Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

E Ehempel di Mi Mayornan A Fortalece Mi

E Ehempel di Mi Mayornan A Fortalece Mi

Storia di Bida

E Ehempel di Mi Mayornan A Fortalece Mi

SEGUN E RELATO DI JANEZ REKELJ

Tawata aña 1958. Ami cu mi esposa Stanka tawata den seronan halto di Alpen di Karawanken na e frontera di Yugoslavia cu Austria, den un intento pa hui bai Austria. Esaki tawata peligroso pasobra patruyanan di frontera Yugoslavo arma tawata determina pa stroba hende di crusa. Dado momento nos a haya nos confronta cu un abismo grandi nos dilanti. Nunca prome ni ami ni Stanka no a yega di mira e seronan na e banda di Austria. Nos a sigui direccion oost te ora nos a yega na un bahada yen di baranca y greis. Mara cu un tapol cu nos tawatin, nos a slip baha e sero sin sa na unda nos lo a bai para.

LAGA mi conta con nos a haya nos den e situacion aki y con e ehempel fiel di mi mayornan a motiva mi pa keda leal na Yehova den tempo di dificultad.

Mi a lanta na Slovenia, locual awe ta un pais chikito meimei di Europa. E ta situa den e seronan di Alpen di Europa, cu Austria na nort, Italia na west, Croacia na sur y Hungria na oost di dje. Sinembargo, ora mi mayornan, Franc y Rozalija Rekelj, a nace, Slovenia tawata parti di e Imperio Austria-Hungria. Na fin di Prome Guera Mundial, Slovenia a bira parti di un estado nobo yama e Reino di e Serbionan, Croatanan y Slovenionan. Na 1929 nan a cambia nomber di e pais pa Yugoslavia, cu ta nifica literalmente “Sur Slavia.” Ami a nace dia 9 di januari di e mesun aña ei, den un area pafo di e pueblo di Podhom, banda di e lago pintoresco di Bled.

Mi mama a haya un criansa catolico stricto. Un di su omonan tawata pasto, y tres di su tantanan tawata soeur. E tawatin un deseo ferviente pa haya un Bijbel, pa e les’e y comprond’e. Mi tata si no tawatin un opinion dje bon ei di religion. E papel cu religion a hunga den e Guera Grandi di 1914-18 tawatin e disgusta.

Con Mi A Haya e Berdad

Poco tempo despues di e guera, un primo di mi mama, Janez Brajec, y su esposa, Ančka, a bira Studiantenan di Bijbel, manera nan tawata yama Testigonan di Yehova den e tempo aya. Den e periodo ei nan tawata biba na Austria. For di rond di 1936 bini ariba, Ančka a bin bishita mi mama na varios ocasion. El a duna mi mama un Bijbel, locual mi mama a lesa rapidamente, hunto cu e revistanan Toren di Vigilancia y otro publicacionnan Slovenio basa riba Bijbel. Finalmente, pa motibo cu Hitler a podera di Austria na 1938, Janez y Ančka a muda bai Slovenia bek. Mi ta corda nan como un pareha bon educa, huicioso cu tawatin berdadero amor pa Yehova. Hopi bes nan tawata papia di e berdadnan di Bijbel cu mi mama, locual a motiv’e pa e dedica su bida na Yehova. El a batisa na 1938.

Mi mama a causa un conmocion den e area tempo cu el a stop cu cierto custumbernan cu no ta harmonisa cu Bijbel, manera celebracion di Pasco; tempo cu e no tawata come bloedworst mas; y specialmente dia cu el a cohe tur e imagennan cu nos tawatin y a kima nan. Un poco despues el a cuminsa haya oposicion. Mi mama su tantanan, e monhanan, a dicidi di skirbie pa purba combenc’e pa e bolbe bek na Maria y na Iglesia Catolico. Sinembargo, ora mi mama tawata skirbi nan y haci nan preguntanan spesifico tocante Bijbel, e no tawata haya contesta. Mi welo tambe a opon’e fuertemente. Mi welo no tawata mal hende, pero nos famia y e comunidad a pone un presion grandi riba dje. Como resultado, na varios ocasion el a destrui literatura biblico di mi mama, pero nunca e no a mishi cu su Bijbel. El a rog’e na rudia pa bai misa bek. Asta el a bai asina leu di menasa mi mama cu un cuchiu. Pero mi tata a splica mi welo bon cla cu esei si lo e no a tolera.

