Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

‘Esaki Mester Ta un Conmemoracion pa Boso’

‘Esaki Mester Ta un Conmemoracion pa Boso’

“E dia aki mester ta un conmemoracion pa boso, y boso mester celebr’e como un fiesta na SEÑOR.”—EXO. 12:14.

1, 2. Tur cristian mester ta interesa den ki aniversario en particular, y dicon?

 HENDE tin custumber di recorda cierto fecha tur aña. Por ehempel, tin hende gusta celebra nan aniversario di boda. Otro hende kisas ta conmemora e fecha cu nan pais a bira independiente. Pero bo tabata sa cu tin un fecha cu un nacion ta conmemora ya pa 3.500 aña?

2 E aniversario ey ta e Pasco Hudiu. E ta conmemora e fecha cu Israel di antiguedad a ser libra for di sclavitud na Egipto. Esey mester tin gran nificacion pa bo. Dicon? Pasobra e tin di haber cu algun aspecto hopi importante di bo bida. Pero kisas bo ta pensa: ‘Ami no ta Hudiu. Dicon lo mi mester ta interesa den e Pasco Hudiu?’ Nos ta haya e contesta den e declaracion importante aki: “Cristo, nos lamchi di Pasco, a ser sacrifica.” (1 Cor. 5:7) Kico exactamente esaki ta nifica? Pa nos por compronde esey, laga nos analisa e Pasco Hudiu y wak ki relacion e tin cu un mandamento cu tur cristian tin cu cumpli cu ne.

DICON E ISRAELITANAN TABATA CELEBRA PASCO?

3, 4. Kico tabata e sucesonan cu a hiba na e prome Pasco Hudiu?

3 Cientos di miyones di hende rond mundo cu no ta Hudiu tin un idea mas o menos di e sucesonan cu a hiba na e prome Pasco Hudiu. Kisas nan a lesa tocante esey den Bijbel (den e buki di Exodo), podise nan a tende e storia of nan a mira un pelicula basa riba e tema ey.

4 Tempo cu e Israelitanan tabatin hopi aña catibo na Egipto, Jehova a manda Moises cu su ruman, Aaron, cerca Farao pa pidie libra Su pueblo. Pero e gobernante arogante ey no kier a laga e Israelitanan bay, y pesey Jehova a castiga Egipto cu un serie di plaga teribel. Por ultimo, Dios a manda e di dies plaga: tur yiu mayo (of primogenito) di Egipto a ser mata. Esey si a pone Farao laga e Israelitanan bay.—Exo. 1:11; 3:9, 10; 5:1, 2; 11:1, 5.

5. Kico e Israelitanan mester a haci prome cu nan a sali for di Egipto? (Wak e prome plachi.)

5 Pero prome cu e Israelitanan a haya nan libertad, nan mester a sigui algun instruccion specifico. Tabata rond di tempo di e equinox * di e lente di aña 1513 prome cu Cristo, den e luna di abib (cu despues nan a yama nisan). * Dios a bisa e Israelitanan cu dia 10 di nisan nan mester a cuminsa prepara pa un evento cu lo a tuma luga dia 14 di nisan ora solo a baha. Dicon ora solo a baha? Pasobra un dia Hebreo a cuminsa y caba ora solo a baha. Por ehempel, un dia a core di diahuebs ora solo a baha pa diabierna ora solo a baha. Ora 14 di nisan a yega, cada famia mester a mata un lamchi macho (sea di carne of di cabrito) y hunta un poco di su sanger na e kozijnnan na banda y ariba di e porta di cas. (Exo. 12:3-7, 22, 23) E famia mester a come un cena cu a consisti di e lamchi gerooster hunto cu pan sin zuurdeeg y poco yerba. E angel di Dios lo a pasa door di henter e pais y mata tur yiu mayo di Egipto, pero tur yiu mayo di e Israelitanan obedecido lo a ser proteha. Y e ora ey e Egipcionan lo a laga e pueblo di Dios bay. *Exo. 12:8-13, 29-32.

6. Dicon e Israelitanan mester a sigui celebra Pasco tur aña?

6 Asina a sosode, y e Israelitanan mester a keda corda e dia cu Dios a libra nan for di Egipto. Dios a bisa nan: “E dia aki mester ta un conmemoracion pa boso, y boso mester celebr’e como un fiesta na SEÑOR; durante di tur boso generacionnan boso mester celebr’e como un ordenanza pa semper.” Despues cu e Israelitanan a celebra Pasco riba 14 di nisan, nan a sigui cu un fiesta di shete dia cu a yama Fiesta di Pan sin Zuurdeeg. Tambe nan tabata yama e ocho dianan aki hunto Pasco. (Exo. 12:14-17; Luc. 22:1; Juan 18:28; 19:14) E Pasco ey tabata un di e tres fiestanan cu Dios a manda e Israelitanan celebra tur aña.—2 Cro. 8:13.

