Bai na kontenido

Bai na kontenido

Pregunta di Lektor

Pregunta di Lektor

Un pareha kasá por mira uso di spiral komo un tipo di antikonseptivo ku no ta bai kontra prinsipionan bíbliko?

Relashoná ku esaki, kada pareha kasá mester buska pa sa kon spiral, òf intrauterine device (IUD), ta funshoná i ki prinsipionan bíbliko ta enbolbí. Anto nan mester tuma un desishon ku ta laga nan keda ku un konsenshi limpi dilanti di Dios.

Tempu ku tabatin solamente dos hende riba tera (i despues di e Diluvio, ocho hende), Yehova a manda nan pa ta “fruktífero i multipliká.” (Gén. 1:28; 9:1) Beibel no ta bisa ku e mandamentu ei ta konta pa kristiannan. De echo, ta keda na kada pareha kasá pa determiná si nan ta usa antikonseptivo pa disidí kon grandi nan famia lo ta òf na ki tempu nan ke haña yu. Ki faktornan nan tin ku analisá?

Kristiannan mester tuma kualke desishon enkuanto uso di antikonseptivo a base di prinsipionan bíbliko. Tambe nan ta rechasá aborto komo un medio pa evitá yu, pasobra aborto ta bai kontra loke Beibel ta bisa di rèspèt pa bida. Kristiannan lo no skohe pa kita un bida ku por lo general lo resultá den nasementu di un bebi. (Éks. 20:13; 21:22, 23, NW; Sal. 139:16; Yer. 1:5) Pero awor, kiko di e uso di spiral?

E Toren di Vigilansia di 15 di sèptèmber 1979 (na spañó), página 31-32, a papia tokante e asuntu akí. Mayoria di spiral ku tabata disponibel e tempu ei tabata konsistí di un pida di plèstik ku tabata ser hinká den matris pa prevení embaraso. E artíkulo a bisa ku no tabata bon konosí kon e spiralnan ei tabata funshoná. Hopi spesialista a bisa ku e spiral ta kousa un reakshon den e matris ku ta stroba e spèrma di yega na un eisèl di un hende muhé i fertilisá esaki. Si e eisèl no ser fertilisá, un bida nobo lo no kuminsá.

Pero algun investigashon a saka na kla ku tin biaha spèrma a yega di fertilisá un eisèl tòg. E eisèl ei por krese den un eileider (embaraso den eileider) òf e por bai resultá den e matris. Den kaso ku e eisèl fertilisá bai resultá den e matris, e spiral lo strob’é di pega den e matris i sigui manera un embaraso normal. Si mata e bida ku ta desaroyando, esei lo ta meskos ku un aborto. E artíkulo a konkluí: “Un kristian ku di bèrdat ta interesá pa sa si ta apropiá pa usa spiral lo analisá e informashon ei kuidadosamente a base di loke Beibel ta bisa tokante e rèspèt ku nos tin pa e santidat di bida.”—Sal. 36:9.

For di tempu ku e artíkulo ei a sali na 1979, a bini mas desaroyo sientífiko òf médiko?

Awendia tin dos tipo di spiral. Un di nan ta kontené koper, i pa 1988 el a bira disponibel tur kaminda na Merka. Banda di esei, na 2001, un spiral ku ta saka hormona a sali riba merkado. Kiko nos sa tokante e dos spiralnan akí?

Spiral ku ta kontené koper: Manera a ser menshoná, spiral por pone ku ta bira difísil pa spèrma sobrebibí ora e pasa den e matris pa yega na un eisèl. Ademas, ta parse ku e koper ku ta sali for di e spiral ta tóksiko pa e spèrma i ta funshoná komo un spermisida. * Banda di esei, spiral ku ta kontené koper ta afektá e parti paden di e matris.

Spiral ku ta kontené hormona: Tin diferente tipo di spiral ku ta kontené un hormona ku ta similar na loke hopi biaha tin den píldora antikonseptivo. E spiralnan akí ta saka e hormona den e matris. Ta parse ku e spiralnan ei ta pone ku algun hende muhé no ta ovulá mas. Klaru ku si e kurpa no saka eisèl, e hende muhé lo no sali na estado. Ademas di esei, e hormona den e spiralnan akí ta hasi e parti paden di e matris mas fini. * Tambe e ta hasi e sleim den e garganta di matris mas diki i asina krea un barera kontra spèrma ku ta drenta via e vagina bai den e matris.

Manera a ser menshoná, ta parse ku tur dos tipo di spiral tin un efekto riba e paden di e matris. Pero kiko si e hende muhé ovulá i un eisèl keda fertilisá? E eisèl fertilisá por drenta e matris pero keda sin pega den e matris pasobra paden di e matris a bira fini. Komo resultado, esei lo terminá un embaraso ku ta den su promé fase. Sinembargo, segun sientífikonan, e kasonan ei ta sosodé masha poko, i tin biaha esei por sosodé tambe si un hende muhé ta bebe píldora antikonseptivo.

De echo, niun hende no por bisa sigur ku spiral ku ta kontené koper òf un hormona semper lo evitá fertilisashon di un eisèl. Sinembargo, manera nos a mira den e artíkulo akí, prueba sientífiko ta mustra ku debí na e manera ku un spiral ta funshoná, masha poko biaha un hende muhé ku ta usa spiral lo sali na estado.

Un pareha kristian ku ta pensá di usa spiral por papia ku un dòkter tokante e spiralnan ku ta disponibel i tokante e posibel benefisio- i rísikonan pa e esposa. E pareha no mester ferwagt òf permití ku otro hende, ni un dòkter, ta disidí pa nan loke nan mester hasi. (Rom. 14:12; Gal. 6:4, 5) Esei ta un desishon ku nan tin ku tuma. Nan mester tuma nan desishon ku e meta pa agradá Dios i mantené un konsenshi limpi dilanti di dje.—Kompará ku 1 Tim. 1:18, 19; 2 Tim. 1:3.

^ par. 4 Un guia di e Departamento Nashonal di Salubridat di Inglatera ta bisa: “E spiralnan ku ta kontené mas tantu koper ta mas ku 99% efikas. Esaki ta nifiká ku den ún aña, ménos ku ún di kada 100 hende muhé ku ta usa spiral lo sali na estado. Spiral ku ta kontené ménos koper lo ta ménos efikas.”

^ par. 5 Komo ku spiral ku ta kontené hormona ta hasi e paden di e matris fini, tin biaha dòkternan ta duna e spiralnan akí na tantu hende muhé kasá komo no kasá pa kontrolá menstruashon hopi pisá.