Aligen so Pananisia Ra

Lawas Ton Prinotektaan tan Inasikasoy Pamilya To

INKARGA nen Jose so sakey nin bagahe diad beneg na asno. Sankanengneng toy ambilbilunget ya kaliberliber na Betlehem legan ton tatapikey beneg na sayan melag ya ayep. Nononoten toy andukey ya biahien da. Ehipto ni laen da! Panon ira kasin manbilay diman​—dayo ira, sananey so lenguahe, tan dumay kultura?

Ngalngali agnibaga nen Jose ed inad-aro ton Maria so mensahe na Dios ya impasabi na anghel diad kugip to, balet ta nampakpel tan nibaga to lanlamang: Labay nen Arin Herodes ya pateyey anak da! Kaukolan day ontakas a tampol. (Mateo 2:13, 14) Apagaan a maong si Maria. Akin kasi et labay dan pateyen so melmelag nin anak to? Agda itan natalosan ya sanasawa, balet ta nanmatalek irad si Jehova tan kinmiwas iran tampol.

Lapud agda amtay nagagawa, naugi-ugip iray totood Betlehem legan ya ontataynan si Jose, Maria, kaibay Jesus paonlad Ehipto. Diad pambiabiahe ran paarap ed abalaten tan legan ya ombubutay so agew diad bukig, nayarin naisip nen Jose no anto lay pansumpalay bilay da. Wala kasi nagawaan na pobrin karpentero pian protektaay pamilya to ed saray makapanyarin kalaban? Nalegpet to kasi pamilya to? Kasin nagawaan toy ambelat ya responsabilidad ya inter nen Jehova a Dios ed sikato​—say pangasikaso tan pamabaleg ed sayan aliwan ordinaryon ugaw? Amayamay ya subok so dalanen nen Jose. Nengnengen tayo no panon ton asarag iratan ya subok, tan ditan tayo naamtaan no akin a kaukolan ya aligen na saray padre de pamilya​—tan amin tayo​—so pananisia nen Jose.

Prinotektaan nen Jose so Pamilya To

Pigaran bulan antis na saya, diad binalegan ton baley na Nazaret, anguma-uman so bilay nen Jose sanen akisipan ya asawaen toy Maria ya anak nen Heli. Amta nen Jose a sayan marikit et matakot ed Dios. Balet ta akabatan ton malukon! Labay to la komon ya idiborsyo ya anggapoy makaamta pian agniiyan ed kababaingan si Maria. * Balet ta diad sakey a kugip et impalinew ed sikato na anghel ya nanlukon si Maria panamegley na masanton espiritu nen Jehova. Inkuan ni na anghel a sayan ugaw ya lukon to so “mangilaban ed totoo to ed saray kasalanan da.” Tan impaseguro tod Jose: “Agka natatakot a mangisempet ed asawam a si Maria.”​—Mateo 1:18-21.

Si Jose et maunor tan makalakal ya too kanian ginawa to imay imbaga na anghel. Inawat toy sankabelatan ya responsabilidad: say pamabaleg tan pangasikasod ugaw ya agto peteg ya anak balet pinabpabli na Dios. Insan nen kien et inunor toy ganggan na empiryo na Roma kanian inawit toy malukon ya asawa to diad Betlehem pian manparehistro. Ditan nananak si Maria. *

Agla ra pinmawil di Jose ed Nazaret. Nanayam la rad Betlehem ya pigaran kilometro labat so kaarawi tod Jerusalem. Mairap so bilay da, balet ta ginawa nen Jose so anggaay nayarian to  pian agnaerasan tan agpakaskasi Maria tan si Jesus. Nen kien et nanayam irad melag ya abung. Diad saman et aliwa lan kapangiyanak si Jesus​—nayarin masulok lan sakey taon to​—sanen anguman lamet so bilay da.

Wala ray sinmabin lalaki. Astrologo ira a nanlapud Bukig, nayarin diad Babilonia. Tinumbok day sakey a bitewen paarap ed abung di Jose tan Maria tan anapen day ugaw a magmaliw ya ari na saray Judio. Magalang irayan lalaki.

