Onlad karga

Onlad saray karga

Kasin Antam La?

Kasin Antam La?

Kasin Antam La?

Akin et inusar na totoo nensaman so “bitumen” a pampeketay laryo?

Oniay ibabaga na Biblia nipaakar ed saray angipaalagey ed tori na Babel: “Angusar ira na saray laryo imbes a bato, tan aspalto [odino bitumen, alkitran] bilang halo.”​—Genesis 11:3NW.

Say bitumen et manlalapud petrolyo tan naromog ed nanduruman parte na Mesopotamia. Ompapaway itan manlapud dalem na dalin tan onkikigtel. Kabkabat na saray totoo nensaman ya maong itan a pampeket. Say bitumen et “balibalin usaren ed saray bilding ya gawad laryo,” so kuan na sakey ya libro.

Deneskribe na sakey ya artikulo na magasin ya Archaeology so agano nin imbisita ed geray na ziggurat diad daan ya syudad na Ur, Mesopotamia. Inkuan na autor: “Say pampeket ya bitumen, a sakey ed saray inmunan inusar diad maawang ya abalaten na Iraq, et nanengneng ni ed saray leetan na apoolan ya laryo. Sayan andeket tan mapeket ya klase na larak so sakey a rason no akin ya maguloy politika ed saray rehyon ya dati et nankasakey lapud satan. Say bitumen ya uusaren a pampeket tan pampalitada na karsada et akatulong pian agnaloobay danum iray laryon uusaren ed Sumeria tan agnaderal ed nilibon taon.”

Anton klase na “papel” so inusar nensaman?

Natetepet itan lapud samay imbaga na sakey ed saray nansulat na Biblia a si Juan: “Anggan dakel a bengatla so isulat ko komon ed sikayo, agko insulat ira ed panamegley na papel tan tinta.”​—2 Juan 12, Say Biblia.

Say Griegon salita ya kharʹtes ya impatalos dia a “papel” et mankabaliksay papel a gawad papiro ya tanaman ed danum. Indeskribe na sakey a libro no panon a gagawaen a papel iray sanga na sayan tanaman: “Saray sanga a no maminsan et taloran metros so karukey to et uubakan tan gagalipen na maimpis insan panaabayen pian manpepeketan, ipabenlag iramay itapew ed satan; insan la pitpiten panamegley na kiew a martilyo tan pinoen.”

Akalmo iray archaeologist na dakel ya daan a papiron dokumento diad Egypt tan diad paliber na Dead Sea. Arum ed saray nalmon papiro et inusar nen panaon nen Jesus odino mas asakbay ni. Posiblin saya so inusar a materyal parad saray sulat ed Biblia, a singa saray sulat na apostol.

[Picture Credit Lines ed pahina 11]

Spectrumphotofile/ photographersdirect.com

© FLPA/David Hosking/age fotostock