Bai na kontenido

Bai na kontenido

Por Salba Bo Matrimonio!

Por Salba Bo Matrimonio!

Por Salba Bo Matrimonio!

Bijbel ta yen di conseho práctico cu por beneficiá esposo i esposanan. Esaki no ta un sorpresa, pasobra Esun cu a inspirá Bijbel ta tambe Esun cu a originá e areglo di matrimonio.

BIJBEL ta pinta un cuadro realístico di matrimonio. E ta admití cu un esposo i esposa lo tin “tribulacion” of, manera Testament Nobo di Nos Senjor Hesu-Cristo ta traducié, “afliccion i preocupacion.” (1 Corintionan 7:28) Sin embargo, Bijbel ta bisa tambe cu matrimonio por i mester producí goso, asta éxtasis. (Proverbionan 5:18, 19) E dos pensamentunan aki no ta contradictorio. Simplemente nan ta mustra cu apesar di problemanan serio, un pareha por alcansá un relacion íntimo i amoroso.

Esei ta loke falta den bo matrimonio? Dolor i decepcion a surpasá e intimidad i goso cu un tempu tabata caracterisá boso relacion? Asta si bo matrimonio ya pa basta aña ta den un condicion sin amor, bo por recobrá loke a bai perdí. Claro cu bo mester ta realístico sí. Ningun hende homber i hende muher imperfecto por tin un matrimonio perfecto. No obstante, tin pasonan cu bo por dal pa cambia e direccion di tendencianan negativo.

Segun bo ta lesa e siguiente informacion, purba identificá cua ta e puntonan cu ta aplicá particularmente na bo matrimonio. En bes di enfocá riba e faltanan di bo casá, scoge un par di sugerencia cu abo por pone na práctica, i aplicá e conseho bíblico. Podisé lo bo descubrí cu tin mas speransa pa bo matrimonio cu bo a realisá.

Promé laga nos trata actitud, pasobra bo punto di bista dje compromiso di matrimonio i bo sintimentunan pa cu bo casá ta di sumo importancia.

Bo Punto di Bista di Compromiso

Ta esencial pa bo tin un punto di bista di término largu si bo ta bai traha riba bo matrimonio. Al fin i al cabo, Dios a diseñá e areglo matrimonial pa uni dos hende inseparablemente. (Génesis 2:24; Mateo 19:4, 5) Pues, bo relacion cu bo casá no ta manera un trabou for di cua bo por tuma retiro of un apartamento cu bo por scapa for di dje dor di djis kibra e contract di huur i muda bai. Mas bien, ora bo a casa bo a haci un promesa solem di keda cu bo casá, pase loke pase. Un sintimentu profundo di compromiso ta conforme cu loke Jesucristo a declará casi 2.000 aña pasá: “Loke Dios a uni bou di un yugo, no laga ningun hende separá.”—Mateo 19:6.

Tin hende kisas ta bisa: ‘Wel, nos ta huntu ainda. Esei no ta prueba cu nos tin un sentido di compromiso?’ Kisas. Sin embargo, manera a ser bisá na principio dje seri aki, algun pareha cu ta keda huntu ta pegá den awa stagná, atrapá den un matrimonio sin amor. Bo meta ta pa haci bo matrimonio dushi, no djis soportabel. Compromiso mester reflehá lealtad no solamente na e areglo di matrimonio, sino tambe na e persona cu bo a hura di stima i apreciá.—Efesionan 5:33.

E cosnan cu bo ta bisa bo casá por revelá precisamente con profundo bo compromiso ta. Por ehempel, den e cayente di un pleitu, tin esposo i esposa ta bisa cos sin pensa, manera: “Mi ta bai laga bo!” of: “Mi ta bai busca un hende cu sí ta apreciá mi!” Asta si nan no kier men tal comentarionan literalmente, esakinan ta debilitá e compromiso dor di implicá cu porta ta semper habrí i cu esun cu ta bisando esaki ta cla pa sali bai un ora pa otro dor dje porta ei.

Pa restorá amor den bo matrimonio, eliminá e tipo di menasanan ei for di bo combersacion. Al fin i al cabo, lo bo decorá un apartamento si bo sa cu kisas un dia pa otro bo ta bai muda for di einan? Wel anto, pakico verwagt di bo casá pa e traha riba un matrimonio cu kisas lo no dura? Dicidí cu lo bo purba sinceramente pa traha den direccion di haña solucion.