Amta man na sarayan astrologo odino andi, impeligro day bilay nen Jesus. Samay bitewen ya tinumbok da et inyakar to ni rad Jerusalem antis to ran impaarap ed Betlehem. Ditan et imbaga rad si Arin Herodes ya aanapen da so ugaw a magmaliw ya ari na saray Judio, kanian sinmanok so ari lapud imon to.​—Nengnengen so artikulon “Tepet na Saray Manbabasa . . . Siopay Nanlapuan na Samay ‘Bitewen’?” diad pahina 29.

Maong labat ta wala ray puersan mas makapanyari nen say si Herodes. Akin et nibaga tayo itan? Saramay astrologon binmisita et walay awi-awit dan regalo, tan anggapoy kinerew dan kasalat. Agbalot inilaloan di Jose tan Maria ya nawalaan iray ankablin “balitok tan olibano tan mira”! Say plano na saray astrologo et ompawil irad si Arin Herodes pian nipaamta rad sikato so kawalaan na samay ugaw. Balet ta sinmalet si Jehova. Diad panamegley na kugip et ingganggan to iramay astrologo ya onsempet la rad bansa ra, tan sananey ya rota so dalanen da.​—Mateo 2:1-12.

Kasipot na saramay astrologo, oniay impasakbay na anghel nen Jehova ed si Jose: “Bangon ka, awit mo so ugaw tan say ina to tan batik kayo ed Ehipto, tan mansiansia kayo diman tan alagar moy ibagak ed sika, ta say ugaw et magano lan anapen nen Herodes pian pateyen to.” (Mateo 2:13) Singa nibaga lad gapo, tampol ya inmunor si Jose. Say ninonot to et say pankaabigan na ugaw kanian inawit toy pamilya tod Ehipto. Lapud inikdan ira na saramay astrologo na ankablin regalo, wala lay gastosen da diad lugar a laen da.

Diad saray apokripal ya alamat, inggawaan day istorya so inyakar di Jose ed Ehipto. Papapawayen na sarayan istorya ya pinatikey kuno nen Jesus so biahe, pinagmaliw ton makalakal iray tulisan diad dalan, tan pinatewek to ni ingen iray kiew na palma pian makaburbor si ina to na bunga. * Balet diad tua, say impanbiahe ra paonlad lugar ya diad saman da labat naakar et talagan mair-irap tan makapakesaw.

 Dakel so naaralan na saray atateng ed si Jose. Mabulos ton tinaynan so anapan to tan agto ninonot so dilin pankaabigan to pian naprotektaay pamilya to. Parad si Jose, si Jehova a mismo so angipiyad pamilya to. Mairap so mamabaleg na ananak natan ed sayan magulon mundo ta dakel so mauges ya impluensyan makasamal tan makaderal ed bilay na saray kalangweran. Talagan makapadinayew iray atateng ya singa si Jose et determinadon manproprotekta ed saray anak da ed mauges iran impluensya!

Inasikaso nen Jose so Pamilya To

Maseguron ag-ira nambayag diad Ehipto lapud kalabas labat na antikey a panaon et impaamta na anghel ed si Jose ya inatey lay Herodes. Insempet nen Jose so pamilya to diad binalegan ton bansa. Abayag lan nipropesiya ya tawagen nen Jehova so anak to “manlapud Ehipto.” (Mateo 2:15) Baleg so agawaan nen Jose pian nasumpal itan. Balet iner la kasi panayaman da natan ey?

Maalwar si Jose. Duga met labat ya takotan toy arin sinmublay ed si Herodes ya si Arquelao ta maruksa tan mauge-uges met. Sikatoy inggiya na Dios paonlad norte, diad Nazaret na Galilea ya binalegan to, arawi ed magulon Jerusalem. Ditan da inasikaso nen Maria so pamilya ra.​—Mateo 2:19-23.

