Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

E Lenga Ta Poderoso, Uz’e Bon

E Lenga Ta Poderoso, Uz’e Bon

“Laga e palabranan di mi boca ... ta aceptabel den bo bista, o SEÑOR.”—SAL. 19:14.

CANTICA: 82, 77

1, 2. Dicon Bijbel ta compara candela cu nos habilidad di papia?

NA PRINCIPIO di october 1871, un candela a cuminsa den e mondinan di Wisconsin, Merca. E candela aki a plama rapidamente y a kima mas cu dos mil miyon mata. Mas cu 1.200 hende a muri. En realidad, mas hende a muri den e candela ey cu den cualkier otro candela na Merca. Probablemente e candela aki a cuminsa cu un simpel chispa di e treinnan cu tabata pasa eybanda. Esaki ta cuadra cu e palabranan na Santiago 3:5: “Wak con un candela chikito ta pega un mondi grandi na candela.” Dicon Santiago a bisa esey?

2 Na versiculo 6, Santiago ta splica dicon el a uza e ilustracion ey: “Lenga ta un candela.” Den e texto aki “lenga” ta representa nos habilidad di papia. Mescos cu un candela, loke nos ta bisa por causa hopi daño. Bijbel ta hasta bisa cu “morto y bida ta den e poder di lenga.” (Prov. 18:21) Naturalmente, nos no ta stop di papia djis pasobra nos tin miedo cu nos lo bisa algo cu ta hurt un hende. Mescos tambe, nos no ta stop di uza candela solamente pasobra nos tin miedo di e daño cu e por causa. En bes di esey, nos ta purba di ta cauteloso. Por ehempel, nos por uza candela pa cushina cuminda, mantene nos curpa cayente y como luz den scuridad. Asina tambe, si nos ta cauteloso ora di papia, nos por uza e habilidad aki pa duna honor na Jehova y pa yuda otro hende.—Sal. 19:14.

3. Kico nos mester tene cuenta cu ne ora nos papia cu otro hende?

3 Sea cu nos ta uza palabra of idioma di seña pa comunica cu otro, e habilidad di comparti nos pensamento y sintimento ta un regalo maraviyoso di Dios. Con nos por uza e regalo aki pa edifica otro? (Lesa Santiago 3:9, 10.) Laga nos considera tres cos cu nos mester tene cuenta cu ne ora di papia: Ki ora ta bon pa papia, kico nos mester papia y con nos mester papia cu otro hende.

KI ORA TA BON PA PAPIA

4. Ki ora ta “tempo pa keda keto”?

4 Aunke nos ta papia tur dia, esey no kiermen cu nos mester papia henter ora. Pasobra Bijbel ta bisa cu tin “un tempo pa keda keto.” (Ecl. 3:7) Por ehempel, si nos keda keto ora hende ta papia, esey por ta un muestra di respet. (Job 6:24) Ademas, nos por mustra discernimento y discrecion door di no revela asuntonan confidencial. (Prov. 20:19) Si un hende pone nos rabia, nos por mustra cu nos ta sabi door di controla nos lenga.—Sal. 4:4.

5. Con nos por mustra Dios cu nos ta aprecia e don di papia?

5 Bijbel ta bisa tambe cu tin “un tempo pa papia.” (Ecl. 3:7) Imagina bo cu un amigo ta duna bo un bunita regalo. Lo bo pon’e un caminda cu niun hende ta wak e? Claro cu no! Mas bien, lo bo haci bon uzo di e regalo pa asina mustra cu bo ta apreci’e. Di mes manera, nos por mustra aprecio pa e regalo cu Dios a duna nos, esta, e capacidad di comunica. Nos ta mustra aprecio ora nos ta alaba Dios, expresa nos sintimento, laga otronan sa tocante nos necesidadnan y anima otro. (Sal. 51:15) Con nos por sa ki ora ta e mihor “tempo pa papia”?

