Bai na kontenido

Bai na kontenido

Dios A Aprobá e Traficacion di Catibu?

Dios A Aprobá e Traficacion di Catibu?

E Punto di Bista Bíblico

Dios A Aprobá e Traficacion di Catibu?

CURPANAN scur tur sodá i casi doblá na dos bou dje peso aplastante di bultonan enorme di catuna. Capatasnan cruel ta obligá nan traha sutando nan cu zwiep di cueru. Nan ta ranca mucha na gritu kita for di brasa di nan mama yorando i ta bende nan na findishi cu esun cu ofrecé mas tantu. Probablemente ta e esenanan cruel aki ta bini na bo mente ora bo pensa riba sclabitud.

Ta un ironia, pero nan ta bisa cu hopi traficante di catibu i doño di catibu tabata personanan sumamente religioso. Historiadó James Walvin a skirbi: “Tabatin cientos di homber asina, europeo i mericano, kendenan segun cu nan a bira nan barcunan di catibu cara pa bientu di pasat i a coge rumbo pa e continente mericano, a alabá Señor pa su bendicion ricibí, dunando gradicimentu cu nan tabata sano i salbo i a logra haci negoshi lucrativo na África.”

Tin hende a asta declará cu Dios a aprobá e traficacion di catibu. Por ehempel, den un spich na e Conferencia General di Iglesia Metodista Protestant na 1842, Alexander McCaine a declará cu e institucion di sclabitud a ser “decretá dor di Dios Mes.” McCaine tabatin rason? Dios a aprobá dje secuestro i violacion di mucha muher, e separacion sin misericordia di famianan i e golpiamentu cruel cu tabata un parti integral dje traficacion di catibu den tempu di McCaine? I ke tal dje miyones di hendenan cu ta ser forsá pa biba i traha como catibu bou di condicionnan cruel awe? Dios ta aprobá tal trato inhumano?

Sclabitud i e Israelitanan

Bijbel ta declará cu “hende a dominá hende pa su perhuicio.” (Eclesiástes 8:9) Podisé esaki no ta niun otro caminda mas bisto cu den e formanan opresivo di sclabitud cu hende a inventá. Pero no ta asina cu Jehova Dios no tin cunes cu e sufrimentu cu sclabitud a ocasioná.

Tuma por ehempel un situacion cu a sosodé cu e israelitanan. Bijbel ta conta nos cu e egipcionan “a sigui amargá nan bida cu sclabitud pisá den trabou di material di klei i klenku i cu tur forma di sclabitud den cunucu, sí, den tur forma di nan sclabitud den cua nan a usa nan como catibu bou di tirania.” E israelitanan “a sigui suspirá pa causa dje sclabitud i sclama, i nan sclamacion pa yudansa a sigui subi n’e Dios berdadero.” Jehova no tabatin cunes cu nan situacion penoso? Al contrario, “Dios a tende nan keñamentu i Dios a corda su pacto cu Abraham, Isaac i Jacob.” Ademas, Jehova a bisa su pueblo: “Sigur lo mi saca boso for di bou dje carganan dje egipcionan i libra boso for di nan sclabitud.”—Éxodo 1:14; 2:23, 24; 6:6-8.

Claramente, Jehova no a aprobá e echo cu ‘hende a dominá hende’ mediante sclabitud abusivo. Ma Dios no a permití sclabitud despues den su pueblo? Sí, el a hacié. Pero e sclabitud cu a existí den Israel tabata masha distinto for dje formanan tiránico di sclabitud cu a existí atrabes di historia.

E Ley di Dios a declará cu secuestrá i bende un hende tabata castigabel cu pena di morto. Ademas, Jehova a duna instruccion pa protehá catibu. Por ehempel, si un doño a manca un catibu, mester a libr’é. Si un doño a bati un catibu mata, por a castigá e doño cu pena di morto. Hende muher capturá por a bira sea catibu of esposa. Pero no tabatin mag di usa nan solamente pa satisfaccion sexual. E esencia dje Ley lo mester a impulsá israelitanan di bon curason pa trata catibu cu respet i bondad, como si fuera nan tabata trahadó pagá.—Éxodo 20:10; 21:12, 16, 26, 27; Levítico 22:10, 11; Deuteronomio 21:10-14.

Tabatin hudiu cu boluntariamente a bira catibu di otro hudiu como pago di debe. E práctica aki a spar hende di muri di hamber i en realidad a permití hopi hudiu recuperá for di pobresa. Ademas, riba fechanan clave dje kalender hudiu catibunan mester a haña nan libertad si nan a deseá esei. * (Éxodo 21:2; Levítico 25:10; Deuteronomio 15:12) Comentando riba e leynan aki relacioná cu catibu, e experto di asuntunan hudiu Moses Mielziner a declará cu un “catibu nunca no por a stop di ta hende, a consider’é como un persona cu a poseé cierto derechonan humano natural cu ni e doño no por a mete cuné sin haña castigu.” Esta un contraste skerpi cu e sistema abusivo di sclabitud cu ta mancha bukinan di historia!

Sclabitud i Cristiannan

Sclabitud tabata parti dje sistema económico dje Imperio Romano bou di cua e cristiannan di promé siglo a biba. Pues, algun cristian tabata catibu, i otro cristiannan tabatin catibu. (1 Corintionan 7:21, 22) Pero esaki kier men cu e disipelnan di Jesus tabata doñonan abusador di catibu? Absolutamente cu no! Sin importá kico ley romano a permití, nos por tin confiansa cu cristiannan no a maltratá esnan bou di nan autoridad. Apostel Pablo a asta animá Filemon pa trata Onésimo, kende a bira cristian, como “un ruman.” *Filemon 10-17.

Bijbel no ta duna ningun indicacion cu tabata parti di Dios su propósito original pa humanidad pa hende haci otro catibu. Ademas, ningun profecia bíblico ta referí na hende cu lo ta doño di otro hende via sclabitud den Dios su mundu nobo. Mas bien, den e binidero Paradijs ei, e hustunan “realmente lo sinta, cada un bou di su mata di wijndruif i bou di su palu di figu, i lo no tin ningun hende cu ta haci nan tembla.”—Mikéas 4:4.

Claramente, Bijbel no ta aprobá di ningun forma di maltrato di otro hende. Al contrario, e ta animá respet i igualdad entre hende. (Echonan 10:34, 35) E ta urgi hende pa trata otro manera nan lo kier pa otro trata nan. (Lucas 6:31) Mas ainda, Bijbel ta animá cristiannan pa humildemente nan considerá otro hende como superior, sin importá nan posicion social. (Filipensenan 2:3) E principionan aki ta totalmente incompatibel cu e formanan abusivo di sclabitud cu hopi nacion a practicá, foral durante último siglonan.

[Nota]

^ par. 11 E echo cu Ley a haci percuracion cu a permití algun catibu keda cerca nan doño, ta indicá bon cla cu sclabitud israelita no tabata abusivo.

^ par. 13 Di igual manera tin cristiannan awe cu ta doño di trabou; otronan ta empleado. Mescos cu un doño di trabou cristian lo no abusá di esnan cu ta traha bou di dje, disipelnan di Jesus den promé siglo lo a trata nan sirbidónan na armonia cu principionan cristian.—Mateo 7:12.