Simpli labat so bilay da balet ta aliwan mainomay. Ibabaga na Biblia ya si Jose et karpentero. Nensaman, matrabaho so kimey na karpentero​—manpupoy kiew, uloren to, insan to iparaan pian nausar ed panggaway abung, baloto, taytay, kariton, dalig, pako, tan amin ya klase na kagawaan ed panagdalus. (Mateo 13:55) Mairap tan makapakesaw itan ya trabaho. Diad panaon na Biblia, say pankimeyan na sakey a karpentero et diad arap na melag ya abung to odino diad melag a puesto ya asingger ed abung to.

Dakel tan nanduruma so kagawaan ya inusar nen Jose, a posiblin tawir to nid si ama to. Nayarin sikatoy angusar na eskuwala, patawin, pitik, wasay, ligare, kaot, martilyo, mason kiew, bangbang, barina, nanduruman klase na glue, tan wala met lagi pasak anggano medyo mabli.

Imadyin yo pay ugaw nin Jesus ya siber-siber legan ya mankikimey si ama to. Agto alisay mata si Jose tan batbantayan toy kada igalaw to. Seguradon pandinayewan toy kabiskeg na saray malapar ya takeb tan maregkel iran taklay to, say peles na lima to, tan inkaalisto na mata to. Nayarin gagapoan met la nen Jose ya ibangat ed ugaw nin anak to iray simplin kimey, singa say pamakinis na tabla panamegley na inkaling ya baog na sira. Ompan imbangat to met ed si Jesus so pandumaan na nanduruman klase na tabla ya uusaren to, singa say igos a sikomoro, oak, tan olibo.

Amta nen Jesus a saratan ya mabiskeg a limalima ya mamupupod kiew, manlalabray angkakabaleg ya biga, tan manutuop ed saray tabla et saratan met lanlamang so liman mangaasikasod sikato, ed ina to, tan ed saray agagi to. On, ombabaleg lay pamilya di Jose tan Maria a nen kien et manga anemira ni inilalak da nilikud ed si Jesus. (Mateo 13:55, 56) Kaukolan ya mas  impasyan mantrabaho si Jose pian nalegpet to ra.

Amta balet nen Jose ya say pangasikasod espiritualidad na pamilya to so sankaimportantian ed amin. Kanian impanaon toy pambangat ed saray anak da nipaakar ed Dios a Jehova tan ed saray ganggan To. Lanang dan aawiten nen Maria iray ananak da diad sinagoga ed lugar da pian dengeley pangibabasa tan pangipapaliwawad Ganggan. Nayarin kayari na satan et amayamay so tepet nen Jesus tan maan-anos si Jose ya mangeebat ed saratan. Aawiten met nen Jose so pamilya to ed saray piesta diad Jerusalem. Diad tinaon ya Paskua, duay simba dan biahien so manga 112 ya kilometro, mibiang irad selebrasyon, insan ira onsempet.

Ontan met so gagawaen na saray Kristianon ulo na pamilya natan. Iiter day panaon tan biskeg da ed saray anak da tan mas importantid sikara so espiritual a panangibangat nen say arum nin bengatla, anggan say komportablin panagbilay. Anggano mansakripisyo ira basta naawit day anak da ed angkabaleg tan angkelag iran Kristianon pantitipon. Singa si Jose, amta ran saya so sankaabigan ya nipatawir dad anak da.

‘Aburidon Maong’

Sanen 12 años nen Jesus, inawit nen Jose so pamilya to ed Jerusalem a singa niyugali to lan gawaen pian selebraan so Paskua. Malikeliket itan a piesta tan dakerakel a pamilya so manbiabiahen sanuulop diad saray mabunabunan kaumaan. Sano manasingger la rad amagaan ya kaliberliber na nipalandey ya Jerusalem, dakel ed sikara so mangansion ed samay kabkabat ya kanta na saray ontatatdang. (Salmos 120–134) Anganko et napnapnoy totoo so syudad. Kayari to, onsempet la ray sankakapamilyaan ed baley da. Ompan dakel so lilimengen di Jose tan Maria kanian say abaloan da et akiulop si Jesus ed saray kakanayon da. Akapanakar la ray sanagew insan da labat naimano ya nababalang manayay Jesus!​—Lucas 2:41-44.

