Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Mundo di Animal Ta Engrandece Yehova

Mundo di Animal Ta Engrandece Yehova

Mundo di Animal Ta Engrandece Yehova

YEHOVA su grandesa ta bisto den e mundo di animal. Dios ta percura bon pa bestia, mescos cu e ta percura pa hende. (Salmo 145:16) Lo ta un gran eror pa critica e Creador di bestia y di hende! Aunke e homber cu yama Job tawata recto, el a declara “su mes alma husto mas bien cu Dios.” Pues Job mester a siña algun les!—Job 32:2, NW; 33:8-12; 34:5.

Ehempelnan saca for di mundo di animal a mustra Job cu hende no ta den posicion pa cuestiona Dios su manera di actua. Esei ta bira masha bisto ora nos considera e palabranan cu Yehova a dirigi na su sirbido Job.

Bestia No Tin Mester di Hende Su Yudansa

Job no por a contesta e preguntanan cu Dios a hacie tocante bestia. (Job 38:39-41) Claramente, ta sin yudansa humano Yehova ta percura pa leon y pa raaf. Aunke raaf ta bula rond en busca di cuminda, en realidad nan ta haya nan cuminda serca Dios.—Lucas 12:24.

Job a keda boca habri ora cu Dios a puntr’e tocante bestianan di mondi. (Job 39:1-8) Ningun hende por proteha cabrito di sero ni bina. Ta asta dificil pa yega serca e cabritonan di mondi! (Salmo 104:18) Ta e instinto cu Dios a duna un bina ta pon’e aparta su mes den mondi ora cu e ta serca di haya yiu. E ta duna su yiunan bon cuido, pero ora nan “bira fuerte”, nan “ta bai y no ta bolbe mas.” E ora ei nan tin cu percura pa nan mes.

E burico di mondi [of, “zebra”, NW] ta core libremente, y e yanura di desierto ta cas di e burico wild. Job lo no por a uza e burico wild pa hiba carga. E animal aki ta busca “tur loke ta berde”, rondiando e seronan pa haya yerba. Lo e no a entrega su libertad djis pa e haya cuminda mas facil den stad. E burico wild ‘no ta tende e gritonan di e capatas’, pasobra e ta core limpi bai si un hende invadi su teritorio.

Dios a menciona siguientemente e buey di mondi of toro salbahe. (Job 39:9-12) E arkeologo Ingles, Austen Layard, a skirbi relaciona cu e bestia aki: “For di loke nos por mira di e tantisimo dibuhonan den relieve cu tin di e toro salbahe, ta parce cu e tawata un bestia cu nan ta yag riba dje cu ta casi mesun formidabel y imponente cu leon. Hopi biaha bo ta mira e rei ta bringa cu ne, y guereronan ta persigui e tanto riba cabai como na pia.” (Nineveh and Its Remains, 1849, Volumen 2, pagina 326) Sinembargo, ningun homber sabi ta purba haci uzo di e toro salbahe incontrolabel aki.—Salmo 22:21.

Criaturanan cu Hala Ta Engrandece Yehova

Dios ta puntra Job siguientemente tocante criaturanan cu tin hala. (Job 39:13-18) Ooievaar ta bula hopi halto cu su halanan poderoso. (Yeremias 8:7) Maske abestrus ta bati su halanan, e no por bula. Distinto for di ooievaar, abestrus no ta pone su webonan den un neishi den palo. (Salmo 104:17) E ta coba un buraco den santo y ta pone su webonan eiden. Pero e parha aki no ta bandona su webonan. Tapa cu santo, tanto e macho como e embra ta percura pa e webonan y ta mantene nan na un temperatura adecuado.

Por parce cu abestrus ta “lubida sabiduria” ora cu e ripara cu tin peliger di un enemigo y ta manera cos cu e ta core bai. Sinembargo, An Encyclopedia of Bible Animals ta bisa: “Esaki ta un tactica pa despista enemigo: [abestrusnan] lo haci nan mes masha riparabel y bati cu nan hala pa atrae atencion di cualkier bestia of persona cu ta un menasa, y asina nan ta kita nan for di e webonan.”

