Kasin sakey ka ed saray minilyon ya naapektoan na graben kalamidad? Nanduruma iray mapeligron kalamidad tan saray makaderal ya epekto na saratan. Wala ray bagyo, alimbusabos ya nayarin panlapuan na storm surge, delap, odino maksil tan makaderal ya dagem. Nayarin man-landslide no makmaksil so uran, tan lapud bagyo et nayarin wala ray maksil ya kirmat ya mangigapoy malaknab ya wildfire. Tan talagan makaderal met so kelang, heat wave, tan winter storm.

 Diad dakel ya parte na mundo, mas ombebetbet tan onggragrabe iray makaderal ya kalamidad. Oniay in-report na International Federation of Red Cross tan Red Crescent Societies, “Naaaruman met so bilang na totoon apektado na saray kalamidad legan ya ombebetbet so delap, bagyo, tan kelang. Lapud saratan et dakdakel so totoon ompapatey, say arum agmakaanap na pambilay, tan minilyon so naaandian na ayaman kada taon.”

 No wala ray ontan ya nagagawa, nairapan iray totoo, aliwa labat ya diad pisikal noagta pati diad emosyonal. Ompan na-trauma rad impakaandi na saray kaykayarian, ayaman, odino inarod bilay ni ingen.

 No nanairapan ka lapud saray epekto na graben kalamidad, natulongan ka na Biblia pian nasarag moy situasyon mo. Ikdan to kay ligliwa, ilalo, tan praktikal iran bilin ya akatulong met la ed dakdakel ya biktima na natural ya kalamidad. (Roma 15:4) Ebatan to met so importantin tepet ya panaaburidoan na dakel ya too: Akin ya pinaulyan na Dios ya nagawa iya ed siak—dudusaen to ak kasi?

 Ibabangat na Biblia ya aliwan say Dios so natetel ed saray kairapan ya nagagawad totoo natan. Ipapaseguro na Biblia ya “agnayarin suboken so Dios tan agto susuboken so siopaman diad panamegley na mauges iran bengatla.” (Santiago 1:13) Labay ton ibaga, aliwan say Dios so panlalapuan na saray graben kalamidad ya nagagawa natan.

 Wala ray akarekord ed Biblia ya inusar na Dios iray natural ya puersa pian dusaen iray mauges ya totoo. Balet saraman ya agawa et duma ed saray makaderal ya kalamidad natan, ya basta labat onsasabi tan apektado so amin ya totoo, maong man o mauges. Diad kabaliktaran, nanengneng ed saray salaysay na Biblia ya lanang ya proprotektaan na Dios iray inosentin totoo, mangiiter ni na pasakbay, tan ipapaliwawa toy rason no akin ya gawaen to itan. Singa bilang, impaliwawa ni na Dios no akin ya nagawa imay sankamundoan ya Delap ed panaon nen Noe, angiter ni na pasakbay antis ton ginawa iman, tan prinotektaan toy Noe tan say pamilya to.—Genesis 6:13; 2 Pedro 2:5.

 Pian naaruman ni antam no akin ya makaseguro tayon saray natural ya kalamidad natan et aliwan dusa ya nanlapud Dios, nengnengen so artikulon “Ano ang Sinasabi ng Bibliya Tungkol sa Likas na mga Sakuna?”

 Ipapaamta na Biblia ya si Jehova a a Dios et maaro tan makasi. Imanoen irayan makaligliwan bersikulo.

•   Isaias 63:9: “Kapagno nagogonigon ira, [say Dios et] nagogonigon met.”

   Say labay ton ibaga: Apektado si Jehova no nanenengneng toy paniirap na totoo.

•   1 Pedro 5:7: “Iyaansakit to kayo.”

   Say labay ton ibaga: Importante ed si Jehova so pankaabigan mo.

 Onkikiwas si Jehova lapud panangaro tan panangasi to. Liligliwaen to tayo panamegley na saray praktikal ya bilin ed Biblia tan say napantiwalaan ya ilalo ed arapen ya anggapo la ray kalamidad.—2 Corinto 1:3, 4.