Pinmawil iran tampol ed Jerusalem pian anapey Jesus. Seguradon marendeen lay syudad tan dagdaiset lay too. Anganko et dinasig day  amin ya karsada legan dan ibabandoy ngaran na anak da. Nakar to la kasi ’man ya ugaw? Sanen taloy agew la ran manaanap, naisip kasi nen Jose ya sikatoy nagmaliw a mapaulyan ed responsabilidad ya inmatalek nen Jehova? Insan nen kien et anonotan day onlad templo. Nila day amin a sukong ya anggad asabi ray maaw-awang ya kuarto a panmimitingan na saray makabat a lalaki ya eksperto ed Ganggan​—tan wadman si Jesus ya kaiba ra! Akainawan siansiay Jose tan Maria!​—Lucas 2:45, 46.

Wadman si Jesus ya ondedengel ed saray makabat a lalaki tan tetepetan to ra. Pandinayewan day pakatalos to ’yan ugaw ontan met ed kakaebat to. Abigla balet ira di Maria tan Jose. Unong ed salaysay, ag-akasel si Jose. Agbalet apokpokan nen Maria so liknaan to tan inkuan to: “Anak, akin ya oniay ginawam ed sikami? Aburido kami lan maong nen amam ed panaanap mi ed sika.”​—Lucas 2:47, 48.

Diad sayan antikey ya eksena, realistikoy impaneskribe na Salitay Dios ed kipapasen na saray ateng. Talagan makapa-stress itan​—anggano perpekto ni anak mo! Talagan ‘makapaaburido’ so manpamilya ed sayan mauges a mundo. Balet no sakey kan ateng, makatulong so pakaamtan bibidbiren na Biblia ya aliwan mainomay so pamabaleg na ananak.

Maong labat ta say akalmoan dad si Jesus et diad templo a ditan to nalikliknay inkaapit tod si Jehova, say Ama to ed tawen. Interesadon maong ya makaaral, kanian oniay impapuson ebat tod atateng to: “Akin et aanapen yo ak? Agyo ta amta a nepeg a wala ak ed abung nen Amak?”​—Lucas 2:49.

Seguradon dinalepdep a maong nen Jose iyan imbaga nen Jesus. Anganko et makakaliket a maong. On, ta sineetan ton imbangat iyan ugaw pian nalikna toy panangaro ed si Jehova a Dios. Kanian anggano ugaw ni, parad sikato et makabkabaliksan so salitan “ama”​—tan say manunan rason et lapud impangibangat nen Jose.

No sakey kan padre de pamilya, komon ta pablien moy pribilehyom ya nipaliknad saray ilalak mo so panangaro tan panangasikaso na sakey ya ama. Ontan met, no wala ray siomang mo odino tagibim, alig moy alimbawa nen Jose tan tratom ya espisyal tan pinabpabli so balang sakey. Tulongan mo ran onapit so liknaan dad si Jehova a Dios, say Ama ra ed tawen.

Sinumpal Toy Responsabilidad To

Daiset labat so nabasa tayod Biblia nipaakar ed impanbilay nen Jose balet dakel so naaralan tayo. Nabasa tayo ditan ya si Jesus et “nantultuloy a nampasakop ed sikara”​—diad saray atateng to. Nabasa tayo met ya “binmaleg si Jesus,  tan nantultuloy ya inmaligwas ed karunongan tan lalon nanliketan na Dios tan saray totoo.” (Lucas 2:51, 52) Anto kasi ipapatnag na saya ed si Jose bilang ama? Walay pigara. Unona, naamtaan tayon intultuloy ton indauloy pamilya to, lapud sikatoy nirespeto na perpekton ilalak to tan nantultuloy a nampasakop ed sikato.

