Bai na kontenido

Bai na kontenido

Kultivá Dominio Propio

Kultivá Dominio Propio

“Fruta di spiritu ta . . . dominio propio.”—GAL. 5:22, 23.

KANTIKA: 121, 36

1, 2. (a) Ki resultado por tin ora hende no tin dominio propio? (b) Dikon ta importante awe pa nos papia tokante dominio propio?

DOMINIO PROPIO ta un kualidat kristian. (Gal. 5:22, 23) Yehova ta demostrá dominio propio na un manera perfekto. Sinembargo, hende ta imperfekto, i p’esei nan ta lucha pa demostrá dominio propio. Sí, hopi problema ku hende ta enfrentá awe ta debí na falta di dominio propio. Esaki ta pone ku nan no ta kumpli ku nan trabou na tempu òf no ta presta bon na skol. Ademas, ora un hende no tin dominio propio esaki por hiba na abusu verbal, buracheria, violensia, divorsio, debe innesesario, adikshon, enkarselashon, trouma emoshonal, malesa transmití seksualmente i embaraso no deseá.—Sal. 34:11-14.

2 Klaramente anto, hende ku no tin dominio propio ta kousa problema pa nan mes i pa otronan, i e situashon akí ta bira mas i mas pió. Den dékada di 1940, algun eksperto a studia e kualidat di dominio propio, pero estudionan resien a mustra ku hende ta demostrá hopi ménos dominio propio ku ántes. Esaki no mester straña nos, pasobra Beibel a profetisá ku un evidensia ku nos ta bibando den “e último dianan” ta ku hende lo ta “sin dominio propio.”—2 Tim. 3:1-3.

3. Dikon nos mester kultivá dominio propio?

3 Dikon nos mester kultivá dominio propio? Ban analisá dos motibu importante. Di promé, un hende ku por kontrolá su impulsonan por lo general tin ménos problema serio. Kontrali na hende impulsivo, nan ta emoshonalmente mas stabil, nan ta bai bon ku otro hende i nan no ta rabia lihé, no ta ansha ni bira depresivo. Di dos, pa nos por tin e aprobashon di Dios, ta importante pa nos resistí tentashon i kontrolá nos impulsonan inapropiá. E piká ku Adam ku Eva a kometé ta duna prueba ku esaki ta bèrdat. (Gén. 3:6) I pensa riba e konsekuensianan tristu ku falta di dominio propio a trese kuné dje tempu ei padilanti.

4. Kiko lo animá hende ku tin problema pa demostrá dominio propio?

4 Hende imperfekto no por tin dominio propio na un manera perfekto. Yehova sa ku su sirbidónan ta lucha ku esaki, i e ke yuda nan pa dominá kualke tendensia pekaminoso ku nan por tin. (1 Rei. 8:46-50) Komo un bon Amigu, di kurason e ta animá su sirbidónan sinsero ku ke sirbié pero ku tin problema ku dominio propio den algun aspekto di nan bida. Laga nos konsiderá e ehèmpel perfekto di Yehova. Despues nos lo wak algun bon ehèmpel i algun mal ehèmpel for di Beibel. Tambe nos lo siña di algun medida práktiko ku nos por tuma pa por haña mas dominio propio.

YEHOVA TA PONE E MIHÓ EHÈMPEL

5, 6. Ki ehèmpel Yehova ta pone den demostrá dominio propio?

5 Yehova ta demostrá e kualidat di dominio propio na un manera perfekto, pasobra e ta perfekto den loke e ta hasi. (Deu. 32:4) Sinembargo, nos ta imperfekto. Apesar di esei, pa nos por komprondé e kualidat di dominio propio, nos tin ku analisá e ehèmpel di Yehova ya asina nos por imit’é mas mihó. Den ki manera notabel Yehova a demostrá dominio propio den algun kaso?

