Bai na kontenido

Bai na kontenido

KAPÍTULO 15

E Lucha pa e Libertat di Adorá Dios

E Lucha pa e Libertat di Adorá Dios

PUNTO SENTRAL DI E KAPÍTULO

Kristu ta yuda su siguidónan lucha pa haña rekonosementu legal i e derecho di obedesé e leinan di Dios

1, 2. (a) Kiko ta proba ku bo ta un siudadano di e Reino di Dios? (b) Dikon tabatin biaha ku Testigunan di Yehova mester a lucha pa libertat di religion?

 BO TA un siudadano di e Reino di Dios? Siendo un Testigu di Yehova, klaru ku sí! Kiko ta e prueba di bo siudadania? Esei no ta un pasport ni un ke otro dokumento di gobièrnu. Mas bien, e prueba di bo siudadania ta e manera ku bo ta adorá Yehova Dios. Adorashon berdadero ta mas ku djis kiko bo ta kere. E ta enserá kiko bo ta hasi: bo obedensia na e leinan di e Reino di Dios. Pa nos tur, nos adorashon ta toka tur aspekto di nos bida, inkluso e manera ku nos ta kria nos famia i asta kiko nos ta hasi ora nos ta konfrontá sierto problema di salú.

2 Ma no ta semper e mundu den kua nos ta biba ta respetá nos siudadania tan stimá ni su rekisitonan. Tin gobièrnu a purba di pone restrikshon riba nos adorashon òf asta di kaba kuné. Tabatin biaha ku siudadanonan di Kristu mester a lucha pa e libertat di biba segun e leinan di e Rei Mesiániko. Pero esaki mester straña bo? Nò. Den tempu bíbliko tambe e pueblo di Yehova hopi biaha mester a lucha pa e libertat di adorá Yehova.

3. Ki lucha e pueblo di Dios mester a hiba den tempu di Reina Èster?

3 Por ehèmpel, den tempu di Reina Èster, e pueblo di Dios mester a lucha asta pa nan keda na bida. Dikon? Pasobra e promé minister malbado, Haman, a konsehá Rei Asuero di Persia (konosí tambe komo Xèrxès) pa laga mata tur hudiu ku tabata biba den teritorio di su reino. Dikon? Pasobra ‘nan leinan tabata diferente for di esnan di tur otro pueblo.’ (Èst. 3:8, 9, 13) Akaso Yehova a laga su sirbidónan na kaya? Nò. El a bendishoná e esfuersonan di Èster ku Mardokeo ora ku nan a apelá na e rei di Persia pa protehá e pueblo di Dios.—Èst. 9:20-22.

4. Kiko nos lo konsiderá den e kapítulo akí?

4 Kiko di nos tempu? Manera nos a mira den e kapítulo anterior, tabatin biaha ku outoridatnan gubernamental a oponé Testigunan di Yehova. Den e kapítulo akí, nos lo konsiderá algun manera ku e gobièrnunan ei a purba di pone restrikshon riba e manera ku nos ta rindi adorashon na Dios. Nos lo konsentrá riba 3 área general: (1) nos derecho di eksistí komo un organisashon i di adorá Dios manera nos ta deseá, (2) e libertat di skohe tratamentu médiko ku ta na armonia ku prinsipionan bíbliko i (3) e derecho di mayornan di kria nan yunan di akuerdo ku e normanan di Yehova. Den kada área, nos lo mira kon siudadanonan leal di e Reino Mesiániko a lucha balentemente pa protehá nan siudadania presioso i kon Yehova a bendishoná nan esfuersonan.

E Lucha pa Rekonosementu Legal i Libertatnan Básiko

5. Kiko ta e benefisionan ku rekonosementu legal ta duna kristiannan berdadero?

5 Akaso nos tin mester di rekonosementu legal di gobièrnunan humano pa nos adorá Yehova? Nò, pero ku rekonosementu legal ta bira mas fásil pa nos efektuá nos adorashon. Por ehèmpel, nos por reuní libremente den nos mes Salònnan di Reino i Salònnan di Asamblea, nos por imprimí i importá literatura bíbliko i nos por kompartí e bon notisia abiertamente ku nos próhimo, sin niun opstákulo. Den hopi pais, Testigunan di Yehova ta legalmente registrá i ta disfrutá di e mesun libertatnan pa adorá Dios ku miembronan di otro religion legalmente rekonosí. Pero kiko a sosodé ora ku gobièrnunan a nenga di duna nos rekonosementu legal òf a purba di pone restrikshon riba nos libertatnan básiko?

