Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Mayornan, Ki Futuro Boso Kier pa Boso Yiunan?

Mayornan, Ki Futuro Boso Kier pa Boso Yiunan?

Mayornan, Ki Futuro Boso Kier pa Boso Yiunan?

“Tanto yoncuman como birgen ... Laga tur alaba e nomber di SEÑOR.” —SALMO 148:12, 13.

1. Ki precupacion mayornan tin tocante nan yiunan?

CUA mayor no ta precupa pa futuro di su yiunan? For di momento cu un baby nace—of asta prome cu esei mes—e mayornan ta cuminsa precupa tocante su bienestar. Lo e ta un yiu saludabel? Lo e desaroya como un mucha normal? Segun cu e yiu ta crece, e precupacionnan ta bira mas tanto. Por lo general, mayornan kier solamente loke ta mihor pa nan yiunan.—1 Samuel 1:11, 27, 28; Salmo 127:3-5.

2. Pakico hopi mayor awe ta haya cu ta importante pa nan yiunan disfruta di un bida bon ora nan bira grandi?

2 Sinembargo, den e mundo djawe no ta facil pa mayornan percura loke ta mihor pa nan yiunan. Hopi mayor a pasa den temponan trabahoso manera guera, instabilidad politico, dificultad economico, problema fisico, trauma emocional, etcetera. Ta logico cu nan deseo sinsero ta pa nan yiunan no pasa den e mesun cosnan ei. Den paisnan prospero, kisas mayornan ta mira e yiunan di nan amigo- y famianan logra un bon carera profesional y disfruta di un bida aparentemente exitoso. Pues, nan ta sinti nan obliga pa haci tur loke ta na nan alcanse pa garantisa cu ora nan yiunan bira grandi nan tambe lo por disfruta di un bida rasonablemente comodo y sigur—un bida bon.—Eclesiastes 3:13.

Opta pa un Bida Bon

3. Kico cristiannan a opta p’e?

3 Como siguido di Hesucristo, cristiannan a opta pa dedica nan bida na Yehova. Nan a tuma na pecho e palabranan di Hesus: “Si un hende kier bin mi tras, lag’e nenga su mes y hisa su [“staca di tormento”, NW] tur dia y sigui mi.” (Lucas 9:23; 14:27) Si, e bida di un cristian ta un bida di sacrificio. Ma no cu e ta un bida di pobresa y miseria. Al contrario, esei ta un bida felis y di satisfaccion—un bida bon—pasobra e ta un bida di duna di bo mes, y manera Hesus a bisa, “ta mas bendiciona pa duna cu pa ricibi.”—Echonan 20:35.

4. Kico Hesus a urgi su siguidonan pa busca?

4 E hendenan den tempo di Hesus tawata biba bou di circunstancianan sumamente dificil. Ademas di mester a gana nan pan di cada dia, nan tawatin cu soporta e gobernacion implacabel di e Romanonan y e carga pisa di e formalidadnan religioso di e tempo ei. (Mateo 23:2-4) Pero hopi hende cu a tende tocante Hesus gustosamente a laga nan empeñonan personal un banda—asta careranan—y a bira su siguidonan. (Mateo 4:18-22; 9:9; Colosensenan 4:14) E disipelnan ei a core un riesgo y a pone nan futuro na peliger? Tuma nota di e palabranan di Hesus: “Tur hende cu a bandona casnan of ruman hombernan of ruman mohenan of tata of mama of yiunan of cunucunan pa causa di mi nomber, lo ricibi hopi bes mas tanto, y lo hereda bida eterno.” (Mateo 19:29) Hesus a garantisa su siguidonan cu e tata celestial sa kico ta nan necesidadnan. Pesei el a urgi nan: “Busca prome e reino di Dios y su husticia, y tur e cosnan aki lo wordo añadi na boso.”—Mateo 6:31-33.

5. Kico algun mayor ta pensa tocante e garantia di Hesus cu Dios lo percura pa su sirbidonan?

5 Cosnan no ta mucho diferente awe. Yehova sa kico ta nos necesidadnan, y hende cu ta pone interesnan di Reino na prome luga den nan bida, specialmente esnan cu ta den e sirbishi di tempo completo, tin e mesun siguransa cu lo e percura pa nan. (Malakias 3:6, 16; 1 Pedro 5:7) Sinembargo, riba e punto aki algun mayor no ta sinti nan mucho sigur. Di un banda, nan lo tin gana di mira nan yiunan progresa den Yehova su sirbishi y, ora nan bira mas grandi, talbes drenta e sirbishi di tempo completo. Di otro banda, mirando e situacion economico y di empleo den e mundo djawe, nan ta sinti cu ta importante pa hobennan haya un bon enseñansa escolar prome pa asina nan por tin e cualificacionnan necesario pa haya un bon trabou of pa nan tin por lo menos algo pa steun ariba, si ta necesario. Pa hopi di e mayornan ei, un bon enseñansa ta nifica un estudio avansa.