6 Pensa riba kon Yehova a demostrá dominio propio ora Satanas a rebeldiá kontra dje. Yehova mester a regla e asuntu ei. Sin duda, e rebeldia di Diabel a lanta rabia i indignashon entre e kriaturanan den shelu ku ta leal na Dios. Kisas nos ta sinti meskos ora nos pensa riba tur e sufrimentu ku Satanas ta kousa. Pero Yehova no a laga emoshon domin’é. E manera ku el a reakshoná tabata na midí i masha apropiá. E no a rabia lihé i a atendé ku Satanas su rebelion na un manera hustu. (Éks. 34:6; Yòb 2:2-6) Dikon? Yehova a permití tempu pasa pasobra e no ke pa niun hende ser destruí ma “ta deseá pa tur haña chèns di arepentí.”—2 Ped. 3:9.

7. Kiko nos por siña for di e ehèmpel di Yehova?

7 E manera ku Yehova ta desplegá dominio propio ta siña nos ku nos tambe mester midi nos palabranan promé ku nos papia i pensa bon promé ku nos hasi algu. Ora nos tin ku tuma un desishon importante, nos tin ku tuma tempu pa pensa kon pa trata ku e asuntu na un manera sabí. Nos mester pidi Yehova sabiduria pa sa kiko ta e kos korekto pa bisa òf hasi. (Sal. 141:3) Ora ku nos ta rabiá, ta masha fásil pa reakshoná na un manera emoshonal. Hopi di nos ta lamentá ku nos a bisa òf hasi algu sin pensa.—Pro. 14:29; 15:28; 19:2.

BON I MAL EHÈMPEL

8. (a) Unda nos por haña bon ehèmpel di dominio propio? (b) Kiko a yuda Yosef pa no kai den tentashon ora e kasá di Potifar a purba di sedusié? (Wak e promé plachi.)

8 Ki ehèmpelnan di Beibel ta enfatisá e importansia di kontrolá e manera ku nos ta reakshoná? Siguramente nos ta kòrda riba vários sirbidó di Dios ku a dominá nan mes ora nan a enfrentá situashonnan difísil. Un di nan tabata Yosef, yu di Yakòb. El a dominá su mes ora e tabata sirbi den kas di Potifar, e hefe di e wardadónan di Fárao. E kasá di Potifar a gusta Yosef i a purba di sedusié bes tras bes, komo ku e tabatin “bon tipo i bon aparensia.” Kiko a pone ku Yosef no a kai den tentashon? Sin duda, el a tuma tempu pa meditá riba e konsekuensianan ku lo tabatin si el a kai den e tentashon akí. I ora e situashon a bira difísil, el a hala kita mesora for di e kasá di Potifar. E di: “Kon anto mi por hasi e maldat grandi akí i peka kontra Dios?”—Gén. 39:6, 9; lesa Proverbionan 1:10.

9. Kon bo por prepará pa resistí tentashon?

9 Ki lès nos por siña for di e ehèmpel di Yosef? Nos ta siña ku pa nos no desobedesé e lei di Dios, tin biaha nos mester hui for di tentashon. Den pasado, algun hende ku awor ta Testigu tabata lucha ku komementu di mas, bebementu di mas, humamentu, abusu di droga, inmoralidat seksual i kosnan por estilo. Asta despues di boutismo, tin biaha un hende por haña e tentashon pa bai bèk na práktikanan di ántes. Pues, si bo sinti bo tentá pa desobedesé un di Yehova su leinan, tuma tempu pa meditá riba e konsekuensianan spiritual desastroso ku lo bo por haña bo kuné si bo no kontrolá tendensianan pekaminoso. Bo por purba di identifiká situashonnan ku por ta un tentashon pa bo i pensa diferente manera kon bo por evitá nan. (Sal. 26:4, 5; Pro. 22:3) I si un dia bo enfrentá un prueba asina, pidi Yehova pa duna bo e sabiduria i dominio propio ku bo mester pa resistí.

10, 11. (a) Ki prueba hopi hóben ta enfrentá na skol? (b) Kiko por yuda hóbennan kristian pa resistí e preshon di hasi algu malu?