 Nabasad Biblia iyan promisa nen Jehova: “Ikdan ta kayoy maong ya arapen tan ilalo.” (Jeremias 29:11) Labay ton maliket ya manayam iray totoo ed paraison dalin, aliwan lanang ya natatakot lapud saray kalamidad.—Genesis 1:28; 2:15; Isaias 32:18.

 Gawaen itan na Dios panamegley na Panarian to, sakey a gobierno ed tawen ya si Jesus so ari. (Mateo 6:10) Amta nen Jesus no panon ya pigilan iray kalamidad, tan walay pakayari ton gawaen itan. Nen wadiad dalin si Jesus, impanengneng toy pakayari ton kontrolen so dagem. (Marcos 4:37-41) Kanian seguradon manuley ya walaay pakatalos tan karunongan, bangatan to ray totoo no panon dan asikasoen so kaliberliber tan manbilay ira diad paraan ya agnaderal so kalikasan. (Isaias 11:2) Diad panangidaulo nen Jesus, aglan balot nipeligro iray totoo lapud graben kalamidad.

 Ompan naisip mo, ‘Kapigan kasi usaren nen Jesus so pakayari ton kontrolen so panaon?’ Pian naebatan itan ya tepet, nengnengen so artikulon “Kapigan Uleyan na Panarian na Dios so Dalin?”

 Natulongan ka na bilin na Biblia antis, legan, tan kayari na graben kalamidad.

•   Antis: Iparaan moy sarilim ya onkiwas a tampol.

   Oniay ibabaga na Biblia: “Say marunong et ompapaliis no nanenengneng toy peligro, balet say andiay kakabatan et ondidiretso tan aanien to ray pansumpalan.”—Proverbio 22:3.

   Say labay ton ibaga: Isipen no anto ran klase na kalamidad so posiblin nagawad lugar yo pian makakiwas kan tampol tan naprotektaan so pamilyam.

   Eksperiensya: “Nen tinmakas kamid samay wildfire, akaparaan kami. Wala ray emergency bag mi. Wala ray tambal mi. Wala ray kawes mi. Manpa-panic iray totoo ed kaliberliber mi, maguloguloy isip da. Balet sikami, aka-ready la ray amin ya kaukolan mi, kanian misatsalamat ak!”—Tamara, California, U.S.A.

•   Legan: Manpokus ed mas importante.

   Oniay ibabaga na Biblia: “Anggano dakdakel so kayarian na sakey a too, ag-iratan makapangiter ed sikato na bilay.”—Lucas 12:15.

   Say labay ton ibaga: Mas importante so bilay nen say kaykayarian.

   Eksperiensya: “Nen dineral na Bagyon Lawin b so abung mi, agak makapan-isip no antoy gawaen ko. Balet say sakey ya ginawak et masimoon ak ya nampikasi ed si Aman Jehova. A-realize ko ya say abalang mi et materyal labat iran bengatla, aliwan say bilay mi.”—Leslie, Philippines.

•   Kayari: Agmo ni panaaburidoan so nagawad nabuas.

   Oniay ibabaga na Biblia: “Agkayon balot mapagpaga nipaakar ed ontumbok ya agew, ta wala ni ray kapagaan ed ontumbok ya agew.”—Mateo 6:34.

   Say labay ton ibaga: Manpokus ka ni labat ed saray nagagawad sayan agew tan agka masyadon aburido ed saray agni agawa.

   Eksperiensya: “Kayarin dinelap na Bagyon Irma so abung ko, dakdakel so kaukolan kon desisyonan kanian grabe stress ko. Sinalik ya tumboken so bilin na Biblia ya agni panaaburidoan so nagawad nabuas. Diad tulong nen Jehova, agko inilaloan ya sarasarag ko manayan sungdoan itan.”—Sally, Florida, U.S.A.

 Parad kaaruman ya praktikal iran tip, nengnengen so artikulon “No Walay Trahedya o Kalamidad—Antoy Gawaen Mo?”