Mi tata a sigui sostene mi mama su derecho pa lesa Bijbel y pa scohe su mes religion. Na 1946 e tambe a batisa. Mirando con Yehova a fortalece mi mama pa defende e berdad sin miedo apesar di oposicion y con Yehova a recompensa su fe, a motiva mi pa desaroya mi propio relacion cu Dios. Mi a saca hopi beneficio tambe for di mi mama su custumber di lesa na bos halto pa mi for di Bijbel y for di publicacionnan basa riba Bijbel.

Mi mama tawata papia hopi tambe cu su ruman mohe, Marija Repe, y despues di un tempo ami cu Tanta Marija a batisa riba e mesun dia meimei di juli 1942. Un ruman homber a bin duna un discurso cortico, y nos a batisa na nos cas den un tobo grandi di palo.

Trabou Forsa Durante Segundo Guera Mundial

Na 1942, meimei di Segundo Guera Mundial, Alemania y Italia a invadi Slovenia y a dividie entre nan mes y Hungria. Mi mayornan a nenga di join Volksbund, e organisacion di pueblo nazi. Ami a nenga di bisa “Heil Hitler” na scol. Aparentemente, mi meneer di scol a informa autoridadnan di e situacion.

Nan a manda nos den un trein rumbo pa un kasteel banda di e pueblo di Hüttenbach, Bavaria, cu tawata wordo uza como un campamento di trabou forsa. Mi tata a haci areglo pa mi traha y biba serca e panadero local y su famia. Durante e tempo ei mi a siña traha pan, locual a resulta despues di tawata masha util. Cu tempo, tur mi sobra famianan (entre cua Tanta Marija y su famia) a ser transferi pa e campamento na Gunzenhausen.

Na fin di e guera, mi tawata preparando pa join un grupo pa biaha bai caminda mi mayornan tawata. E anochi prome cu mi mester a bai, mi tata a presenta inesperadamente. Mi no sa kico lo a para di mi si mi a bai cu e grupo, ya cu no tawata trata aki di hende confiabel. Atrobe mi a sinti e cuido amoroso di Yehova segun cu e tawata uza mi mayornan pa proteha mi y entrena mi. Ami cu mi tata a cana tres dia largo pa topa nos famia. Pa juni 1945 nos tur a regresa cas bek.

Despues di e guera, e comunistanan bou di e liderato di presidente Josip Broz Tito a bini na poder na Yugoslavia. Consecuentemente, e situacion pa Testigonan di Yehova a keda dificil.

Na 1948 un ruman a bini for di Austria y a acepta un invitacion pa come serca nos. Tur caminda cu el a bai, polis tawata siguie y aresta e rumannan cu el a bishita. Nan a aresta mi tata tambe pa motibo cu el a brind’e hospitalidad y no a denunci’e na polis, y como consecuencia di esei, mi tata a pasa dos aña den prizon. Tawata un tempo hopi dificil pa mi mama, no solamente pasobra mi tata tawata ausente, sino tambe pasobra e tawata sa cu ami cu mi ruman homber mas jong pronto lo a haya nos mes cu e prueba di neutralidad.

Den Prizon na Macedonia

Na november 1949 nan a manda yama mi pa drenta servicio militar. Mi a bai pa raporta y pa splica cu mi ta nenga di sirbi pa motibo di mi consenshi. E autoridadnan no a ni scucha mi sino a pone mi riba un trein hunto cu e personanan recluta rumbo pa Macedonia, na e otro banda di Yugoslavia.

Pa tres aña largo mi no tawatin contacto cu mi famia ni cu e rumannan spiritual, y mi a keda sin ni un literatura, ni sikiera un Bijbel. Tawata hopi dificil. Mi a wordo sosteni door di medita riba Yehova y e ehempel di su Yiu, Hesucristo. E ehempel di mi mayornan tambe a fortalece mi. Ademas, oracion constante pa fortalesa a yuda mi evita desesperacion.

