Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Sigui e Guia di e Dios Bibo

Sigui e Guia di e Dios Bibo

Sigui e Guia di e Dios Bibo

“Comberti na e Dios bibo, kende a traha shelo y tera y lama, y tur loke tin den nan.”—ECHONAN 14:15.

1, 2. Pakico ta na su luga pa reconoce Yehova como “e Dios bibo”?

DESPUES cu apostel Pablo y Barnabas a cura un homber na Listra, Pablo a garantisa e hendenan cu a wak e suseso: “Nos tambe ta hende di e mesun naturalesa cu boso, y ta predica evangelio na boso, pa boso laga e cosnan vano aki y comberti na e Dios bibo, kende a traha shelo y tera y lama, y tur loke tin den nan.”—Echonan 14:15.

2 Yehova en berdad ta “e Dios bibo”, no un idolo sin bida! (Yeremias 10:10; 1 Tesalonicensenan 1:9, 10) Ademas di cu e mes ta na bida, Yehova ta e Fuente di nos bida. “E mes ta duna tur hende bida y rosea y tur cos.” (Echonan 17:25) E kier pa nos disfruta tanto di nos bida actual como di nos futuro bida. Pablo a agrega cu Dios “no a laga su mes sin testimonio, door cu el a haci bon y a manda awasero for di shelo y tempo di bon cosecha pa boso, y a satisface boso curason cu cuminda y alegria.”—Echonan 14:17.

3. Pakico nos por confia e guia cu Dios ta duna?

3 E interes cu Dios tin den nos bida ta duna nos motibo pa confia su guia. (Salmo 147:8; Mateo 5:45) Podise tin hende ta reacciona otro manera, specialmente ora nan haya un mandamento di Bijbel cu nan no ta compronde of cu aparentemente ta limita nan den cierto asunto. Sinembargo, semper ta sabi pa confia den e guia di Yehova. Por ehempel, asta si un Israelita no a compronde e lei cu ta prohibi hende di mishi cu cadaver, a cumbinie pa e obedec’e. Na prome luga, su obediencia lo a hal’e mas serca e Dios bibo; na di dos luga, esei lo a proteh’e contra malesa.—Levitico 5:2; 11:24.

4, 5. (a) Prome cu e era cristian, ki mandamento tocante sanger Yehova a duna? (b) Con nos por sa cu e mandamento di Dios tocante sanger ta conta pa cristiannan tambe?

4 Ta mescos cu e mandamento di Dios tocante sanger. Dios a bisa Noe cu hende no mag come sanger. Despues den e Lei, Dios a revela cu e unico caminda cu el a permiti uzo di sanger tawata riba altar—pa pordon di pica. Cu e instruccionnan aki Dios a pone e fundeshi pa e uzo supremo di sanger; esta, pa salba bida mediante e rescate di Hesus. (Hebreonan 9:14) Si, ta cu nos bida y bienestar na mente Dios a duna e mandamento ei. Den un comentario cu Adam Clarke, un experto di Bijbel di siglo 19, a duna riba Genesis 9:4, el a skirbi: “E cristiannan oriental te ainda ta obedece e mandamento aki [duna na Noe] cuidadosamente . . . E lei a taha hende di come sanger, pasobra el a señala na e sanger cu mester a wordo drama pa pica di mundo; y e Evangelio ta prohibie pasobra ta pa semper mester keda mira sanger como algo cu ta representa e sanger cu a ser drama pa pordon di pica.”

5 Kisas e experto aki tawata referiendo na e evangelio of bon nobo basico, cu a enfoca riba Hesus. Esei ta inclui e echo cu Dios a manda su Yiu pa bin muri pa nos, pa drama su sanger pa asina nos por haya bida eterno. (Mateo 20:28; Huan 3:16; Romanonan 5:8, 9) E comentario a inclui tambe e mandamento cu a sigui despues di cu siguidonan di Cristo mester a abstene di sanger.