Naamtaan tayo met ya si Jesus et tuloytuloy ya inmaligwas ed karunongan. Seguradon baleg so papel nen Jose ed satan. Nen panaon da, walay abayag lan diparan na saray Judio ya saray mayayaman labat so magmaliw a marunong balet ta saray ordinaryon totoo kuno a singa saray karpentero, dumaralos, tan managpanday et “agda amtay saman saya no nipaakar ed hustisya tan panangukom; tan ag-ira nayarin ondengel ed saray parabolo.” Pinaneknekan balet nen Jesus ya aliwan tua itan. Sanen ugaw ni, seguradon sikatoy imbangat a maong nen Jose, anggano sikatoy karpentero labat, so nipaakar ed “hustisya tan panangukom” nen Jehova! On, andi duaruwan impuppurek to itan.

Wala ni sananey ya ginawa nen Jose. Sanen ugaw ni Jesus, natnaasikason maong kanian maong so impanlaman to nen binmaleg. Ontan met, imbangat nen Jose ed si Jesus so pulidon panagkimey. Si Jesus et aglabat akabkabat bilang anak na karpentero noagta bilang “karpentero.” (Marcos 6:3) Nibaga sirin ya maong so impanbangat nen Jose. Maabig no aligen na saray padre de pamilya si Jose, ya asikasoen day praktikal a pankaabigan na ananak da tan seguroen dan nasuportaan day sarili da diad ibaleg da.

Manlapud samay salaysay na Biblia nipaakar ed impanpabautismo nen Jesus sanen 30 años to, anggapo lay nabasa tayo nipaakar ed si Jose. Mapatnag ya abalo lay Maria sanen inggapo nen Jesus so ministeryo to. (Nengnengen so kahon ya “Kapigan Inatey si Jose?” diad pahina 27.) Balet, angitilak si Jose na agnalinglingwanan ya alimbawa na sakey ya aman nanprotekta tan angasikasod pamilya to, tan lawas nanmatoor. On, maabig ya aligen na saray kaamaan, padre de pamilya, tan na saray Kristiano so pananisia nen Jose.

[Saray paimano ed leksab]

[Kahon ed pahina 27]

Kapigan Inatey si Jose?

Amta tayon mabilay ni Jose nen 12 años nen Jesus. Diad satan ya edad, dakel ed saray Judion kalangweran et gagapoan lan bangatan na ama ra ya mantrabaho tan sano 15 años da la et aktual la ran kaibad kimey. Mapatnag ya pigay taon nin nibangat ya maong nen Jose si Jesus ed panagkarpentero. Mabilay ni kasi Jose sanen inggapo nen Jesus so ministeryo to nen manga 30 años to? Nibagan andi la. Diad satan a panaon, asalambit na rekord so ina tan amin ya agagi nen Jesus, balet ta ag-asalambit si Jose. Aminsan et tinawag na totoo si Jesus bilang “anak nen Maria,” aliwan ilalak nen Jose. (Marcos 6:3) Si Maria et onkikiwas tan mandedesisyon a bukor, tan ag-asalambit ya manpapatanir nid asawa to. (Juan 2:1-5) Aliwan ontan so ugali ra nensaman, puera labat no say sakey et abalo la. Sakey ni, sanen manpapanabos lay Jesus, imbilin toy ina to ed si apostol Juan. (Juan 19:26, 27) Agto itan gawaen no mabilay ni Jose. Mapatnag sirin ya inatey lay Jose sanen manbatbalolaki si Jesus. Lapud si Jesus so panguloan, seguradon sikatoy angituloy ed anapan nen ama to tan nanlegpet ed pamilya anggad impanpabautismo to.

[Litrato ed pahina 24]

Kinmiwas a tampol si Jose pian protektaay Jesus

[Litrato ed pahina 25]

Impasyan nankimey si Jose pian nalegpet toy pamilya to

[Litrato ed pahina 26]

Lanang ya aawiten nen Jose so pamilya to pian mandayew ed templo diad Jerusalem

[Litrato ed pahina 28]

Imbangat nen Jose si Jesus ya mankarpentero