6. Ki reto Testigunan di Yehova na Australia a konfrontá na kuminsamentu di dékada di 1940?

6 Australia. Na kuminsamentu di dékada di 1940, e gobernador general di Australia a haña ku nos kreensianan a bai kontra e interesnan di pais den tempu di guera. Esei a hiba na un prohibishon di nos aktividatnan. Testigunan di Yehova no por a reuní huntu ni prediká abiertamente, i outoridatnan a sera Bètel i konfiská Salònnan di Reino. Tabata asta prohibí pa hende tin nos literatura bíbliko den nan poseshon. E rumannan na Australia a sigui funshoná den sekreto pa vários aña, pero por fin nan a haña alivio dia 14 di yüni 1943. E dia ei Korte Supremo di Australia a revoká e prohibishon.

7, 8. Deskribí e lucha pa libertat di adorashon ku nos rumannan na Rusia a hiba atraves di añanan.

7 Rusia. Testigunan di Yehova a pasa dékadanan bou di prohibishon di e régimen komunista, pero finalmente na 1991 nan a keda registrá ofisialmente. Despues ku eks Union Soviétiko a habri for di otro, e Federashon Ruso a duna nos rekonosementu legal na 1992. Pero no a dura mashá ku algun opositor—foral esnan ligá ku Iglesia Òrtodòks Ruso—a bira aribabou ora nan a mira kon rápido e kantidat di Testigu di Yehova tabata krese. Opositornan a entregá un seri di 5 keho kontra Testigunan di Yehova entre 1995 i 1998. Kada biaha ku nan a hasi esei, fiskal no a haña niun evidensia di aktonan kriminal. E opositornan desididu a kuminsá e ora ei ku un kaso sivil na 1998. Na promé instante, e Testigunan a gana e kaso, pero e opositornan no tabata di akuerdo ku e veredikto i a apelá e kaso. E Testigunan a pèrdè e apelashon na mei 2001. Un huisio nobo a kuminsá na òktober 2001, i na 2004 esei a hiba na e veredikto pa disolvé e entidat legalmente registrá ku Testigunan di Yehova ta usa na Moskú i prohibí su aktividatnan.

8 Esei a hiba na un ola di persekushon. (Lesa 2 Timoteo 3:12.) Testigunan di Yehova a haña nan konfrontá ku intimidashon i atake. Outoridatnan tabata konfiská literatura religioso i tabata kasi imposibel pa e rumannan hür òf konstruí kasnan di adorashon. Imaginá bo kon nos rumannan lo a sinti nan ora nan tabata konfrontá e difikultatnan ei! Na 2001, e rumannan a apelá na Korte Europeo di Derechonan Humano (ECHR), i na 2004 nan a entregá informashon adishonal na e korte ei. Na 2010, ECHR a yega na su desishon. Segun e korte ei, tabata masha bisto ku ta intoleransia religioso tabata tras di e prohibishon ku Rusia a pone riba Testigunan di Yehova. Pues segun e veredikto, no tabatin motibu pa sostené e desishonnan di e kortenan mas abou, ya ku no tabatin prueba ku e Testigunan di Yehova a hasi algu malu. Ademas, Korte a menshoná ku meta di e prohibishon tabata pa kita tur derecho legal for di e Testigunan. E desishon di Korte a sostené e Testigunan su derecho di libertat di religion. Aunke te ainda vários outoridat ruso no a kumpli ku e veredikto di ECHR, e viktorianan ei a duna e pueblo di Dios hopi ánimo.

Titos Manoussakis (Wak paragraf 9)

9-11. Na Gresia, kon e pueblo di Yehova a lucha pa e libertat di reuní huntu pa adorá Dios, i kiko tabata e resultado?

