Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Genesis—I

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Genesis—I

E Palabra di Yehova Ta Bibo

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Genesis—I

“GENESIS ta nifica “origen”, of “nacemento.” E nomber aki ta pas pa un buki cu ta conta con universo a origina, con planeta tera a ser prepara como luga di biba pa hende, y con bin hende ta biba riba dje. Moises a skirbi e buki aki den e desierto di Sinai, y posiblemente a complet’e na aña 1513 prome cu nos era.

E buki di Genesis ta conta nos tocante e mundo prome cu Dilubio, kico a pasa na comienso di e era despues di Dilubio, y con Yehova Dios a trata cu Abraham, Isaak, Yacob y Yosef (Hose). E articulo aki lo considera puntonan sobresaliente di Genesis 1:1–11:9, basicamente te na e tempo cu Yehova a cuminsa trata cu patriarca Abraham.

E MUNDO PROME CU DILUBIO

(Genesis 1:1–7:24)

E palabranan di introduccion di Genesis, “na principio”, ta referi na miles di miyones di aña den pasado. E susesonan di e seis “dianan” di creacion, es decir, e periodonan di tempo den cua obranan special di creacion a tuma luga, ta ser describi manera un observado humano lo a mira nan si e tawata presente riba tera. Na fin di e di seis dia, Dios a crea hende. Aunke poco tempo despues e Paradijs ta bai perdi debi na hende su desobediencia, Yehova ta duna un speransa. E prome prome profecia di Bijbel ta papia di un “simiña” cu lo anula tur e efectonan di pica y plecha Satanas den cabes.

Durante e 16 siglonan cu ta sigui, Satanas ta logra aparta tur hende for di Dios, cu excepcion di algun hende fiel, manera Abel, Enok y Noe. Por ehempel, Cain ta asesina su ruman homber husto Abel. Caba “hende a cuminsa invoca e nomber di” Yehova aparentemente den un manera sin respet. Lamek ta refleha e spirito violento di su tempo door di compone un poema tocante con el a mata un mucha homber, supuestamente den defensa propio. E situacion ta empeora ora cu yiunan di Dios, angelnan desobediente, ta tuma hende mohe como esposa y ta produci gigantenan violento. Sinembargo, fiel Noe ta traha e arca, cu curashi e ta spierta otro hende tocante e Dilubio inminente, y hunto cu su famia e ta scapa e destruccion causa door di Dilubio.

Contesta Riba Pregunta Biblico:

1:16—Con Dios por a produci lus riba e prome dia si ta te e di cuater dia numa el a traha dos lus grandi? E palabra Hebreo traduci “traha” den versiculo 16 no ta mescos cu e palabra pa “crea” uza na Genesis capitulo 1, versiculo 1, 21 y 27. “E shelonan”—cu a inclui e lusnan grandi—a ser crea hopi tempo prome cu e “prome dia” a sikiera cuminsa. Pero nan lus no tawata yega te na superficie di tera. Riba e prome dia, “tawatin lus” pasobra un lus dof a penetra e capanan di nubia y a bira visibel riba tera. Asina planeta tera, segun cu e ta drei, a cuminsa haya dia y anochi. (Genesis 1:1-3, 5) Pero for di riba tera ainda no por a mira e fuentenan di e lus ei. Sinembargo, durante e di cuater periodo di creacion un cambio notabel a tuma luga. Dios a laga solo, luna y e streyanan cuminsa briya y “duna lus riba tera.” (Genesis 1:17) “Dios a traha” nan den e sentido cu awor for di riba tera por a mira nan.

3:8, 9—Yehova Dios a papia directamente cu Adam? Bijbel ta revela cu ora Dios a papia cu hende, hopi bes el a haci esei via angel. (Genesis 16:7-11; 18:1-3, 22-26; 19:1; Huesnan 2:1-4; 6:11-16, 22; 13:15-22) Dios su bosero principal tawata su Yiu unigenito, yama “e Palabra.” (Huan 1:1) Muy probablemente Dios a papia cu Adam cu Eva via “e Palabra.”—Genesis 1:26-28; 2:16; 3:8-13.

3:17—Den ki manera e tera a ser maldiciona, y pa cuanto tempo? E maldicion pronuncia contra e tera (suela) a nifica cu awor lo a bira hopi dificil pa cultiv’e. E desendientenan di Adam a sinti e efectonan di e tera maldiciona, cu su matanan di sumpiña y bringamosa. E efecto tawata asina pisa, cu e tata di Noe, Lamek, a papia di “e trabou duro [of, “dolor”, NW] di nos mannan, pa motibo di e tera cu SEÑOR a maldiciona.” (Genesis 5:29) Despues di Dilubio, Yehova a bendiciona Noe y su yiu hombernan, y a declara cu Su proposito ta pa nan yena tera. (Genesis 9:1) Aparentemente Dios a kita e maldicion for di riba e tera.—Genesis 13:10.