Esaki ta loke un esposa a haci despues cu el a pasa dor di un periodo turbulento cu su casá. E ta bisa: “Maske tabatin biaha cu mi no tabatin ley cuné, mi no a pensa di sali for dje relacion. Loke sea tabata kibrá, nos lo a bai drech’é di un manera of otro. I awor, despues di dos aña hopi difícil, mi por bisa onestamente cu nos ta basta felis huntu atrobe.”

Sí, compromiso ta nificá traha den tim, no djis biba banda di otro, sino traha den direccion di un meta comun. Sin embargo, tal bes bo ta sinti cu n’e punto aki ta un sentido di deber so ta loke ta tene bo matrimonio huntu. Si ta asina, no desesperá. Ta posibel pa recapturá amor. Con?

Onrando Bo Casá

Bijbel ta declará: “Laga matrimonio sea onorabel entre tur.” (Hebreonan 13:4; Romanonan 12:10) Formanan dje palabra griego traducí aki como “onorabel” ta ser traducí den otro parti di Bijbel como “stimá,” “respetá” i “precioso.” Ora algu tin hopi balor pa nos, nos ta haci esfuerso cabal pa cuid’é. Kisas bo a yega di ripará cu esei ta cierto den caso di un homber cu tin un auto nobo i caru. Su auto stimá semper ta lombra i ta den bon condicion. P’e, asta un rascá chikitu ta un catástrofe grandi! Asina tambe otro hende ta cuida nan salú. Di con? Pasobra nan ta balorá nan bienestar, i p’esei nan kier proteh’é.

Demostrá e mésun cuido protectivo pa bo matrimonio. Bijbel ta bisa cu amor ta “spera tur cos.” (1 Corintionan 13:7) En bes di entregá na un forma di pensa pesimista—kisas descartando e posibilidad cu cos lo drecha dor di bisa cu “nunca nos no tabata ègt enamorá di otro,” “nos a casa muchu yong” of “nos no tabata sa kico nos ta haci”—di con no spera pa algu mihó i traha den direccion di drecha cos, i warda cu pacenshi riba e resultadonan? Segun un consehero matrimonial: “Mi ta tende asina hopi di mi clientenan bisa: ‘Mi no por wanta e cos aki mas!’ En bes di analisá e relacion pa wak cua parti mester drecha, nan ta purá pa legumai henter e matrimonio, incluyendo e balornan cu nan ta compartí, e historia cu cuidadosamente nan a acumulá, i cualkier potencial pa futuro.”

Ki historia abo ta compartí cu bo casá? Sin importá e dificultadnan den boso relacion, ta sigur cu bo por corda tempunan agradabel, logronan i retonan cu boso a confrontá como tim. Refleccioná riba e ocasionnan aki, i mustra cu bo ta onra bo matrimonio i bo casá dor di traha sinceramente pa mehorá boso relacion. Bijbel ta mustra cu Jehova Dios ta masha interesá den e manera cu casánan ta trata otro. Por ehempel, den tempu di profeta Malakías, Jehova a censurá esposonan israelita cu a trata traidoramente cu nan esposanan dor di divorciá nan pa co’i kens. (Malakías 2:13-16) Cristiannan kier pa nan matrimonio onra Jehova Dios.

Con Serio Conflicto Ta?

Un factor principal den matrimonionan sin amor ta parce di ta e inabilidad di esposo i esposa pa manehá conflicto. Como cu no tin dos persona exactamente mescos, tur matrimonio lo tin desacuerdo de bes en cuando. Pero parehanan cu constant no ta di acuerdo cu otro kisas ta ripará cu den transcurso di añanan nan amor a fria. Podisé nan ta asta yega na e conclusion cu: ‘Gewoon nos no ta pas bon cu otro. Semper nos ta pleita!’

Sin embargo, e simpel echo cu tin conflicto no mester ta fin di un matrimonio. E pregunta ta: Con mester trata cu e conflicto? Den un matrimonio exitoso, e esposo i esposa a siña papia tocante nan problemanan sin bira, manera un dokter ta yam’é, “enemigunan íntimo.”