Den ki sentido abestrus ta “hari e cabai y su coredo”? Segun The World Book Encyclopedia: “Abestrus no por bula, pero e ta conoci pa su velosidad riba tera. Su patanan largo por dal stapnan di 15 pia (4,6 meter) na un velosidad cu ta yega te cu 40 miya (64 kilometer) pa ora.”

Dios Ta Duna Cabai Forsa

Siguientemente Dios ta puntra Job tocante cabai. (Job 39:19-25) Den tempo di antiguedad, guereronan tawata bringa riba cabai, y cabai tawata lastra garoshi cu tawata carga un coredo di e garoshi y kisas dos solda. Impaciente pa drenta bataya, un cabai di guera ta grita y bati su patanan riba suela. E no ta morto spanta y e no ta bek pa causa di spada. Ora e cabai di guera tende e zonido di cacho, e ta reacciona como si fuera bisando, “Aha!” E ta bula bai, y “ta pasa na careda riba tera.” Pero toch, e cabai di guera ta obedece su coredo.

Den un descripcion similar, arkeologo Layard a skirbi: “Aunke manso manera un lamchi, y sin cu e tin mester di otro guia cu no ta un rienda, ora cu e yewa Arabir tende e grito di guera di e tribu, y e mira e lansa cu ta vibra di su coredo, su wowonan ta briya cu candela, su nanishi cora cora ta hancho habri, su nek tin un curva noble, y su rabo y cabeinan ta para y ta waya den biento.”—Discoveries Among the Ruins of Nineveh and Babylon, 1853, pagina 330.

Considera e Kinikini y Aguila

Yehova a dirigi su atencion awor na cierto otro parhanan. (Job 39:26-30) Kinikini ‘ta bula y span su halanan bai suit.’ Papiando di e halcon peregrino, un tipo di kinikini, como e parha cu ta bula di mas lihe, The Guinness Book of Records ta bisa cu e ta “alcansa velosidadnan record ora cu e ta bin abou for di hopi halto durante nan show pa marca teritorio, of ora di coi un victima en pleno buelo.” E parha aki a yega di alcansa un velosidad di 349 kilometer pa ora bahando na un angulo di 45 grado!

Aguilanan a yega di alcansa e velosidad di 130 kilometer pa ora. Job a compara e manera lihe cu bida ta pasa bai cu e velosidad di un aguila cu ta en busca di victima. (Job 9:25, 26) Dios ta duna nos e fortalesa pa sigui padilanti, como si fuera nos tawata riba e halanan cu no ta cansa di un aguila cu ta bula bai laira. (Isaias 40:31) Ora di bula, un aguila ta probecha di corientenan termico, es decir, columnanan di aire cayente cu ta subi bai laira. E parha ta keda bira rond den e aire cayente aki, cu ta hib’e mas y mas halto. Ora cu un aguila yega na un cierto haltura, e ta zweef bai na e siguiente coriente termico y por keda den laira pa oranan largo, anto gastando masha tiki energia mes.

Un aguila ta “traha su neishi na halto” riba baranca caminda hende no por yega, poniendo su yiunan asina fuera di peliger. Yehova a traha aguila pa haci esei instintivamente. Y cu e bista cu Dios a duna aguila, nan por keda wak ‘leu’ den distancia. E habilidad cu e tin di ahusta su wowonan rapidamente, ta capasit’e pa keda cu su bista riba su victima of riba un cadaver segun cu e ta baha for di hopi halto bin abou. Un aguila por come cadaver di bestia morto, di manera cu “caminda tin cadaver, einan e ta.” E parha aki ta coi bestia chikito y ta hiba nan pa su yiunan.

Yehova Ta Disiplina Job

Prome cu Dios a sigui haci mas pregunta tocante bestia, el a disiplina Job. Con Job a reacciona? El a humilia su mes y di buena gana a ricibi mas conseho.—Job 40:1-14.

Na e punto aki den e relato inspira di Job su experencianan, nos ta siña un les masha importante. Ta esaki: Ningun hende tin base pa critica e Todopoderoso. Nos mester papia y actua den maneranan cu ta agrada nos Tata celestial. Ademas, nos interes principal mester ta e santificacion di Yehova su nomber santo y e vindicacion di su soberania.

