Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Nos Ta ‘Traha na un Manera Maraviyoso’

Nos Ta ‘Traha na un Manera Maraviyoso’

Nos Ta ‘Traha na un Manera Maraviyoso’

“Mi ta traha na un manera temerosamente maraviyoso.”​—SALMO 139:14.

1. Dicon hopi hende cu ta pensa mas leu ta duna Dios credito pa e maraviyanan riba Tera?

NATURALESA ta yen di creacion maraviyoso. Con nan a bin na existencia? Tin hende ta kere cu nos por haya e contesta sin referi na un Creador inteligente. Otro hende ta di opinion cu si nos dicidi arbitrariamente di rechasa e idea cu tin un Creador, esei ta stroba nos di compronde naturalesa. Nan ta kere cu e criaturanan riba Tera ta mucho complica, mucho varia y, lo bo por agrega, mucho maraviyoso pa nan a bin di puro casualidad. Pa hopi hende, incluso algun cientifico, evidencia ta mustra cu universo tabatin un Creador sabi, poderoso y bondadoso. *

2. Kico a motiva David pa alaba Jehova?

2 Rei David di Israel di antiguedad tabata un di e hendenan combenci cu tabatin un Creador cu a merece alabansa pa Su creacion maraviyoso. Aunke David a biba hopi tempo prome cu nos era cientifico, el a ripara cu tur rond di dje tabatin ehempel di Dios su obranan di creacion. Pero e mester a djis analisa su propio curpa pa el a keda profundamente impresiona cu Dios su capasidad di crea. El a skirbi: “Mi ta alaba bo, pasobra mi ta traha na un manera temerosamente maraviyoso; maraviyoso ta bo obranan, y mi alma sa esei masha bon.”​—Salmo 139:14.

3, 4. Pakico ta importante pa cada un di nos pensa seriamente riba e obranan di Jehova?

3 David a haya e conviccion fuerte aki dor di pensa seriamente riba e obranan di Jehova. Awendia, lesnan di scol y medionan di comunicacion ta bin cu yen di teoria tocante e origen di hende, teorianan cu ta destrui fe. Pa nos por tin fe manera di David, nos tambe tin cu pensa seriamente riba e obranan di Jehova. Ta peligroso pa laga otro hende pensa y dicidi pa nos kico nos mester kere, specialmente relaciona cu asuntonan fundamental manera e existencia di un Creador y su papel como fuente di tur cos.

4 Es mas, ora nos ta contempla e obranan di Jehova, nos ta haya hopi mas aprecio p’e y tambe confiansa den su promesanan pa futuro. Esei en buelta por motiva nos pa siña conoce Jehova mas mihor ainda y sirbie. P’esei laga nos considera con ciencia moderno a confirma David su conclusion, esta, cu nos ta ‘traha na un manera maraviyoso.’

E Manera Maraviyoso Cu Nos Curpa Ta Desaroya

5, 6. (a) Con nos tur a cuminsa existi? (b) Ki funcion nos niernan tin?

5 “Bo a forma mi riñonnan; bo a weef mi, forma mi den bariga di mi mama.” (Salmo 139:13) Nos tur a cuminsa existi den bariga di nos mama como un solo cel, mas chikito cu e punto na final di e frase aki. E cel microscopico ei tabata sumamente complica, un fabrica chikito! El a crece rapidamente. Na fin di bo di dos siman den bariga, bo organonan principal tabata forma caba, entre nan, bo niernan (riñonnan). Ora bo a nace, bo niernan tabata cla pa filtra bo sanger. Nan a elimina veneno y awa di mas den bo sanger pero a keda cu e substancianan util. Si bo dos niernan ta saludabel, nan ta filtra e awa den bo sanger cada 45 minuut, y esei por ta mas o menos cinco liter den caso di un adulto!

6 Ademas, bo niernan ta yuda mantene e nivel di mineral, di acido y di presion di bo sanger. Nan ta efectua hopi funcion mas cu ta sumamente importante. Por ehempel, nan ta comberti vitamina D den un otro forma cu ta necesario pa bo wesonan por desaroya bon y nan ta produci e hormona eritropoyetina, cu ta stimula produccion di cel cora di sanger den bo wesonan. P’esei no ta un sorpresa cu hende a yega di yama e niernan “e specialistanan kimico di e curpa”! *

7, 8. (a) Describi con un yiu cu no a nace ta cuminsa desaroya. (b) Den ki manera un yiu cu ta desaroya ta ser “forma den e profundidadnan di Tera”?