7. Kico Hesus a introduci riba e dia di e ultimo Pasco cu el a celebra cu su apostelnan?

7 Hesus cu su apostelnan tabata Hudiu bou di e Ley di Moises, pues nan tabata celebra e Pasco Hudiu tur aña. (Mat. 26:17-19) E ultimo biaha cu nan a hacie, Hesus a introduci un celebracion nobo cu su siguidornan mester a sigui tene tur aña: e Cena di Señor. Pero riba ki dia nan mester a conmemor’e?

RIBA KI DIA E CENA DI SEÑOR A TUMA LUGA?

8. Ki pregunta kisas ta lanta tocante e Pasco Hudiu y e Cena di Señor?

8 Hesus a duna instruccion pa e Cena di Señor asina cu el a caba di celebra e Pasco Hudiu cu su apostelnan. Pues, e Cena di Señor tabata riba e mesun dia cu e Pasco Hudiu. Pero kisas bo a ripara cu e fecha di e Pasco Hudiu riba algun kalender di awe no ta cay tur biaha riba e mesun dia cu nos ta conmemora e morto di Cristo. Dicon tin un diferencia? E mandamento cu Dios a duna e Israelitanan ta yuda nos contesta e pregunta aki. Despues cu Moises a bisa cu ‘henter e asamblea di e congregacion di Israel mester a mata e lamchi’, el a menciona specificamente ki ora riba 14 di nisan nan mester a haci esey.—Lesa Exodo 12:5, 6.

9. Segun Exodo 12:6, ki ora mester a mata e lamchi di Pasco? (Wak tambe e cuadro  “Ki Parti di Dia?”)

9 Segun Exodo 12:6, nan mester a mata e lamchi ‘ora nochi tabata cerando.’ Algun version di Bijbel, entre nan e Tanakh Hudiu, ta traduci e expresion ey “ora solo a baha, prome cu bira scur” of “ora nochi ta bay cera.” Pues, nan mester a mata e lamchi despues cu solo a baha pero mientras cu tabata cla ainda, na cuminsamento di 14 di nisan.

10. Segun algun hende, ta ki ora e Hudiunan a mata e lamchi, pero ki pregunta esey ta lanta?

10 Cu tempo, e Hudiunan a cuminsa trece e lamchinan na e tempel pa mata nan eynan, y esaki a tuma hopi tempo. Pesey, siglonan despues, algun Hudiu a pensa cu e instruccion na Exodo 12:6 tabata referi na final di 14 di nisan, entre e ora cu solo a cuminsa baha—despues di merdia—y fin di e dia ora solo a baha anochi. Pero si ta esey tabata e nificacion, ta ki ora nan lo a come e cena di Pasco anto? Segun un experto di hudaismo di antiguedad, profesor Jonathan Klawans, nan lo a com’e dia 15 di nisan. Pero na mes momento e ta admiti cu e buki di Exodo no ta bisa esaki specificamente. Tambe e profesor a bisa cu e obranan skirbi di e rabinan no ta bisa nada di e manera cu e Hudiunan tabata celebra nan Pasco prome cu e tempel a ser destrui na aña 70 di prome siglo.

11. (a) Kico a pasa cu Hesus riba e dia di Pasco di aña 33? (b) Dicon nan a yama 15 di nisan di aña 33 “un dobel sabbat”? (Wak nota.)

11 Pues, riba ki dia nan a celebra e cena di Pasco na aña 33? Wel, Cristo a bisa Pedro y Juan un dia prome, riba 13 di nisan, segun cu “e dia riba cua mester a sacrifica e lamchi di Pasco” a yega cerca: “Bay prepara e cena di Pasco pa nos come.” (Luc. 22:7, 8) “Finalmente, ... e momento a yega” pa e cena di Pasco, dia 14 di nisan, y esey tabata diahuebs anochi despues cu solo a baha. Hesus a come e cena ey hunto cu su apostelnan, despues el a introduci e Cena di Señor. (Luc. 22:14, 15) E anochi ey nan a arest’e y husg’e. Un poco prome cu merdia di 14 di nisan, nan a clab’e na staca y pa traimerdia el a muri. (Juan 19:14) Pues, “Cristo, nos lamchi di Pasco, a ser sacrifica” riba e mesun dia cu nan a mata e lamchi di Pasco. (1 Cor. 5:7; 11:23; Mat. 26:2) Nan a dera Hesus prome cu fin di e dia Hudiu ey, si, prome cu dia 15 di nisan a cuminsa. *Lev. 23:5-7; Luc. 23:54.