6. Dicon ta importante pa scoge e momento corecto pa papia?

6 E palabranan na Proverbionan 25:11 ta mustra e importancia di scoge e momento corecto pa papia: “Un palabra papia na ora apropia ta manera un appel di oro den montura di plata.” Appelnan di oro riba nan mes ta bunita, pero ora bo pone nan riba algo di plata nan bunitesa ta resalta mas ainda. Asina tambe, nos mester scoge e momento corecto pa papia. Di e manera aki, loke nos ta bisa lo ta mas agradabel, y nos lo yuda e persona mihor. Con asina?

7, 8. Con nos rumannan na Japon a imita Hesus?

7 Loke nos ta bisa kisas ta net loke e persona mester scucha. Pero, si nos no scoge e mihor momento pa papia, loke nos bisa por tin menos efecto riba e persona. (Lesa Proverbionan 15:23.) Por ehempel, na maart di aña 2011 un temblor y tsunami a asota e parti oost di Japon y a destrui algun stad completamente. Mas cu 15.000 hende a perde nan bida. Aunke hopi testigonan di Jehova a perde nan famia y amigonan, nan kier a uza Bijbel pa yuda otro hende cu tabata den e mesun situacion cu nan. Sinembargo, nan tabata sa cu hopi di e hendenan na Japon ta budista y no tabata sa hopi di Bijbel. Nos rumannan a discerni cu mesora despues di e tsunami no tabata e mihor momento pa papia cu e hendenan ey tocante e speransa di resureccion. En bes di esey, nan a uza nan don di papia pa consola e hendenan y splica nan for di Bijbel dicon cosnan asina ta pasa cu bon hende.

8 Hesus tabata sa ki ora pa keda sin papia, pero tambe e tabata sa ki ora tabata e momento corecto pa papia. (Juan 18:33-37; 19:8-11) Un biaha el a bisa su discipelnan: “Mi tin hopi cos mas di bisa boso, ma boso no por compronde nan aworaki.” (Juan 16:12) E rumannan na parti oost di Japon a sigui Hesus su ehempel. Dos aña y mey despues di e tsunami, nan a participa den e campaña mundial pa parti e tratado Di Berdad Hende Morto Por Bolbe Biba? (Noticia di Reino Num. 38) Pa e tempo ey, mas hende tabata cla pa scucha e mensahe conmovedor di resureccion, y mayoria di doño di cas a acepta e tratado mesora. Claro cu tur cultura y religion ta diferente, pues, nos mester uza discernimento pa scoge e mihor momento pa papia.

9. Den ki situacionnan nos mester discerni e momento corecto pa papia?

9 Tin mas situacion unda cu nos mester discerni ki ora ta e momento corecto pa papia. Por ehempel, con nos lo reacciona si un hende bisa nos algo cu a ofende nos? En bes di contesta mesora y despues lamenta loke nos a bisa, lo ta bon pa puntra nos mes: El a hurt nos intencionalmente? Ta realmente necesario pa papia cu ne tocante loke el a bisa? Tin ora ta mihor pa no bisa nada. Pero si bo tin bon motibo pa papia cu ne, lo ta mihor pa warda te ora bo calma. (Lesa Proverbionan 15:28.) Un otro situacion unda nos mester discerni e momento corecto pa papia ta ora nos ta duna testimonio na nos famia cu no ta Testigo. Nos kier pa nan siña conoce Jehova, pero nos mester tin pasenshi y uza discernimento. Si nos uza e palabranan corecto na e momento corecto nos por yega na nan curason.

KICO NOS MESTER PAPIA?

10. (a) Dicon nos mester purba di scoge e palabranan corecto? (b) Duna un ehempel di palabranan cu ta haci otro hende daño.

