Akin ya Impaderal na Dios Iray Canaanita?

“Sigpot yon pateyen iray amin a totoo: saray Heteo, saray Amorreo, saray Cananeo [odino Canaanita], saray Pereseo, saray Heveo, tan saray Jebuseo, unong ed inganggan ed sikayo na KATAWAN.”​—DEUTERONOMIO 20:17, MAUNG A BALITA.

“Mikareenan kayo ed amin a totoo.”​—ROMA 12:18, NW.

KASIN mankontraan irayan bersikulo na Biblia? Agnatalosan na dakel no akin ya impaderal na Dios iray Canaanita balet ta isisimbawa na Biblia a mikareenan itayo ed amin. * (Isaias 2:4; 2 Corinto 13:11) Parad sikara, agmitunosan irayan ganggan ed amta ran duga tan aliwa.

No bilbilang ta nakatongtong mo so Dios nipaakar ed saya, antoy labay mon itepet ed sikato? Imanoen pa iray ebat na Biblia ed sarayan limaran tepet.

1. Akin a pinataynan iray Canaanita? Diad tua et saray Canaanita so miaayam labat ed dalin ya agda kayarian. Panon ya ontan? Manga 400 taon antis na saya, insipan na Dios ed matoor ya Abraham a magmaliw a kayarian na saray ilalak to so dalin na Canaan. (Genesis 15:18) Satan a sipan so tinoor na Dios sanen inabuloyan toy nasyon na Israel, a nanlapud si Abraham, a manayam ed satan a dalin. Siempre, nayarin ikatunongan na arum ya abayag lan manaayam ditan iray Canaanita kanian walay kanepegan da ed satan a dalin. Balet, say Dios so sigpot a makankanepegan a mandesidi no siopay manayam ed sakey a pasen lapud sikatoy Soberano na uniberso.​—Gawa 17:26; 1 Corinto 10:26.

2. Akin ya ag-inabuloyan na Dios a manayam iray Canaanita ed dalin a kaiba iray Israelita? Oniay impasakbay na Dios nipaakar ed saray Canaanita: “Ag-ira manayam naani ed dalin mo, ompan panggawaen da ka na kasalanan ya onsumpa ed siak, ta no manlingkor ka ed saray dirios da sikato so onggawa a sakey a patit ya onkana ed sika.” (Exodo 23:33) Insan imbaga nen propetan Moises ed saray Israelita: “Lapu ed inkauges na saraya a nasyon pataynanen ira nen Jehova a Dios mo.” (Deuteronomio 9:5) Panoy kauges na saratan a nasyon?

Anggan iner a pasen ed Canaan et walay imoralidad, paganon panagdayew, tan panagbagat na ugaw. Insulat na historyador na Biblia a si Henry H. Halley, a saray arkeologon nankotkot ed satan a lugar et “akaromog na dakerakel a pasig ya akargaan na saray pukel na ugugaw ya imbagat ed si Baal [say manunan dios na saray Canaanita].” Intuloy to ni: “Say interon pasen et nagmaliw a sementeryo na saray kapangiyanak ya ugugaw. . . . Saray Canaanita so nandayew diad panamegley na seksual ya imoralidad bilang ritual diad arapan na dirios da; tan  bilang bagat ed sarayan dirios da, papateyen da iray panguloan ya anak da. Diad malaknab a paraan, say dalin na Canaan bilang interon nasyon et singa Sodoma tan Gomorra. . . . Pankelawan na saray arkeologon nankotkot ed geray na saray syudad na Canaan no akin a sikaray agdineral a tampol na Dios.”

3. Diad saman a panaon, kasin saray Canaanita labat so mauges a totoo ed dalin? Diad dakel ya inkagawa, agbengatbengat a dineral na Dios iray managkasalanan. Diad panaon nen Noe, “say dalin et napno na karawalan,” kanian dinelap na Dios so interon dalin ya aneral ed amin, likud labat ed sakey a pamilya, say pamilya nen Noe. (Genesis 6:11; 2 Pedro 2:5) Dineral na Dios iray syudad na Sodoma tan Gomorra sanen ‘ambelat lan tuloy’ so kasalanan na saray manaayam ditan. (Genesis 18:20; 2 Pedro 2:6) Tan inyabawag toy panangukom ed kabisera na Asirya a Ninive, say “syudad a marala,” ya agto lanlamang dineral lapud nagbabawi ira manlapud kaugsan da. (Nahum 3:1; Jonas 1:1, 2; 3:2, 5-10) Balet, saray Canaanita so dineral na Dios pian protektaan iray Israelita, say nasyon a panlapuan na Mesias.​—Salmo 132:11, 12.

4. Agta mikontraan ed panangaro na Dios so impaneral to ed saray Canaanita? No agnonoten a maong, singa mikontraan ed panangaro na Dios so impaneral to ed saray Canaanita. (1 Juan 4:8) Balet no usisaen tayon maong, mas ompatnag so panangaro to.

Amta la na Dios ed gapo a magmaliw a mauges iray manaayam ed Canaan. Balet, imbes a deralen to iran tampol, inabuloyan to nin onlabas so 400 a taon ya anggad nagnap lay inkauges da.​—Genesis 15:16.