7 “Mi wesonan no tabata scondi pa bo, tempo cu mi a wordo traha na secreto, bon forma den e profundidadnan di Tera.” (Salmo 139:15) E cel original a parti na dos, y e celnan nobo a sigui parti. Poco despues e celnan a cuminsa specialisa nan mes pa bira cel di nervio, cel di musculo, cel di cuero, etcetera. Celnan di e mesun tipo a keda hunto pa forma tehido y despues organo. Por ehempel, durante e di tres siman despues di a ser concebi, bo wesonan a cuminsa desaroya. Pa ora cu bo tabatin apenas shete siman y tabata midi solamente 2,5 centimeter, tur e 206 wesonan cu lo bo tin como adulto tabata na nan luga, maske nan tabata chikito y no a bira weso duro ainda.

8 E proceso asombroso aki a tuma luga den bariga di bo mama, scondi for di bista humano como si fuera den e profundidad di Tera. De echo, te ainda hende no sa masha tocante con nos ta desaroya. Por ehempel, dado momento cierto celnan a cuminsa specialisa nan mes pa forma e diferente partinan di bo curpa. Kico a activa cierto gene den bo celnan pa start e proceso ei? Kisas cientificonan cu tempo lo descubri esaki, pero manera David a sigui bisa, nos Creador​—Jehova​—si tabata sa esei for di principio.

9, 10. Den ki sentido e formacion di e partinan di un embryo ta ‘skirbi den Dios su buki’?

9 “Bo wowonan a mira mi substancia sin forma [“embryo”, NW]; y e dianan cu tabata stipula pa mi, tur tabata skirbi den bo buki, tempo cu no tabatin ningun di nan ainda.” (Salmo 139:16) Bo prome cel tabatin e mapa completo di henter bo curpa. E mapa aki a guia bo desaroyo den bariga di bo mama durante e nuebe lunanan prome cu bo a nace, y a sigui hacie pa mas cu 20 aña segun bo tabata crece bira adulto. Durante e tempo ei, bo curpa a pasa den varios etapa, y tur a ser dirigi pa e informacion programa den esun cel original ei.

10 David no tabata sa di cel y gene, ya cu e no tabatin ni sikiera microscop. Pero corectamente el a compronde cu e desaroyo di su propio curpa a duna prueba cu mester tabatin un plan traha di antemano. Podise David tabatin algun conocemento di e manera cu embryo ta desaroya, p’esei e por a rasona cu cada stap mester ta tuma luga segun un diseño y orario estableci caba. Cu palabranan poetico el a describi e diseño aki como si fuera ‘skirbi den Dios su buki.’

11. Di unda nos a haya nos caracteristicanan fisico?

11 Awendia, ta conoci cu ta bo genenan ta determina e caracteristicanan cu bo ta hereda di bo mayornan y antepasadonan; cosnan manera bo haltura, rasgonan di cara, color di wowo y di cabei, y miles di otro caracteristica. Cada un di bo celnan ta contene miles di gene, y cada gene ta parti di un cadena largo traha di DNA (acido desoxiribonucleico). Den e structura kimico di bo DNA personal tin e instruccionnan “skirbi” pa forma bo curpa. Cada biaha cu bo celnan parti​—pa traha cel nobo of pa remplasa cel bieu​—bo DNA ta pasa e instruccionnan ei over, y ta esei ta tene bo na bida y ta laga bo keda basicamente cu e mesun aparencia. Ki un ehempel sobresaliente di e poder y sabiduria di nos Creador celestial!

Nos Mente Unico

12. Kico specialmente ta distingui hende for di bestia?

12 “Ki precioso bo pensamentonan ta pa mi, o Dios! Ki grandi nan cantidad ta! Si mi lo a conta nan, nan lo a surpasa e pipitanan di santo.” (Salmo 139:17, 18a) Bestia tambe ta traha na un manera maraviyoso, y algun di nan tin cierto sentido y capasidad cu ta surpasa esnan di hende. Pero Dios a duna hende facultadnan mental cu ta surpasa esnan di cualkier bestia. Un buki pa studia temanan cientifico a bisa: “Aunke nos como hende den hopi aspecto ta similar na otro especie, nos capasidad pa uza idioma y di pensa ta unico entre e formanan di bida riba Tera . . . Nos ta unico tambe den nos curiosidad profundo tocante nos mes. Nos kier sa: Con nos curpa ta hinca den otro? Con nos a ser forma?” Esaki ta preguntanan cu David tambe a medita riba dje.

