Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Siña e Arte di Mustra Tacto

Siña e Arte di Mustra Tacto

Siña e Arte di Mustra Tacto

PEGGY a mira con su yiu homber tawata papia masha bruto cu su ruman homber chikito. Peggy a puntr’e: “Bo ta kere cu esei ta e miho manera pa papia cu bo ruman? Wak con tristo el a bira!” Dicon Peggy a bisa esei? Pasobra e tawata purba siña su yiu e arte di mustra tacto y tene consideracion cu sintimento di otro hende.

Apostel Pablo a anima Timoteo, su compañero mas hoben, pa ta “cariñoso cu tur hende” [of, “yen di tacto”]. Esei lo a yuda Timoteo pa no hurt otro hende. (2 Timoteo 2:24) Kico ta tacto? Con nos por mehora den mustra tacto? Y con bo por yuda otro hende desaroya e arte ei?

Kico Ta Tacto?

Lo bo por definie como e capasidad di por distingui cu un situacion ta delicado y haci of bisa e cos di mas bondadoso of apropiado na e momento ei. Na papiamento, tacto por referi tambe na e capasidad di sinti, por ehempel cu bo dedenan. Mescos cu nos dede por sinti si algo ta pegahoso, suave, liso, cayente of yen di cabei, asina un hende cu tacto por ripara con otro hende ta sinti y por distingui ki efecto su palabranan y su accionnan tin riba nan. Tacto no ta djis algo cu bo ta siña; e tin di aber tambe cu e deseo sinsero di no kier hurt otro hende.

Den e relato biblico cu ta papia di Gehazi, e cria di Eliseo, nos ta haya un ehempel di un persona sin tacto. Un mohe Sunamita kende su yiu a caba di muri den su brasa, a bin serca Eliseo buscando consuelo. Ora nan a puntra e mohe si tur cos ta bon, el a contesta: “Tur cos ta bon.” Pero ora el a coi pia di e profeta tene, “Gehazi a yega serca pa push’e un banda.” Sinembargo, Eliseo a bisa: “Lag’e na pas, pasobra e tin angustia den su alma.”—2 Reinan 4:17-20, 25-27.

Con Gehazi por a trata asina bruto y sin tacto? Ta berdad cu e señora no a expresa su sintimento ora nan a puntr’e. Pero ya, mayoria persona no ta cana bisa tur hende con nan ta sinti. No obstante, su emocion di un manera of otro lo mester tawata bisto. Eliseo aparentemente a ripara con e señora tawata sinti. Pero Gehazi sea no a ripara, of a proposito a ignora e señora su sintimentonan. Esaki ta un ehempel tipico di loke sa pone hende actua sin tacto. Ora un persona ta mucho enfoca riba e importancia di su trabou, facilmente e por keda sin ripara of worry cu e necesidadnan di e hendenan cu e ta trata cu ne. E ta mescos cu un chauffeur di bus cu ta asina precupa pa tene su mes na su orario, cu e no ta para pa busca pasahero.

Pa nos evita di ta sin tacto manera Gehazi, nos mester haci esfuerso pa ta bondadoso cu hende, pasobra nos no sa con nan realmente ta sinti. Semper nos mester ta alerta pa nota e cosnan cu ta indica kico un persona ta sinti, anto reacciona riba esei cu un palabra of acto bondadoso. Con bo por mehora den esaki?

Compronde e Sintimentonan di Otro Hende

Hesus a destaca den ripara sintimento di hende y tambe den determina cua ta e miho manera pa trata nan cu bondad. Un biaha e tawata comiendo na cas di Simon, un Farizeo, ora cu un mohe conoci den e stad como “un pecado” a acerc’e. Den e caso aki tampoco e mohe no a bisa ningun pia di palabra, pero su manera di actua a bisa hopi. “El a trece un butishi di alabaster cu perfume aden, y el a bai para [Hesus] su tras na su pianan ta yora, y a cuminsa muha su pianan cu su awa di wowo, y tawata seca nan cu su cabei, y tawata sunchi su pianan y hunta nan cu e perfume.” Hesus a reconoce kico tur esei a nifica. Y maske Simon no a bisa nada, Hesus por a ripara cu e tawata bisa den su mes: “Si e homber aki tawata un profeta e lo tawata sa ta ken y ki sorto di hende e mohe aki ta cu ta mishi cu ne, cu ta un pecado e ta.”—Lucas 7:37-39.

Imagina bo cuanto daño Hesus lo por a causa si el a pusha e mohe un banda, of si el a bisa Simon: “Homber ignorante! Bo no por mira cu e mohe a repenti?” En bes di esei, Hesus cu tacto a conta Simon un comparacion tocante un homber cu a pordona un persona un debe grandi y un otro persona un debe chikito. Hesus a puntr’e: “Cual di nan dos anto lo stim’e mas?” Pues, na luga di duna e impresion di ta condena Simon, Hesus tawata por a elogi’e pa e contesta corecto cu el a duna. Caba, bondadosamente el a yuda Simon reconoce e hopi indicacionnan cu e mohe a duna di su berdadero sintimento y con el a expresa su repentimento. Anto Hesus a dirigi su mes na e mohe y bondadosamente a indica cu el a compronde su sintimentonan. El a bis’e cu su picanan a wordo pordona anto caba e di: “Bo fe a salba bo, bai na pas.” E palabranan ei, expresa cu tacto, sigur a fortalece e mohe su determinacion pa haci loke ta corecto! (Lucas 7:40-50) Hesus a logra mustra tacto pasobra el a observa con hende tawata sinti y a reacciona riba esei cu compasion.