6. Ki mandamento tocante sanger e cristiannan a haya, y pakico?

6 Bo ta na haltura cu Dios a duna e Israelitanan masha hopi lei. Unabes cu Hesus a muri, su disipelnan no tawata obliga pa warda e leinan aki. (Romanonan 7:4, 6; Colosensenan 2:13, 14, 17; Hebreonan 8:6, 13) Sinembargo, despues di tempo a lanta un pregunta tocante un obligacion fundamental—sircuncision di hende homber. Hende cu no tawata Hudiu y cu kier a beneficia di e sanger di Cristo mester a ser sircuncida pa mustra cu ainda nan tawata bou di e Lei? Na aña 49 di nos era, e cuerpo gobernante cristian a trata e asunto ei. (Echonan, capitulo 15) Cu yudansa di e spirito di Dios, e apostelnan y ancianonan a conclui cu hunto cu e Lei, e sircuncision obligatorio tambe a yega na su fin. No obstante, cierto rekisitonan dibino si a keda na vigor pa cristiannan. Den un carta dirigi na e congregacionnan, e cuerpo gobernante a skirbi: “A parce bon na spirito santo y na nos pa no pone carga mas pisa riba boso, sino e cosnan necesario aki: pa boso abstene boso mes di cosnan sacrifica na idolo, di sanger, di cosnan cu a wordo sofoca y di fornicacion; si boso tene boso mes liber di cosnan asina, boso lo haci bon.”—Echonan 15:28, 29.

7. Con importante ta pa cristiannan ‘abstene di sanger’?

7 Bon cla e cuerpo gobernante a mustra cu ‘abstene di sanger’ ta mes importante cu abstene di inmoralidad sexual of adoracion di idolo. Esaki ta demostra cu e prohibicion tocante sanger ta algo serio. Cristiannan cu ta comete idolatria of inmoralidad sexual sin arepenti no por “hereda e reino di Dios”; “nan parti lo ta . . . e di dos morto.” (1 Corintionan 6:9, 10; Revelacion 21:8; 22:15) Ripara e contraste: E hendenan cu no ta haci caso di e mandamento di Dios relaciona cu e santidad di sanger por haya nan morto eterno. Respet pa e sacrificio di Hesus por hiba na bida eterno.

8. Kico ta indica cu e prome cristiannan a tuma e mandamento di Dios tocante sanger hopi na serio?

8 Con e prome cristiannan a compronde y cumpli cu e mandamento di Dios tocante sanger? Corda e comentario di Clarke: “E Evangelio ta prohibie pasobra ta pa semper mester keda mira sanger como algo cu ta representa e sanger cu a ser drama pa pordon di pica.” Historia ta confirma cu e prome cristiannan a tuma e asunto aki masha na serio. Tertuliano a skirbi: “Na un espectaculo den arena por mira con personanan cu un sed insasiabel ta bebe sanger fresco di criminalnan malbado . . . pa cura nan epilepsia.” Mientras paganonan tawata come sanger, Tertuliano a bisa cu cristiannan “no tin ni sanger di bestia den [nan] cumindanan . . . Pa pone e cristiannan na prueba boso ta duna nan bloedworst. Boso sa masha bon cu nan no tin mag di com’e.” Si, apesar di menasa di morto, cristiannan no tawata come sanger. E mandamento di Dios tawata hopi importante pa nan.

9. Ademas di no come sanger directamente, abstene di sanger a encera kico mas?

9 Kisas algun hende ta pensa cu e cuerpo gobernante tawata kiermen simplemente cu cristiannan no tawatin mag di come ni bebe sanger directamente, ni come carni cu no a sangra of cuminda mescla cu sanger. Ta berdad cu esei tawata e prome nificacion di e mandamento cu Dios a duna Noe. Y e decreto apostolico en berdad a manda cristiannan pa ‘abstene nan mes di loke ta sofoca’, esta, carni cu ainda tawatin sanger aden. (Genesis 9:3, 4; Echonan 21:25) Sinembargo, e prome cristiannan tawata sa cu tawatin mas cos envolvi. Tin bes hende tawata bebe sanger pa motibonan medico. Tertuliano a remarca cu den un esfuerso pa cura epilepsia, algun pagano tawata bebe sanger fresco. Y podise nan tawata uza sanger na un otro manera tambe pa trata enfermedad of supuestamente pa mehora salu. Pesei, ni pa motibonan “medico” cristiannan no tawata tuma sanger. Nan a mantene e posicion ei asta si nan bida tawata na peliger.

