Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Sano Huicio—Dicon E Ta Asina Scars?

Sano Huicio—Dicon E Ta Asina Scars?

Sano Huicio—Dicon E Ta Asina Scars?

“TA KI problema e tin? E mester sa miho toch?” un observado ta remarca. Sagudiendo cabes, un otro ta cana bai murmurando: “Si e tawatin maske ta un tiki sano huicio, hamas lo el a haci un cos asina.” Abo kisas a yega di tende e tipo di comentarionan ei? Pero, kico ta “sano huicio”?

Sano huicio ta e capasidad pa evalua un asunto corectamente y actua na un manera sabi y cu bon huicio. Un persona cu tin sano huicio por husga y tuma decision basa riba logica. Ta bisto cu esei ta nifica cu e persona tin cu uza su capasidad di pensa. Hopi hende ta prefera di laga otronan pensa pa nan. Nan ta laga medionan di comunicacion, nan pareunan of opinion general tuma decision pa nan.

Aparentemente masha poco hende den e mundo djawe ta desplega sano huicio. Con nos por haya sano huicio y con e por beneficia nos?

Con Bo Ta Hay’e?

Aunke ta tuma tempo, pensamento profundo y esfuerso consistente pa desaroya sano huicio, e ta na nos alcanse. Considera tres factor cu por yuda nos haya sano huicio.

Studia Bijbel y sigui su conseho. Algo cu por yuda bo haya sabiduria y sano huicio (of prudencia) ta Bijbel, ya cu e ta uza un lenguahe excelente y e ta skirbi na un manera logico. (Efesionan 1:8) Por ehempel, apostel Pablo a conseha su rumannan cristian: “Tur loke ta berdadero, tur loke ta honorabel, tur loke ta husto, tur loke ta puro, tur loke ta bunita, tur loke ta di bon fama, si tin algun birtud y si tin algo digno di alabansa, laga esakinan ocupa boso mente.” (Filipensenan 4:8) Si nos sigui e conseho aki consistentemente, nos lo actua cu sano huicio y na un manera prudente.

Siña di experencia. Un poeta Sueco cu a conecta sano huicio cu experencia den bida, a declara: “Sano huicio ta ... un combinacion di experencia y capasidad di premira cosnan.” Si, “e hende simpel [“sin experencia”, NW] ta kere tur cos, ma e homber prudente ta wak bon unda e ta bai.” (Proverbionan 14:15) Nos por desaroya sano huicio door di observa, door di entrena y experencia cosnan. Segun cu tempo ta pasa nos por siña haci cierto cosnan miho. Pero pa nos siña for di nos fayonan, nos mester ta humilde. E actitud gabado, arogante y cabesura di hende awe den e ultimo dianan aki no ta un manifestacion di sano huicio.—2 Timoteo 3:1-5.

Scohe bo amigonan na un manera sabi. E hendenan cu nos ta asocia cu ne tambe por sea yuda nos of stroba nos di actua sabi y cu sano huicio. Proverbionan 13:20 ta bisa: “Esun cu anda cu hende sabi lo ta sabi, ma un compañero di hende bobo lo sufri daño.” Nos no mester acepta e mentalidad of ideanan di hende cu ta desobedece Dios y ignora su Palabra. Proverbionan 17:12 ta bis’e den e forma aki: “Miho enfrenta un beer cu nan a horta su yiunan for di dje, cu enfrenta un bobo den su bobedad.”

Kico Ta e Beneficio?

Sano huicio tin su beneficionan. E ta haci bida mas interesante y por spar nos tempo. Sano huicio por asta scapa nos di hopi frustracion cu sa bini door di haci cosnan descabeya. Hende cu no tin sano huicio ta haci bida mas dificil pa nan mes. Bijbel ta bisa: “Trabou di un hende bobo ta cans’e.” (Eclesiastes 10:15) E tipo di hendenan ei ta haci masha hopi esfuerso y cansa nan curpa sin fin; toch nan no ta logra casi nada cu ta echt bale la pena.

Bijbel ta duna masha hopi conseho practico encuanto limpiesa, comunicacion, diligencia, con pa lucha cu pobresa y hopi otro aspecto di bida. Miyones di hende por confirma cu e diferencia entre exito y fracaso den nan bida a depende riba con bon nan a aplica principionan biblico, locual a yuda nan manifesta sabiduria.

Sano huicio ta yuda nos haci mas cu simplemente sigui un serie di regla of instruccion detaya. E ta yuda nos cumpli cu nos responsabilidadnan. Sinembargo, sano huicio no kiermen cu nos mester stop di busca conocemento. Proverbionan 1:5 ta bisa: “Un hende sabi lo tende y lo aumenta su conocemento.” Nos mester siña tambe pa analisa e informacion cu nos ta haya y saca conclusionnan apropiado for di dje. Esaki ta yuda nos “cana cu sabiduria.”—Proverbionan 28:26.

Algo masha liga cu sano huicio ta modestia. Aunke nos kier cumpli cu hopi responsabilidad, nos mester uza sano huicio y tene cuenta cu nos limitacionnan. Berdad apostel Pablo a bisa nos pa ‘semper nos abunda den e trabou di Señor.’ (1 Corintionan 15:58) Pero e spiertamento aki mester ta balansa cu e principio registra na Eclesiastes 9:4: “Un cacho bibo ta miho cu un leon morto.” Si nos cuida nos salu segun cu nos ta sirbi Yehova, nos lo por biba mas largo y keda activo. Sano huicio por yuda nos haya un balansa rasonabel cu ta permiti nos cumpli cu e cosnan necesario sin perde nos goso. Si, sano huicio ta trece hopi beneficio.

[Plachi na pagina 14]

Bijbel ta contene masha hopi conseho sano

[Plachi na pagina 15]

Nos por haya sano huicio door di observa, door di entrena y experencia cosnan