Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

E Ley Cu Dios A Duna Israel Tabata Husto?

E Ley Cu Dios A Duna Israel Tabata Husto?

ALGUN tempo pasa, e corte di un pais a sentencia dos homber na morto pa motibo cu supuestamente nan a comete asesinato. Pero e acusacion tabata infunda. Unabes cu e eror a sali na cla, e abogadonan a traha duro y a logra haya libertad pa un di e personanan sentencia. Pero ni e mihor abogadonan no por a haci nada pa e otro persona; nan a ehecut’e caba.

Ya cu e tipo di casonan aki por pasa den cualkier sistema hudicial, Bijbel ta urgi: “Sigui husticia, y solamente husticia.” (Deuteronomio 16:20) Caminda huesnan sigui e principio ey, ciudadanonan ta sinti nan proteha. E Ley di Dios a duna Israel di antiguedad un sistema hudicial basa riba husticia y imparcialidad. Laga nos analisa e Ley ey pa wak si en berdad “tur [Dios] su camindanan ta husto.”—Deuteronomio 32:4.

HUESNAN “SABI CU TIN DISCERNIMENTO Y EXPERENCIA”

Ora huesnan ta competente, husto y liber di corupcion, hende ta sinti nan mes proteha. E Ley cu Dios a duna Israel a mustra con importante huesnan asina tabata. Na cuminsamento di Moises su biahe den desierto, Jehova Dios a bis’e pa scoge “hombernan capaz cu ta teme Dios, hombernan confiabel ... cu ta odia ganashi deshonesto” pa sirbi como hues. (Exodo 18:21, 22) Cuarenta aña despues, Dios a bolbe enfatisa cu mester di “hombernan sabi cu tin discernimento y experencia” pa husga e pueblo.—Deuteronomio 1:13-17.

Siglonan despues, Rey Jehosafat * di Juda a bisa e huesnan: “Pensa bon kico boso ta haci, pasobra no ta pa hende boso ta husga, sino pa SEÑOR, kende ta hunto cu boso ora boso ta duna huicio. Pesey awor, laga e temor di SEÑOR ta riba boso; tene masha cuidou kico boso ta haci, pasobra SEÑOR nos Dios lo no tin parti den inhusticia, ni den distincion di persona, ni den tumamento di placa pasa bou di mesa.” (2 Cronicanan 19:6, 7) Pues, e Rey a corda e huesnan cu si nan a laga cudishi of prehuicio afecta nan decisionnan, Dios lo a tene nan responsabel pa cualkier daño cu esaki por a causa.

Ora e huesnan di Israel a pega na e normanan halto ey, e nacion a sintie sigur y proteha. Pero tambe e Ley di Dios a percura cierto principionan cu a yuda e huesnan tuma decisionnan husto, hasta den e casonan di mas dificil. Cua ta algun di e principionan aki?

PRINCIPIONAN CU A HIBA NA DECISIONNAN HUSTO

Aunke e huesnan Israelita mester tabata hombernan sabi y capaz, nan no mester a depende di nan mes habilidad y sabiduria. Jehova Dios a duna nan principionan cu lo por a yuda nan tuma decisionnan corecto. Laga nos wak algun di e principionan aki.

Investiga cada caso a fondo. Mediante Moises, Dios a duna e huesnan Israelita e siguiente instruccion: “Tende e casonan entre boso paisanonan, y husga hustamente.” (Deuteronomio 1:16) Un hues  por yega na un veredicto husto solamente si e tin tur e detayenan di un caso. Pa e motibo aki Dios a duna esnan cu tabata atende casonan hudicial e siguiente instruccion: “Bo mester investiga y busca pa sa y informa profundamente.” E huesnan mester a haci sigur cu e acusacion den un caso criminal ‘tabata berdad’ prome cu nan a sigui cu e caso.—Deuteronomio 13:14; 17:4.

