Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Hopi Pregunta Tiki Contesta Satisfactorio

Hopi Pregunta Tiki Contesta Satisfactorio

Hopi Pregunta Tiki Contesta Satisfactorio

RIBA e mainta di Dia di Tur Santo, 1 di november 1755, na momento cu mayoria ciudadano tawata den misa, un temblor potente a sagudi e stad di Lisboa. Miles di edificio a basha den otro, y decenas di miles di hende a perde nan bida.

Un poco despues di e tragedia ei, e escritor Frances Voltaire a publica su Poème sur le désastre de Lisbonne (Poema Riba e Desaster di Lisboa), den cua el a rechasa e idea cu e catastrofe tawata un castigo cu Dios a manda riba e pueblo pa motibo di su picanan. Segun Voltaire, hende no por compronde ni splica e susesonan calamitoso ei, pesei el a skirbi:

Naturalesa no por papia, ta pornada nos ta hacie pregunta;

Nos mester di un Dios cu ta papia cu e rasa humano.

Claro cu Voltaire no ta e prome persona cu a haci pregunta tocante Dios. Atrabes di historia humano, tragedia y desaster a lanta pregunta den mente di hende. Miles di aña pasa, e patriarca Job, cu a caba di perde tur su yiunan y cu tawata sufriendo di un enfermedad teribel, a puntra: “Pakico lus ta wordo duna na esun cu ta sufri, y bida na esun cu tin amargura di alma?” (Job 3:20) Awe, hopi hende ta puntra nan mes con un Dios bondadoso y amoroso por keda aparentemente indiferente apesar di asina tanto sufrimento y inhusticia.

Confronta cu e realidad di scarsedad di cuminda, enfermedad y morto, hopi hende ta rechasa abiertamente cu ta existi un Creador cu ta interesa den humanidad. Un filosofo ateo a remarca: “Dios no tin ningun excuse pa laga un mucha sufri, . . . naturalmente a menos cu e mes no ta existi.” Tragedianan na gran escala, manera e Holocausto durante e Segundo Guera Mundial, ta hiba na conclusionnan similar. Tuma nota kico un escritor Hudiu a comenta den un boletin di noticia: “E splicacion di mas simpel pa e sufrimento di Auschwitz ta cu no tin un Dios cu ta interveni den asuntonan humano.” Segun un encuesta cu nan a tene na Francia na 1997, un pais caminda religion catolico ta predomina, e genocidionan cu a tuma luga por ehempel na Ruanda na 1994, a pone cu rond di 40 porshento di e hendenan ta duda cu ta existi un Dios.

Un Obstaculo pa Fe?

Pakico Dios no ta haci nada pa evita tragedia? Un cronista catolico ta di opinion cu e pregunta aki ta “un obstaculo serio pa fe” di hopi hende. E ta puntra: “Ta realmente posibel pa kere den un Dios cu ta para wak sin haci nada pa evita cu miyones di hende inocente ta muri y poblacionnan completo den mundo ta ser masacra?”

Mescos tambe, un editorial den e corant catolico La Croix ta comenta: “Sea ta trata di tragedia di pasado, suseso causa pa avancenan tecnologico, desaster natural, crimen organisa of e morto di un ser keri, den cada caso wowonan yen di horor ta wak den direccion di shelo. Unda Dios ta? Nan ta exigi un contesta. No ta e ta e Gran Persona Indiferente, e Gran Ausente?”

Papa Juan Pablo II a toca e punto aki den su carta apostolico di 1984 Salvifici Doloris. El a skirbi: “Aunke existencia di mundo ta habri wowo di hende, na moda di papia, na e realidad cu ta existi un Dios, cu e ta sabi, poderoso y mahestuoso, toch ta parce cu maldad y sufrimento ta tapa e imagen aki drasticamente, specialmente door cu tin asina tanto caso di sufrimento sin hustificacion y asina tanto maldad sin e debido castigo.”

Si ta existi un Dios todopoderoso y yen di amor, manera Bijbel ta bisa, con por tin asina tanto sufrimento humano? E ta haci algo pa evita tragedia cu ta afecta hende individual of nacionnan completo? E ta haci algo pa nos awe? Y, pa uza palabranan di Voltaire, tin “un Dios cu ta papia cu e rasa humano” pa contesta e preguntanan aki? Sea asina bon di lesa e siguiente articulo pa haya sa e contestanan.

[Plachi na pagina 3]

E destruccion di Lisboa na 1755 a impulsa Voltaire pa declara cu hende no por compronde e susesonan ei

[Reconocemento]

Voltaire: For di e buki Great Men and Famous Women; Lisboa: J.P. Le Bas, Praça da Patriarcal depois do terramoto de 1755. Potret: Museu da Cidade/Lisboa

[Plachi na pagina 4]

E resultadonan tragico di genocidionan, manera esun na Ruanda, a pone hopi hende duda cu ta existi un Dios

[Reconocemento]

AFP PHOTO

[Reconocemento pa Potret na pagina 2]

COVER, muchanan: USHMM, courtesy of Main Commission for the Prosecution of the Crimes against the Polish Nation