9 Gresia. Na 1983, Titos Manoussakis a hür un sala na Heraklion, Kreta, pa asina un grupo chikitu di Testigu di Yehova por a reuní einan pa adorá Dios. (Heb. 10:24, 25) Pero poko despues, un pastor òrtodòks a entregá un keho na polis, protestando ku e Testigunan tabata usa e sala pa adorashon. Dikon el a hasi esei? Djis pasobra e kreensianan di Testigunan di Yehova ta diferente for di esnan di Iglesia Òrtodòks! Ministerio Públiko a kuminsá un kaso penal kontra Titos Manoussakis i tres otro Testigu lokal. Nan a haña but i a keda sentensiá na dos luna di prizòn. Komo siudadano leal di e Reino di Dios, e Testigunan a konsiderá e desishon di korte un violashon di nan libertat di adorashon. Pues, nan a sigui bringa nan kaso den e kortenan di e pais i ku tempu a apelá na ECHR.

10 Finalmente, na 1996, ECHR a dal e opositornan di adorashon puru un gòlpi sorprendente. E Korte ei a deklará ku “Testigunan di Yehova ta kai bou di e definishon di ‘religion konosí’ ku lei di Gresia ta duna” i ku e desishonnan di e kortenan mas abou tabatin un “efekto direkto riba libertat di religion di e demandantenan.” Ademas, Korte a haña ku no ta keda na gobièrnu di Gresia pa “determiná si e kreensianan religioso òf e medio usá pa ekspresá e kreensianan ei ta legítimo òf nò.” Korte a anulá e sentensianan kontra di e Testigunan i a sostené nan libertat di adorashon!

11 E viktoria ei a resolvé e situashon na Gresia? Lamentablemente ku nò. Na 2012, un kaso similar na e stat Kassandreia a terminá finalmente despues di un bataya legal di kasi 12 aña. Den e kaso ei, un obispu òrtodòks tabata esun tras di e oposishon. E Konseho di Estado, ku ta e korte atministrativo di mas haltu na Gresia, a dikta fayo na fabor di e pueblo di Dios. E desishon di korte a sita e garantia di libertat di religion ku Gresia su propio konstitushon ta duna i a refutá e akusashon ku hopi biaha hende sa ekspresá, esta, ku Testigunan di Yehova no ta un religion konosí. Korte a deklará: “E doktrinanan di ‘Testigunan di Yehova’ no ta skondí i, konsekuentemente, nan ta profesá un religion konosí.” Miembronan di e kongregashon chikitu na Kassandreia ta kontentu ku awor nan por reuní huntu pa adorá Dios den nan propio Salòn di Reino.

12, 13. Na Fransia, kon opositornan a purba di usa e táktika di “saka leinan inhustu,” i ku ki resultado?

12 Fransia. Algun opositor di e pueblo di Dios a usa e táktika di “saka leinan inhustu.” (Lesa Isaías 10:1. a) Por ehèmpel, meimei di dékada di 1990, e outoridatnan di belasting na Fransia a kuminsá ku un ouditoria, òf kontrol di finansa, di e Asosiashon di Testigunan di Yehova (Association Les Témoins de Jéhovah), un di e entidatnan legal bou di kua Testigunan di Yehova ta operá na Fransia. E Minister di Presupuesto a revelá e berdadero meta di e kontrol: “E ouditoria lo por hiba na likidashon hudisial òf un kaso penal . . . , ku probablemente lo destabilisá e funshonamentu di e asosiashon òf oblig’é di stòp ku su aktividatnan den nos teritorio.” Aunke e kontrol no a haña niun iregularidat, outoridatnan a kobra e Asosiashon di Testigunan di Yehova un belasting eksorbitante i aplastante. Esei tabata un gòlpi duru. Si e táktika akí a funshoná, e rumannan lo no por a hasi nada otro ku sera sukursal i bende e edifisionan pa nan por a paga e belasting haltísimo akí. Pero e pueblo di Dios no a entregá. Testigunan di Yehova a protestá fuertemente kontra e trato inhustu akí i finalmente a presentá e kaso na ECHR na 2005.