Sanen asabi so punton agla manguman iray Canaanita ed saray kasalanan da, sikaray dineral nen Jehova. Balet, agto dineral so amin a Canaanita. Akin? Lapud wala met iray anguman. Kinasian to iramay mabulos a manguman, a singa si Rahab tan saray Gabaonita.​—Josue 9:3-11, 16-27; Hebreos 11:31.

5. Akin a nitepel na maaron Dios a deralen so anggan siopan too? Natalosan met no akin ya ontan so itepet, ta say paneral ed bilay na too et agmarakep a nonoten. Diad tua, dineral na Dios iray mauges lapud aro to. Bilang ilustrasyon: Sano walay nabubulok lan parte na laman na sakey a pasyente, anggapoy nagawaan na saray doktor noagta putoten itan. Ag-itan  panliketan a gawaen na arum, balet amta na maong a doktor a mas grabe ni so pansumpalan no onloor so impeksion. Lapud pangiyaansakit to, gawaen to itan parad pankaabigan na pasyente to.

Mipadpara, agnanliketan nen Jehova so impakaderal na saray Canaanita. Sikaton mismo so angibagan: “Agko panliketan so ipatey na toon makasalanan.” (Ezequiel 33:11, MB) Ontan met, ginagala ton say panlapuan na Mesias et say nasyon na Israel, sikato so mangilaban ed amin a mangipanengneng na pananisia. (Juan 3:16) Kanian, ag-inabuloyan na Dios a naimpluensyaan iray Israelita ed makapadimla iran gawa na saray Canaanita. Diad ontan et inganggan to a deralen odino paekalen iray Canaanita manlapud dalin. Diad impanggawa to’d satan, impatnag toy nikadkaduman panangaro to, ya amakiwas ed sikaton manggaway bengatlan agto panliketan pian nagunggonaan iray matoor a mandadayew ed sikato.

Antoy Naaralan Tayo ed Saya?

Wala kasi naaralan tayo ed impaneral ed saray Canaanita? On, ta oniay kuan na Roma 15:4: ‘Saray bengatla a nisulat nensaman, nisulat irayan onkana ed kibangat tayo, ta pian lapud anos tan panamaligliwa na saray Sulsulat, wala so ilalo tayo.’ Diad samay agawa ed Canaan, antoy naaralan tayo tan anton ilalo so iter na saya ed sikatayo?

Dakel so naaralan tayo ed sarayan salaysay. Singa bilang, say mapangasin Dios so ag-aneral ed si Rahab tan saray Gabaonita sanen anisia ra ed sikato. Ipapanonot na saya ed sikatayo a nagawaan met iya na siopaman a malabay a mamaliket ed Dios, antokaman so kipapasen odino apalabas iran kasalanan to.​—Gawa 17:30.

Sarayan salaysay so mangiiter met ed sikatayo na ilalo ta naamtaan tayo no antoy gawaen na Dios ed magano lan arapen. Ipapaseguro na saraya ya agto abuloyan iray mauges a maneral ed amin a maong. Imbes, papaneknekan na Biblia a magano to lan deralen so amin a mauges, balet iliktar to iramay mangaaro ed sikato pian manbilay ira ed sakey a balon mundo a walaay inkatunong. (2 Pedro 2:9; Apocalipsis 21:3, 4) Diad satan a panaon, nasumpal irayan makapaligliwan salita: “Manalagar ka ed Jehova, tan tonton mo so dalan to, et itandoro to ka a manawir na dalin: sano napater so saray bagel, nanengneng mo.”​—Salmo 37:34.

[Paimano ed leksab]

[Kahon ed pahina 14]

Susuportaan Kasi na Biblia so Panlalaban na Totoo?

Nibaga kasin makatunongan so panlalaban na totoo natan lapud ingganggan nensaman na Dios so Israel a deralen iray Canaanita? Andi. Nia so taloran rason:

▪ Agpapaboran na Dios so dinanman a bansa natan. Sanen ag-inawat na saray Israelita si Jesus bilang Mesias, inekal la na Dios ed sikara so antokaman a nikaduman betang, pati say paneral ed saray kabusol. (Mateo 21:42, 43) Say impangipasen la na Dios ed saray Israelita tan ed arum nin bansa et pareho la. (Levitico 18:24-28) Manlapu la ed saman, anggapo la so dinanman a bansa a makapangibagan susuportaan ira na Dios ed pilalaban da.

▪ Anggapo lay espisipikon lugar a pipilien nen Jehova a panayaman na saray mandadayew ed sikato. Imbes, saray lingkor to et walad ‘amin a bansa tan tribu’ diad dalin.​—Puyan 7:9, Maung a Balita; Gawa 10:34, 35.

▪ Malinew ed imbaga nen Jesus ya agmilaban iray papatumbok to. Sanen impasakbay to so manasingger lan pangataki ed Jerusalem, binilin to ray disipulo to ya ag-ira mansiansia ditan tan milaban, noagta, nepeg ya ombatik ira, tan ontan so ginawa ra. (Mateo 24:15, 16) Imbes a milaban iray tuan Kristiano, sigpot iran manmamatalek ed Panarian na Dios, a magano lan mangekal ed amin a kaugsan diad dalin.​—Daniel 2:44; Juan 18:36.

[Litrato ed pahina 15]

Ipapanengneng na alimbawa nen Rahab a napaliket na siopaman so Dios no talagan labay ton gawaen itan