4:15—Con Yehova a “pone un marca riba Cain”? Na e idioma Hebreo original Bijbel no ta bisa cu Dios a pone un marca of señal riba e curpa di Cain. E marca probablemente a consisti di un decreto dibino cu otro hende tawata sa di dje y a cumpli cu ne, y cu a sirbi pa evita cu nan ta mat’e pa vengansa.

4:17—Unda Cain a haya su casa? Adam “a engendra mas yiu homber y yiu mohe.” (Genesis 5:4) Pues anto, Cain a casa cu un di su ruman mohenan of podise cu un subrina. Despues, e Lei cu Dios a duna Israel no a permiti ruman homber cu ruman mohe carnal casa cu otro.—Levitico 18:9.

5:24—Den ki manera Dios ‘a tuma Enok’? Aparentemente Enok tawata core peliger di ser mata, pero Dios no a permitie sufri na man di su enemigonan. Apostel Pablo a skirbi: “Enok a wordo traslada pa e no mira morto.” (Hebreonan 11:5) Esaki no kiermen cu Dios a tum’e den shelo, y cu el a sigui biba einan. Hesus tawata e prome persona cu a subi na shelo. (Huan 3:13; Hebreonan 6:19, 20) E echo cu Enok a ser “traslada pa e no mira morto” kisas ta nifica cu Dios a hinc’e den un trans profetico y despues a termina su bida mientras cu e tawata den e trans ei. Den tal circunstancia, Enok no a sufri, of “mira morto”, na man di su enemigonan.

6:6—Den ki sentido por ser bisa cu “a duel” Yehova cu el a traha hende? Aki e palabra Hebreo traduci “duel” tin di aber cu un cambio di actitud of intencion. Yehova ta perfecto y pues e no a comete un eror door di traha hende. Sinembargo, su actitud mental si a cambia pa cu e generacion malbado prome cu Dilubio. Dios a cambia su actitud di Creador di hende y a bira nan destructor debi cu e tawata malcontento cu nan maldad. E echo cu el a spar algun hende ta mustra cu e duele cu el a sinti di a traha hende, tawatin di aber solamente cu esnan cu a bira malbado.—2 Pedro 2:5, 9.

7:2—Kico tawata e base pa por distingui entre bestia limpi y impuro? E base pa haci e distincion aparentemente tawatin di aber cu loke por a uza pa sacrificio den adoracion, y no cu loke nan por a come of no come. Hende no a come carni di bestia prome cu Dilubio. Ta cu e Lei di Moises a bin e descripcion di cuminda “limpi” y “impuro”, y e restriccionnan ei a termina ora cu e Lei a ser aboli. (Echonan 10:9-16; Efesionan 2:15) Aparentemente, Noe tawata sa kico tawata apropiado pa sacrificio den e adoracion di Yehova. Asina cu el a sali for di e arca, el “a traha un altar pa SEÑOR y a cohe for di tur bestia limpi y for di tur parha limpi y a ofrece ofrendanan kima riba e altar.”—Genesis 8:20.

7:11—Di unda e awa cu a causa e Dilubio mundial a bin? Durante e di dos “dia” of periodo di creacion, ora cu e “firmamento” di e atmosfer di tera a ser forma, tawatin awanan “bou di e firmamento” y awanan “ariba di e firmamento.” (Genesis 1:6, 7) E awanan ‘abou’ tawata awa cu tawatin caba riba tera. E awanan “ariba” tawata cantidadnan enorme di humedad cu tawata colga halto riba tera, y cu a forma un “gran abismo” di awa. Ta e awanan aki a cai riba tera den tempo di Noe.

Les pa Nos:

1:26. Siendo cu hende ta traha den Dios su imagen, nan tin e capasidad pa refleha e atributonan di Dios. Nos sigur mester purba cultiva cualidadnan manera amor, misericordia, cariño, bondad y pasenshi, y asina refleha e imagen di Esun cu a traha nos.

2:22-24. Matrimonio ta un areglo di Dios. E union matrimonial ta permanente y sagrado, y homber ta fungi como cabes di e famia.

3:1-5, 16-23. Felicidad ta depende di e echo cu nos ta reconoce Yehova su derecho como Soberano universal den nos bida personal.

3:18, 19; 5:5; 6:7; 7:23. Yehova su palabra semper ta cumpli.

4:3-7. Yehova tawata contento cu e sacrificio di Abel pasobra e tawata un homber husto di fe. (Hebreonan 11:4) Di otro banda, Cain no tawatin fe, manera su accionnan a demostra. Su obranan tawata malbado, y a ser caracterisa pa yaluci, odio y asesinato. (1 Huan 3:12) Ademas, probablemente el a duna masha tiki atencion na su ofrenda y simplemente a present’e mecanicamente. Nos sacrificionan di alabansa na Yehova lo no mester ta di henter nos alma y compaña pa un actitud y conducta corecto?