E “Poder di Lenga”

Abo cu bo casá sa con pa papia tocante boso problemanan? Boso tur dos mester ta dispuesto pa papia te ora yega na un solucion. Realmente, esei ta un arte, unu cu por ta un reto pa un hende siña. Di con? Un motibu ta cu nos tur “ta trompecá den palabra” de bes en cuando debí na imperfeccion. (Santiago 3:2) Anto tambe, tin hende cu a lanta den casnan caminda un mayor regularmente tabata duna su rabia rienda liber. Den un sentido, for di chikitu a entrená nan pa kere cu explosion di mal beis i abla insultante ta normal. Un mucha homber cu lanta den un ambiente asina por crece i bira un “homber cu ta rabia lihé,” unu cu ta “incliná na furia.” (Proverbionan 29:22) Di igual manera, un mucha muher cu haña un criansa asina por bira “un muhé pleitadó i rabiadó.” (Proverbionan 21:19, Beibel Santu) Formanan di pensa i di actua cu otro hende, cu ta fuertemente ankrá, por ta difícil pa eliminá. *

Pues anto, manehá conflicto ta encerá siña maneranan nobo pa expresá bo pensamentunan. Esaki no ta un asuntu insignificante, pasobra un proverbio bíblico ta declará: “Morto i bida ta den poder di lenga.” (Proverbionan 18:21) Sí, pa simpel cu esaki por zona, e manera cu bo ta papia cu bo casá tin e potencial di destruí boso relacion of rebib’é. Un otro proverbio bíblico ta bisa: “Ta existí esun cu ta papia sin pensa manera e hincánan di un spada, pero e lenga dje sabínan ta un curacion.”—Proverbionan 12:18.

Asta si bo casá ta parce di ta e ofensor principal relacioná cu esaki, pensa riba e cosnan cu abo ta bisa durante un desacuerdo. Bo palabranan ta hùrt of nan ta cura? Nan ta provocá rabia of nan ta plakia cos? “Un palabra cu ta causa dolor ta instigá rabia,” Bijbel ta bisa. Na contraste, “un contesta, ora e ta suave, ta apartá rabia.” (Proverbionan 15:1) Palabranan cu ta causa dolor—asta si expresá nan cu calmu—lo haci un situacion mas cayente.

Claro cu bo tin derecho di expresá bo mes, si algu ta molestiá bo. (Génesis 21:9-12) Pero bo por haci esei sin tin cu usa sarcasmo, insulto i remarkenan denigrante. Fiha límitenan firme pa bo mes, esta, algun cos cu bo ta decididu pa no bisa bo casá, manera por ehempel: “Mi tin rabia riba bo” of: “Mare nunca mi no a casa cu bo.” I aunke apostel cristian Pablo no tabata papiando specíficamente di matrimonio, ta sabí pa evitá di bira enbolbí den loke el a yama “debatenan tocante palabranan” i “discusion violento tocante cosnan insignificante.” * (1 Timoteo 6:4, 5) Si bo casá ta haci e cosnan ei, abo no tin cu reaccioná mescos bek. Te asina leu cu ta dependé di bo, sigui tras di pas.—Romanonan 12:17, 18; Filipensenan 2:14.

Nos tin cu admití cu ora un hende ta rabiá, ta difícil p’e controlá su abla. E escritor bíblico Santiago ta bisa: “Lenga ta un candela. . . . Niun hende por mans[’é]. E ta un cos ingobernabel i perhudicial, yen di veneno fatal.” (Santiago 3:6, 8) Kico bo por haci anto ora rabia cuminsá subi? Con bo por papia cu bo casá den un manera cu lo plakia e conflicto en bes di agregá gasolin na dje?

Con pa Plakia Pleitunan Explosivo

Tin persona a descubrí cu ta mas fácil pa calma rabia i atendé e asuntunan fundamental, si nan pone énfasis riba nan sintimentunan en bes di riba e accionnan di nan casá. Por ehempel: “Mi ta sinti mi di hùrt debí na loke bo a bisa” ta hopi mas efectivo cu: “Bo a hùrt mi” of: “Bo mester sa mihó cu bisa asina.” Claro cu ora bo ta expresá con bo ta sinti, bo tono di bos no mester expresá amargura of desprecio. Bo meta mester ta pa resaltá e problema en bes di atacá e persona.—Génesis 27:46–28:1.