UN CONMEMORACION CU BO POR SIÑA FOR DI DJE

12, 13. Con muchanan Israelita tabata envolvi den e celebracion di Pasco?

12 Pero laga nos bay bek na e prome Pasco na Egipto. Moises a bisa cu e pueblo di Dios ‘mester a sigui celebra e evento aki como un ordenanza pa semper.’ Como parti di e conmemoracion anual ey, yiunan lo a puntra nan mayornan kico e evento a nifica. (Lesa Exodo 12:24-27; Deu. 6:20-23) Pues, e Pasco Hudiu lo tabata un “conmemoracion” cu hasta mucha por a saca algun les for di dje.—Exo. 12:14.

13 Segun cu generacionnan nobo a lanta, e Israelitanan lo a siña nan yiunan lesnan importante tocante nan Pasco. Un di nan tabata cu Jehova por proteha hende cu ta ador’e. E muchanan a siña cu Jehova ta un Dios real y bibo; no un personahe cu ta leu y dificil pa compronde ken e ta. E ta un Dios cu ta interesa den su pueblo y ta actua na nan fabor. El a demostra esey ora el a proteha tur yiu mayo Israelita durante e di dies plaga riba Egipto.

14. Mayornan cristian por uza e relato di e Pasco Hudiu pa yuda nan yiunan compronde kico?

14 Como un mayor cristian, bo no ta obliga di conta bo yiunan tur aña e relato di e Pasco Hudiu. Pero kico di e les tras di e relato? Bo ta siña nan cu Dios ta proteha su pueblo? Ta bisto pa bo yiunan cu di berdad bo ta convenci cu Jehova te ainda ta e berdadero Protector di su pueblo? (Sal. 27:11; Isa. 12:2) Pero con bo ta siña nan e les ey? Bo ta hacie durante un combersacion agradabel cu nan, na luga di duna nan un sermon? Haci esfuerso pa siña nan e les ey y asina yuda bo famia haya mas confianza den Jehova.

15, 16. Kico nos por siña tocante Jehova for di e relato di e Pasco Hudiu y di e Exodo for di Egipto?

15 Un otro les importante cu nos por siña for di e relato di e Pasco Hudiu ta cu Jehova no solamente por proteha su pueblo, sino tambe e por libra nan, ya cu el a ‘saca nan for di Egipto.’ Purba imagina bo con e Israelitanan a sinti nan ora Jehova a libra nan for di Egipto. El a uza un pilar di nubia y un pilar di candela pa guia nan. El a parti Lama Cora na dos y a laga nan pasa riba tera seco, meymey di dos muraya di awa. Unabes nan a yega sano y salvo na e otro banda, nan a mira con e awanan ey a basha abou riba e ehercito di Egipto. E ora ey e Israelitanan cu a ser libra por a bisa: ‘Lo mi canta na Jehova. E cabay y su coredo el a tira den lama. Jehova ta mi fortaleza y mi cantica, y el a bira mi salbacion.’—Exo. 13:14, 21, 22; 15:1, 2; Sal. 136:11-15.

16 Si bo tin yiu, bo ta yuda nan mira Jehova como un Dios poderoso cu lo libra su pueblo? Ora bo ta tuma decision of ta papia cu bo yiunan, nan por mira cu bo ta convenci cu Jehova por libra abo cu bo famia? Kisas bo por trata e relato di Exodo capitulo 12-15 den boso Adoracion Como Famia y enfatisa pa nan con Jehova a libra su pueblo. Pa elabora riba e punto ey, na otro ocasion, boso por analisa Echonan 7:30-36 of Daniel 3:16-18, 26-28. Nos tur, hoben y bieu, mester tin e confianza cu mescos cu Jehova a libra su pueblo den tempo di Moises, asina lo e libra nos den futuro.—Lesa 1 Tesalonicensenan 1:9, 10.

PA NOS KEDA CORDA

17, 18. Dicon e sanger di Hesus ta mas valioso cu e sanger di e lamchi di Pasco?

17 Cristiannan berdadero no ta conmemora e Pasco Hudiu. E aniversario ey tabata parti di e Ley di Moises, y nos no ta bou di e Ley ey. (Rom. 10:4; Col. 2:13-16) Mas bien, nos ta conmemora un otro aniversario: e morto di e Yiu di Dios. Pero toch tin algun rasgo di e celebracion di e Pasco cu a cuminsa den Egipto cu nos por siña for di dje.

