Bai na kontenido

Bai na kontenido

Pakico Lesa na Bos Haltu pa Bo Yunan?

Pakico Lesa na Bos Haltu pa Bo Yunan?

Pakico Lesa na Bos Haltu pa Bo Yunan?

‘Mi yu muher a bini cerca mi, lastrando un buki tur na pindakaas i cu su blachinan doblá. El a subi riba mi scochi i a sugerí: “Yuda mi les’é Papi; yuda mi les’é.”’—Dr. Clifford Schimmels, profesor di educacion.

M UCHA ta siña masha lihé. Investigacion ta mustra cu celebro di muchanan bou di tres aña ta desaroyá rápidamente. Actividadnan diario cu mayornan ta haci, manera lesa, canta i demostrá cariño, por hunga un papel crucial den e desaroyo sano di un mucha. Sin embargo segun un estudio, ta solamente mitar di tur mayor cu tin yu entre dos pa ocho aña ta lesa pa nan yunan tur dia. Podisé bo ta puntra bo mes: ‘Di berdad ta importante pa mi lesa pa mi yu?’

Pa Fomentá un Amor pa Lesamentu

Expertonan ta bisa cu lesamentu ta importante. E buki Becoming a Nation of Readers (Pasonan pa Bira un Nacion Lesadó) ta bisa: “E actividad mas importante pa desaroyá e conocimentu necesario pa hende por lesa bon ta di lesa na bos haltu pa mucha. Esaki ta conta foral durante e añanan preescolar.”

Segun cu mucha ta scucha cuenta lesá for di buki, nan ta siña for di chikitu cu letternan riba página ta corespondé cu palabranan papiá. Tambe nan ta custumbrá cu e estilo di idioma di buki. Un manual tocante lesamentu na bos haltu ta bisa: “Cada bes cu nos lesa pa un mucha, nos ta laga e mucha su celebro registrá un sintimentu di ‘placer.’ Lo bo por asta yam’é un propaganda cu ta custumbrá e mucha pa asociá buki i publicacionnan imprimí cu cosnan placentero.” Mayornan cu ta fomentá e amor aki pa buki, lo cultivá den nan yunan un deseo di lesa cu lo keda henter nan bida.

Pa Yuda Nan Comprendé e Mundu Rond di Nan

Mayornan cu ta lesa na bos haltu pa nan yunan por duna nan un regalo balioso: conocimentu di pueblo, pais i otro cos. Gastando relativamente poco cen, nan por “biaha” rond mundu mediante e páginanan di buki. Tuma por ehempel Anthony di dos aña, kende su mama ta lesa p’e for di dia cu el a nace. E mama a bisa: “Su promé bishita na dierentuin tabata un bishita di redescubrimentu.” Redescubrimentu? Sí, pasobra maske tabata promé bes cu Anthony a mira zebra, leon, giraf i otro bestianan bibu su dilanti, e tabata conocé nan caba.

Su mama a sigui splica: “Via buki, Anthony a cera conocí na un manera placentero cu masha hopi pueblo, bestia, obheto i idea, den su promé dos añanan di bida.” Sí, lesa na bos haltu pa mucha ora nan ta yong por contribuí hopi pa yuda nan comprendé e mundu den cua nan ta biba.

Pa Desaroyá un Relacion Cerá

Durante nan añanan di formacion, mucha chikitu ta desaroyá actitudnan cu lo influenciá nan accionnan den e añanan cu ta sigui. Pues mayornan tin cu pone e fundeshi pa un relacion cerá cu ta ser caracterisá pa confiansa, respet mutuo i comprension. Lesamentu por hunga un papel importante den e proceso aki.

Ora mayornan ta saca tempu pa tene nan yunan den nan brasa i lesa pa nan, e mensahe cu e mucha ta ricibí ta bon cla: “Mi stima bo.” Phoebe, un mama na Cánada, a bisa tocante lesa pa su yu homber cu awor tin ocho aña: “Ami cu mi casá ta di opinion cu ta esaki a contribuí mashá n’e echo cu Nathan ta hopi cerá cu nos. E ta habrí cu nos i hopi bes ta conta nos kico e ta sinti. Esei a crea un banchi special.”