13 Korte a duna su veredikto dia 30 di yüni 2011. Segun Korte, e derecho di libertat di religion mester prevení Estado, eksepto den kasonan ekstremo, di evaluá si kreensianan religioso òf e manera di ekspresá nan ta aseptabel òf nò. Ademas, Korte a deklará: “E belasting . . . a blòkia e rekursonan importante di e asosiashon, i esei a pone ku e asosiashon no por a sòru mas pa su miembronan praktiká nan kreensianan na un manera liber.” Korte a disidí unánimamente na fabor di Testigunan di Yehova! Esta kontentu e pueblo di Yehova na Fransia tabata ora ku por fin gobièrnu franses a debolbé e belasting ku nan a kobra e Asosiashon di Testigunan di Yehova! Di akuerdo ku e órden di Korte, nan a debolbé e belasting ku interes i a kita e beslag ku nan a pone riba propiedat di sukursal.

Bo por hasi orashon regularmente pa bo rumannan spiritual ku aktualmente ta sufri di inhustisia ku leinan humano ta promové

14. Ki papel bo por hunga den e lucha pa libertat di adorashon?

14 Meskos ku Èster ku Mardokeo di pasado, e pueblo di Yehova djawe ta lucha pa e libertat di adorá Yehova na e manera ku el a manda nan. (Èst. 4:13-16) Abo por hunga un papel den esei? Sí. Bo por hasi orashon regularmente pa bo rumannan spiritual ku aktualmente ta sufri di inhustisia ku leinan humano ta promové. E orashonnan ei por ta un gran yudansa pa nos rumannan ku ta konfrontá difikultat i persekushon. (Lesa Santiago 5:16.) Pero Yehova ta kontestá e orashonnan ei? Klaru ku sí! Nos viktorianan den korte ta indiká esei.—Heb. 13:18, 19.

Libertat di Skohe Tratamentu Médiko Ku Ta na Armonia ku Nos Kreensia

15. Kua ta e faktornan ku e pueblo di Dios ta tuma na kuenta relashoná ku uso di sanger?

15 Manera nos a menshoná den Kapítulo 11, siudadanonan di e Reino di Dios a haña instrukshon bíbliko bon kla ku nan mester evitá mal uso di sanger, algu ku a bira asina komun awe. (Gén. 9:5, 6; Lev. 17:11; lesa Echonan 15:28, 29.) Aunke nos no ta aseptá transfushon di sanger, nos ke e mihó kuido médiko posibel pa nos mes i pa nos sernan kerí, basta e tratamentu ei no ta na konflikto ku e leinan di Dios. E kortenan di mas haltu di hopi pais a rekonosé ku hende tin derecho di skohe òf nenga tratamentu médiko a base di nan konsenshi i kreensia religioso. Pero den algun pais e pueblo di Dios a konfrontá retonan grandi relashoná ku esaki. Laga nos konsiderá algun ehèmpel.

16, 17. Ki tratamentu médiko un ruman muhé na Hapon a haña ku a shòk e, i kon Yehova a kontestá su orashonnan?

16 Hapon. Misae Takeda, un ama di kas di 63 aña, mester a hasi un operashon grandi. Komo un siudadano leal di e Reino di Dios, el a splika su dòkter bon kla ku e ke hasi e operashon sin sanger. Ma algun luna despues, el a keda di shòk ora el a haña sa ku tòg nan a dun’é transfushon di sanger durante su operashon. Ruman Takeda a sinti su mes violá i engañá. Pues, na yüni 1993 el a entamá un kaso kontra e dòkternan i e hospital. E señora modesto i saksenu akí tabatin un fe firme. Ku kurashi, el a duna testimonio den un sala di korte yen yen, i el a keda duna deklarashon pa mas ku ún ora den banki di testigu, apesar ku su salú tabata hopi delikado. El a presentá den korte pa último biaha apénas un luna promé ku el a muri. Su fe i kurashi no ta algu di atmirá? Ruman Takeda a bisa ku konstantemente e tabata pidi Yehova bendishoná su lucha. E tabatin sigur ku Yehova lo kontestá su orashonnan. Esei a sosodé?

