Bai na kontenido

Bai na kontenido

KAPÍTULO 11

“Tur Su Kamindanan Ta Hustu”

“Tur Su Kamindanan Ta Hustu”

1, 2. (a) Ki gran inhustisia Hosé a sufri? (b) Kon Yehova a korigí e inhustisianan ei?

TABATA un gran inhustisia. Ounke e yònkuman ku bon tipo aki no a kometé ningun krímen, tòg nan a ser’é den kashòt, akusá falsamente di intento di violashon. Pero esaki no tabata e promé inhustisia ku el a sufri. Hopi aña promé, tempu ku e yònkuman aki, Hosé, tabatin 17 aña, su propio rumannan a traishon’é. Nan a hera di mat’é mes. Nan a bend’é komo esklabo den un pais stranhero. Ei el a rechasá e avansenan di e kasá di su doño. E muhé rechasá a inventá un akusashon falsu, i asina Hosé a bin haña su mes prezu. Lamentablemente, a parse ku no tabatin niun hende ku por a sali na su defensa.

Hosé a sufri inhustamente den un hòl ku a fungi komo “prizon”

2 Sin embargo, e Dios ku “stima hustisia” sí tabata opservando. (Salmo 33:5) Yehova a intervení pa korigí e inhustisianan ei. El a maniobrá asuntunan di tal manera ku finalmente Hosé a sali liber. Mas ku esei, Hosé—e hòmber ku a ser tirá den un hòl ku a fungi komo “prizon”—ku tempu a bin haña un puesto di gran responsabilidat i onor ekstraordinario. (Génesis 40:15; 41:41-43; Salmo 105:17, 18) Na final a keda probá ku Hosé no tabata kulpabel di nada, i el a usa su posishon haltu p’e adelanto di e propósito di Dios.—Génesis 45:5-8.

3. Pakiko no ta un sorpresa ku nos tur ta deseá di ser tratá na un manera hustu?

3 E relato ei ta konmové nos, no ta bèrdat? Kua di nos no a yega di mira òf bira víktima di inhustisia? Sí, nos tur ta deseá di wòrdu tratá na un manera hustu i imparsial. Esaki no ta nada straño pasobra Yehova a dota nos ku kualidatnan ku ta reflehá su personalidat, i hustisia ta un di su kualidatnan prinsipal. (Génesis 1:27) Pa konosé Yehova bon, nos tin ku komprondé su sentido di hustisia. E ora ei nos lo por haña mas apresio ainda pa su tratonan maravioso i ser konmoví pa hala mas serka dje.

Kiko Ta Hustisia?

4. Hopi bes, ki konsepto hende tin di hustisia?

4 Hopi bes hende ta mira hustisia komo simplemente un aplikashon imparsial di lei. E buki Right and Reason—Ethics in Theory and Practice (Hustisia i Sintí: Étika den Teoria i Práktika) ta bisa ku “hustisia ta konektá ku lei, obligashon, derecho i deber, i ta dikta sentensia a base di imparsialidat òf segun loke e persona meresé.” Sin embargo, e hustisia di Yehova ta enserá mas ku djis apliká reglanan outomátikamente pa kumpli ku deber òf obligashon.

5, 6. (a) Kiko ta e nifikashon di e palabranan original tradusí komo “hustisia”? (b) Kiko ta nifiká ku Dios ta hustu?

5 Un análisis di e palabranan original ku Beibel a usa ta yuda nos komprondé mihó e hanchura i profundidat di e hustisia di Yehova. E Skritura Hebreo ta usa tres palabra prinsipal. Esun ku mas tantu biaha a ser tradusí komo “hustisia” por ser tradusí tambe komo “loke ta rekto.” (Génesis 18:25, NW) Por lo general e otro dos palabranan ta ser tradusí komo “rektitut.” Den e Skritura Griego Kristian, e palabra tradusí komo “rektitut” ta ser definí komo e “kualidat di ser rekto òf hustu.” Básikamente anto, hustisia ta sinónimo di rektitut.—Amos 5:24.

6 P’esei, ora Beibel ta bisa ku Dios ta hustu, e ta bisando nos ku Dios ta hasi loke ta korekto i imparsial, i ku e ta hasi esei konsistentemente sin mustra faboritismo. (Romanonan 2:11) Nos no por ni imaginá nos ku lo e aktua di otro manera. E fiel Elihú a deklará: “Dios no ta aktua na manera inhustu, ni e Todopoderoso no ta pervertí hustisia.” (Jòb 34:12) En bèrdat, ta imposibel pa Yehova “pervertí hustisia.” Pakiko? Pa dos motibu importante.

7, 8. (a) Pakiko Yehova ta inkapas pa aktua na un manera inhustu? (b) Kiko ta impulsá Yehova pa trata otronan na un manera rekto, òf hustu?