Mescos cu Hesus a yuda Simon, asina nos tambe por siña compronde y despues yuda otronan compronde e emocionnan cu hende ta expresa sin palabra. Rumannan cu tin experencia tin biaha por siña e arte aki na esnan mas nobo den e sirbishi cristian. Despues di a caba di papia cu un persona tocante e bon nobo, nan por analisa e cosnan cu a indica con e persona cu nan a topa tawata sinti. E persona tawata timido, na duda, irita of ocupa? Cua lo ta e manera mas bondadoso pa yud’e? Ancianonan tambe por yuda rumannan cu kisas a ofende otro debi na falta di tacto. Yuda cada un di nan compronde e sintimento di e otro. Esun ta sinti su mes insulta, ignora of cu a comprond’e robes? Con bondad por lag’e sinti miho?

Mayornan ta haci bon di yuda nan yiunan cultiva compasion, ya cu ta esaki lo motiva nan pa mustra tacto. E yiu homber di Peggy, menciona den e introduccion, a ripara cu su ruman homber chikito su cara tawata cora, su lipnan getrek y cu e tawata awa na wowo, y el a reconoce e dolor cu su ruman tawata sinti. Manera su mama a spera, el a sinti duele y a determina pa cambia su comportacion. Ambos yiu di Peggy a haci bon uzo di e habilidad cu nan a siña for di infancia, y añanan despues nan a bira hacido di disipel productivo y wardado den e congregacion cristian.

Mustra Cu Bo Ta Compronde

Tacto ta importante specialmente ora bo tin un keho contra un persona. Ta masha facil pa bo rebaha su dignidad. Pesei ta apropiado pa semper duna un elogio prome. En bes di critica e persona, consentra riba soluciona e problema. Splic’e con su accion ta afecta bo y bisa precis ki cambio lo bo kier mira. Anto sea prepara pa scucha. Kisas ta abo no a comprond’e bon.

Hende gusta sinti cu bo ta compronde nan punto di bista maske bo no ta di acuerdo cu ne. Hesus a papia cu tacto, mustrando cu e ta compronde Marta su angustia. El a bisa: “Marta, Marta, bo ta precupa y ta molestia bo curpa cu asina hopi cos.” (Lucas 10:41) Asina tambe, ora un persona ta papia di un problema—en bes di ofrece un solucion prome cu bo caba di tende henter e asunto—un manera pa mustra cu tacto cu bo ta compronde e persona ta door di ripiti e problema of e keho den bo mes palabra. Esaki ta un manera bondadoso di mustra cu bo ta compronde e situacion.

Sa Kico Bo No Mester Bisa

Ora Reina Ester kier a pidi su casa pa para e complot cu Haman a traha pa destrui e Hudiunan, el a uza tacto pa percura cu su casa ta den bon beis. Ta te e ora ei el a menciona e tema delicado. Pero tambe nos ta siña algo door di tuma nota di loke e no a bisa. Demostrando tacto, el a keda sin menciona e responsabilidad cu su casa tambe tawatin den e complot malbado.—Ester 5:1-8; 7:1, 2; 8:5.

Di mesun manera, ora nos ta bishita e esposo incredulo di un ruman mohe cristian, pakico no mustra tacto y cuminsa puntra tocante cosnan cu ta interes’e, en bes di saca Bijbel mesora p’e? Ora un hende desconoci bin Salon di Reino cu paña casual bisti, of un persona cuminsa asisti atrobe despues di hopi tempo, dun’e un bonbini caloroso en bes di comenta riba loke e tin bisti of riba su ausencia. Y ora bo ripara cu un persona resien interesa tin un punto di bista robes, kisas ta miho pa bo no corigie mesora. (Huan 16:12) Tacto ta encera mustra bondad door di sa kico bo no mester bisa.

Abla Cu Ta Cura

Siña e arte di papia cu tacto lo yuda bo tin relacionnan agradabel cu otro hende, asta ora un persona a malinterpreta bo motibonan y ta carga rencor amargo. Por ehempel, ora e hombernan di Efrain “a purba masha pa haya un pleito” cu Gideon, su contesta cu tacto a inclui un splicacion cla di loke realmente a pasa y un evaluacion honesto di loke e hombernan di Efrain a logra den pasado. Esaki a demostra tacto, pasobra Gideon a reconoce dicon nan tawata rabia, y su modestia a laga nan sinti mas miho.—Huesnan 8:1-3, NW; Proverbionan 16:24.

Semper purba pensa ki efecto bo palabranan lo tin riba otro hende. Door di haci esfuerso pa mustra tacto lo bo experencia e goso describi na Proverbionan 15:23: “Un hende tin alegria ora cu e duna un bon contesta, y ki bon ta un palabra duna na ora!”

[Plachi na pagina 31]

Mayornan por siña nan yiunan sinti pa otro hende

[Plachi na pagina 31]

Predicadonan cristian cu tin experencia por siña esnan mas nobo pa mustra tacto