17 Tres aña despues ku Ruman Takeda a muri, Korte Supremo di Hapon a dikta fayo na su fabor. Korte a bai di akuerdo kuné ku dòkternan a hasi malu di dun’é un transfushon di sanger kontra e deseonan ku el a ekspresá spesífikamente. E veredikto di 29 di febrüari 2000 a deklará ku den kasonan asina ‘mester respetá hende su derecho di disidí pa su mes kiko e ke, ya ku esaki ta kai bou di derechonan personal.’ Danki na Ruman Takeda su determinashon pa lucha pa su libertat di skohe tratamentu médiko ku ta na armonia ku su konsenshi entrená pa Beibel, Testigunan di Yehova na Hapon awor por haña tratamentu médiko sin miedu ku dòkternan lo duna nan un transfushon di sanger kontra di nan boluntat.

Pablo Albarracini (Wak paragraf 18 pa 20)

18-20. (a) Kon Korte Supremo di Argentina a konfirmá e derecho ku un persona tin di nenga transfushon di sanger via di un karchi di instrukshon médiko? (b) Relashoná ku mal uso di sanger, kon nos por demostrá ku nos ta sumiso na e liderato di Kristu?

18 Argentina. Kon e siudadanonan di Reino por ta prepará pa, si ta nesesario, tuma un desishon médiko miéntras ku nan ta inkonsiente? Nos ta kana semper ku un dokumento legal ku ta papia pa nos, manera Pablo Albarracini a hasi. Na mei 2012, el a haña vários herida di bala durante un intento di atrako. El a drenta hospital inkonsiente i p’esei no por a splika su posishon relashoná ku transfushon di sanger. Pero e tabatin huntu kuné un karchi di instrukshon médiko bálido i debidamente formalisá ku el a firma mas ku kuater aña promé. Pablo su kondishon tabata serio, i algun dòkter tabata di opinion ku pa skapa su bida mester a dun’é transfushon di sanger. Pero e personal médiko tabata dispuesto pa respetá su deseo. Ma e tata di Pablo, ku no tabata Testigu di Yehova, a bai buska i a haña un órden hudisial pa anulá e deseonan di su yu.

19 E abogado ku a representá e kasá di Pablo a apelá e desishon mesora. Denter di un par di ora, Korte di Apelashon a anulá e órden di Korte di Promé Instansia i a dikta ku dòkternan mester respetá e deseonan ku e pashènt a ekspresá den e karchi di instrukshon médiko. E tata di Pablo a apelá e ora ei na Korte Supremo di Argentina. Segun Korte Supremo, nan no por a haña niun motibu pa duda ku Pablo a formulá su instrukshon médiko ku a ekspresá su rechaso di transfushon di sanger ku e debido disernimentu, intenshon i libertat. Korte a deklará: “Tur persona adulto i bon na tinu tin e kapasidat pa duna instrukshon adelantá relashoná ku [su] salú i por aseptá òf rechasá sierto tratamentu médiko . . . E dòkter enkargá mester aseptá e instrukshonnan akí.”

Bo a yena bo karchi di instrukshon médiko?

20 Entretantu, Ruman Albarracini a rekuperá kompletamente. E ku su kasá ta kontentu ku el a yena un karchi di instrukshon médiko. Tumando e paso simpel ei, pero importante, el a demostrá su sumishon na Kristu, e Rei di e Reino di Dios. Abo ku bo famia tambe a tuma e medidanan ei kaba?

April Cadoreth (Wak paragraf 21 pa 24)

21-24. (a) Kon bini Korte Supremo di Canada a tuma un desishon remarkabel relashoná ku menornan di edat i uso di sanger? (b) Kon e kaso akí lo por animá sirbidónan hóben di Yehova?

21 Canada. Por lo general, kortenan ta rekonosé e derecho ku mayornan tin pa determiná kiko ta e mihó kuido médiko pa nan yunan. Tabatin biaha ku kortenan asta a yega di dikta ku mester respetá un menor madurá ora ta trata di tumamentu di desishonnan médiko. Esei tabata e kaso di e mucha muhé April Cadoreth. Tempu April tabatin 14 aña, el a bai hospital ku sangramentu interno pisá. Un par di luna promé, el a yena un karchi di Instrukshon Médiko Delantá ku a bisa spesífikamente pa no dun’é sanger ni den kaso di emergensia. E dòkter ku a wak April a disidí di no hasi kaso di e deseonan ku el a ekspresá bon kla i a buska un órden di korte pa dun’é sanger. Nan dun’é un transfushon di tres saku di sèl di sanger kòrá kontra di su boluntat. Mas despues, April a konta ku el a sinti komo si fuera nan a viol’é.