10 Hopi hóben kristian ta enfrentá e mesun tipo di prueba ku esun di Yosef. Wak e ehèmpel di Kim. Mayoria di su kompañeronan di klas tabata seksualmente aktivo, i despues di wikènt nan tabata kana broma ku loke nan a hasi. Pero Kim no tabatin eksperensianan asina pa konta. El a atmití ku tin biaha pa motibu ku e tabata diferente e tabata sinti su mes “bandoná i so,” i su kompañeronan tabata mir’é manera mucha kèns pasobra e no tabatin mucha hòmber. Pero, Kim tabata sabí i tabata sa ku e tentashon pa hóben tene relashon seksual ta fuerte. (2 Tim. 2:22) Su kompañeronan di klas tabata blo puntr’é si ainda e tabata un bírgen. Esei a dun’é oportunidat pa splika dikon e no ta tene relashon seksual. Tantu nos komo Yehova ta masha orguyoso di hóbennan kristian ku ta determiná pa resistí e preshon di kometé inmoralidat seksual.

11 Beibel ta duna spièrtamentu kontra hende ku no a resistí e tentashon di inmoralidat seksual. Tambe e ta mustra e konsekuensianan grave ku falta di dominio propio ta trese kuné. Kualke hende ku enfrentá un situashon similar na esun di Kim mester meditá riba e kaso di e yònkuman naïf menshoná na Proverbionan kapítulo 7. Pensa tambe riba loke Amnon a hasi i e konsekuensianan teribel ku esei a trese kuné. (2 Sam. 13:1, 2, 10-15, 28-32) Mayornan por usa e relatonan bíbliko akí durante nan Adorashon Komo Famia pa yuda nan yunan kultivá dominio propio i sabiduria pa tuma bon desishon tokante relashonnan romántiko.

12. (a) Kon Yosef a kontrolá su emoshonnan ora e mester a trata ku su rumannan? (b) Den ki situashon nos mester tene nos emoshonnan bou di kontrol?

12 Na un otro okashon, Yosef a bolbe pone un bon ehèmpel di dominio propio. Ora su rumannan a bini Egipto pa kumpra kuminda i a presentá nan mes su dilanti, Yosef no a bisa nan ken e tabata pasobra e kier a komprondé kiko tabata nan intenshon. I ora el a kuminsá bira emoshoná, el a sali bai laga su rumannan pa e por a yora su so. (Gén. 43:30, 31; 45:1) Si un ruman òf un ser kerí hùrt nos, i nos demostrá dominio propio manera Yosef, esei lo yuda nos evitá di reakshoná na un manera impulsivo. (Pro. 16:32; 17:27) Òf si un famia di nos ta ekspulsá, kisas nos mester kontrolá nos emoshonnan pa evitá di tin kontakto innesesario kuné. Dominio propio den e kasonan ei no ta bini di su mes. Pero lo ta mas fásil pa nos demostrá dominio propio si nos kòrda ku nos ta imitando e ehèmpel di Yehova i ku nos ta hasi loke e ta pidi nos.

13. Ki lès nos por siña for di e relatonan tokante Rei David?

13 Un otro bon ehèmpel di Beibel ku nos lo analisá ta esun di Rei David. E tabatin hopi poder, pero ora Saul i Simei a provok’é, e no a rabia ni usa su poder kontra nan. (1 Sam. 26:9-11; 2 Sam. 16:5-10) Pero, esei no ke men ku ta semper David tabatin dominio propio, i nos sa esaki for di loke nos ta lesa tokante e piká ku el a kometé ku Bètsabé i kon el a reakshoná riba e aktitut egoista di Nabal. (1 Sam. 25:10-13; 2 Sam. 11:2-4) Sinembargo, nos por siña lèsnan importante di David. Di promé, foral ansianonan mester tin dominio propio pa nan no hasi mal uso di nan outoridat. Di dos, niun hende no mester konfia demasiado den nan mes i pensa ku nan no por kai den tentashon.—1 Kor. 10:12.