Cu tempo nan a manda mi na un prizon na Idrizovo, banda di Skopje. Den e prizon aki, e presonan tawatin varios tarea y nan tawata eherce varios ofishi. Na principio, mi tawata traha den limpiesa y como koerier entre e oficinanan. Aunke hopi bes un preso en particular kende antes tawata miembro di polis secreto tawata intimida mi, mi tawatin un bon relacion di trabou cu tur otro hende, sea vigilante, preso of asta gerente di e fabrica di prizon.

Despues mi a haya sa cu tawatin mester di un panadero pa e panaderia di prizon. Un par di dia despues, e gerente a bini na momento cu nan tawata controla si tur preso tawata presente. El a cana yega na e fila, para dilanti mi y puntra mi: “Panadero bo ta?” Mi di: “Si, señor.” El a bisa mi: “Mañanmainta raporta na e panaderia.” E preso cu a trata mi malo tawata pasa varios biaha banda di e panaderia, pero e no por a haci nada. Mi a traha einan di februari pa juli di aña 1950.

Despues nan a transferi mi na e baraknan cu yama Volkoderi, den e parti suit di Macedonia, banda di e Lago Prespa. For di e stad Otešovo cu ta keda eibanda mi por a manda carta pa mi famia. Aunke mi a traha hunto cu otro preso den construccion di caya, mayoria biaha mi tawata traha den un panaderia, locual tawata mas facil pa mi. Na november 1952 nan a laga mi sali liber.

Durante e tempo cu mi no tawata na Podhom, un congregacion a ser forma den e area ei. Na principio, e congregacion tawata reuni den un pension chikito na Spodnje Gorje. Mas despues, mi tata a pone un cuarto disponibel den nos cas pa e congregacion por a reuni aden. Mi tawata contento di por a join nan ora mi a regresa for di Macedonia. Tambe mi a reanuda amistad cu Stanka, kende mi a conoce prome cu mi a bai prizon. Dia 24 di april 1954 nos a casa. Pero pronto lo a yega un fin na mi libertad.

Den Prizon na Maribor

Na september 1954, nan a bolbe manda yama mi pa drenta servicio militar. E biaha aki, nan a sentencia mi na mas cu tres aña y mei den un prizon na Maribor, cu ta situa den e parti oost di Slovenia. Asina cu mi a haya un chens, mi a cumpra algun pen cu papel. Mi a cuminsa skirbi tur loke mi por a corda—textonan di Bijbel, citanan for di E Toren di Vigilancia y ideanan for di otro publicacionnan cristian. Mi tawata lesa mi notanan y agrega otronan na mi ‘buki’ segun cu mi tawata corda mas. Na final di mi estadia den prizon, e buki tawata yen yen y esaki a yuda mi keda enfoca riba e berdad y mantene mi mes spiritualmente fuerte. Oracion y meditacion tambe tawata yudansanan balioso pa mi fortalesa spiritual, locual a duna mi mas curashi pa comparti e berdad cu otro hende.

E tempo ei nan a permiti mi ricibi un carta pa luna y un bishita pa luna di 15 minuut. Stanka tawata biaha henter anochi den trein pa yega prizon tempran pa bishita mi, pa despues e por a biaha bai bek riba e mesun dia. E bishitanan aki tawata un gran estimulo pa mi. Despues mi a pensa riba un plan pa yega na un Bijbel. Ami cu Stanka tawata sinta dilanti otro na un mesa, hunto cu un wardado di preso asigna pa vigila nos. Ora e wardado di preso no tawata wak, mi a hinca un carta den tas di Stanka pa pidie pone un Bijbel den su tas e siguiente biaha cu e bin bishita mi.

Stanka y mi mayornan a haya cu esaki tawata demasiado peligroso, pesei nan a habri un ehemplar di e Scritura Griego Cristian for di otro y hinca su paginanan den algun pan rondo chikito. Den e manera aki mi a ricibi e Bijbel cu mi tawatin mester. Den e mesun manera mi a ricibi tambe copianan di E Toren di Vigilancia cu Stanka a traha na man. Mesora mi tawata skirbi esakinan over cu mi mes handschrift y destrui e originalnan pa ni un hende cu lo por a haya e articulonan no haya sa di unda mi a obtene nan.

