Sarag Mon Labanay Tukso!
“Anggapoy planok ya onnengneng ed pornograpiya. Balet nen nan-Internet ak, walay nan-pop up. Biglan walay pinmaway, tan bastak labat itan in-click.”
—CODY. *
“Walay magangganan katrabahok ya flirt ed siak. Aminsan et itatagar to ak ya onlad hotel ta ‘manggalaw’ kami kuno. Antak lan tampol no antoy labay ton nagawa.”
—DYLAN.
“SARASARAG kon labanan so anggan anto, puera labat so tukso.” Ipapanengneng na saya no panon ya ipapasen na arum so tukso
Siempre, aliwan amin ya tukso et manresultad baleg iran problema. Singa bilang, no manda-diet ka, agmet naderal so bilay mo no mangan kay sakey ya slice na cake. Balet no agmo labanay arum ya pakatuksoan
No biglan nipaarap kad tukson manggaway imoral, antoy nepeg mon gawaen? Oniay ebat na Biblia: “Linawa na Dios a napasanto kayo, ya arawian yo so pilalawanan; a nepeg ya amtaen na kada sakey ed sikayo no panon ton kontrolen so laman ton dili diad kasantosan tan kagalangan.” (1 Tesalonica 4:3, 4) Panon kan nawalaan na ontan ya determinasyon? Imanoen so taloran makatulong ya step.
Step 1: Manalwar Kad Nenengnengen Mo
No onnenengneng kad makapaakit iran litrato, bilayen to ray makapuy a pilalek. Pinaneknekan nen Jesus ya walay koneksion na pakanengneng tan pampilalek, oniay pasakbay to: “Siopaman a naynay ya onlilinggis ed sakey a bii tekep na pampilpilalek ed sikato et akikalugoran la ed sikato dia ed puso to.” Oniay impaseseg to panamegley na sakey ya ilustrasyon: “Natan, no say kawanan a matam so sengegan na pankakasalanan mo, sukit mo itan tan ibantak mo.” (Mateo 5:28, 29) Antoy naaralan tayo? Pian nalabanay tukso, kaukolan ya mabiskeg so determinasyon tayo tan agtayo onnenengneng ed makapatukso iran bengatla.
No makanengneng kay imoral iran bengatla, ipaliis moy matam
Pian iyilustra: Imadyin mo pan apasikmatan moy makasileng ya liwawa na panag-welding. Ituloy mo ni kasin nengnengen itan? Siempre andi! Ibeneg mo itan odino pepetan moy matam pian agka nabulag. Ontan met, no walay napasikmatan mon imoral iran bengatla
Imanoen met so imbaga na matoor a lakin si Job: “Panon sirin so inengneng ko ed sakey a birhen?” (Job 31:1) Agta maabig no ontan met so gawaen tayo?
Salien iya: No walay apasikmatan mon imoral iran bengatla, tampol mon ipaliis so matam. Aligen so sakey ya managsulat ed Biblia ya impikasi ton: “Yarawim so matamatak ed pannengneng na andi-kakanaan.”
Step 2: Manalwar Kad Nononoten Mo
Lapud amin tayo et aliwan perpekto, no maminsan et nayarin wala ray makapuy a pilalek tayo. Oniay ibabaga na Biblia: “Nasubok so kada sakey sano sikatoy nasagyat tan natangguyor na dilin pilalek to. Tan say pilalek, sano nanlukon la, iyanak toy kasalanan.” (Santiago 1:14, 15) Panon mon naiwasan so onian situasyon ya mair-irap a takasan?
