Say Biblia Diad Lenguahen Uusaren ed Inagew-agew

“NO MANISIA kan say Biblia et salita na Dios parad totoo, kabaliksan na saya a mitotongtong so Dios ed sikatayo. . . . No labay mon naimpluensyaan na relihyon mo so interon bilay mo, nepeg sirin [a say Biblia] et nabasa diad lenguahen uusaren ed inagew-agew.” Oniay insulat na iskolar a si Alan Duthie ed libro ton Bible Translations: And How to Choose Between Them.

Mipakna ed satan iray mangaaro ed Salitay Dios. Kombinsido iran maong a “say interon Kasulatan et impuyan na Dios tan mausa-usar ed panagbangat, pananimbawa, panangipetek ed saray bengatla, panagdisiplina unong ed inkatunong.” (2 Timoteo 3:16) Agbalot nepeg ya ipasen a say Biblia et karaanan la tan makapasawan libro nipaakar ed relihyon. Satan so “mabilay tan mabisbiskeg,” tan mangiiter na peteg iran solusyon ed saray problema ed inagew-agew a bilay. (Hebreos 4:12) Balet, pian natalosan tan niyaplika na saray manbabasa iyan sagradon libro, nepeg a nabasa iya diad lenguahen uusaren ed inagew-agew. Diad tua, samay tatawagen dan Balon Sipan et agnisulat ed lenguahen Griego ya uusaren labat na saray de-aral, a singa say philosopher a si Plato, noagta nisulat itan ed lenguahen Griego ya uusaren ed inagew-agew, say Koine. On, say Biblia et nisulat pian nabasa  tan natalosan na saray ordinaryon totoo.

Lapud sayan gagala, piga-pigaran modernon patalos so pinawala ed nanduruman lenguahe diad apalabas iran taon. Tan dakel so maabig a resulta. Mas mainomay la natan so makala na Biblia. Balet, maslak ed sarayan balon bersion et ag-anumbok ed estandarte na suston panagpatalos tan diad panangusar na parehon salita. Singa bilang, pinakilot na arum so malinew iran bangat na Biblia nipaakar ed kipapasen na inaatey, no anto so kamarerwa, tan say ngaran na tuan Dios.

Kanian, maliket ya inawat na saray mangaaro ed Salitay Dios so Pangasinan a New World Translation of the Christian Greek Scriptures (Balon Mundo a Patalos na Kristianon Griegon Kasulatan). Say inkipaway na sayan modernon patalos et inyanunsio na saray Tasi nen Jehova nen Disyembre 25, 2009. Lapud agnaimpluensyaan na antokaman a bangat na relihyon, nikabkabiig so inkasusto na impangipatalos ed saya. Kanian natan et nayari lan onaralem so pakatalos na saramay datin agda tanton natatalosan so Biblia lapud agda amta so karaanan iran lenguahe. Balet nayarin itepet mo, sioparay nanggawa ed sayan alay abig a patalos?

Saray Managpatalos ya Angigloria ed Dios

Nayarin balo ed saray mansasalita na Pangasinan so bersion a Balon Mundo a Patalos na Kristianon Griegon Kasulatan, balet diad tua et nen 1950 ni iya nipaway ed lenguahen Ingles. Impaway itan na Watch Tower Bible and Tract Society​—sakey ya internasyonal a Bible Society ya abayag lan mangipapalapag na Biblia. Say sakey ed dakel iran paneknek a nikadkaduma iyan balon patalos et say impanawag ed saya, a mabitabitar ya ag-inyalig ed maslak lan uusaren a terminon “daan” tan “balon” sipan bilang pananawag ed duaran parte na Biblia. Oniay imbaga na The Watchtower na Setyembre 15, 1950: “Saray membro na komite ed panagpatalos so angibalikas ed pilalek da . . . a mansiansian agkabat, tan nagkalalo lan agda labay ya ipaamta’d publiko so kangaranan da legan a mabilay ira odino anggan sano inatey la ra. Say gagala na sayan patalos et say pangidayew ed ngaran na mabilay tan tuan Dios.”