22 April ku su mayornan a bai korte pa haña hustisia. Despues di dos aña, e kaso a presentá dilanti di Korte Supremo di Canada. Aunke téknikamente April a pèrdè e kaso ku el a entamá relashoná ku violashon di su derechonan konstitushonal, Korte a ordená e kontrapartido pa paga e gastunan di e kaso i a duna un veredikto ku a benefisiá April i otro menornan madurá ku ke ehersé nan derecho di disidí pa nan mes ki tratamentu médiko nan ta haña. Korte a deklará: “Den e konteksto di tratamentu médiko, mester duna hóbennan bou di 16 aña [na Canada, un menor ta un persona bou di 16 aña] e oportunidat di demostrá ku nan punto di bista relashoná ku un sierto desishon enkuanto tratamentu médiko ta reflehá sufisiente madures i pensamentu independiente.”

23 E kaso akí ta importante den e sentido ku Korte Supremo a trata e derecho konstitushonal di menornan madurá. Promé ku e veredikto akí, un korte na Canada por a outorisá tratamentu médiko riba un mucha bou di 16 aña, basta ku e korte a haña ku e tratamentu tabata na bienestar di mucha. Pero despues di e veredikto akí, un korte no por outorisá niun tratamentu kontra di e boluntat di hóbennan bou di 16 aña sin ofresé nan promé e oportunidat di demostrá ku nan ta sufisiente madurá pa tuma nan propio desishonnan.

“Mi ta masha felis mes ku mi por a hunga un papel chikitu den purba di glorifiká e nòmber di Dios i duna prueba ku Satanas ta un mentiroso”

24 E bataya ei di tres aña largu tabata bale la pena? Segun April: “Sí!” Awor e ta pionero regular i bon di salú, i el a bisa: “Mi ta masha felis mes ku mi por a hunga un papel chikitu den purba di glorifiká e nòmber di Dios i duna prueba ku Satanas ta un mentiroso.” E eksperensia di April ta mustra ku nos hóbennan por tin e kurashi pa tuma un posishon firme i asina proba ku nan ta berdadero siudadano di e Reino di Dios.—Mat. 21:16.

Libertat di Kria Yu Segun e Normanan di Yehova

25, 26. Ki situashon sa surgi despues di divorsio?

25 Yehova a konfia mayornan ku e responsabilidat di kria nan yunan segun Su normanan. (Deu. 6:6-8; Efe. 6:4) E tarea ei no ta nada fásil, pero e ta bira hopi mas difísil den kaso di divorsio. E mayornan su punto di bista tokante e manera ku mester kria nan yunan por ta kompletamente diferente for di otro. Por ehèmpel, un mayor Testigu di Yehova kisas ta konvensí ku mester lanta un mucha segun normanan kristian, miéntras ku e mayor ku no ta Testigu kisas no ta di akuerdo ku esei. Klaru ku un mayor Testigu mester rekonosé respetuosamente ku maske divorsio a kibra e relashon matrimonial, e relashon di mayor sí ta keda intakto.

26 Kisas e mayor ku no ta Testigu ta pidi korte dun’é kustodia di e yu òf yunan pa asina e por kontrolá nan kriansa religioso. Tin di nan ta pretendé ku un mucha ta ser perhudiká si kri’é komo Testigu di Yehova. Kisas nan ta argumentá ku e muchanan lo ser privá di selebrashonnan di kumpleaño, di dianan di fiesta i di un transfushon di sanger ku lo por “salba nan” den kaso di un emergensia médiko. Nos ta kontentu ku mayoria di korte ta wak loke ta na bienestar di e mucha, en bes di djis husga si nan ta haña ku e religion di un mayor ta perhudisial òf nò. Laga nos konsiderá algun ehèmpel.

27, 28. Kon Korte Supremo di Ohio a reakshoná riba e akusashon ku un mucha ta ser perhudiká si su mayor kri’é komo un Testigu di Yehova?

