayarik et anggapo lay arum.” Pian nidanet ya agmanguuman so gagala nen Jehova, imbaga to ni: “Diad amin a panaon et agak manguuman.” (Isa. 43:10, 13; 44:6; 48:12) Talagan balbaleg ya pribilehyo na saray Israelita—pati sikatayo—so magmaliw ya lingkor nen Jehova, say Dios ya agmanguuman tan matoor ed amin ya gagawaen to!—Mal. 3:6; Sant. 1:17.

8, 9. (a) Antoy kakaukolanen nen Jehova ed saray mandadayew ed sikato? (b) Panon ya indanet nen Jesus so kaimportantian na samay imbaga nen Moises?

⁸ Pinanonotan nen Moises iray totoo ya  agbalot manguuman so panangaro tan pangaasikaso nen Jehova ed sikara. Kanian duga labat ya anggapo lay arum a Dios a nepeg dan dayewen tan aroen diad interon puso, kamarerwa, tan biskeg da. Nepeg met ya iter na saray kalangweran so interon puson debosyon dad Dios, ta ingganggan iray atateng ya ibangat day ananak da diad amin a pankanawnawa.—Deu. 6:6-9.

⁹ Lapud agbalot manguuman so linawa tan gagala nen Jehova, malinew ya pareho ni anggad natan iray manunan kakaukolanen to ed saray tuan mandadayew ed sikato. Pian awaten na Dios so panagdayew tayo, sikato labat so nepeg tayon dayewen, tan aroen tayo diad interon puso, nonot, tan biskeg tayo. Diad tua et ontan ya mismo so imbaga nen Jesus ed samay nantepet ed sikato. (Basaen so Marcos 12:28-31.) Nengnengen tayo sirin no panon tayon nipatnag ed saray kiwas tayo ya talagan natatalosan tayon “si Jehova a Dios tayo et saksakey a Jehova.”

10, 11. (a) Panon tayon nibaga ya si Jehova labat so dadayewen tayo? (b) Panon ya impanengneng na saray Hebreon kabataan ya si Jehova labat so dadayewen da?

¹⁰ Pian nibaga tayon si Jehova so saksakey a Dios tayo, sikato labat so nepeg tayon dayewen. Agnayarin iyapag so arum a dirios ed panagdayew tayod sikato odino nalaokan itan na saray bangat o kagagawa na arum ya relihyon. Nepeg tayon tandaan ya si Jehova et aliwa labat ya sakey ed dakel ya dirios tan aliwa met labat ya sankatageyan tan sankamakapanyarian ed sikara. Si Jehova labat so nepeg ya dayewen.—Basaen so Apocalipsis 4:11.

¹¹ Diad libro na Daniel, nabasa tayo so nipaakar ed saray Hebreon kabataan ya si Daniel, Hananias, Misael, tan Azarias. Impanengneng dan si Jehova labat so dadayewen da nen agda inakan iray agmalinis ya kakanen tan nen agmet ira dinmakmomo ed balitok ya imahen nen Nabucodonosor. Malinew no antoy mas importante ed sikara; agdan balot ikompromiso so panagdayew da.—Dan. 1:1–3:30.

12. Pian si Jehova labat so nidayew tayo, antoy nepeg tayon alwaran?

¹² Pian si Jehova labat so nidayew tayo, manalwar tayo ya anggapoy antokaman a mangala odino miapag ed pasen diad bilay tayo ya para labat ed si Jehova. Anto iratan? Diad Samploran Ganggan ya inter nen Jehova, impalinew tod totoo to ya anggapo lay arum a dios da noag sikato labat tan nepeg dan paliisan so antokaman a klase na idolatriya. (Deu. 5:6-10) Natan et dakdakel so klase na idolatriya, say arum et agnaiimano ya tampol. Balet ag-anguman iray kakaukolanen nen Jehova—sikato nin siansiay “saksakey a Jehova.” Nengnengen tayo no antoy kabaliksan na satan ed sikatayo.

13. Antoy nayarin manamsam na aro tayo ed si Jehova?

¹³ Diad Colosas 3:5 (basaen), walay mapuersan simbawa ed saray Kristiano ed no antoy nayarin maneral ed relasyon da ed si Jehova. Imanoen ya say inkaagum et inkonekta ed idolatriya. On lapud no antoy pipilaleken na sakey, singa say kayamanan o mainawan bilay, satan so nayarin mangontrol ed bilay to ya singa la makapanyarin dios. Balet no imanoen so interon bersikulo, mainomay tayon natalosan ya saray arum nin abitla ya mauges a kagagawa et walay pikonektaan da ed inkaagum, kanian mikonektaan met ed idolatriya. Say pampilalek ed saraya et nayarin manamsam na aro tayo ed Dios. Abuloyan tayo kasi so dinanman ed sarayan bengatla ya mangontrol ed bilay tayo ya anggad si Jehova et aliwa lan “saksakey a Jehova” ed sikatayo? Andin balot.

14. Antoy impasakbay nen apostol Juan?

 ¹⁴ Indanet met itan nen apostol Juan nen impasakbay to ya siopaman ya aaroen to ray bengatla ed mundo—“say pilalek na laman tan say pilalek na mata tan say panangipangta na sakey ed saray kaykayarian to”—et “anggapoy panangaro tod Ama.” (1 Juan 2:15, 16) Labay ton ibaga, kaukolan tayon usisaen a naynay so puso tayo pian nanengneng no kasin nasasagyat la itan ed minumundon panliliket, pikakaaro, tan estiloy panangawes tan panag-ayos. Odino lapud panangaro tayo ed mundo et mansasagpot itayon naabot iray “angkakabaleg a bengatla,” singa say pangala na atagey ya edukasyon. (Jer. 45:4, 5) Magano tayo lan onloob ed insipan ya balon mundo. Kanian importantin nodnonoten tayo iray mapuersan imbaga nen Moises! No natatalosan tayon maong tan talagan manisia tayo ya “si Jehova a Dios tayo et saksakey a Jehova,” gawaen tayoy amin a nayarian tayo ya sikato labat so idayew tan lingkoran diad paraan ya makapaliket ed sikato.—Heb. 12:28, 29.

