Onlad karga

Onlad saray karga

Kasin Antam La?

Kasin Antam La?

Antoy bilay na saray aripen ed Roma nensaman?

Kulintas na aripen ed Roma

Diad Empiryo na Roma, dakel so nagmaliw ya aripen lapud sinakop ira na militar odino lapud kinidnap ira. Sikaray inlako kanian dakel so agda lan balot anengneng so abung odino kapamilya ra.

Dakel so aripen ya alablabas a pinantrabahod panagminaan anggad ipatey da ni ingen, kanian mas maong ni kipapasen na saramay pinantrabahod uma tan kaabungan. Nayarin say aripen et puersaen dan mangisulong na kulintas a balatyang ya walay akaukit a mangibabagan naikday premyo so mangipawil ed sikato ed amo to no bilang ta akatakas. Saramay aminpiga lan manasalin ontakas et natatakan ed moling, kaslakan et letran F parad fugitivus (takas).

Ibabaga na libro na Biblia a Filemon ya papapawilen nen apostol Pablo so tinmakas ya aripen a si Onesimo diad amo ton si Filemon. Anggano walay kanepegan nen Filemon ya dusaen si Onesimo, kinerew nen Pablo ed si Filemon ya sikatoy ‘awaten to ya singa pangawat tod si Pablo,’ base ed panangaro tan personal ya pikakaaro.Filemon 10, 11, 15-18.

Akin ya kabkabat so Fenicia nensaman ed kolor-ube ya panagkolor?

Say Fenicia, a nayarin say bansan Lebanon natan, et kabkabat lapud kolor-ube ya panagkolor na Tiro. Dinekorasyonan nen Solomon, say ari na Israel nensaman, so templo to na kolor-ube ya abel ya ginawa na sakey ya eksperton komikimey ya nanlapud Tiro.2 Awaran 2:13, 14.

Say kolor-ube na Tiro so sankamablian a panagkolor nensaman, say sakey a rason et lapud mairap itan ya pawalaen. Unona, mangala na dakdakel ya murex shellfish * diad dayat iray managsigay. Manga 12,000 a piraso so kaukolan pian makagawa na panagkolor ya para labat ed sakey a kawes. Insan ekalen so karga na sarayan shell pian naala iray gland ya panlalapuay kolor. Asinan iraya na saray managgaway panagkolor, tan ipaagew ed loob na taloy agew. Insan, ikarga dad tangke ya walay sakob to tan pigay agew dan palwagen ed danum ya nanlapud dayat.

Diad loob na nilasus ya taon, lapud impannegosyo tan impanakop na saray taga Fenicia, manlalako tan manggagawa ni ran siansia na kolor-ube na Tiro. Aromog iray pakabidbiran na impanggawa day panagkolor diad kaliberliber na Mediterranean Sea ya anggad bandad sagur na Cádiz, Spain.

^ par. 8 Manga 5 anggad 8 sentimetro so karukey na sarayan shell.