7 Na promé lugá, Yehova ta santu. Manera nos a mira den Kapítulo 3, e ta infinitamente puru i rekto. P’esei, e ta inkapas pa aktua na un manera inhustu. Pensa kiko esei ta nifiká. E santidat di nos Tata selestial ta duna nos tur motibu pa konfia ku hamas lo e trata su yunan malu. Hesus tabatin e konfiansa ei. Riba e último anochi di su bida riba tera, el a pidi den orashon: “Tata santu, warda nan [e disipelnan] den bo nòmber.” (Juan 17:11) Den e Skritura, ta pa Yehova so e apelativo “Tata santu” ta konta. I esei ta na su lugá pasobra no tin niun tata humano ku por para banda di Dje den santidat. Hesus tabatin pleno konfiansa ku su disipelnan lo tabata sigur den man di su Tata, kende ta puru i limpi den e sentido apsoluto, i kompletamente separá for di tur loke ta piká.—Mateo 23:9.

8 Na di dos lugá, amor inegoista ta e esensia mes di Dios. E amor ei ta impuls’é p’e trata otronan na un manera rekto, òf hustu. En kambio, inhustisia den su vários formanan—manera rasismo, diskriminashon i parsialidat—hopi bes ta brota for di kudishi i egoismo, nèt lo kontrali di amor. Pa loke ta e Dios di amor, Beibel ta garantisá nos: “SEÑOR ta hustu; e ta stima hustisia.” (Salmo 11:7) Yehova ta bisa di su mes: “Ami, SEÑOR, ta stima hustisia.” (Isaias 61:8) No ta un konsuelo pa sa ku nos Dios tin delisia den hasi loke ta rekto, òf hustu?—Jeremias 9:24.

Kompashon i e Hustisia Perfekto di Yehova

9-11. (a) Ki relashon tin entre e hustisia i e kompashon di Yehova? (b) Kon tantu e hustisia komo e kompashon di Yehova ta bisto den e manera ku e ta trata hende pekadó?

9 E hustisia di Yehova, meskos ku tur otro faseta di su personalidat inkomparabel, ta perfekto, sin ningun defisiensia. Moisés a alabá Yehova ku e palabranan aki: “E Baranka! Su obra ta perfekto, pasobra tur su kamindanan ta hustu; un Dios di fieldat i sin inhustisia, hustu i rekto e ta.” (Deuteronomio 32:3, 4) Tur ekspreshon di Yehova su hustisia ta perfekto—ni muchu suave, ni muchu severo.

10 Tin un relashon masha estrecho entre e hustisia i e kompashon di Yehova. Salmo 116:5 ta bisa: “SEÑOR ta yen di grasia i ta hustu; sí, nos Dios ta yen di kompashon.” Sí, Yehova ta tantu hustu komo kompasivo. E dos karakterístikanan aki no ta kontradisí otro. E echo ku e ta tene kompashon ku hende no ta nifiká ku e ta suak su hustisia, komo si fuera su hustisia lo ta demasiado severo. Mas bien, hopi bes e ta ekspresá e dos kualidatnan aki n’e mesun momentu, asta den e mesun akshon. Wak e siguiente ehèmpel.

11 Tur hende a heredá piká i p’esei ta meresé e kastigu di piká, ku ta morto. (Romanonan 5:12) Pero Yehova no tin plaser den morto di pekadó. E ta “un Dios di pordon, yen di grasia i kompashon.” (Nehemias 9:17) Sin embargo, pa motibu ku e ta santu, e no por sera wowo pa inhustisia. Kon anto e por a tene kompashon òf miserikòrdia ku hende ku di naturalesa ta pekadó? Nos ta haña e kontesta den un di e bèrdatnan mas presioso di e Palabra di Dios: e reskate ku Yehova a perkurá pa salbashon di humanidat. Den Kapítulo 14 nos lo siña mas tokante e areglo amoroso aki. E ta totalmente hustu, i a la bes, sumamente kompasivo. Pa medio di dje, Yehova por mustra su tierno kompashon na pekadó repentí, i na mesun tempu, pega na su normanan di hustisia perfekto.—Romanonan 3:21-26.

E Hustisia di Yehova Ta Konmovedor

12, 13. (a) Pakiko e hustisia di Yehova ta atraé nos na dje? (b) Na ki konklushon David a yega relashoná ku e hustisia di Yehova, i kon esaki por trankilisá nos?

12 E hustisia di Yehova no ta un kualidat seku ku ta kore ku nos, sino un kualidat atraktivo ku ta hala nos serka dje. Beibel ta mustra bon kla ku e hustisia òf rektitut di Yehova ta karakterisá pa kompashon. Laga nos konsiderá algun di e formanan alentador ku Yehova ta ehersé su hustisia.