Pa motibo di mi predicacion persistente, otro presonan tawata comenta cu lo mi a haya mi den problema sigur. Na un ocasion, mi tawata den un combersacion basta anima cu un otro preso tocante Bijbel. Nos a tende zonido di yabi den slot di porta, y un wardado di preso a cana drenta. Mesora mi a pensa cu nan lo a bai sera mi den cashot. Pero no ta esei tawata e intencion di e wardado di preso. El a tende mi papia y kier a join e combersacion. Satisfecho cu e contestanan cu el a haya riba su preguntanan, el a sali y lok e porta di cel su tras.

Durante e ultimo luna di mi castigo, e oficial encarga cu reformacion di preso a elogia mi pa a defende e berdad firmemente. Mi a sinti cu esaki tawata un bunita recompensa pa mi esfuersonan pa declara e nomber di Yehova. Na mei 1958, mi a bolbe haya mi libertad.

Huida pa Austria, Despues Australia

Na augustus 1958, despues cu mi mama tawata malo pa un tempo, el a bin fayece. Anto un luna despues nan a manda yama mi pa di tres biaha pa drenta servicio militar. E anochi ei ami cu Stanka a tuma e decision crucial cu a hiba nos na e experencia dramatico na frontera, menciona anteriormente. Sin bisa ni un hende nada, nos a prepara dos rugzak y un tapol y a sali via bentana, rumbo pa e frontera Austriaco, djis parti west di Sero Stol. A parce cu Yehova a percura e salida pa nos ora el a mira cu nos tawatin mester di poco alivio.

E autoridadnan Austriaco a manda nos na un campo di refugiado banda di Salzburg. Durante nos estadia di seis luna einan, tur ora bai nos tawata hunto cu e Testigonan local, pues nos a pasa masha poco tempo den e campamento. Otro personanan den e campamento a keda asombra con lihe nos a haya amigo. Tawata durante e tempo aki cu nos a asisti na nos prome asamblea. Tambe pa prome biaha nos por a predica libremente di cas pa cas. Dia nos mester a bai, tawata duro pa despedi di e amigonan stima aki.

E autoridadnan Austriaco a ofrece nos e posibilidad pa imigra bai Australia. Nunca nos no a ni soña di yega asina leu. Nos a biaha cu trein bai Genoa, Italia, y di einan nos a subi un barco rumbo pa Australia. Finalmente nos a bai biba den e stad di Wollongong, New South Wales. Aki nos yiu homber, Philip, a nace dia 30 di maart 1965.

Nos bida na Australia a habri caminda pa diferente privilegio di sirbishi, incluso esun di predica na otro hende cu a imigra for di areanan cu antes tawata conoci como Yugoslavia. Nos ta gradici Yehova pa su bendicion, incluso pa e echo cu nos por sirbie como un famia uni. Philip cu su casa, Susie, tin e privilegio di sirbi na e sucursal di Testigonan di Yehova na Australia, y asta nan a haya e oportunidad di pasa dos aña na e sucursal na Slovenia.

Apesar di e desafionan cu edad avansa y problema cu salud ta trece cu ne, ami cu mi esposa ta sigui disfruta di nos sirbishi na Yehova. Mi ta hopi gradicido pa e magnifico ehempel di mi mayornan! Esei ta sigui fortalece mi y yuda mi haci loke apostel Pablo a bisa: ‘Regociha den speransa, persevera den tribulacion, dedica na oracion.’—Romanonan 12:12.

[Plachi na pagina 16, 17]

Mi mayornan na cabamento di decada di 1920

[Plachi na pagina 17]

Mi mama, na man drechi, hunto cu Ančka, kende a siñ’e e berdad

[Plachi na pagina 18]

Ami cu mi casa, Stanka, un poco despues cu nos a casa

[Plachi na pagina 19]

E congregacion cu tawata reuni den nos cas na 1955

[Plachi na pagina 20]

Ami cu mi esposa, nos yiu Philip, y su casa, Susie