Behemot Ta Glorifica Dios

Un biaha mas Dios a dirigi su atencion na e mundo di animal, y el a puntra Job tocante Behemot, cu por lo general hende ta kere cu ta e hipopotamo of nijlpaard. (Job 40:15-24) Un hipopotamo completamente desaroya por midi entre cuater pa cinco meter largo y pisa te cu 3.600 kilo. Behemot su “forsa ta den su heup”, esta, e musculonan den su lomba. E cuero diki di su bariga ta un berdadero bentaha segun cu Behemot cu su pianan cortico ta lastra su bariga riba piedranan den fondo di riu. Un cos ta sigur, hende no por competi cu Behemot, cu su curpa masivo, boca inmenso y cacumbein poderoso.

Behemot ta sali for di riu pa come “yerba.” Anto ta parce cu yerba di henter un sero ta necesario pa sosten’e! Pa dia, rond di 90 pa 180 kilo di yerba ta bai den su stoma. Unabes Behemot su bariga ta yen, e ta cai drumi bou di matanan di lotus of den sombra di palo di wilg. Si e riu den cua e hipopotamo ta biba mester bai over, e por tene su cabes riba awa y landa contra coriente di un diluvio. Si Job mester a topa Behemot cu su boca inmenso y djentenan formidabel, Job lo no tawatin e curashi di bora su nanishi cu un hak.

Leviatan Ta Trece Alabansa pa Dios

Caba Job a tende tocante Leviatan. (Job 41:1-34) E palabra Hebreo ta indica “un bestia troci”, aparentemente crocodil. Acaso Job lo por a uza Leviatan como un cos pa mucha hunga cu ne? Definitivamente cu no! Encuentronan cu e criatura aki bes tras bes a duna prueba cu e ta peligroso. De echo, si un hende mester purba domina Leviatan, e lucha lo ta probablemente asina pisa cu e hende ei lo no haci esei nunca mas!

Ora cu Leviatan ta hisa su cabes riba awa mainta tempran, su wowonan ta “cora manera solo cu ta sali” [BPK]. Leviatan su scamanan ta bon sera na otro, y den su cuero tin plachinan di weso cu ta masha dificil pa penetra cu bala, mucho menos cu spada y lansa. Na bariga di e crocodil tin scamanan skerpi cu ta laga marca atras manera di pidanan “skerpi di weya di klei” den e lodo na oriya di riu. Su furia den lama ta forma scuma manera di un pochi di enguente. Anto debi na su tamaño, su armadura y su armanan—esta, un boca menasante y un rabo poderoso—Leviatan no tin miedo di nada.

Job Ta Hala Su Palabranan Atras

Job ta reconoce cu el a papia di ‘loke e no tawata compronde, cosnan mucho maraviyoso p’e.’ (Job 42:1-3) El a acepta Dios su coreccion, hala su palabranan atras y a repenti. Dios a scual su compañeronan, pero e si a haya masha hopi bendicion.—Job 42:4-17.

Ta masha sabi di nos parti pa corda riba Job su experencia! Nos no por contesta nunca tur e preguntanan cu Dios a hacie. Sinembargo, nos por y mester mustra aprecio pa e tantisimo maraviyanan di creacion cu ta engrandece Yehova.

[Plachi na pagina 13]

Cabrito di sero

[Plachi na pagina 13]

Raaf

[Plachi na pagina 13]

Leon embra

[Plachi na pagina 14]

Zebra

[Plachi na pagina 14]

Abestrus ta core bai for di su webonan, pero e no ta bandona nan

[Plachi na pagina 14]

Webo di abestrus

[Plachi na pagina 14, 15]

Halcon peregrino

[Reconocemento]

Halcon: © Joe McDonald/Visuals Unlimited

[Plachi na pagina 15]

Yewa Arabir

[Plachi na pagina 15]

Aguila dorado

[Plachi na pagina 16]

Por lo general hende ta kere cu Behemot ta referi na e hipopotamo

[Plachi na pagina 16]

Leviatan supuestamente ta e crocodil poderoso