13 E hustisia perfekto di Yehova ta impuls’é p’e ser fiel i leal na su sirbidónan. E salmista David a konosé e faseta aki di Yehova su hustisia personalmente. Basá riba su propio eksperensia i estudio di Dios su kamindanan, na ki konklushon David a yega? El a deklará: “SEÑOR ta stima hustisia i no ta bandoná su santunan [“lealnan,” NW]. Nan ta keda preservá pa semper.” (Salmo 37:28) Ki un garantia trankilisante! Nos Dios lo no bandoná esnan ku ta leal na dje ni sikiera pa un momentu. P’esei nos por konta ku lo e ta serka nos i ku lo e kuida nos ku amor. Su hustisia ta garantisá esaki!—Proverbionan 2:7, 8.

14. Kon e interes ku Yehova tin den personanan ku tin sierto desbentaha ta bisto den e Lei ku el a duna Israel?

14 E hustisia di Dios ta tene masha kuenta ku e nesesidatnan di hende afligí. E interes ku Yehova tin den hende ku tin sierto desbentaha ta bisto den e Lei ku el a duna Israel. Por ehèmpel, den e Lei tabatin un areglo spesial pa garantisá e kuido di huérfano i biuda. (Deuteronomio 24:17-21) Rekonosiendo kon difísil bida por tabata pa famianan den e kondishon ei, Yehova mes a bira nan Hues i Protektor paternal, esun ku “ta hasi hustisia na huérfano i biuda.” (Deuteronomio 10:18; Salmo 68:5) Yehova a atvertí e israelitanan ku si nan a maltratá hende muhé i mucha indefenso, sin falta lo el a tende e klamor di esakinan. El a deklará: “Mi rabia lo sende.” (Eksodo 22:22-24) Ounke rabia no ta un di Yehova su kualidatnan dominante, e ta sinti un indignashon hustu sí kontra aktonan deliberá di inhustisia, foral ora e víktimanan ta hende humilde i indefenso.—Salmo 103:6.

15, 16. Kiko ta un prueba hopi remarkabel di Yehova su imparsialidat?

15 Tambe Yehova ta garantisá nos ku e “no ta hasi distinshon di persona, ni . . . aseptá plaka pasá bou di mesa.” (Deuteronomio 10:17) Distinto di hopi hende ku tin poder òf influensia, e sí no ta laga rikesa material ni aparensia eksterno influensi’é. E ta kompletamente liber di prehuisio i faboritismo. Para ketu un ratu na un prueba hopi remarkabel di Yehova su imparsialidat. No ta un grupito selekto so tin e oportunidat di bira su adoradónan berdadero, ku e chèns di haña bida eterno. Al kontrario, “den tur nashon e hende ku ta tem’é i ku ta hasi hustisia ta aseptabel p’e.” (Echonan 10:34, 35) E perspektiva maravioso aki ta habrí pa tur hende sin importá nan nivel sosial, koló di kueru, òf pais di residensia. Esei no ta un ehèmpel perfekto di hustisia?

16 Tin un aspekto mas di e hustisia perfekto di Yehova ku ta meresé nos atenshon i rèspèt: esei ta e manera ku e ta trata esnan ku ta bai kontra su normanan hustu.

E No Ta Laga di Kastigá

17. Splika dikon e inhustisianan den e mundu aki no ta motibu pa kuestioná e hustisia di Yehova.

17 Kisas un hende ta puntra su mes: ‘Si Yehova no ta sera wowo pa inhustisia, kon nos por splika tur e sufrimentu inhustu i e práktikanan korupto ku ta reina den e mundu djawe?’ E inhustisianan ei sigur no ta motibu pa kuestioná e hustisia di Yehova. E hopi inhustisianan den e mundu malbado aki ta konsekuensia di e piká ku hende a heredá for di Adam. Den un mundu den kua hende imperfekto a skohe nan mes kamindanan pekaminoso, tin hopi inhustisia; pero no pa hopi tempu mas.—Deuteronomio 32:5.

18, 19. Kiko ta mustra ku Yehova lo no tolerá pa semper esnan ku deliberadamente ta violá su leinan hustu?

18 Ounke Yehova ta mustra gran miserikòrdia na hende ku ta hala serka dje ku sinseridat, lo e no tolerá pa semper un situashon ku ta trese reproche riba su nòmber santu. (Salmo 74:10, 22, 23) Hende no por hasi bofon di e Dios di hustisia; lo e no protehá hende ku ta peka deliberadamente for di e huisio desfaborabel ku nan akshonnan ta meresé. Yehova ta un Dios “yen di kompashon i grasia, kende no ta rabia lihé i kende ta abundá den miserikòrdia i bèrdat; . . . sin embargo, di ningun manera e lo no laga di kastigá e kulpabel.” (Eksodo 34:6, 7) Na armonia ku e palabranan aki, tin biaha Yehova a haña ta nesesario pa kastigá esnan ku deliberadamente ta violá su leinan hustu.