Preparando pa Futuro

6. Na kico e articulo aki ta referi ora e uza e expresion “estudio avansa”?

6 Cada pais tin su sistema di educacion. Por ehempel na Merca, scolnan publico ta ofrece 12 aña di enseñansa basico. * Despues di esei, e studiantenan por opta pa bai universidad pa cuater aña of mas y obtene bachelor degree, of sigui specialisa nan mes den e ramo di medicina, derecho, ingenieria, etcetera. Den e articulo aki ta na e enseñansa universitario ei e expresion “estudio avansa” ta referi. Di otro banda, tin scolnan tecnico y di formacion profesional cu ta prepara e studiante pa un profesion of ofishi. Por lo general, e cursonan aki ta mas cortico y na final e studiante ta haya un certificado of diploma den un of otro ramo di trabou.

7. Cu ki presion studiantenan ta haya nan confronta na scol secundario?

7 E tendencia actual ta pa scolnan secundario prepara nan studiantenan pa un estudio avansa. Pa logra e obhetivo aki, mayoria scol secundario ta enfoca riba temanan academico cu ta permiti e studiantenan haya punto halto pa nan examen di admision pa universidad en bes di enfoca riba cursonan cu lo prepara e studiantenan pa haya un trabou. Awe studiantenan di scol secundario ta bou di tremendo presion di parti di maestro-, consehero- y otro muchanan di scol pa nan aspira pa drenta e mihor universidadnan, caminda nan lo por tin chens di alcansa e diplomanan necesario cu por habri caminda pa nan haya trabou prometedor y cu ta paga bon.

8. Ki escohencia mayornan cristian tin cu haci?

8 Awor, kico mayornan cristian mester haci? Claro cu nan kier pa bai bon cu nan yiunan na scol y pa nan siña e habilidadnan necesario pa por mantene nan mes den futuro. (Proverbionan 22:29) Pero nan mester djis laga e spirito di competencia pa adelanto material y exito influencia nan yiunan? Ki sorto di meta nan ta pone dilanti nan yiunan, sea cu palabra of cu nan ehempel personal? Algun mayor ta traha masha duro y ta spar pa ora e tempo yega nan por manda nan yiunan universidad pa sigui un estudio avansa. Otronan ta dispuesto pa asta hinca nan curpa den debe pa logra esaki. Sinembargo, nos no por calcula e costo di un decision asina solamente a base di e suma di placa envolvi. Kico ta e costo di sigui un estudio avansa awe?—Lucas 14:28-33.

E Costo di Sigui un Estudio Avansa

9. Kico nos por bisa tocante e costo financiero di estudio avansa awe?

9 Por lo general, e palabra costo ta pone nos pensa riba gastonan financiero. Den algun pais, gobierno ta duna beca pa estudionan avansa y studiantenan cualifica no tin nodi paga scol. Sinembargo, den mayoria pais un estudio avansa ta caro y ta birando mas y mas costoso. Un editorial den e corant New York Times a remarca: “Hende tawata mira estudio avansa como un medio pa habri caminda. Awendia e ta confirmando e brecha cu ta existi entre rico y pober.” Cu otro palabra, un estudio avansa di calidad ta birando rapidamente algo pa hende rico y prominente so, kendenan ta paga pa nan yiunan ricibie pa garantisa cu nan tambe ta bira rico y prominente den e mundo aki. Mayornan cristian mester scohe un meta asina pa nan yiunan?—Filipensenan 3:7, 8; Santiago 4:4.

10. Con estudio avansa ta estrechamente liga cu promove e sistema di cosnan aki?

10 Asta caminda estudio avansa ta gratis, e por tin su aspectonan menos positivo. Por ehempel, e corant The Wall Street Journal ta informa cu den un pais di suitost Asia, gobierno ta maneha un “structura di scol estilo di piramida cu deliberadamente ta pusha e mihor studiantenan pa bai top.” “Bai top” ta nifica finalmente drenta e universidadnan prestigioso di mundo—Oxford y Cambridge na Inglatera, Harvard y Yale na Merca y otronan. Pakico gobierno ta ofrece un programa extenso asina? E informe ta bisa: “Pa stimula economia nacional.” E enseñansa por ta practicamente gratis, pero e prijs cu e studiantenan ta paga ta un bida completamente dedica na promove e sistema di cosnan aki. Aunke mundo ta core tras di un estilo di bida asina, ta esei mayornan cristian kier pa nan yiunan?—Huan 15:19; 1 Huan 2:15-17.