Sanger Como Remedi

10. Den ki maneranan ta uza sanger den medicina, y ki pregunta esei ta lanta?

10 Aworaki ta masha comun pa uza sanger den medicina. E transfusionnan di antes tawata consisti di sanger completo; tawata saca e sanger for di un donor, ward’e y despues dun’e na un pashent, talbes un persona herida den un pelea. Cu tempo, investigadonan a siña dividi sanger den algun componente principal. Door di haci transfusion di e componentenan ei, docternan por reparti sanger di un donor pa mas pashent; kisas nan por duna un hende herida e plasma y un otro e celnan cora. Investigacion continuo a demostra cu for di un componente, manera plasma di sanger, por saca varios fraccion, cu lo por ser duna na asta mas pashent. E esfuersonan pa saca mas fraccion ta sigui, y keto bai ta drentando informe di maneranan nobo pa uza e fraccionnan aki. Con un cristian mester mira uzo di fraccion di sanger? Wel, e ta para firme cu e no kier transfusion di sanger bou di ningun circunstancia, pero su docter ta urgie pa e acepta unicamente un componente principal, talbes un consentracion di cel cora so. Of kisas e terapia ta consisti di un solo fraccion chikito cu a ser extrae for di un componente. Ki decision un sirbido di Dios mester tuma den e casonan ei, teniendo na cuenta cu sanger ta sagrado y cu ta e sanger di Cristo por salba bida den e sentido mas completo?

11. Ki posicion medicamente exacto relaciona cu e composicion di sanger e Testigonan tawatin pa hopi tempo?

11 Hopi aña pasa Testigonan di Yehova a splica nan posicion bon cla. Por ehempel, nan a skirbi un articulo den The Journal of the American Medical Association (27 di november 1981; reimprimi den e foyeto Con sanger por salba bo bida? pagina 27-9). * E articulo ei a cita for di Genesis, Levitico y Echonan. El a bisa: “Aunke e versiculonan ei no ta expresa den terminonan medico, e Testigonan ta considera cu nan ta exclui transfusion di sanger total, cel cora di sanger empaketa y plasma, y tambe e suministro di cel blanco di sanger y plaketa.” E manual di 2001 Emergency Care (Cuido di Emergencia), a bisa bou di e cabes “Composicion di Sanger”: “Sanger ta consisti di varios componente: plasma, cel cora y blanco, y plaketa [esta, bloedplaatjes].” Pues, na harmonia cu datonan medico, Testigonan ta nenga transfusion di sanger completo of di cualkier un di su cuater componentenan principal.

12. (a) Ki posicion a ser presenta relaciona cu fraccionnan saca for di e componentenan principal di sanger? (b) Unda nos por haya mas informacion tocante esaki?

12 E articulo medico a continua: “E comprondemento religioso di e Testigonan no ta prohibi absolutamente e uzo di [fraccionnan] manera albumina, globulina imunologico y preparacion hemofilico; cada Testigo mester dicidi individualmente si e por acepta esakinan.” Desde 1981, investigadonan a saca hopi fraccion (partinan mas chikito deriva for di un di e cuater componentenan principal di sanger) cu docternan ta uzando. En bista di esei, E Toren di Vigilancia di 15 di juni 2000 a suministra informacion balioso riba e tema den e articulo “Pregunta di Lector.” Pa beneficio di e miyones di lectornan djawe, e contesta a ser reimprimi na pagina 29-31 di e revista aki. E ta duna detaye- y argumentonan logico, pero lo bo mira cu loke e ta bisa ta cuadra cu e ideanan basico presenta na 1981.

E Papel di Bo Consenshi

13, 14. (a) Kico ta consenshi, y ki papel e ta hunga den e asunto di sanger? (b) Ki mandamento tocante comemento di carni Dios a duna Israel, pero ki pregunta por a lanta?

13 E informacion ei ta mustra cu aki e consenshi ta bai hunga un papel. Pakico? Wel, cristiannan sa cu nan tin cu sigui e guia di Dios, pero den algun situacion nan lo tin cu tuma nan mes decision a base di nan consenshi. Consenshi ta un don cu nos a nace cu ne y cu por yuda nos evalua y tuma decision den cierto asuntonan. Hopi bes esakinan tin di aber cu cuestionnan moral. (Romanonan 2:14, 15) Bo sa si cu no ta tur hende su consenshi ta mescos. * Bijbel ta menciona cu algun hende tin un “consenshi debil”, loke ta nifica cu otro hende tin un consenshi fuerte. (1 Corintionan 8:12) No ta tur cristian ta siña mes lihe kico ta e boluntad di Dios. Y no ta tur ta compronde mesora con Dios ta pensa y tene cuenta cu su pensamentonan na momento di tuma decision. Nos por ilustra esaki cu e Hudiunan y comemento di carni.

