Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Bijbel Por Yuda Bo Educa Bo Yiunan?

Bijbel Por Yuda Bo Educa Bo Yiunan?

Bijbel Por Yuda Bo Educa Bo Yiunan?

ORKIDIA tin flor masha bunita mes, pero e no ta un mata facil pa cuida. Pa cuid’e bon, bo mester regula e temperatura y lus, anto tambe bo tin cu tene cuenta cu e tamaño di e pochi di mata. Si e tera no ta bon y e fertilisante ta mucho fuerte esaki por afecta orkidia facilmente, anto malesa y insecto por caba cu ne masha lihe. Pues no ta nada straño ora cu un hende pa prome bes ta purba cuida un orkidia cu esaki ta muri na su man.

Criamento di yiu ta un asunto hopi mas complica y dificil, y ta rekeri e debido atencion. Kiermen cu ta normal cu mayornan ta sinti cu nan no sa mucho bon con pa educa yiu. Hopi di nan ta sinti cu nan mester di yudansa, mescos cu un hende cu ta cultiva orkidia ta sinti cu e mester di conseho di un experto. Ta mas cu claro cu tur mayor ta desea di haya e miho guia. Na unda nan por haya e guia ei?

Maske Bijbel no ta un buki cu ta papia solamente di criamento di yiu, e Creador a inspira escritornan pa inclui hopi conseho practico relaciona cu e topico aki. Bijbel ta enfatisa cu ta necesario pa haci esfuerso pa cultiva cualidadnan deseabel, algo cu segun hopi hende ta ser pasa por halto. (Efesionan 4:22-24) Pa loke ta trata e asunto aki, conseho biblico ta un aspecto masha importante di educacion balansa. Ya caba tal conseho a beneficia miyones di hende cu a aplic’e, sin importa e era den cua nan a biba of e cultura cu nan a lanta aden. Pues conseho biblico por yuda bo educa bo yiunan cu exito.

Ehempel di e Mayornan Ta e Miho Educacion

“Anto abo, cu ta siña un otro, bo no ta siña bo mes? Abo cu ta predica cu hende no mester horta, bo mes ta horta? Abo cu ta bisa cu hende no mester comete adulterio, bo mes ta comete adulterio?”Romanonan 2:21, 22.

Presidente di e Hunta di Educacion di Seul a bisa: “Ehempel den palabra y accion ta e miho educacion cu un yiu por ricibi.” Si mayornan duna nan yiu instruccion spesifico pero no ta pone bon ehempel den loke nan ta bisa y haci, no ta dura hopi cu e yiu ta cuminsa supone cu e mayornan ta hipocrita. E palabranan di e mayornan lo no tin efecto. Por ehempel, si e mayornan kier siña nan yiu honestidad, e ora ei nan mes mester ta honesto. Algun mayor ta haya cu ta masha normal ora cu nan no kier atende un yamada di telefon, pa manda nan yiu bisa: “Tata (of mama) no t’ei.” Un mucha cu haya e instruccion ei lo sintie incomodo y confundi. Cu tempo, ora e hay’e den preta e por cuminsa gaña sin sinti remordimento. Pesei si e mayornan sinseramente ta desea pa nan yiu ta un persona honesto, nan mes mester papia berdad y actua na harmonia cu esei.

Bo kier entrena bo yiu pa papia cu respet? Anto bo tin cu pone un bon ehempel. Bo yiu lo imita bo masha lihe mes. Sung-sik, un tata di cuater yiu, ta bisa: “Ami cu mi esposa a dicidi pa no papia bruto cu otro. Nos a mustra respet na otro y no tawata halsa bos ni ora nos tawata ofendi of rabia. Un bon ehempel tawata hopi mas efectivo cu palabranan so. Nos ta sinti un satisfaccion ora cu nos yiunan ta papia cu otro hende, ya cu nan ta haci esei cu respet y cu bon manera.” Bijbel ta bisa na Galationan 6:7: “Loke un hende sembra, esaki tambe e lo cosecha.” Mayornan cu kier pa nan yiunan tin normanan moral halto mester demostra prome cu nan mes ta biba na harmonia cu tal normanan.

Mantene e Liña di Comunicacion Habri

“Siña [e mandamentonan di Dios] cu tur diligencia na bo yiunan, y papia di nan ora bo ta sinta den bo cas, ora bo ta cana riba caminda, ora bo ta bai drumi y ora bo ta lanta.”Deuteronomio 6:7.