Ademas, semper corda cu tin “un tempu pa keda ketu i un tempu pa papia.” (Eclesiástes 3:7) Ora dos hende ta papia pareu, niun di dos no ta scuchando i nan no ta logra nada. Pues ora ta bo beurt pa scucha, sea “lihé pa tende, slow pa papia.” Mésun importante, sea “slow pa rabia.” (Santiago 1:19) No tuma delaster un palabra skerpi cu bo casá bisa literalmente; ni “no sea lihé den bo spiritu pa sinti bo ofendí.” (Eclesiástes 7:9) En bes di esei, purba percibí e sintimentunan tras dje palabranan di bo casá. Bijbel ta bisa: “E comprendimentu penetrante di un homber siguramente ta tarda su rabia, i ta bunita di su parti p’e pasa por haltu di delitu.” (Proverbionan 19:11) Comprendimentu penetrante por yuda un esposo of esposa wak bou dje superficie di un desacuerdo.

Por ehempel, un esposa cu ta keha cu su casá no ta dedicá tempu na dje probablemente no ta refiriendo simplemente na ora cu minuut. Kisas e tin mas di haber cu e esposa ta sinti cu su esposo ta neglish’é i no ta apreci’é. Di igual manera, un esposo cu ta keha tocante un compra impulsivo di su esposa, no ta kehando djis tocante florin cu cen. Kisas e ta mas tocante su sintimentu cu e esposa no ta tene cuenta cuné ora di tuma decision. E esposo of esposa cu tin comprendimentu penetrante lo explorá bou di superficie i yega na e centro dje problema.—Proverbionan 16:23.

Esaki ta mas fácil pa papia cu pa haci? Sigur cu sí! Tin biaha, maske bo ta haci tur loke cu bo por, palabranan ménos bondadoso lo ser papiá i beis ta daña. Ora bo sinti cu esaki ta cuminsá sosodé, podisé bo tin cu sigui e conseho di Proverbionan 17:14: “Promé cu e pleitu estayá, bai for di ei.” No tin nada malu den posponé e discusion te ora cu boso cabes a fria. Si ta difícil pa papia sin cu cos sali for di man, por ta consehabel pa laga un amigu maduro sinta huntu cu boso dos i yuda boso examiná boso diferencianan pa por clarificá nan. *

Mantené un Punto di Bista Realístico

No sea desanimá si bo matrimonio no a resultá di ta loke bo a visualisá durante bo enamoracion. Un tim di experto ta bisa: “Pa mayoria hende matrimonio simplemente no ta un felicidad constante. Tin biaha e ta maraviyoso i otro biaha e ta masha duru.”

Sí, kisas matrimonio no ta un romance estilo di sprookje, pero e no tin nodi ta un tragedia tampoco. Aunke lo tin biaha cu abo cu bo casá lo tin cu djis soportá otro, tambe lo tin ocasionnan cu boso por pone boso diferencianan un banda i djis disfrutá di ta huntu, pasa pret i papia cu otro manera amigu. (Efesionan 4:2; Colosensenan 3:13) Eseinan lo ta e momentonan cu podisé boso lo por rebibá e amor cu a fria.

Corda, dos hende imperfecto no por tin un matrimonio perfecto. Pero nan por haña un cierto grado di felicidad. Sí, maske tin dificultad, e relacion entre abo cu bo casá por ta un fuente di inmenso satisfaccion. Un cos ta sigur: Si tantu abo como bo casá ta haci esfuerso i ta dispuesto pa ta flexibel i ta busca interes dje otro, lo tin bon motibu pa kere cu por salba boso matrimonio.—1 Corintionan 10:24.

[Nota]

^ par. 22 Influencia di mayor no ta un excuus pa papia brutu cu bo casá. Sin embargo, e por yuda splica di con e inclinacion ei por ta asina fuerte ankrá i difícil pa eliminá.

^ par. 25 E palabra griego original traducí como “discusion violento tocante cosnan insignificante” por ser traducí tambe como “iritacionnan mutuo.”