13. (a) Con David por a medita riba e pensamentonan di Dios? (b) Con nos por sigui e ehempel di David?

13 Mas importante ainda, na contraste cu bestia, nos ta unico den nos capasidad pa contempla e pensamentonan di Dios. * E don special aki ta un di e maneranan cu nos ta traha “segun e imagen di Dios.” (Genesis 1:27) David a haci bon uzo di e don aki. El a medita riba e evidencia cu a confirma Dios su existencia y riba Dios su bon cualidadnan refleha den su creacion riba Tera. Ademas, David tabatin e prome bukinan di e Santo Scritura cu a contene loke Dios a revela tocante su mes y su obranan. E scrituranan inspira aki a yud’e compronde Dios su pensamento, personalidad y proposito. David a medita riba e Scritura, riba creacion y riba Dios su trato cu ne, y esei a motiv’e pa alaba su Creador.

Loke Fe Ta Ensera

14. Dicon nos no tin nodi sa tur cos tocante Dios pa nos por tin fe den dje?

14 Mas David a contempla creacion y e Scritura, mas el a bin realisa cu ta fuera di su alcance pa compronde e limite completo di Dios su conocemento y capasidad. (Salmo 139:6) Asina ta cu nos tambe. Nunca nos lo no compronde tur cos tocante Dios su obranan di creacion. (Eclesiastes 3:11; 8:17) Pero Dios a “manifesta” suficiente conocemento via e Scritura y den naturalesa pa asina haci posibel cu hende di cualkier epoca cu a busca e berdad, por a cultiva fe a base di evidencia.​—Romanonan 1:19, 20; Hebreonan 11:1, 3.

15. Ilustra con fe y nos relacion cu Dios ta liga cu otro.

15 Fe ta ensera mas cu djis reconoce cu bida y universo mester tabatin un Fuente inteligente. E ta ensera confia den Jehova Dios como persona, un persona cu kier pa nos siña conoc’e y mantene un bon relacion cu ne. (Santiago 4:8) Nos lo por compara esaki cu e fe y confiansa cu bo tin den un tata amoroso. Si un persona mester bisa cu e ta duda cu bo tata realmente lo yuda bo den un crisis, kisas lo bo no por combenc’e cu bo tata ta digno di confiansa. Sinembargo, si di experencia bo a acumula evidencia di bo tata su bon caracter, bo por tin e confiansa cu lo e no laga bo na caya. Asina tambe, ora nos siña conoce Jehova dor di studia e Scritura, dor di contempla creacion y dor di experencia su yudansa como contesta riba nos oracionnan, esei ta motiva nos pa confia den dje. E ta pone cu nos kier siña mas y mas tocante dje y alab’e pa semper como muestra di nos amor y devocion. Esei ta e meta di mas noble cu un hende por sigui.​—Efesionan 5:1, 2.

Busca e Guia di Nos Creador!

16. Kico nos por siña for di David su relacion intimo cu Jehova?

16 “Scudriña mi, o Dios, y conoce mi curason; purba mi y conoce mi pensamentonan, y mira si tin cualkier caminda di maldad den mi, y guia mi riba e caminda eterno.” (Salmo 139:23, 24) David tabata sa cu Jehova conoc’e caba door en door; tur loke el a pensa, bisa of haci, su Creador por a tuma nota di dje. (Salmo 139:1-12; Hebreonan 4:13) E echo cu Dios tabata conoc’e asina intimamente a duna David un sintimento di siguridad, mescos cu un mucha chikito ta sintie sigur den brasa di su mayornan amoroso. David a aprecia e relacion intimo aki cu Jehova y a haci su best pa manten’e dor di pensa profundamente riba Jehova su obranan y dor di haci oracion na dje. De echo, hopi di e salmonan di David​—incluso Salmo 139​—ta basicamente oracion acompaña pa muzik. Haci oracion y medita riba e obranan di Dios por yuda nos tambe hala cerca Jehova.

17. (a) Dicon David tabata kier pa Jehova samina su curason? (b) Con e manera cu nos ta eherce nos boluntad liber ta influencia nos bida?