15. Akin ya pinanonotan nen Pablo iray Kristiano ya say Dios et “saksakey a Jehova”?

¹⁵ Say inkasaksakey nen Jehova et mankabaliksan met na pankakasakey ed gagala, say pakabidbiran ya nepeg a walad sikatayo legan tayon manlilingkor ed sikato. Diad kongregasyon na saray Kristiano nen inmunan siglo et wala ray Judio, Griego, Romano, tan totoon nanlapud arum ya bansa. Nandurumay nanlapuan dan relihyon, kustombre, tan inkipasal na konsiensia da. Kanian saray arum et nairapan ya mangawat ed balon paraan na panagdayew odino taynan ya amin so datin kabibilay da. Naisip nen apostol Pablo ya kaukolan to ran panonotan ya saksakey so Dios na saray Kristiano, si Jehova.—Basaen so 1 Corinto 8:5, 6.

16, 17. (a) Anton propesiya so nasusumpal ed panaon tayo, tan antoy resulta? (b) Antoy nayarin maneral ed pankakasakey tayo?

 ¹⁶ Kumusta balet so Kristianon kongregasyon natan? Impasakbay nen propetan Isaias ya “diad kasampotan a parte na saray agew,” saray totoo ed amin ya bansa et mantitipon diad niyatagey a pasen na dugan panagdayew ed si Jehova. Ibaga da: “Ibangat [nen Jehova] iray dalan to, tan tumboken tayo iray basbas to.” (Isa. 2:2, 3) Malikeliket tayo lapud nanenengneng tayon mismo ya nasusumpal iyan propesiya! Lapud satan et dakel so kongregasyon a tutugyopen na nanduruman lahi, kultura, tan lenguahe ya mankakasakey a mandadayew ed si Jehova. Balet lapud sayan pandudumaan, nayarin wala ray problema ya importantin nonoten.

¹⁷ Singa bilang, antoy pangipapasen mod saray kaparan Kristiano ya say kultura da et baleg so pidumaan dad kultura yo? Nayarin say lenguahe, panangawes, ugali, tan kakanen da et aliwan singa ed apasalan mo. Kasin iwasan mo ra tan say piulopan mo labat et saramay pareho ed sika? Odino panon to no saray elder ed kongregasyon, sirkito, odino branch yo et mas ugaw odino dumay kultura o lahi da? Kasin abuloyan mon saratan so manderal na pankakasakey na totoo nen Jehova?

18, 19. (a) Anton simbawa so nabasa ed Efeso 4:1-3? (b) Antoy nitulong tayo pian mansiansia so pankakasakey ed kongregasyon?

¹⁸ Panon tayon napaliisan iratan ya patit? Walay insimbawa nen Pablo ed saray Kristiano ed Efeso, sakey a maaligwas a syudad tan nandurumay nanlapuan na saray manaayam ditan. (Basaen so Efeso 4:1-3.) Imanoen ya binitla nin unona nen Pablo so kapaabebaan, inkaulimek, anos, tan aro. Nayarin nikompara iraya ed saray lusek na abung pian mansiansia itan ya akaalagey. Balet nilikud ed saray lusek, kaukolan na abung so panagmintina ya nepeg a gawaen ya regular; ta no andi et onlupok itan. Pinaseseg nen Pablo iray Kristiano ed Efeso ya gawaen day anggaay nayarian dan “pansiansiaen so pankakasakey [da] ed espiritu.”

¹⁹ Nepeg tayon isipen ya walay responsabilidad na kada sakey ed sikatayo ya ontulong ed pamasiansia na pankakasakey ed kongregasyon. Antoy nitulong tayo? Unona, nawalaan tan ipanengneng iray kualidad ya binitla nen Pablo—kapaabebaan, inkaulimek, anos, tan aro. Insan gawaen so anggaay nayarian tayon ‘manbilay a walay kareenan.’ Pansagpotan ya apigeren iray singa letak ya kakapuyan tayo. Diad panggawad satan, makatulong tayo ed pamasiansia na kareenan tan pankakasakey tayo.

20. Panon tayon nipanengneng ya natatalosan tayon “si Jehova a Dios tayo et saksakey a Jehova”?

²⁰ “Si Jehova a Dios tayo et saksakey a Jehova.” Talagan mapuersa itan a panonot! Satan so amabiskeg ed saray Israelita ya arapen iray subok diad iloob tan panayam dad Insipan a Dalin. No ipapuso tayo met iratan, napabiskeg tayon arapen so onsabin baleg ya kairapan tan makatulong tayo ed nagawan Paraiso. Komon ta ipanengneng tayo ya si Jehova labat so dadayewen tayo diad pangaro tan panlingkor ed sikato ed interon puso, tan diad panggaway anggaan na nayarian tayon pansiansiaen so pankakasakey tayo bilang sanaagi. No itultuloy tayon gawaen itan, makapanmatalek itayon nanengneng so pakasumpal na samay imbaga nen Jesus nipaakar ed saramay naukom bilang karnero: “Gali dia, sikayo ran benendisyonan nen Amak, tawir yoy Panarian ya imparaan ed sikayo manlapu lad inkiletneg na mundo.”—Mat. 25:34.