E tendencia di traha overtime ta aumentando. Ora cu tanto esposo como esposa ta traha, esei ta afecta nan yiunan seriamente. E cantidad di tempo cu hopi mayor ta pasa hunto cu nan yiunan ta menguando. Ora mayornan ta na cas, nan tin cu haci trabou di cas y otro keaseres, pues probablemente nan lo ta cansa. Bou di tal circunstancia, con bo por mantene un bon comunicacion cu bo yiunan? Si abo cu bo yiunan haci trabou di cas hunto, esei lo duna boso un chens pa papia cu otro. Un cabes di famia a asta deshaci di e television, principalmente pa e por tin mas tempo pa combersa cu su yiunan. El a nota: “Na prome instante e yiunan tawata sinti nan laf, pero ora mi tawata hunga weganan di charada y otro weganan por el estilo y tawata considera bukinan interesante cu nan, nan a cuminsa custumbra cu e cambio.”

Ta importante pa yiunan custumbra comunica cu nan mayornan for di chikito. Sino, ora e yiunan bira adolecente y haya nan cu problema, nan lo no corda riba nan mayornan como amigo cu nan por papia cu ne. Di ki manera bo por yuda nan pa nan habri nan curason? Proverbionan 20:5 ta bisa: “Plan den curason di un hende ta manera awa hundo, ma un hende di comprondemento ta saca esaki afo.” Mayornan por anima nan yiunan pa expresa nan pensamentonan y sintimentonan door di uza preguntanan di punto di bista, manera “Kico bo ta pensa?”

Kico lo bo haci si bo yiu comete un fout grandi? Esei ta e momento pa di un manera bondadoso bo mustra consideracion na dje. Domina bo emocionnan ora bo ta scucha bo yiu. Un tata ta bisa lo siguiente relaciona cu su manera di trata cu e tipo di situacion ei: “Ora mi yiunan haci un fout, mi ta purba di no haci un pieu bira un baca. Mi ta sinta y scucha loke nan tin di bisa. Mi ta purba compronde e situacion. Ora mi ta sinti cu ta dificil pa mi domina mi rabia, mi ta warda te ora mi calma.” Si bo domina bo emocionnan y scucha, lo ta mas facil pa nan acepta e coreccion cu bo duna.

Disiplina Basa Riba Amor Ta Esencial

“Boso, tatanan, no proboca boso yiunan na rabia, ma lanta nan den e disiplina y instruccion di Señor.”Efesionan 6:4.

Pa logra bon resultado, ta importante pa duna disiplina cu amor. Con asina mayornan por ‘proboca nan yiunan’? Si nan no disiplina e yiunan segun e seriedad di e fout of si nan disiplina nan door di critica nan mucho fuerte, e yiunan lo resisti. Bou di tur circunstancia mester duna e disiplina cu amor. (Proverbionan 13:24) Si bo rasona cu bo yiunan, nan lo ripara cu bo ta disiplina nan pasobra bo ta stima nan.—Proverbionan 22:15; 29:19.

Di otro banda, ta bon pa laga e yiunan sinti e consecuencianan indeseabel di mal conducta. Por ehempel, si un yiu haci algo malo contra un hende, bo por insisti pa e pidi despensa. Ora e kibra regla di famia, bo por kita cierto privilegio for di dje pa mustr’e e importancia di mantene su mes na regla.

Ta mas miho pa duna disiplina prome cu ta laat. Eclesiastes 8:11 ta indica: “Pasobra sentencia contra un echo di maldad no ta wordo ehecuta lihe; pesei curason di e yiunan di hende den nan ta completamente dispuesto pa haci maldad.” Di igual manera, hopi yiu lo purba pa wak te con leu nan por yega sin haya straf. Pues unabes cu bo a spiert’e cu lo e haya straf si e haci un cos di mala mucha, percura pa straf e.

Recreo Sano Tin Su Luga

‘Tin un tempo pa hari, y un tempo pa balia.’Eclesiastes 3:1, 4.