No wala ray makapuy ya nononoten mo, tunda ka tan manpikasi
No wala ray makapuy a pilalek mo, tandaan mo ya walay nagawaan mo. Labanan mo iratan. Ekal mod nonot mo. Iwasan moy pampantasya ed imoral iran bengatla. Oniay imbaga nen Troy, ya na-addict ed pannengneng na pornograpiya diad Internet: “Nansagpotan kon ekalen ed isip ko iray makapuy iran kanonotan diad impanpokus kod saray positibon bengatla. Aliwan mainomay. Aminpigan naulit ko itan. Balet naaralan ko lanlamang ya kontrolen so nonot ko.” Oniay imbaga nen Elsa, ya nilabanan toy tukso nen tinedyer ni: “Naynay ak ya busy tan manpipikasi ed si Jehova, kanian alabanan ko ray makapuy ya kanonotan.”
Salien iya: No natutukso kan mannonot na imoral iran bengatla, tunda kan tampol tan manpikasi. Nalabanan mo ray makapuy a kanonotan no panoen moy isip mo na “amin a bengatlan tua, amin a bengatlan galgalangen, amin a bengatlan matunong, amin a bengatlan masimpit, amin a bengatlan managyat na panangaro, amin a bengatlan narerengelan a positibo, amin a bengatlan maong tan amin a bengatlan makapadinayew.”
Step 3: Manalwar Kad Gagawaen Mo
No maniiba so pilalek, tukso, tan pankanawnawa, mainomay lay panggawa na aliwa. (Uliran 7:6-23) Panon mon napaliisan itan?
“Mani-Internet ak labat no wala ray makakanengneng”
Oniay makabat ya simbawa na Biblia: “Say masimpit [o marunong] a too nanengneng to so mauges, tan iyamot to so inkasikato; balet say karaklan ontuloy, tan manlikna nipaakar ed sikato.” (Uliran 22:3) Kanian manalwar kad gawaen mo. Isip mo no anto ray situasyon a nayarin panlapuan na problema, tan paliisan iratan. (Uliran 7:25) Oniay imbaga nen Filipe, ya alabanan toy inka-addict tod pornograpiya: “Inyan koy computer na pamilya mi diad pasen ya nanengneng na amin, tan nanpa-install ak met na Internet filter. Tan mani-Internet ak labat no wala ray makakanengneng.” Ontan met so imbaga nen Troy, ya abitlad gapo: “Iiwasan koy manbantay na makapaakit iran pelikula tan miulop ed saray totoon bulgaran so tongtongan da nipaakar ed sex. Agko labay ya ipeligroy sarilik.”
Salien iya: Matuan usisaen iray kakapuyan mo, tan iplanom la no panon mon iwasan iray situasyon ya posiblin pakatuksoan mo.
AGKA ONSUSUKO!
Panon to no ginawam lay anggaay nayarian mo, balet ta atukso ka nin siansia? Agka nadidismaya tan agka onsusuko. Ibabaga na Biblia ya: “Say maptek a too nipasag [o natumba] a maminpito, tan ombangon lamet.” (Uliran 24:16) On, papasesegen itayo na Ama tayod tawen ya “ombangon.” Awaten mo kasi so maaron tulong to? Agka sirin ontutundan manpikasid sikato. Pansagpotan moy nawalaan na pananisia diad panaral na Salita to. Pabiskeg moy determinasyon mon onatendid saray Kristianon pantitipon. Ipapusom so pormisa na Dios: “Pabiskegen ta ka naani; on, tulongan ta ka.”
Oniay imbaga nen Cody, ya abitlad gapo: “Talagan nansagpot ak ya maong pian nalabanan koy bisyok ya pornograpiya. Wala ray panaon ya naulit ko iratan, balet diad tulong na Dios et alabanan kon siansia.” Oniay imbaga nen Dylan, ya abitla met ed gapo: “No gagalaen ko et mainomay ko komoy mi-sex ed samay katrabahok. Balet mapekder kon imbagad sikato ya ‘Andi!’ Balibalin talagay liknaan no malinis so konsiensiam. Balet say mas importante, amtak ya apaliket koy Aman Jehova.”
No determinado ka tan labanan moy tukso, seguradon napaliket mo met so Dios!
^ par. 2 Sinalatan iray ngaran ed sayan artikulo.
