Bai na kontenido

Bai na kontenido

Luna Ta Influenciá Bo Bida?

Luna Ta Influenciá Bo Bida?

Luna Ta Influenciá Bo Bida?

PA MILES di aña, hende a kere cu luna ta dirigí aspectonan di bida riba tera. Hende a pensa cu e fasenan di luna tin un efecto riba mata, bestia i asta hende. Aunke investigacion científico moderno a refutá algun nocion kerí cu hende tabatin pa hopi tempu, otro creencianan ta persistí te awe. Kico echo ta mustra?

Algun hende ta convencí cu tin un coneccion entre e fasenan di luna i crecementu di mata. P’esei, nan ta usa kalender i almanac pa nan dicidí ki ora pa planta flor, plama mest, emboteyá biña of traha djèm. Nan ta haci esaki den e creencia cu si efectuá cierto tareanan durante e fase robes di luna, esei lo stroba e calidad dje producto. Un fuente ta ofrecé e conseho aki na hardinero: “Por lo general mester piki berdura pa come frescu durante luna creciente, miéntras cu mester piki berdura pa conserbá durante luna menguante.” Tin un base científico pa e práctica aki?

Algun estudio ta parce di conectá crecementu di mata cu ritmonan di luna. Sin embargo, hopi científico no ta convencí. Nan ta señalá cu ritmonan di luna ta complicá, nan no ta completamente regular i nan efectonan no ta dje riparabel ei, pues ta difícil pa duplicá e experimentonan riba cua e estudionan ta basá.

Sin embargo, nan a verificá cierto efectonan di luna. Por ehempel, a keda demostrá cu actividad, alimentacion, reproduccion i ritmo biológico di hopi organismo bibu ta conectá cu laman haltu i laman abou, loke, na su turno, ta ser influenciá directamente dor dje forsanan di gravedad di luna.

Tin experto ta bisa cu si luna ta influenciá mareo di laman, e mester ta influenciá hende tambe, ya cu mayor parti dje curpa humano ta consistí di awa. I kico di e supuesto relacion entre e fasenan di luna i trastorno mental, e ora di bo nacementu i asta e ciclo di menstruacion, cua su largura ta aproximadamente igual na un luna lunar?

Hende a haci estudionan riba tereno di sikiatria, sicologia i ginecologia, pa yega n’e berdad dje asuntu. E resultadonan no ta proba nada. Tin investigadó ta bisa cu nan a haña coneccionnan chikitu entre actividad humano i ritmonan di luna, pero otronan ta bisa flet cu no tin ningun coneccion. Nan ta argumentá cu si ciclonan di luna tabatin un influencia riparabel riba hende su nacementu, anto for di hopi tempu pasá hende lo a demostrá e coneccion ei bon cla. Loke ta mas importante, ningun dje teorianan proponé pa splica e supuesto efecto di luna riba hende a convencé científiconan en general. *

Aunke ciencia a demostrá cu luna tin algun efecto riba e vários formanan di bida riba tera, no ta fácil pa determiná te na ki grado esei ta asina. Nos universo físico ta complicá, i por lo ménos pa awor, hopi dje mecanismonan maraviyoso cu ta regul’é ta keda un misterio.

[Nota]

^ par. 7 Tin dje teorianan aki ta encerá lus di luna, gravedad, forsanan geomagnético i electromagnetismo.

[Plachi na página 11]

E diosa Selena, e antiguo griego i romanonan a ador’é como personificacion di luna

[Rekonosementu]

Musei Capitolini, Roma