^ par. 31 Testigonan di Jehova tin e recurso di ancianonan di congregacion. Aunke no ta keda na nan pa entremeté den e asuntunan personal di parehanan casá, e ancianonan por ta un yudansa refrescante pa parehanan den problema.—Santiago 5:14, 15.

[Komentario na página 12]

Bo palabranan ta hùrt, of nan ta cura?

[Kuadro/Plachinan na página 10]

TIRA E BALA SUAVEMENTE

Bijbel ta declará: “Laga boso expresion semper sea cu gracia, sasoná cu salu, pa boso por sa con boso mester duna un contesta na cada un.” (Colosensenan 4:6) Esaki sigur ta aplicá na matrimonio! Pa ilustrá esei: Den un wega di tira bala pa otro, bo ta tira e bala di tal manera cu e otro por fangu’é fácilmente. Bo no ta tir’é cu asina un forsa cu bo ta lesioná bo partner. Aplicá e mésun principio ora bo ta papia cu bo casá. Tira comentarionan amargo lo causa daño so. Mas bien, papia suavemente—cu gracia—di manera cu bo casá por capta bo punto.

[Kuadro/Plachi na página 11]

REPASÁ RECUERDONAN!

Lesa carta i karchinan di pasado. Wak potret. Puntra bo mes: ‘Kico a atraé mi na mi partner? Ki cualidadnan di dje mi tabata admirá mas tantu? Kico nos tabata haci huntu? Kico tabata pone nos hari?’ Despues papia tocante e recuerdonan aki cu bo casá. Un combersacion cu ta cuminsá cu e frase: “Bo ta corda e dia cu . . . ?” por yuda abo cu bo casá rebibá e sintimentunan cu un tempu boso tabata compartí.

[Kuadro na página 12]

CASÁ NOBO, MÉSUN PROBLEMANAN

Algun casá cu ta sinti nan mes atrapá den un matrimonio sin amor ta haña e tentacion pa cuminsá completamente di nobo cu un casá nobo. Pero Bijbel ta condená adulterio, i ta bisa cu un persona cu cometé e picá aki “ta falta na curason [“no ta uza su sintí,” Beibel na papiamentu koriente]” i “ta ruinando su propio alma.” (Proverbionan 6:32) Al final, e adúltero cu no repentí ta perde Dios su aprobacion—e pió ruina posibel.—Hebreonan 13:4.

E bobedad di sigui un caminda adúltero ta ser mustrá tambe den otro maneranan. Un di nan ta cu e adúltero cu busca un otro casá probablemente lo hañ’é cu e mésun problemanan cu a plaga su promé matrimonio. Dr. Diane Medved ta plantia un otro factor pa considerá: “E promé cos cu bo casá nobo a haña sa di bo ta cu bo ta dispuesto pa ta infiel. E sa cu bo por engañá un persona cu bo a primintí di onra. Cu bo ta bon den duna excuus. Cu hende por pone bo bandoná bo compromiso. Cu satisfaccion carnal of di bo ego ta as cu lo bo bai tras di dje. . . . Con casá number dos por sa cu otro hende lo no logra tentá bo i kita bo for di dje tambe?”

[Kuadro na página 14]

SABIDURIA FOR DI PROVERBIONAN BÍBLICO

Proverbionan 10:19: “Den e abundancia di palabra, tin delitu sin falta, pero ken cu ta frena su lip ta actua discretamente.”

Ora bo ta rabiá, kisas bo ta bisa mas di loke bo ta men, i despues ta lamentá esei.

Proverbionan 15:18: “Un homber rabiá ta lanta contencion, pero esun cu ta tarda pa rabia ta plakia pleitu.”

Acusacionnan cu ta pica probablemente lo haci bo casá mas defensivo, miéntras cu na otro banda, scucha cu pacenshi lo yuda boso tur dos traha pa yega na un solucion.

Proverbionan 17:27: “Ken cu ta retené su dichonan ta poseé conocimentu, i un homber di dicernimentu ta calmu di spiritu.”

Ora bo ta sinti cu bo rabia ta subi, ta mihó bo keda ketu pa asina evitá un confrontacion completo.

Proverbionan 29:11: “Hende estúpido ta saca tur su spiritu, pero hende sabí ta keda calmu te na último.”

Dominio propio ta vital. Un explosion di mal beis cu palabranan skerpi, solamente lo alehá bo casá mas.