Nen 1961, nipaway so kompleton edisyon na Biblia a New World Translation of the Holy Scriptures. Tan anggaman anggad natan et agni amta no sioparay angipatalos ed satan, agtayo napanduaruwaan so motibo ra odino say kaaralem na debosyon da. Oniay nabasa ed introduksion na 1984 ya edisyon: “Say pangipatalos ed Masanton  Kasulatan et mankabaliksan na pangipasabi na saray kanonotan tan salita nen Jehova a Dios diad arum a lenguahe . . . Saray managpatalos a walaay takot tan panangaro ed Autor na Masanton Kasulatan et ipapasen dan walay ambelat a responsabilidad da ed Dios ya ipasabi ed suston paraan anggad posible iray kanonotan to tan saray sinalita to.”

Anggaman maabig so motibo ra, say tepet balet et, Kualipikado kasi ed sayan kimey iramay membro na komite? Ipipilit na arum a makritikon iskolar a no ag-ipaamta no sioparay angipatalos tan no antoy inaral da, nepeg ya ipasen a say patalos da et kimey na saray aliwan eksperto. Balet aliwan ontan so panmoria na amin ya iskolar. Oniay insulat nen Alan S. Duthie: “No amta tayo no sioparay angipatalos odino angipalapag ed sakey a bersion na Biblia, makatulong kasi itan pian nibaga tayo no marakep odino aliwliwa itan a patalos? Andi met. Anggapo lay mas maabig a paraan noag say pangusisa ed mismon kalidad na kada patalos.” *

Ontan so ginawa na nilibo lan manbabasa na Biblia. Natan, diad sankamundoan, masulok lan 158,709,727 a kopya na New World Translation, balanglan kompleto odino kabiangan labat, so niimprinta ed 72 a lenguahe. Anto so naimano na dakel a manbabasa ed satan?

Sakey a Patalos a Mamapasanto ed Ngaran na Dios

Diad Mateo 6:9, oniay imbangat nen Jesus ya ipikasi na saray disipulo to: “Ama mi a walad tawen, napasanto komon so ngaran mo.” Ingen ta diad maslak a patalos et inekal so ngaran na Dios, ya atukoy labat diad titulon “Dios” odino “Katawan.” Balet, nensaman et aliwan ontan so kipapasen. Diad orihinal a Hebreon Kasulatan, malinlinew a tinukoy so ngaran na Dios a “Jehova” ed ngalngali 7,000 a beses. (Exodo 3:15; Salmo 83:18) Kalabas na saray taon, agla inusar na saray Judio so ngaran na Dios lapud anito. Kayari na impatey na saray apostol nen Jesus, naimpluensyaan so Kristianon kongregasyon ed sayan inkamaanito. (Ikompara so Gawa 20:29, 30; 1 Timoteo 4:1.) Kanian saray managkopya na Griegon Kasulatan et sinalatan day ngaran na Dios a Jehova na saray Griegon salitan Kyʹri·os tan The·osʹ, a mankabaliksay “Katawan” tan “Dios.”

Makapaliket ta diad New World Translation et makmakpel ya impawil so ngaran a Jehova ed  Kristianon Griegon Kasulatan (“Balon Sipan”), a ditan et 237 a beses ya inusar iyan ngaran. Sayan impangipawil ed ngaran na Dios et aliwan lapud dilin panlabayan na saray managpatalos, noagta lapud maseet tan maalwar a panagaral. Alimbawa, inaon na Lucas 4:18 iray salita ed Isaias 61:1. Diad orihinal a Hebreon teksto et naromog so ngaran a Jehova ed sayan bersikulo ed Isaias. * Matukotukoy sirin a diad New World Translation et oniay impangipatalos ed Lucas 4:18: “Walad siak so espiritu nen Jehova lapud nilanaan to ak a mangiyabawag na maong a balita ed saray mairap-bilay.”

