Bai na kontenido

Bai na kontenido

Observando Mundu

Observando Mundu

Observando Mundu

Taiwan Ta Otorgá Amnistia na “Prezunan di Concenshi”

“Presidente Chen Shui-bian [di Taiwan] a duna clemencia na 21 convicto . . . , incluso 19 ‘prezu di concenshi’ kendenan a ser encarcelá pa motibu di a nenga di drenta servicio militar,” segun e korant The China Post. “E clemencia, cu a drenta na vigor riba Dia Internacional di Derechonan Humano [10 di december 2000], lo limpia e nomber di 19 Testigo di Jehova, condená pasobra pa motibunan religioso nan a nenga di aceptá servicio militar obligatorio.” Di e 19 Testigonan, 14 ya caba a sali liber condicionalmente. E clemencia special tabata e promé den dies aña. Abogado Nigel Li, kende su oficina a atendé e caso dje Testigonan a declará: “Mi tabata conmoví i profundamente impresioná cu e Testigonan i nan mision en busca di pas. . . . Nan decision na fabor di pas ta reflehá un balor humano haltu. Nan merecé nos respet special pa esei.”

“‘Sobrepoblacion’ Ta un Mito?”

“Pa straño cu por parce, henter e poblacion di mundu por ser alohá den e estado mericano di Texas,” segun e revista Vitality. E artículo ta bisa cu actualmente Nacionnan Uní ta calculá e poblacion mundial na rond di seis mil miyon hende, i Texas tin un área di tereno di alrededor di 680.000 kilometer cuadrá. Pues, e cantidad di espacio pa biba pa persona lo ta mas cu 113 meter cuadrá. Segun e revista Vitality: “Pues un famia di 5 persona lo haña mas cu 565 meter cuadrá di espacio pa biba. Asta pa Texas [cu tin e reputacion di traha tur cos grandi], esei lo ta un mansion.” “Miéntras tantu, e resto di mundu lo ta completamente bashí, disponibel pa tur humanidad su actividadnan di agricultura, industria, educacion i recreo!”

E Infrou di Hopi Uso Ta un Bendicion pa Hende Diabético?

Hopi hende ta kere cu e tipo di infrou nopal ta djis un mata mas di desierto cu ta crece den mondi. Sin embargo, segun un informe den The News di Ciudad di México, e nopal cu tin hopi uso lo por ta di interes special pa hende diabético. Di con? Científiconan a descubrí cu hende diabético por come cuminda prepará cu hariña di nopal deshidratá sin cu e ta subi nan nivel di sucu den sanger. Parce cu nopal ta fortalecé bo higra i páncreas, i asina ta aumentá e curpa su sensitividad pa insulina.

Chuculati Ta Bon pa Salú?

Tin hende ta bisa cu chuculati ta bon pa bo salú, segun e korant Nihon Keizai Shimbun di Hapon. Di con? Pasobra chuculati ta contené cacao polifenol, locual ta frena arteriosclerósis (aderverkalking) i cancer. Ademas, nan ta bisa cu chuculati ta eficas den balansá e sistema inmunológico i den yuda e curpa recuperá di stres. Profesor Hiroshige Itakura di Universidad Cristian Ibaraki ta bisa: “Chuculati di calidad haltu trahá cu hopi bonchi di cacao i masha tiki sucu i zeta ta esun mas eficas.” Pero e profesor a enfatisá tambe e importancia di come “berdura berde i geel i proteinanan cu ta contené e diferente tiponan di polifenol” cu e curpa mester.

Violencia Doméstico Contra Grandinan

“Discusionnan relacioná cu propiedad ta birando un causa comun di violencia doméstico contra grandinan,” e korant O Estado de S. Paulo ta informá. Un estudio di kehonan entregá cerca polis na São Paulo, Brazil, entre 1991 i 1998 a mustra cu parientenan—yu, nietu, nan casánan i otronan—tabata enbolbí den 47 dje casonan. “Por lo general ta usa violencia físico i sicológico den un intento pa forsa e persona di edad p’e transferí propiedad of repartí su pertenencianan entre parientenan miéntras e ta na bida ainda,” segun fiscal João Estêvão da Silva. Tin biaha ta pa motibu financiero tambe nan ta laga grandinan bandoná pa nan cuenta den hospitalnan di gobiernu i casnan di cuido. “Debí na pobresa, grandinan ta bira un carga, i esaki ta causa tension den famia,” da Silva a splica.