18 E sanger di lamchi cu e Israelitanan a hunta na e kozijnnan di porta a scapa bida di nan yiu mayo. Awe, nos no ta ofrece sanger di bestia na Dios durante e Pasco Hudiu ni na ningun otro ocasion. Pero tin un sacrificio cu ta hopi mas valioso, pasobra e por salba hende pa biba pa semper. Apostel Pablo a splica cu ta e sanger di Hesus—“e sanger cu el a sprengo riba nos”—ta loke ta habri caminda pa cristiannan ungi biba pa semper den cielo. Nan ta “e congregacion di e promenan [literalmente, “primogenitonan”] cu ta inscribi den cielo.” (Heb. 12:23, 24) E sanger di Hesus ta haci posibel tambe cu e otro carnenan por tin e speransa di biba pa semper riba tera. Nan mester recorda nan mes regularmente di e promesa aki: “Pagando e rescate, [Dios] su Yiu a libra nos pa medio di su sanger; si, nos ta haya pordon di nos faltanan, segun e rikesa di Dios su bondad inmereci.”—Efe. 1:7.

19. Con e manera cu Hesus a muri ta fortalece nos confianza den e profecianan di Bijbel?

19 Ora e Israelitanan a mata e lamchi pa e cena di Pasco, nan a haya ordo pa no kibra ni un weso di dje. (Exo. 12:46; Num. 9:11, 12) Kico di “e Lamchi di Dios” cu a bin pa duna su bida como rescate? (Juan 1:29) Nan a clab’e na staca, cu un criminal na cada banda di dje. E Hudiunan a pidi Pilato pa kibra weso di e hombernan na staca pa nan a muri mas lihe y pa nan por a baha nan for di staca prome cu 15 di nisan, cu tabata un dobel sabbat. E soldaatnan a kibra pia di e dos criminalnan, “ma ora nan a yega na Hesus, nan a mira cu e tabata morto caba, y pesey nan no a kibra su pianan.” (Juan 19:31-34) Esey a cuadra precies cu loke a pasa cu e lamchi di Pasco: no a kibra su wesonan. Pues, den un sentido, e lamchi ey tabata “un sombra” di loke lo a tuma luga dia 14 di nisan di aña 33. (Heb. 10:1) Ademas, e manera cu cosnan a cana a cumpli tambe cu e palabranan di Salmo 34:20. Esaki mester fortalece nos confianza den e profecianan di Bijbel.

20. Ki diferencia notabel tin entre e Pasco Hudiu y e Cena di Señor?

20 Pero tin diferencia entre e manera cu e Hudiunan a celebra nan Pasco y e manera cu Hesus a bisa su discipelnan pa conmemora e Cena di Señor. Den Egipto, e Israelitanan a come e carni di e lamchi pero no a bebe su sanger. Esaki ta distinto for di loke Hesus a bisa su discipelnan haci. El a bisa cu esnan cu lo reina “den e Reino di Dios” mester come e pan y bebe e biña, cuanan a representa su carni y su sanger. Den e siguiente articulo nos lo bay den mas detaye di esaki.—Mar. 14:22-25.

21. Dicon ta bon pa nos sa tocante e Pasco Hudiu?

21 No tin duda cu loke a pasa riba 14 di nisan di aña 1513 prome cu Cristo tabata un evento importante den Dios su trato cu Israel, y cada un di nos por saca hopi les for di esey. Pues, maske e Pasco Hudiu ‘mester tabata un conmemoracion’ pa e Hudiunan, nos como cristian mester sa tocante dje y tuma na pecho e lesnan valioso cu e ta siña nos como parti di ‘henter e Scritura cu ta inspira di Dios.’—2 Tim. 3:16.

^ Equinox ta tuma luga dos biaha pa aña, na maart y september. Esey ta e fecha cu tin aproximadamente mes tanto ora di dia cu di anochi. Por lo general, e equinox di lente ta rond di 21 di maart.

^ E prome luna di e kalender Hudiu tabata abib. Pero despues cu e Israelitanan a bolbe for di nan exilio na Babilonia, nan a cambia su nomber pa nisan. Pa mas facil, nos lo uza e nomber nisan den e articulo aki.

^ E palabra “Pasco” ta bin di un palabra Hebreo cu ta nifica “pasa over” of “pasa voorbij.”

^ Ora solo a baha, 15 di nisan a cuminsa, loke a nifica cu e aña ey e sabbat normal di tur siman (di diabierna anochi pa diasabra anochi) a cay pareu cu e prome dia di e Fiesta di Pan sin Zuurdeeg. E prome dia di e fiesta aki semper tabata un sabbat, sin importa riba ki dia di siman el a cay. Como cu e dos sabbatnan ey a cay riba e mesun dia, nan a yam’e “un dobel sabbat.”—Lesa Juan 19:31, 42.