10 Nos palabranan por causa daño of edifica hende. (Lesa Proverbionan 12:18.) Den e mundo di Satanas ta normal pa hurt hende cu palabra. E mundo di entretenimento ta influencia hende pa “mula nan lenga hacie mes skerpi cu spada” y pa “mik [nan] palabra amargo como flecha.” (Sal. 64:3) Un cristian mester evita e mal custumber aki. Un manera cu nos por haci otro hende daño cu nos palabranan ta ora nos ta uza sarcasmo. Sarcasmo ta remarcanan doloroso cu e intencion pa rebaha of humilia un persona. Hopi biaha hende ta uza sarcasmo pa pret, pero esey por hiba na palabranan ofensivo y falta di respet. Sarcasmo ta cruel y como cristian nos mester evita esey completamente. Nos por haci chansa, pero nos mester evita e trampa di pone otro hende hari haciendo jokenan sarcastico cu ta hurt of humilia otronan. Bijbel ta spierta nos: “No laga ningun palabra putri sali for di boso boca, sino solamente loke ta bon pa edifica segun e necesidad di e momento, pa esaki por comparti loke ta probechoso cu esnan cu ta tende.”—Efe. 4:29, 31.

11. Con nos curason ta yuda nos scoge e palabranan corecto?

11 Hesus a siña: “Di loke curason ta yen di dje, boca ta papia.” (Mat. 12:34) Pues, loke nos ta bisa ta revela kico tin den nos curason y kico nos ta pensa di otronan. Si nos curason ta yen di amor y compasion, loke nos ta papia lo ta positivo y edificante.

12. Kico mas por yuda nos scoge e palabranan corecto?

12 Nos mester uza bon huicio pa asina nos por scoge e palabranan corecto. Hasta Rey Salomon “a keda studia [y] a scudriña” pa asina “haya palabranan agradabel y pa skirbi palabranan di berdad na manera corecto.” (Ecl. 12:9, 10) Abo ta haya cu ta dificil pa uza “palabranan agradabel”? Si ta asina, bo mester amplia bo vocabulario. Bo por haci esey ora bo tuma nota di e palabranan cu Bijbel y nos publicacionnan ta uza. Busca e nificacion di expresionnan cu bo no ta compronde. Mas importante ainda, siña con pa uza palabranan den un manera cu ta edifica otro. Encuanto e relacion entre Jehova y su Yiu primogenito, nos ta lesa: “Señor DIOS a duna mi [Hesus] un lenga cu a wordo siña, pa mi sa con pa sostene cu palabra esun cu ta cansa.” (Isa. 50:4) Si nos tuma tempo pa medita riba loke nos ta bay bisa, esey por yuda nos scoge e palabranan corecto. (Sant. 1:19) Nos por puntra nos mes: Si mi uza e palabranan aki, e persona lo compronde loke mi kier bisa? Con mi palabranan lo lag’e sinti?

13. Pakico ta importante pa splica loke nos kiermen?

13 Den tempo di Israel nan tabata uza trompet pa reuni e hendenan y pa manda nan bek na nan tent. Tambe nan tabata uza trompet pa indica cu ta e momento pa bay bataya. E zonido di trompet tabata facil pa e hendenan reconoce. Asina tambe nos palabranan mester ta mescos cu e zonido di trompet, esta, facil pa hende compronde. Imagina kico lo a pasa si e hendenan no por a reconoce e zonido di trompet. Di mes manera, si nos no splica bon loke nos kiermen, esey por confundi hende of nan por pensa algo cu no ta berdad. Aunke nos kier pa hende compronde loke nos ta bisa, nos no kier keda sin uza tacto y bisa algo na un manera bruto of sin respet.—Lesa 1 Corintionan 14:8, 9.

14. Ki ehempel ta mustra cu Hesus a papia na un manera cu ta facil pa compronde?

14 Hesus a pone e mihor ehempel di scoge e palabranan apropia. Tuma por ehempel e discurso cortico pero impactante cu nos por haya na Mateo capitulo 5 pa 7. Hesus no a uza palabranan cu tabata dificil pa compronde, y e no a papia na un manera bruto of uza palabranan cu ta haci otro hende daño. En bes di esey, el a scoge palabranan simpel cu ta facil pa compronde pa asina e yega na curason di su oyentenan. Por ehempel, pa calma e preocupacion cu e hendenan tabatin pa cuminda, el a referi na e manera cu Jehova ta percura pa e parhanan. Despues, el a compara su oyentenan cu parha, el a puntra: “Boso no ta bal mas cu nan?” (Mat. 6:26) Cu e palabranan simpel ey, Hesus a anima nan y yuda nan compronde un les importante.