Saray ontan ya impangipatalos et makatulong met ed saray manbabasa pian napambiigan da si Jehova a Dios tan say bogbogtong ya Anak ton si Jesu-Kristo. Singa bilang, diad maslak a patalos et oniay nabasa ed Mateo 22:44: “Inkuan na Katawan ed Katawan ko.” Balet, siopa kasi dia so mitotongtong tan kakatongtongen? Diad tua, sayan bersikulo et inaon ed Salmo 110:1, a diad orihinal a Hebreon teksto et naromog so ngaran na Dios. Kanian diad New World Translation et oniay impangipatalos ed sayan bersikulo: “Inkuan nen Jehova ed Katawan ko: ‘Yurong ka ed nikawanan ko angga ed iyan ko ed salian mo iray kakabusol mo.’” Say ipapabitar na Kasulatan a pandumaan nen Jehova a Dios tan say Anak to et aliwan sakey a teoryan andiay kakanaan. (Marcos 13:32; Juan 8:17, 18; 14:28) Importantin naamtaan itan parad kilalaban. Oniay nabasa ed Gawa 2:21: “Balang sakey ya ontatawag ed ngaran nen Jehova et nilaban.”

Susto tan Malinew

Wala ni ray mararakep a kualidad na New World Translation. Say manunan angibasiyan ed sayan patalos et say Griegon manuskrito a maal-alwar a ginawa di Westcott tan Hort. Insan, diad simpli tan modernon lenguahe et inap-apiger ya impatalos so orihinal a Griego diad susto tan literal a paraan anggad posible. Lapud satan et aglabat apansiansia so estilo tan inkalinew na orihinal iran sulsulat na Biblia noagta main-inomay met a natalosan.

Alimbawa, diad Roma 13:1, pinaseseg nen apostol Pablo iray Kristiano a ‘manpasakop ed saray atagey ya autoridad,’ odino diad saray gobierno. Diad dakel a patalos, nikuan a saratan a gobierno et “ingganggan ira na Dios” odino ‘pinayurong ira na Dios.’ (Say Biblia; Maung a Balita) Walaray manuley a manguusar ed saratan a patalos pian ikatunongan so pagmaliw dan diktador. Balet lapud inkasusto na New World Translation tan literal so impangipatalos anggad posible, nabasa ed sayan bersikulo a “saray autoridad natan et impasen na Dios ed saray relatibon posisyon  da.” * Natalosan tayo sirin ya anggaman aliwan say Dios a mismo so mamipili ed saray manuley ed mundo, aabuloyan to ray totoo a nawalaan na relatibon autoridad ed balang sakey​—balet agbalot makapipara ed sikato.

Diad New World Translation, ginawa met so anggaay nayarian pian nipasabi iramay angkekelag a pandumaan na saray Griegon verb. Diad dakel a modernon lenguahe, walaray salitan uusaren pian nipanengneng no kasin say sakey ya aksion et ginawa la, gagawaen, odino gawaen ni labat. Diad Griegon lenguahe et wala met iray salitan mangipapanengneng no kasin say sakey ya aksion et aminpinsan a ginawa, asumpal la, odino mantutultuloy ni. Imanoen pa iray salita nen Jesus diad Mateo 6:33. Samay Griegon verb a mankabaliksay “anapen” et mangipapasabi ed ideyan say sakey ya aksion et tuloytuloy. Kanian nipasabi so eksakton kabaliksan na saray salita nen Jesus diad patalos ya: “Itultuloy yo sirin ya anapen nin unona so panarian tan say inkatunong to, tan sarayan amin a bengatla so niarum ed sikayo.” Ontan met, say Mateo 7:7 et nipatalos a: “Mantultuloy kayon onkerew, tan naikdan kayo; mantultuloy kayon mananap, tan makaromog kayo; mantultuloy kayon ontoktok, tan nalukasan kayo.”​—Nengnengen met so Roma 1:32; 6:2; Galacia 5:15.