Tempo liber y recreo sano y balansa ta masha importante pa e desaroyo mental y fisico di mucha. Ora mayornan ta recrea hunto cu nan yiunan, e lasonan di famia ta bira mas fuerte y e yiunan ta sinti nan mas sigur. Ki clase di recreo e famia por haci hunto? Si bo tuma tempo pa pensa, lo bo ripara cu tin hopi cos agradabel cu por haci hunto. Tin deportenan na aire liber, por ehempel, core bais, weganan manera tennis, badminton y volley. Y imagina con dushi lo por ta si e famia toca instrumentonan musical hunto. Tambe nan por keda cu grato recuerdo di e momentonan cu nan a bishita luganan serca di cas pa disfruta di naturalesa.

Na e ocasionnan ei, mayornan por yuda nan yiunan haya un punto di bista balansa di recreo. Un homber cristian cu tin tres yiu homber a bisa: “Si ta posibel mi ta envolve mi mes den e recreo di mi yiunan. Por ehempel, ora nan ta hunga weganan riba computer, mi ta puntra nan ta con ta hunga e weganan aki. Ora nan splica na un manera entusiasma ta con ta hunga e weganan aki, mi ta haci uzo di e oportunidad pa papia riba e peligernan di entretenimento cu no ta sano. Mi a ripara cu nan ta rechasa entretenimento cu no ta bon.” Si, yiunan cu ta satisfecho cu e recreo di e famia ta menos inclina pa wak programanan di television, video, pelicula y weganan riba Internet cu ta presenta violencia, inmoralidad y uzo di droga.

Yuda Bo Yiunan Haya Bon Amigo

“Esun cu anda cu hende sabi lo ta sabi, ma un compañero di hende bobo lo sufri daño.”Proverbionan 13:20.

Un tata cristian cu a logra cria su cuater yiunan cu exito a bisa: “Ta masha importante pa nan scohe bon amigo. Un mal amigo por daña tur e bon trabou cu bo a haci.” Pa yuda su yiunan haya bon amigo, sabiamente e tawata haci nan preguntanan manera: Ken ta bo miho amigo? Dicon bo ta gust’e? Kico bo kier haci mescos cu ne? Un otro mayor tawata laga su yiunan trece nan bon amigonan cas. Asina e tawata haya chens di observa nan y duna su yiunan e guia necesario.

Tambe ta importante pa siña yiunan cu nan por haya tanto amigo grandi como amigo di nan mes edad. Bum-sun, un tata di tres yiu homber, ta bisa: “Mi ta yuda mi yiunan compronde cu amigonan no necesariamente mester ta hende di nan mes edad, manera e historia biblico di David cu Yonatan ta indica. Loke mi ta haci ta invita cristiannan di diferente edad pa pasa un rato placentero hunto cu mi yiunan. Como resultado, mi yiunan ta asocia cu hopi hende cu no ta di nan edad.” Asociacion cu adultonan ehemplar ta duna yiunan e bentaha di siña hopi cos.

Bo Por Logra Educa Bo Yiu cu Exito

Segun un encuesta cu nan a haci na Merca, hopi mayor cu a purba inculca cualidadnan manera dominio propio, disiplina y honestidad den nan yiunan no tawatin mucho exito. Dicon ta asina dificil pa logra esei? Un mama cu a participa den e encuesta a bisa: ‘E cos tristo ta cu e unico manera pa proteha nos yiunan ta door di sera nan na yabi den un camber y nunca laga nan sali bai den mundo.’ Loke e tawata kiermen ta cu e ambiente den cua yiunan ta lanta awendia ta mas piyo cu nunca. Den e condicion aki, ta realmente posibel pa educa yiunan cu exito?

Si bo ta desea di cuida un orkidia pero ta precupa cu e por marchita, probablemente lo bo no cuminsa mes. Si un hende cu sa bon di orkidia duna bo un par di tip y bisa cu confiansa, “Lo bo logra si bo haci tal y tal”, esta un alivio lo bo sinti! Yehova, e Autoridad Supremo riba comportacion humano, ta duna conseho relaciona cu e miho manera pa lanta yiu. E ta bisa: “Instrui un mucha den e caminda cu e mester cana, y asta ora cu e bira bieu e lo no aparta su mes for di dje.” (Proverbionan 22:6) Ora bo entrena yiu na harmonia cu conseho biblico, probablemente lo bo tin e goso di mira bo yiunan bira adultonan responsabel, mustra consideracion na otro hende y desplega decencia y respet. E ora ei no ta hende so lo stima nan sino principalmente Yehova, nos Tata celestial.