27 Merka. Na 1992, Korte Supremo di Ohio a trata un kaso den kua e tata ku no ta Testigu a pretendé ku su yu hòmber chikitu lo a ser perhudiká si e mama a kri’é komo un Testigu di Yehova. Korte di Promé Instansia a bai di akuerdo ku e tata i a dun’é kustodia di e yu. E mama, Jennifer Pater, a haña derecho di bishitá e yu, pero korte a orden’é pa no “siña ni eksponé e mucha den ningun forma na e kreensianan di Testigunan di Yehova.” E órden akí di e korte mas abou tabata asina amplio ku por a interpret’é ku Ruman Pater no por a ni sikiera papia ku su yu hòmber, Bobby, tokante Beibel ni tokante e normanan moral di Beibel! Bo por imaginá bo kon Jennifer a sintié? El a keda tur kibrá, pero el a bisa ku el a siña tene pasenshi i warda pa Yehova intervení. El a bisa: “Yehova tabata semper huntu ku mi.” Su abogado, ku yudansa di e organisashon di Yehova, a apelá na Korte Supremo di Ohio.

28 Korte Supremo no tabata di akuerdo ku e korte mas abou i a deklará ku “mayornan tin un derecho fundamental di eduká nan yunan, inkluso e derecho di komuniká nan norma- i balornan moral i religioso.” Korte a deklará ku a ménos ku por a proba ku e norma- i balornan ku Testigunan di Yehova ta promové lo a perhudiká e bienestar físiko i mental di e mucha, e korte mas abou no tabatin derecho di pone restrikshon riba e derechonan di kustodia di un mayor a base di su religion. Korte no a haña niun prueba ku e kreensianan religioso di e Testigunan lo a perhudiká e salú mental òf físiko di e mucha.

Hopi korte a dikta na fabor di e derechonan di kustodia di mayornan kristian

29-31. Dikon un ruman muhé na Dinamarka a pèrdè kustodia di su yu muhé, i kiko Korte Supremo di Dinamarka a disidí riba e asuntu?

29 Dinamarka. Anita Hansen a konfrontá un situashon similar ora ku su eks kasá a pidi korte p’e haña kustodia di nan yu muhé Amanda di shete aña. Aunke Korte di Distrito a duna Ruman Hansen kustodia na 2000, e tata di Amanda a apelá na un korte superior ku a anulá e veredikto di Korte di Distrito i duna e tata kustodia. Segun rasonamentu di e korte superior, ya ku e mayornan su punto di bista di bida tabata na konflikto ku otro pa motibu di nan kreensianan religioso, e tata lo tabata den mihó posishon pa trata ku e konfliktonan ei. Básikamente, anto, Ruman Hansen a pèrdè kustodia di Amanda pasobra e ta Testigu di Yehova!

30 Durante henter e eksperensia difísil akí, Ruman Hansen tin biaha tabata asina angustiá ku e no tabata sa kiko pa pidi den orashon. El a konta: “Pero e palabranan di Romanonan 8:26 i 27 tabata un gran konsuelo pa mi. Mi a sinti semper ku Yehova sí tabata komprondé kiko mi ke men. Su wowo tabata riba mi i semper e tabat’ei pa sostené mi.”—Lesa Salmo 32:8; Isaías 41:10.

31 Ruman Hansen a apelá na Korte Supremo di Dinamarka. Korte a deklará den su veredikto: “Lo disidí e kuestion di kustodia a base di un evaluashon konkreto di loke ta na mihó interes di e mucha.” Ademas, Korte a deklará ku un desishon tokante kustodia mester ta basá riba e manera ku kada mayor ta manehá konflikto, no riba e “doktrinanan i puntonan di bista” di Testigunan di Yehova. Esta un alivio Ruman Hansen a sinti ora ku Korte a rekonosé ku e ta apto komo mayor i a bolbe dun’é kustodia di Amanda!