Diad New World Translation et ginawa met so anggaay nayarian pian saramay manunan termino et pareparehoy kipatalos da. Singa bilang, amin a Griegon salita ya stau·rosʹ et impatalos dia a “panamairapan a kiew.” Lapud saya, natalosan a tampol na saray manbabasa a say angipasakan ed si Jesus et diad sakey a maptek a kiew odino palitek, aliwan diad krus, a singa ibabangat na arum a relihyon.​—Mateo 27: 40; Marcos 15:32; Lucas 23:26; Juan 19:19.

Nipapatalos Lay Salita na Dios ed Nanduruman Lenguahe

Say impangipaway ed Kristianon Griegon Kasulatan diad lenguahen Pangasinan et gapo ni labat. Wala lay planon ipatalos so interon Biblia diad arapen. Balet, makaseguro kasi iray managbasa a susto so Pangasinan a bersion tan angusar na apasakey a salita ed saray manunan termino a singa diad Ingles a bersion?

On, ta sayan kimey a panagpatalos et ididirehi na Mananguley ya Ulop na saray Tasi nen Jehova. Makabat dan denisisyonan a say panagpatalos ed Biblia diad arum a lenguahe et nepeg a gawaen na sakey a grupo. Kanian aporma iray grupo na managpatalos na Biblia ed dakel a bansa diad interon mundo. Diad Brooklyn, New York et walay sakey a departamenton tatawagen a Translation Services, a mangaasikaso ed saray pankaukolan na sarayan grupo, mangeebat ed saray tepet da, tan maniseguro a mantutunosan iray edisyon na New World Translation diad nanduruman lenguahe. Wala met so ginawan computer program a makakatulong a maong ed saray managpatalos na Biblia. Balet, say kimey a panagpatalos et mankaukolan nin siansia na baleg a sagpot na too. Ingen, lapud panguusar na kompyuter, mas mainomay a nagawaan na saray managpatalos na Biblia so gagala ra, salanti, pian makapawala iray sakey a bersion a susto tan manguusar na apasakey a salita ed saray manunan termino a singa ed samay Ingles. Diad sayan computer program et wala met so sisteman mangipapanengneng no panon a nipatalos ed Ingles ya edisyon so kada Hebreo tan Griegon salita, tan balbaleg iyan tulong ed saray managpatalos pian makapili ra na mipetekan iran salita ed lenguahe ra.

Naimanon tampol so alay abig ya agawaan na sarayan uksoyan diad inengneng yo ed mismon patalos. Usisaen yo komon so kopya yon Balon Mundo a Patalos na Kristianon Griegon Kasulatan. Sarag yoy mangala ed saray angipalapag ed sayan magasin. Seguradon nagustoan yo met so dakel iran alay-abig a kabiangan to: malinew tan mainomay a basaen iran letra, saray paulo ed tagey ya ontulong pian naromog yon tampol iray pamilyar a teksto, saray paimano ed leksab, saray detalyadon mapa, tan makapainteres iran apendise. Sankaimportantian ed amin, diad pambasa yo ed sayan Biblia et makaseguro kayon saray mismon salita na Dios et suston nipasabi diad lenguahe ya uusaren ed inagew-agew.

[Saray paimano ed leksab]

[Litrato ed pahina 15]

Saray nansulat na Biblia a singa si apostol Pablo so angusar na lenguahe ya uusaren ed inagew-agew

[Litrato ed pahina 16]

Saray Kabiangan na Balon Mundo a Patalos:

1 Timoteo 3:16, unong ed Codex Sinaiticus, komapat a siglo C.E.

[Litrato ed pahina 16]

Diad simpli tan modernon lenguahe et inap-apiger ya impatalos so orihinal a Griego diad susto tan literal a paraan anggad posible

[Litrato ed pahina 16]

Mainomay a basaen iray letra kanian makapaliket a basaen

[Litrato ed pahina 17]

Walaray paulo ed tagey kanian mainomay ya anapen iray pamilyar a teksto

[Litrato ed pahina 17]

Walaray detalyadon mapa kanian naaruman so pakaamta na saray manbabasa nipaakar ed saray abitlan pasen ed Biblia

[Litrato ed pahina 18]

Say inkalinew na “Balon Mundo a Patalos” so mausa-usar ed panagpulong na saray Kristiano