MEDIDANAN PRÁKTIKO KU BO POR TUMA

14. Kiko a sosodé ku un ruman hòmber, i dikon ta importante pa nos kontrolá nos emoshonnan den un situashon similar?

14 Kiko bo por hasi pa bo kultivá mas dominio propio? Wak kiko a pasa ku un Testigu ku yama Luigi. Un dia outo a pasa dal su outo di patras. Aunke shofùr di e otro outo tabatin falta, el a insultá Luigi i kier a kuminsá bringa kuné. Luigi a pidi Yehova pa yud’é keda trankil i a purba di kalma e otro shofùr, pero e no a logra. Luigi a nota e plachi di number di e outo i a bai miéntras ku e hòmber ainda tabata grit’é. Un siman despues, Luigi a bai rebishitá un señora i a haña sa ku e shofùr tabata kasá di e señora! E hòmber tabatin masha bèrgwensa i a pidi despensa pa su mal komportashon. El a bisa ku lo e tuma kontakto ku e kompania kaminda Luigi su outo ta sigurá pa nan por a drecha e outo mas lihé posibel. E hòmber a partisipá den e kòmbersashon bíbliko i a gusta masha loke nan a papia. Mirando bèk, Luigi por a mira kon importante tabata ku el a keda kalmu despues di e aksidente i kon kos por a sali for di man si e no tabatin dominio propio.—Lesa 2 Korintionan 6:3, 4.

E manera ku nos ta reakshoná por tin un efekto riba nos sirbishi (Wak paragraf 14)

15, 16. Kon estudio personal di Beibel por yuda abo i bo famia kultivá dominio propio?

15 Algu ku por yuda nos kultivá dominio propio ta ora nos sigui un bon programa di estudio personal di Beibel. Kòrda ku Dios a bisa Hosue: “E buki di lei akí lo no apartá for di bo boka, ma bo mester meditá den dje di dia i anochi, pa bo perkurá di hasi konforme tur loke ta pará skirbí den dje; pasobra e ora ei lo bo hasi bo kaminda prosperá, i e ora ei lo bo tin éksito.” (Hos. 1:8) Kon anto estudio personal por yuda bo kultivá dominio propio?

16 Manera nos a kaba di siña, Beibel ta kontené ehèmpelnan ku ta mustra bon kla kiko ta e benefisionan ora nos tin dominio propio i kiko ta e konsekuensianan di nos akshonnan. Yehova a laga skirbi e relatonan akí ku un propósito. (Rom. 15:4) Ta sabí di nos parti anto pa lesa, studia i meditá riba loke nos siña! Purba di komprondé kon nan ta apliká na abo i bo famia. Pidi Yehova pa yuda bo apliká su Palabra. Si bo ripará ku bo ta falta dominio propio den algun área di bo bida, atmití esaki. Despues, hasi orashon tokante esei i hasi esfuerso pa bo por mehorá. (Sant. 1:5) Ademas, ora bo hasi investigashon den nos publikashonnan, bo por haña mas informashon ku por yuda bo.

17. Den ki manera mayornan por yuda nan yunan kultivá dominio propio?

17 Kon bo por yuda bo yunan kultivá dominio propio? Mayornan sa ku nan yunan no ta nase ku e kualidat kristian akí. I meskos ku e otro kualidatnan ku nan yunan mester kultivá, mayornan mester pone un bon ehèmpel pa nan den mustra dominio propio. (Efe. 6:4) Pues si bo ta mira ku bo yunan tin difikultat pa demostrá dominio propio, puntra bo mes si bo ta poniendo un bon ehèmpel pa nan. No balotá e bon ehèmpel ku bo ta pone ora bo ta bai sirbishi di vèlt, asistí na reunion i dirigí boso Adorashon Komo Famia. I si ta nesesario, no tene miedu di bisa bo yunan nò. Yehova a pone límite pa Adam ku Eva ku por a yuda nan respetá su outoridat. Di mes manera, un mayor su bon ehèmpel i e disiplina ku e ta duna por yuda e yu siña kon pa demostrá dominio propio. Amor pa e outoridat di Dios i rèspèt pa su leinan ta un di e kosnan di mas presioso ku bo por yuda bo yu kultivá.—Lesa Proverbionan 1:5, 7, 8.

18. Dikon nos mester skohe bon amigu?

18 Sea ku nos ta mayor òf nò, nos tur mester skohe bon amigu. Sera amistat ku hende ku lo animá bo pa pone bon meta i evitá problema. (Pro. 13:20) Amigunan spiritualmente maduro lo tin un influensia positivo riba bo, i esei por motivá bo pa imitá nan dominio propio i nan manera di biba. Di otro banda, bo bon kondukta lo animá bo amigunan. Ora bo demostrá dominio propio tur dia, bo por haña Yehova su aprobashon, disfrutá di bida i kompartí kos bon ku bo sernan kerí.