19 Tuma por ehèmpel e trato ku Dios a duna Israel di antigwedat. Asta ora nan a establesé nan mes den e Tera Primintí, na vários okashon e israelitanan a bira infiel na dje. Ounke nan akshonnan korupto a “hasié tristu,” e no a rechasá nan mesora. (Salmo 78:38-41) Mas bien, den su miserikòrdia el a duna nan oportunidat di kambia. El a supliká nan: “Mi no tin plaser den e morto di e malbado, ma mas bien ku e malbado bira for di su kaminda i biba. Bira, bira for di boso mal kamindanan! Pakiko anto boso kier muri, o kas di Israel?” (Ezekiel 33:11) Yehova ta mira bida komo algu presioso i p’esei hopi bes el a manda su profetanan pa asina e israelitanan por a bira bèk for di nan mal kamindanan. Pero e mayoria di e pueblo a hasi nan kurason asina duru ku nan a nenga di skucha i repentí. Finalmente, pa kousa di su nòmber santu i tur loke esaki ta representá, Yehova a entregá nan den man di nan enemigunan.—Nehemias 9:26-30.

20. (a) Kiko Yehova su trato ku Israel ta siña nos tokante dje? (b) Pakiko leon ta un símbolo apropiá di e hustisia di Yehova?

20 Yehova su trato ku Israel ta siña nos hopi kos tokante dje. Nos ta siña ku su wowonan—ku ta mira tur kos—ta tuma nota di inhustisia i ku loke e ta mira ta afekt’é profundamente. (Proverbionan 15:3) E echo ku nos sa tambe ku e ta mustra miserikòrdia ora tin un base pa esei, ta trankilisá nos. Ademas, nos ta siña ku su hustisia nunka ta muchu purá. Pa motibu di Yehova su gran pasenshi, hopi hende ta yega n’e konklushon eróneo ku lo e no kastigá e malbadonan. Pero esei ta leu for di bèrdat, pasobra Dios su trato ku Israel ta siña nos tambe ku Dios su pasenshi tin límite. Yehova ta para firme pa loke ta hustu. Distinto di hende, ku hopi bes tin miedu di defendé loke ta hustu, e nunka ta falta e kurashi pa para pa loke ta korekto. P’esei ta masha apropiá ku leon, komo símbolo di hustisia yen di kurashi, ta ser konektá ku e presensia i trono di Dios. * (Ezekiel 1:10; Revelashon 4:7) Nos por ta sigur ku Yehova lo kumpli ku su promesa i eliminá inhustisia for di riba tera. Sí, nos por resumí su manera di husga komo lo siguiente: firmesa ora ta nesesario, miserikòrdia kaminda ta posibel.—2 Pedro 3:9.

Hala Serka e Dios di Hustisia

21. Ora nos meditá riba kon Yehova ta ehersé hustisia, kon nos tin ku mir’é i pakiko?

21 Ora nos meditá riba kon Yehova ta ehersé hustisia, nos no mester pensa ku e ta un hues sin heful i severo ku ta interesá solamente den dikta sentensia kontra malechor. Mas bien, nos mester mir’é komo un Tata amoroso pero firme ku semper ta trata su yunan den e mihó manera posibel. Komo un Tata hustu, òf rekto, Yehova ta balansá firmesa pa loke ta korekto ku tierno kompashon pa su yunan riba tera, kendenan mester di su yudansa i pordon.—Salmo 103:10, 13.

22. Guiá pa su hustisia, ki perspektiva Yehova ta ofresé nos i pakiko e ta trata nos den e manera ei?

22 Ki gradisidu nos por ta ku hustisia divino ta enserá hopi mas ku djis sentensiá malechor! Guiá pa su hustisia, Yehova a hasi posibel pa nos tin un perspektiva berdaderamente emoshonante—bida eterno komo hende perfekto den un mundu kaminda ‘hustisia lo biba.’ (2 Pedro 3:13) Dios ta trata nos den e manera ei pasobra su hustisia ta motiv’é pa salba hende i no pa kondená nan. En bèrdat, ora nos komprondé mihó kiko e hustisia di Yehova ta abarká, nos ta sinti nos atraí na dje! Den e siguiente kapítulonan nos lo analisá mas aleu kon Yehova ta ekspresá e kualidat atmirabel aki.

^ par. 20 Ta interesante pa nota ku Yehova ta kompará su mes ku un leon ora e ta kastigá Israel infiel.—Jeremias 25:38; Oseas 5:14.