32. Kon Korte Europeo di Derechonan Humano a protehá mayornan ku ta Testigu di Yehova kontra diskriminashon?

32 Vários pais na Europa. Den algun kaso, kontroversianan legal relashoná ku kustodia di yu a bai mas leu ku e kortenan di mas haltu den e pais. Korte Europeo di Derechonan Humano (ECHR) tambe a trata e kuestion akí. Den dos kaso, ECHR a rekonosé ku e kortenan nashonal mas abou a trata mayornan Testigu di Yehova i esnan ku no ta Testigu diferente for di otro, simplemente a base di nan religion. ECHR a yama e tipo di trato ei diskriminatorio i a dikta ku “no ta aseptabel pa hasi un distinshon basá prinsipalmente riba diferensia di religion so.” Un mama Testigu di Yehova ku a benefisiá di un desishon asina di ECHR a ekspresá e alivio ku el a sinti i a bisa: “A duel mi masha hopi mes ora nan a akusá mi di ta perhudiká mi yunan, miéntras ku tur loke mi tabata purba di hasi ta di duna nan loke mi a pensa tabata lo mihó pa nan: un kriansa kristian.”

33. Kon mayornan ku ta Testigu di Yehova ta apliká e prinsipio di Filipensenan 4:5?

33 Klaru ku mayornan kristian ta hasi esfuerso pa demostrá un aktitut rasonabel ora ku nan ta konfrontá difikultatnan legal pa ku nan derecho di inkulká normanan di Beibel den kurason di nan yunan. (Lesa Filipensenan 4:5.) Meskos ku nan ta apresiá di por tin e derecho di eduká nan yunan den e kaminda di Dios, asina tambe nan ta rekonosé ku e mayor ku no ta Testigu, si e ta deseá, ta kompartí e responsabilidatnan di un mayor. Kon serio un mayor ku ta Testigu ta tuma su responsabilidat di eduká su yu?

34. Kon mayornan kristian djawe ta benefisiá di e ehèmpel di e hudiunan den tempu di Nehemías?

34 Nos por siña hopi for di un ehèmpel den tempu di Nehemías. E hudiunan a traha duru pa drecha i rekonstruí e murayanan di Herúsalèm. Nan tabata sa ku esaki lo a protehá nan i nan famia kontra e nashonnan enemigu ku tabata biba rònt di nan. Pa e motibu ei, Nehemías a urgi nan: “Bringa pa boso ruman hòmbernan, boso yu hòmbernan, boso yu muhénan, boso esposanan i boso kasnan.” (Neh. 4:14) Pa e hudiunan ei, e lucha tabata bale la pena. Awe ta meskos. Mayornan ku ta Testigu di Yehova ta traha duru pa kria nan yunan den e kaminda di e bèrdat. Nan sa ku nan yunan ta ser bombardiá ku influensianan insaludabel na skol i den bario. E influensianan ei por asta slùip drenta e ambiente di kas via medionan di komunikashon. Mayornan, no lubidá nunka ku ta bale la pena pa bringa pa boso yu hòmbernan i yu muhénan pa asina boso por perkurá un ambiente sigur den kua nan por bona spiritualmente.

Tene e Konfiansa Ku Yehova Lo Sigui Sostené Adorashon Berdadero

35, 36. Kiko ta e benefisionan ku Testigunan di Yehova a risibí komo resultado di nos lucha pa nos derechonan legal, i kiko ta bo determinashon?

35 Un kos ta sigur, Yehova a bendishoná e esfuersonan di su organisashon di tempu moderno den nan lucha pa e derecho di adorá Dios libremente. Segun ku e pueblo di Dios tabata lucha pa nan derecho, hopi biaha nan a haña chèns di duna un testimonio potente den korte i na e públiko en general. (Rom. 1:8) Un otro benefisio di e tantísimo viktorianan legal ei ta ku nan a reforsá e derechonan sivil di hopi hende ku no ta Testigu. Pero, komo e pueblo di Dios, nos no ta boga pa reformanan sosial ni nos no ta hasi tur e esfuersonan akí djis pa proba ku nos tin rason. Mas ku tur kos, Testigunan di Yehova a lucha pa nan derechonan legal den korte den un intento pa establesé i avansá adorashon puru.—Lesa Filipensenan 1:7.

36 Laga nos nunka balotá e lèsnan di fe ku nos por siña for di e rumannan ku a lucha pa e libertat di por adorá Yehova! Laga nos tambe keda fiel, ku e konfiansa ku Yehova ta sostené nos trabou i ta sigui duna nos e fortalesa pa hasi su boluntat.—Isa. 54:17.

a Isaías 10:1 (BPK): “Ai di esnan ku ta saka leinan inhustu i ta publiká dekretonan intolerabel.”