14 Bijbel ta mustra cla cu un persona obediente na Dios lo no a come carni cu no a sangra. Esei tawata asina importante cu asta den un caso di emergencia ora e soldanan Israelita a come carni cu sanger aden, nan tawata culpabel di un pica of malecho serio. (Deuteronomio 12:15, 16; 1 Samuel 14:31-35) Di otro banda, por a lanta cierto pregunta. Ora un Israelita a mata un carne, con lihe e mester a drama su sanger? E tawatin cu corta garganta di e animal pa e laga e sanger core? Tawata necesario pa colga e carne na su patanan djatras? Pa cuanto rato? Kico lo el a haci cu un baca grandi? Asta despues cu el a laga e sanger core, algo di esaki lo por a keda den e carni. Lo e por a come e carni ei? Ken lo a dicidi esei?

15. Con algun Hudiu a reacciona relaciona cu comemento di carni, pero ki instruccion Dios a duna?

15 Imagina bo un Hudiu fanatico cu a haya su mes confronta cu e cuestionnan ei. Kisas el a pensa cu lo tawata mas safe pa evita di cumpra carni cu ta ser bendi den un plasa di carni, mescos cu un otro Hudiu lo nenga di come carni cu posiblemente a ser uza den actonan di idolatria. Otro Hudiunan lo a come carni solamente despues di sigui cierto ritonan pa saca e sanger. * (Mateo 23:23, 24) Kico bo ta pensa di e formanan di actua ei? Ademas, siendo cu no tawata cosnan cu Dios a exigi, lo no tawata miho pa e Hudiunan a manda un serie di pregunta na un conseho di rabi pa asina haya un decision riba cada un di nan? Aunke e custumber ei a desaroya den hudaismo, nos por ta contento cu Yehova no a manda adoradonan berdadero tuma decision tocante sanger den e manera ei. Dios a duna instruccionnan basico pa mata bestia limpi y laga e sanger core, pero e no a bai mas aleu cu esei.—Huan 8:32.

16. Pakico por tin diferencia di opinion entre cristiannan tocante inyeccion di un fraccion chikito di un componente di sanger?

16 Manera paragraf 11 y 12 a menciona, Testigonan di Yehova no ta acepta transfusion di sanger completo ni di su cuater componentenan principal, cu ta plasma, cel cora, cel blanco y plaketa. Kico di e fraccionnan chikito cu ta ser extrae for di un componente principal, manera suero cu ta contene anticurpa pa lucha contra un enfermedad of como antidoto contra veneno di colebra? (Mira pagina 30, paragraf 4.) Algun cristian ta haya cu e fraccionnan hopi chikito ei, eigenlijk, no ta sanger mas y pesei no ta cai bou di e mandamento pa ‘abstene di sanger.’ (Echonan 15:29; 21:25; pagina 31, paragraf 1) Esei ta nan responsabilidad. E consenshi di otro cristiannan ta impulsa nan pa rechasa tur loke ser obteni for di sanger (sea di bestia of di hende), asta e fraccion hopi chikito di djis un componente principal. * Kisas tin otronan cu ta acepta inyeccion di un proteina di plasma pa combati enfermedad of como antidoto contra veneno di colebra, pero podise nan ta rechasa otro fraccionnan chikito. Ademas, algun producto saca for di un di e cuater componentenan principal di sanger lo por ta asina paresido na e funcion di e componente completo y ta hunga un papel asina importante pa tene e curpa na bida, cu mayoria cristian lo no acepta nan.

17. (a) Con nos consenshi por ta un yudansa ora nos ta enfrenta preguntanan tocante fraccion di sanger? (b) Pakico tumamento di decision riba e asunto aki ta asina serio?

17 Ora nos tin cu tuma e tipo di decisionnan ei, lo ta bon pa wak kico Bijbel ta bisa tocante consenshi. E prome paso ta pa siña loke e Palabra di Dios ta bisa y purba moldea nos consenshi a base di dje. Esei lo yuda bo dicidi na harmonia cu e guia di Dios en bes di pidi un otro hende tuma un decision pa bo. (Salmo 25:4, 5) Pa loke ta tumamento di fraccion di sanger, algun cristian a pensa, ‘Esaki ta un asunto di consenshi, pues e no ta haci mucho diferencia.’ Esei no ta un bon rasonamento. E echo cu algo ta un asunto di consenshi no ta nifica cu e no ta un asunto importante. E por ta masha serio. Un motibo ta cu esei por afecta personanan cu no tin mesun consenshi cu nos. Nos ta mira esei for di Pablo su conseho tocante carni cu posiblemente a ser presenta na idolo y cu despues a ser bendi den un plasa. Un cristian mester wak pa e no ‘herida un consenshi debil.’ Si e pone otro ruman trompica, e por ‘destrui su ruman pa kende Cristo a muri’ y peca contra Cristo. Pesei, aunke ta keda na cada ken pa tuma su decision riba e asunto di fraccion chikito di sanger, toch mester tuma e decisionnan ei masha na serio.—1 Corintionan 8:8, 11-13; 10:25-31.