CON NOS MESTER PAPIA CU OTRO HENDE?

15. Dicon nos mester papia na un manera bondadoso?

15 E manera cu nos ta bisa algo ta mes importante cu loke nos ta bisa. Tempo cu Hesus a papia den e sinagoga na Nazaret, e hendenan a keda “asombra di e palabranan yen di gracia cu tabata sali for di su boca.” (Luc. 4:22) Ora nos papia na un manera bondadoso, hende lo ta mas dispuesto pa scucha nos y acepta loke nos ta bisa. (Prov. 25:15) Nos por imita Hesus y papia na un manera bondadoso y cariñoso, y tene cuenta cu sintimento di otro hende. Mirando tur e esfuerso cu e multitud a haci pa bin scuch’e, Hesus a sinti duele di nan y “a cuminsa siña nan hopi cos.” (Mar. 6:34) Hasta ora hende tabata insulta Hesus, e no a contesta nan na un manera bruto.—1 Ped. 2:23.

16, 17. (a) Con nos por imita Hesus ora nos ta papia cu nos famia y bon amigonan den congregacion? (Wak e prome plachi.) (b) Duna un ehempel di un persona cu a papia na un manera amabel.

16 Tin ora ta dificil pa papia na un manera calmo y cu tacto cu un persona cu nos ta conoce hopi bon. Kisas nos ta sinti cu nos por ta mas franco cu nan. Esey por ta e caso sea cu nos ta papia cu un miembro di famia of un bon amigo den congregacion. Acaso Hesus a sinti cu e relacion intimo cu e tabatin cu su discipelnan a dun’e libertad pa papia na un manera bruto cu nan? Claro cu no. Ora nan a sigui pleita tocante ken tabata esun di mas grandi, Hesus a corigi nan cu palabranan cariñoso y un ilustracion di un mucha chikito. (Mar. 9:33-37) Ancianonan por imita Hesus su ehempel door di duna conseho “cu suavidad.”—Gal. 6:1.

17 Hasta ora un hende bisa nos algo ofensivo, nos por contesta nan na un manera suave, y esey lo por duna bon resultado. (Prov. 15:1) Por ehempel, un mama soltera tin un yiu homber teenager cu tabata hiba un bida dobel. Un ruman muher cu tabatin bon intencion a bisa e mama: “Lastimamente, bo no a logra train bo yiu bon.” E mama a pensa un rato y a contesta: “Ta berdad cu cos no ta bayendo bon aworaki, pero su training no a caba ainda. Papia cu mi despues di Armagedon y nos lo sa sigur.” E contesta suave aki a yuda mantene paz entre e dos rumannan aki, y esaki a anima e yiu homber kende a scucha nan combersacion. El a realisa cu su mama no a perde speransa den dje. Esaki a motiv’e pa stop cu su mal asociacion. Cu tempo, el a batisa, y despues el a sirbi na Betel. Sea cu nos ta cu rumannan, famia of otro hende, laga nos palabra semper ta “cu gracia, sasona cu salo.”—Col. 4:6.

18. Con e ehempel di Hesus por yuda nos uza e poder di nos lenga pa haci bon?

18 E habilidad cu nos tin pa expresa nos pensamento y sintimento ta realmente maraviyoso. Laga nos sigui e ehempel di Hesus y scoge e momento corecto, e palabranan corecto y haci esfuerso pa papia cu gracia. Si nos haci esaki, nos lo uza e poder di nos lenga pa yuda hende y agrada Jehova, esun cu a duna nos e bunita regalo di papia.