17 Como cu nos ta traha den e imagen di Dios, nos ta dota cu boluntad liber. Nos por scohe pa haci bon of pa haci malo. E libertad ei ta trece cu ne cu nos tin cu rindi cuenta di nos conducta. David no kier a ser conta hunto cu e malbadonan. (Salmo 139:19-22) E kier a evita di comete erornan doloroso. Pues, despues di a contempla e echo cu Jehova ta na haltura di tur cos, David humildemente a pidi Dios samina su persona interior y gui’e den e caminda cu ta hiba na bida. E normanan moral husto di Dios ta aplica na tur hende; pues nos tambe tin cu tuma decisionnan corecto. Jehova ta urgi nos tur pa obedec’e. Si nos hacie, nos ta haya su aprobacion y hopi beneficio. (Juan 12:50; 1 Timoteo 4:8) Cana cu Jehova tur dia ta yuda nos cultiva pas mental, asta ora nos ta confronta problemanan doloroso.​—Filipensenan 4:6, 7.

Sigui e Guia di Nos Creador Maraviyoso!

18. Ki conclusion David a saca despues di a medita riba creacion?

18 Como hoben, David tabata hopi biaha pafo den cunucu ta cuida carne. E carnenan tabata baha nan cabes pa come yerba, pero e tabata hisa su cara pa wak shelo. Den e scuridad djanochi, David a reflexiona riba e grandesa di universo y riba loke tur esei a nifica. El a skirbi: “E shelonan ta conta di e gloria di Dios; y e firmamento ta proclama e obra di su mannan. Dia ta emiti palabra na otro dia, y nochi ta revela conocemento na otro nochi.” (Salmo 19:1, 2) David a compronde cu e tabatin cu busca y sigui e guia di Esun cu a traha tur cos na un manera asina maraviyoso. Nos tambe tin cu haci mescos.

19. Ki lesnan nos, tanto hoben como bieu, por siña for di e echo cu nos ta ‘traha na un manera maraviyoso’?

19 David a sirbi como un ehempel di e conseho cu su yiu homber Salomon a duna despues na hobennan: “Corda tambe riba bo Creador den e dianan di bo hubentud . . . Teme Dios y warda su mandamentonan, pasobra esaki ta aplicabel na cada persona.” (Eclesiastes 12:1, 13) For di hoben caba David a ripara cu e tabata ‘traha na un manera maraviyoso.’ E echo cu el a biba na harmonia cu e conocemento aki a trece gran beneficio p’e durante henter su bida. Si nos, tanto hoben como bieu, alaba y sirbi nos Magnifico Creador, nos lo disfruta di un bida dushi awor y den futuro. Bijbel ta priminti esnan cu keda cerca di Jehova y biba segun su normanan husto: “Asta den nan biehes nan lo duna fruta; nan lo ta yen di vigor y berde-berde, pa declara cu SEÑOR ta recto.” (Salmo 92:14, 15) Ademas, nos lo tin e speransa di disfruta di e obranan maraviyoso di nos Creador pa semper.

[Nota]

^ par. 1 Wak e ¡Despertad! di 22 di juni 2004, publica pa Testigonan di Jehova.

^ par. 6 Wak tambe e articulo “Bo Riñonnan: Filter Esencial pa Bida”, den e ¡Despertad! di 8 di augustus 1997.

^ par. 13 E palabranan di David na Salmo 139:18b aparentemente ta nifica cu si el a pasa henter dia ta conta e cantidad di pensamentonan di Jehova y sigui te anochi ora e pega soño, ora e spierta mainta, ainda lo e tabatin mas pensamento pa conta.

Bo Por Splica?

• Con e manera cu un embryo ta desaroya ta mustra cu nos ta ‘traha na un manera maraviyoso’?

• Pakico ta bon pa nos medita riba e pensamentonan di Jehova?

• Con fe y nos relacion cu Jehova ta liga cu otro?

[Preguntanan di Estudio]

[Plachi na pagina 23]

Un yiu su desaroyo den bariga di su mama ta sigui un diseño predetermina

DNA

[Reconocemento]

Feto: Lennart Nilsson

[Plachi na pagina 24]

Nos tin confiansa den Jehova mescos cu yiu cu ta confia un tata amoroso

[Plachi na pagina 25]

David a medita riba e creacion di Jehova y esei a motiv’e pa alab’e