11. Kico informenan relaciona cu uzo di alcohol y inmoralidad sexual entre studiantenan di universidad ta indica?

11 Un otro factor ta e ambiente. Campusnan di universidad ta notorio pa mal conducta manera uzo di droga y alcohol, inmoralidad, engaño, practicanan peligroso of humiyante na momento di introduci miembro nobo den grupo di amigo y otro tipo di mal comportacion. Tuma por ehempel uzo di alcohol. Den un informe encuanto hobennan cu ta bebe pisa, djis pa bira burachi, e revista New Scientist ta bisa: “Rond di 44 porshento di [studiante di universidad na Merca] ta bebe pisa por lo menos un biaha durante un periodo normal di dos siman.” E mesun problema ta comun entre hobennan na Gran Bretania, Australia, Rusia y otro caminda. Pa loke ta trata inmoralidad sexual, awe studiantenan di universidad ta papia di ‘hook up’, locual segun un informe di Newsweek “ta nifica encuentronan sexual casual—di sunchimento te na relacion sexual—entre amigo cu no tin intencion mes pa sigui papia cu otro despues.” Estudionan ta indica cu 60 pa 80 porshento di studiante ta participa den e clase di actividad aki. Un investigado a bisa cu “si bo ta un studiante normal di universidad, bo tambe ta aden.”—1 Corintionan 5:11; 6:9, 10.

12. Cu ki presion studiantenan di universidad ta haya nan confronta?

12 Ademas di e mal ambiente, tin tambe e presion di tareanan escolar y examen. Ta logico cu studiantenan tin cu studia y traha nan huiswerk pa pasa examen. Kisas algun mester traha por lo menos part-time tambe mientras nan ta bai scol. Tur esaki ta exigi bastante di nan tempo y energia. Kico lo sobra e ora ei pa actividad spiritual? Ora e presion aumenta, kico ta e prome cos cu nan lo laga para? Interesnan di Reino lo sigui na prome luga, of nan lo pone esakinan un banda? (Mateo 6:33) Bijbel ta urgi cristiannan: “Mira bon con boso ta cana, no manera hende bobo, ma manera hende sabi, haciendo bon uzo di boso tempo, pasobra e dianan ta malo.” (Efesionan 5:15, 16) Ta tristo cu algun a cai for di e fe pa motibo cu nan no tawatin tempo ni energia mas pa e berdad of pa motibo cu nan a haya nan envolvi den conducta antibiblico na universidad!

13. Riba ki preguntanan mayornan cristian mester pensa?

13 Claro cu no ta na universidad of campus di universidad so tin inmoralidad, mal conducta y presion. Sinembargo, hopi hoben di mundo ta mira tur e cosnan ei simplemente como parti di e estudio, y nan ta haya nan masha gewoon. Mayornan cristian mester expone nan yiunan deliberadamente na e clase di ambiente ei pa cuater aña of kisas asta mas? (Proverbionan 22:3; 2 Timoteo 2:22) E risico envolvi ta bal cualkier beneficio cu e hobennan lo por haya? Y mas importante ainda, kico e hobennan ta siñando tocante e cosnan cu mester bini na prome luga den nan bida? * (Filipensenan 1:10, BPK; 1 Tesalonicensenan 5:21) Mayornan mester pensa seriamente riba e preguntanan aki y tambe e peliger di manda nan yiunan bai scol den un otro stad of pais. Esaki mester ta un asunto di oracion.

Ki Alternativa Tin?

14, 15. (a) Apesar di opinion general, ki conseho di Bijbel ta aplica awe? (b) Ki preguntanan hobennan por haci nan mes?

14 Awe ta reina e opinion cu e unico cos cu por yuda hobennan logra algo den bida ta enseñansa universitario. Sinembargo, en bes di sigui loke ta popular, cristiannan tin cu haci caso di e spiertamento di Bijbel: “No sea conforme e mundo aki, ma sea transforma pa medio di e renobamento di boso mente, pa boso por comproba kico ta e bon y agradabel y perfecto boluntad di Dios.” (Romanonan 12:2) Kico ta e boluntad di Dios pa su pueblo, chikito y grandi, den e etapa final aki di e tempo di fin? Pablo a urgi Timoteo: “Mantene bo huicio den tur cos, sufri maldad, haci e trabou di un evangelisado, cumpli cu bo ministerio plenamente.” Sin duda, e palabranan ei ta aplicabel na nos tur awe.—2 Timoteo 4:5, NW.