18. Na momento di tuma decision tocante sanger, con un cristian por evita cu su consenshi ta perde heful?

18 Un otro aspecto en cuestion ta enfatisa e seriedad di decisionnan relaciona cu sanger. Esaki ta e efecto cu e decisionnan ei por tin riba bo. Si tumamento di un fraccion chikito di sanger lo molestia bo consenshi entrena biblicamente, no ignor’e. Ni bo no mester suprimi e impulsonan di bo consenshi djis pasobra un hende ta bisa bo, “No tin nada malo pa tuma esaki; hopi a tum’e.” Corda cu awe miyones di hende ta ignora nan consenshi; door di esei nan consenshi ta cria cayo, locual ta permiti nan gaña of haci malo sin haya remordimento. Cristiannan sigur kier evita un actitud asina.—2 Samuel 24:10; 1 Timoteo 4:1, 2.

19. Ora di tuma decision riba asuntonan medico tocante sanger, kico ta e prome cos cu nos mester tene na mente?

19 E conclusion di e contesta reimprimi na pagina 29-31 ta bisa: “E echo cu opinion y decisionnan basa riba consenshi por diferencia ta nifica cu e cuestion aki no ta importante? No. E ta algo serio.” Vooral pasobra e tin di aber cu bo relacion cu “e Dios bibo.” Esei ta e unico relacion cu por hiba na bida eterno, basa riba e poder rescatador di e sanger drama di Hesus. Cultiva un respet profundo pa sanger pa motibo cu ta pa medio di dje Dios ta salba bida. Pues ta cu bon motibo Pablo a skirbi: “Boso tawata . . . sin speransa y sin Dios den mundo. Ma awor den Cristo Hesus boso, kendenan antes tawata leu, a wordo treci serca pa medio di e sanger di Cristo.”Efesionan 2:12, 13.

[Nota]

^ par. 11 Publica door di Testigonan di Yehova.

^ par. 13 Na un dado momento, Pablo y cuater otro cristian a bai na e tempel pa purifica nan mes ceremonialmente. E Lei no tawata na vigor mas, pero toch Pablo a sigui e conseho di e ancianonan den Herusalem. (Echonan 21:23-25) Sinembargo, kisas algun cristian a haya cu nan no tawatin nodo di bai den e tempel y pasa den un proceso asina. Cada un su consenshi a traha un manera; awe tambe ta mescos.

^ par. 15 E Encyclopaedia Judaica ta describi e reglanan “complica y minusioso” tocante con pa purifica carni y hacie “kosher” [ritualmente apto pa consumo]. E ta menciona cuanto minuut mester laga e carni para den awa, con pa lag’e core riba un planki, ki sorto di salo mester frega riba dje, y despues cuanto biaha mester lab’e den awa friu.

^ par. 16 Cu mas y mas frecuencia e ingrediente principal of activo cu ta ser uza den algun inyeccion ta un producto sintetico cu no ta deriva di sanger. Pero den algun caso nan por hinca un cantidad chikito di un fraccion di sanger aden, manera albumina.—Mira “Pregunta di Lector” den E Toren di Vigilancia di 1 di october 1994.

Bo Por Corda?

• Ki instruccion tocante sanger Dios a duna Noe, e Israelitanan y e cristiannan?

• Relaciona cu sanger, kico Testigonan di Yehova ta rechasa redondamente?

• Den ki sentido ta keda na cada ken su consenshi pa dicidi si e ta tuma fraccionnan chikito di un componente principal di sanger, pero kico esei no ta nifica?

• Ora di tuma decision, pakico ta importante pa nos tene na mente nos relacion cu Dios?

[Preguntanan di Estudio]

[Tabel na pagina 22]

(Pa e texto den su formato completo , wak e publicacion)

POSICION BASICO TOCANTE SANGER

SANGER COMPLETO

▾ ▾ ▾ ▾

INACEPTABEL Cel cora Cel blanco Plaketa Plasma

PA CRISTIAN ▾ ▾ ▾ ▾

DICIDI Fraccionnan Fraccionnan Fraccionnan Fraccionnan

di di di di

cel cora cel blanco plaketa plasma

[Plachi na pagina 20]

E cuerpo gobernante a yega n’e conclusion cu cristiannan mester ‘abstene di sanger’

[Plachi na pagina 23]

Si bo haya bo confronta cu un decision tocante un fraccion di sanger, no ignora bo consenshi