Scucha testimonio di e testigonan. E testimonio di e testigonan tabata hopi importante den un investigacion. Dios su Ley a bisa: “Un solo testigo no mester lanta contra un hende pa motibo di cualkier inikidad of cualkier pica cu el a comete; riba testimonio di dos of tres testigo un caso ta keda confirma.” (Deuteronomio 19:15) E Ley di Dios a instrui e testigonan: “No plama rumor falso; no tene man cu hende malbado como un testigo malicioso.”—Exodo 23:1.

Exigi honestidad den corte. E castigo cu un testigo por a haya pa gañamento den corte tabata sirbi como un spiertamento serio pa tur esnan envolvi: “Huesnan mester haci un investigacion profundo; y si e testigo ta un testigo falso y el a acusa su ruman falsamente, e ora ey boso mester haci cu ne mescos cu e tabatin intencion di haci cu su ruman. Asina bo mester kita e maldad for di meymey di boso.” (Deuteronomio 19:18, 19) Pues, si un hende a gaña den corte pa haya un otro hende su herencia, como castigo e lo tabatin cu paga un montante ekivalente. Si un hende a gaña deliberadamente riba un otro hende inocente pa nan sentenci’e na morto, lo el a perde su mes bida. E principio aki tabata un motivacion fuerte pa nan papia berdad.

Husga sin parcialidad. Unabes cu nan tabatin tur evidencia, e huesnan tabata delibera tocante e asunto pa yega na un veredicto. Specialmente na e momento ey, nan mester a tene cuenta cu un aspecto sumamente importante di Dios su Ley: “No faborece e pober, ni honra esun poderoso,  ma husga bo prohimo cu husticia.” (Levitico 19:15) Den tur caso cu nan a trata, huesnan mester a husga a base di echo y no a base di apariencia of nivel social di esnan envolvi.

E principionan cu Dios a duna Israel den su Ley ainda por ta util den cortenan di nos tempo. Si huesnan aplica nan, nan por evita di comete fayonan hudicial y dicta castigonan inhusto.

Si huesnan aplica e principionan di e Ley di Dios, nan lo por evita di comete fayonan hudicial

HENDE CU A BENEFICIA DI BERDADERO HUSTICIA

Moises a haci e Israelitanan e siguiente pregunta: “Ki gran nacion tin, cu tin statutonan y huicionan asina husto, manera henter e Ley aki cu mi ta pone boso dilanti awe?” (Deuteronomio 4:8) En berdad, no tabatin ningun otro nacion cu tabatin un sistema hudicial asina. Rey Salomon a haci su best pa sigui Jehova su leynan den su hubentud. Bou di su gobernacion e pueblo a “biba den siguridad”, a disfruta di paz y prosperidad, y a “come, bebe y regociha.”—1 Reynan 4:20, 25.

Lamentablemente, cu tempo e Israelitanan a bira lomba pa Dios. Pa medio di profeta Jeremias, Dios a declara: “Ata, nan a rechasa e palabra di SEÑOR; anto ki sorto di sabiduria nan tin?” (Jeremias 8:9) Como resultado, Jerusalem a bira “e suidat di drama sanger” yen di cosnan “repugnante.” Finalmente, Jerusalem a ser destrui y a keda bandona pa 70 aña.—Ezekiel 22:2, BPK; Jeremias 25:11.

Profeta Isaias a biba den un temporada dificil cu Israel a pasa aden. Pensando riba e historia di Israel, Isaias a sintie motiva pa declara un berdad importante tocante Jehova Dios y Su Ley: “Ora bo huicionan bin riba Tera, e habitantenan di mundo ta siña husticia.”—Isaias 26:9.

Isaias mes lo mester a keda hopi contento ora el a ser inspira pa profetisa tocante e gobernacion di e Rey Mesianico, Hesucristo, bisando: “E lo no husga segun loke su wowo ta mira, ni haci decision segun loke su horea ta tende; ma cu husticia e lo husga e pobernan, y dicidi cu honestidad pa e afliginan di e Tera.” (Isaias 11:3, 4) Esta un futuro maraviyoso ta warda tur esnan cu lo bira ciudadano di e Reino di Dios den man di e Rey Mesianico!—Mateo 6:10.

^ par. 6 E nomber Jehosafat ta nifica “Jehova Ta Hues.”