15 En bes di laga e spirito materialista di e mundo aki ocupa nos mente completamente, nos tur tin cu ‘mantene nos huicio’, esta, nos orientacion spiritual. Si bo ta un hoben, puntra bo mes: ‘Mi ta haciendo mi maximo esfuerso pa “cumpli cu mi ministerio”, pa mi por ta un minister competente di e Palabra di Dios? Kico ta mi plannan pa cumpli cu mi ministerio “plenamente”? Mi a pensa riba e posibilidad di sigui un carera den e sirbishi di tempo completo?’ E preguntanan aki no ta facil pa contesta, specialmente ora bo mira otro hobennan dedica nan mes na empeñonan egoista, ‘buscando cosnan grandi’ cu segun nan lo hiba na un futuro briyante. (Yeremias 45:5) Pesei, ta sabi pa mayornan cristian percura e ambiente corecto y entrenamento spiritual pa nan yiunan for di infancia.—Proverbionan 22:6; Eclesiastes 12:1; 2 Timoteo 3:14, 15.

16. Con mayornan cristian por percura sabiamente e ambiente spiritual corecto pa nan yiunan?

16 Den un famia cu tin tres yiu homber y den cua e mama tawata un sirbido di tempo completo pa hopi aña, e yiu mayor a bisa: “Mi mama tawata vigila nos asociacion masha djacerca. Nos no tawata asocia cu nos compañeronan di scol, sino unicamente cu e rumannan den congregacion cu tawatin bon custumbernan spiritual. Tambe e tawata invita regularmente e rumannan den sirbishi di tempo completo—misionero-, superintendente- biahero, betelita- y pioneronan—na cas pa nos asocia cu nan. E experencianan cu e rumannan aki a conta nos y e goso cu nan a manifesta a yuda inculca den nos curason e deseo pa drenta den e sirbishi di tempo completo.” Esta un goso pa mira cu awe tur e tres yiu hombernan aki ta den e sirbishi di tempo completo, un ta sirbiendo na Betel, un a asisti na e Scol di Entrenamento Ministerial y un ta trahando pionero!

17. Con mayornan por guia nan yiunan den nan escohencia di materianan escolar y un posibel profesion of ofishi? (Wak e cuadro na pagina 29.)

17 Ademas di percura un ambiente spiritual saludabel, mayornan mester duna nan yiunan mas pronto posibel e guia apropiado den nan escohencia di materianan escolar y un posibel profesion of ofishi. Un otro yoncuman, kende ta sirbiendo na Betel aworaki, a bisa: “Tur mi dos mayornan a traha pionero tanto prome como despues cu nan a casa y a haci nan best pa inculca e spirito di pionero den henter e famia. Ki ora cu nos mester a scohe materia na scol of tuma decision cu lo tawatin efecto riba nos futuro, semper nan tawata anima nos pa tuma e decision cu lo a duna nos e mihor oportunidad pa haya un trabou part-time y traha pionero.” En bes di scohe materianan cu ta diseña pa sigui un estudio universitario, tanto mayor como yiu tin cu pensa riba cursonan cu ta util pa sigui un carera teocratico. *

18. Ki oportunidad di trabou hobennan lo por tuma na consideracion?

18 Investigacionnan a saca na cla cu den hopi pais tin un necesidad urgente, no pa graduado di universidad, sino pa hende cu tin cierto profesion. E revista USA Today ta bisa cu “70% di e trahadonan den e decada benidero lo no tin mester di un estudio universitario di cuater aña, sino, mas bien, un formacion profesional of tecnico [di dos aña] cu ta duna nan un diploma of certificado.” Hopi institucion ta ofrece cursonan cortico pa trabou di oficina, drechamento di auto, trabou di loodgieter of plomero, hacimento di cabei y hopi otro profesion. Esakinan ta trabounan deseabel? Definitivamente! Talbes nan no ta mes fasinante manera algun hende lo imagina, pero nan ta ofrece si e medionan y e flexibilidad necesario pa esnan kende nan berdadero vocacion ta pa sirbi Yehova.—2 Tesalonicensenan 3:8.

19. Kico ta e caminda mas sigur pa un bida di goso y satisfaccion?

19 Bijbel ta urgi: “Tanto yoncuman como birgen; ... laga tur alaba e nomber di SEÑOR, pasobra ta su nomber so ta halsa; su gloria ta mas halto cu tera y shelo.” (Salmo 148:12, 13) Compara cu e puesto- y pagonan cu mundo ta ofrece, sin duda un carera den sirbishi di tempo completo na Yehova ta e caminda mas sigur pa un bida di goso y satisfaccion. Tuma na pecho e garantia cu Bijbel ta duna: “Ta e bendicion di SEÑOR ta haci rico, y e no ta agrega tristesa na dje.”—Proverbionan 10:22.