6:22. Aunke a tuma hopi aña pa traha e arca, Noe a haci conforme tur loke Dios a manda. Ta pesei Noe y su famia a ser preserva atrabes di e Dilubio. Yehova ta papia cu nos mediante su Palabra skirbi y ta duna nos instruccion mediante su organisacion. Ta pa nos propio probecho si nos scucha y obedece.

7:21-24. Yehova no ta destrui e hustonan hunto cu e malbadonan.

HUMANIDAD TA DRENTA UN ERA NOBO

(Genesis 8:1–11:9)

Despues cu e mundo prome cu Dilubio a ser destrui, humanidad ta drenta un era nobo. Hende ta haya permit pa come carni pero cu e ordo pa abstene for di sanger. Yehova ta autorisa pena di morto pa asesinato. Tambe e ta establece e aliansa di regenboog (rembog), y ta priminti di nunca mas trece un otro Dilubio. E tres yiu hombernan di Noe ta bira antepasado di henter e rasa humano, pero Noe su bisanieto Nimrod ta bira “un yagdo poderoso dilanti di [of, “na oposicion cu”, NW] SEÑOR.” En bes di plama y yena tera, hende ta dicidi di construi un stad cu yama Babel y tambe un toren pa nan traha un nomber famoso pa nan mes. Yehova ta desbarata nan intencion door di confundi nan lenga y plama nan riba henter tera.

Contesta Riba Pregunta Biblico:

8:11—Si Dilubio a destrui tur mata di oleifi, na unda e paloma a haya e blachi di oleifi? Tin dos posibilidad. Ya cu oleifi ta un palo basta resistente, lo e por a keda bibo bou di awa pa algun luna durante Dilubio. Unabes e awanan di Dilubio a baha, un palo di oleifi cu tawata bou di awa lo a bolbe ta riba tera seco y por a saca blachi. Pero tambe e blachi di oleifi cu e paloma a trece pa Noe por a ser tuma for di un mata relativamente jong cu a spruit despues cu e awanan di Dilubio a baha.

9:20-25—Dicon Noe a maldiciona Canan? Muy probablemente Canan tawata culpabel di un of otro abuso of perversidad cometi contra su welo Noe. Aunke Canan su tata, Cam, tawata testigo di esaki, e no a haci nada pa evita esei, sino mas bien a bai haci redo tocante e asunto. Sinembargo, e dos otro yiu hombernan di Noe, Sem cu Jafet, a tuma accion pa tapa nan tata. Pa e motibo ei nan a ser bendiciona, pero Canan a ser maldiciona, y Cam a sufri debi na e berguensa cu esaki a trece riba su desendencia.

10:25—Con tera a ser “dividi” den e dianan di Peleg? Peleg a biba di aña 2269 pa 2030 prome cu nos era. Tawata “den su dianan” cu Yehova a causa un gran division door di confundi e idioma di e trahadonan di Babel y plama nan riba superficie di henter tera. (Genesis 11:9) Di e manera ei, “e tera [of, poblacion di tera] a keda dividi” den e dianan di Peleg.

Les pa Nos:

9:1; 11:9. Ningun complot of esfuerso humano no por desbarata Yehova su proposito.

10:1-32. E dos registronan di lista di desendencia cu tin prome y despues di e relato di Dilubio—capitulo 5 y 10—ta conecta henter e rasa humano cu e prome homber, Adam, via e tres yiu hombernan di Noe. Asirio, Caldeo, Hebreo, Sirio y algun tribu Arabir, ta desendiente di Sem. Etiopio, Egipcio, Cananeo y algun tribu Africano y Arabir a bin di Cam. Pueblonan Indo-Europeo ta desendientenan di Jafet. Tur hende ta famia di otro, y tur a nace igual den bista di Dios. (Echonan 17:26) E berdad aki mester influencia e manera cu nos ta mira y trata otro hende.

E Palabra di Dios Por Eherce Poder

E prome parti di e buki di Genesis ta contene e unico relato exacto di e comienso di humanidad su historia. Den e paginanan ei, nos ta compronde mas a fondo cu ki proposito Dios a pone hende na mundo. Ta masha trankilisante pa mira cu ningun esfuerso humano, manera por ehempel loke Nimrod a haci, por stroba cumplimento di Dios su proposito.

Ora bo ta haci bo lesamento semanal di Bijbel pa prepara pa e Scol di Ministerio Teocratico, lo ta bon pa bo considera loke tin para bou di e seccion “Contesta Riba Pregunta Biblico”, ya cu esei lo yuda bo compronde algun di e pasashinan dificil di Bijbel. E comentarionan bou di “Les pa Nos” lo mustra bo con bo por beneficia di e lesamento di Bijbel di e siman. Ora cu ta apropiado, nan por sirbi tambe como base pa un parti di necesidad local den e Reunion di Sirbishi. Di berdad e Palabra di Yehova ta bibo y por eherce poder den nos bida.—Hebreonan 4:12.