[Nota]

^ par. 6 Localmente, scolnan publico ta ofrece seis aña di enseñansa basico, sigui pa un enseñansa secundario di te cu seis aña.

^ par. 13 Pa algun relato di personanan cu a duna mas balor na educacion teocratico cu enseñansa universitario, wak E Toren di Vigilancia, na Spaño, di 1 di augustus 1982, pagina 3-6; 1 di mei 1979, pagina 5-10; Spierta!, na Spaño, di 22 di september 1978, pagina 19; y 22 di maart 1975, pagina 3-7.

^ par. 17 Wak e Spierta! di 8 di october 1998, “En Busca di un Bida Sigur”, pagina 4-6 y e Spierta!, na Spaño, di 8 di mei 1989, “Ki Carera Mi Tin cu Scohe?” pagina 12-14.

Bo Por Splica?

• Den kico cristiannan ta pone nan confiansa pa un futuro sigur?

• Ki dificultadnan mayornan cristian ta enfrenta relaciona cu futuro di nan yiunan?

• Kico mester tuma na consideracion ora di calcula e ‘gasto’ di sigui un estudio avansa?

• Con mayornan por yuda nan yiunan sigui un carera den Yehova su sirbishi?

[Preguntanan di Estudio]

[Cuadro na pagina 29]

Kico Ta e Balor di un Estudio Avansa?

Mayoria hende cu drenta un universidad ta spera di logra un diploma cu lo habri porta pa nan por haya un trabou sigur y cu ta paga bon. Pero, informenan di gobierno ta mustra cu apenas un cuart di esnan cu ta bai universidad ta caba nan estudio denter di seis aña, locual ta un cantidad decepcionante. Asta esnan cu si ta logra, esei ta garantisa nan un bon trabou? Nota kico investigacion y estudionan actual ta demostra.

“Si bo bai [e universidadnan di] Harvard of Duke, no ta automaticamente bo ta haya un mihor trabou y un salario mas halto ... Companianan no sa mucho di candidatonan jong cu ta buscando trabou. Un bunita diploma [di un universidad prestigioso] por ta masha impresionante. Pero despues di esei, loke ta conta realmente ta kico e hende por haci of laga di haci.”—Newsweek, 1 di november 1999.

“Aunke e trabou tipico djawe ta rekeri habilidadnan mas halto cu den pasado ..., e habilidadnan necesario pa e trabounan aki ta bon habilidad na nivel di scol secundario, manera wiskunde, e capasidad di lesa y skirbi na nivel di [ultimo aña di scol secundario] ..., no habilidadnan obtene na universidad ... Studiantenan no tin nodi bai universidad pa haya un bon trabou; loke si nan mester domina ta e habilidadnan na nivel di scol secundario.”—American Educator, edicion di lente 2004.

“Mayoria universidad no ta tene cuenta cu e realidadnan di mundo na momento di prepara studiantenan pa bira trahadonan despues cu nan gradua. Diripiente scolnan di formacion profesional ... ta birando popular. Nan studiantenan nobo a aumenta cu 48% for di 1996 pa 2000 ... Mientrastanto, diplomanan di universidad, cu a bira hopi costoso y cu ta exigi hopi tempo pa obtene, a perde nan balor compara cu antes.”—Time, 24 di januari 2005.

“E proyeccionnan di e Departamento Mericano di Labor ta pinta e senario alarmante cu pa henter aña 2005 por lo menos un tercera parti di tur hende cu caba un estudio di universidad di cuater aña lo no haya un trabou cu ta cuadra cu nan estudio.”—The Futurist, juli/augustus 2000.

En bista di tur esaki, mas y mas educado ta duda seriamente den e balor di un estudio avansa awe. E informe di Futurist a lamenta: “Nos ta educando hende pa un futuro robes.” Na contraste, nota kico Bijbel ta bisa tocante Dios: “Ami ta SEÑOR bo Dios, Kende ta siña bo, pa bo prospera, Kende ta guia bo den e caminda cu bo mester cana. Mara bo a pone atencion na mi mandamentonan! E ora ei bo pas lo tawata manera un riu, y bo husticia manera ola di lama.”—Isaias 48:17, 18.

[Plachi na pagina 26]

Nan a laga nan empeñonan personal y a sigui Hesus

[Plachi na pagina 31]

Ta sabi pa mayornan cristian percura un ambiente spiritual saludabel pa nan yiunan for di infancia