Cindy a hacié un custumber pa lesa na bos haltu pa su yu muher for di tempu cu e tabatin un aña i tabatin suficiente tinu pa sinta i scucha un par di minuut. Esei a bal tur e tempu i esfuerso? Cindy ta comentá: “E ambiente amistoso i trankil di lesa huntu hopi bes ta tur loke mester pa pone Abigail papia i conta nos tocante algu cu a pasa na scol of di un problema cu un amiguita. Ta cua mayor no ta ansioso pa nan yu reaccioná asina?” Pues ta sigur cu lesa na bos haltu por contribuí na un laso estrecho entre mayor i yu.

Pa Inculcá Abilidadnan Importante di Bida

E buki 3 Steps to a Strong Family (3 Paso pa Logra un Famia Fuerte) ta bisa: “Awe nos yunan ta absorbá asina tantu porkeria mental, for di television i otro fuentenan, cu nan tin mas mester cu nunca di algun nutricion mental, algun pensamentu cla, algun sabiduria, algun influencia mental stabil cu lo yuda nan actua segun nan norma i balornan i mira nan bida den e perspectiva corecto.” Mayornan ta esnan den e mihó posicion pa percurá un influencia positivo i saludabel.

Un manera positivo pa siña un mucha expresá su mes tantu den abla como por escrito ta dor di lagu’é bini den contacto cu frasenan elaborá i bon structurá cu bo ta haña den buki. Dorothy Butler, autor di Babies Need Books (Babynan Mester di Buki), ta bisa: “E calidad di un persona su manera di pensa lo dependé dje calidad di su idioma. Sí, idioma ta e punto central pa loke ta siñamentu i inteligencia.” E abilidad di comunicá bon ta e factor mas vital den bon relacionnan.

Lesa for di bukinan apropiado tambe por reforsá bon norma i balornan moral. Mayornan cu ta lesa i razoná cu nan yunan por yuda nan desaroyá e abilidad di resolvé problema. Segun cu Cindy tabata lesa cu su yu muher Abigail, el a paga bon tinu n’e manera cu Abigail tabata reaccioná riba situacionnan cu presentá den e relatonan. E di: “Ta asina nos como mayor por haña sa mas tocante característicanan scondí cu tin den su personalidad i ta di spera cu nos por prevení mal pensamentu for di un etapa trempan.” Sí, lesa na bos haltu cu mucha por educá tantu nan mente como nan curason.

Haci Lesamentu Algu Dushi

Lesa sin pone preshon riba bo yu, manteniendo e ambiente relahá, informal i placentero. Mayornan observadó sa ki ora pa stop di lesa. Lena ta bisa: “Tin biaha Andrew, cu tin dos aña, ta hopi cansá i no ta sinta ketu pa un ratu largu. Nos ta reducí nos programa di lesamentu pa acomodá su beis. Nos no kier pa Andrew haña un sintimentu negativo pa loke ta lesamentu, p’esei nos no ta fors’é hacié pa mas tempu cu e por wanta.”

Lesa na bos haltu ta encerá hopi mas cu djis expresá loke tin skirbí. Sa ki ora pa boltu e página di un buki di plachi pa asina crea suspenso. Lesa vlot. Modulacion di bos i lesa cu énfasis cu ta comunicá sentido tambe por contribuí hopi n’e relato. E ternura den bo stem tambe por inculcá un sintimentu di siguridad den bo yu.

E beneficionan ta mas grandi ainda ora bo ta laga bo yu participá activamente. Pausa de bes en cuando, i haci preguntanan cu e no por contestá cu djis un sí of no. Sigui combersá riba loke bo yu contestá dor di ofrecé otro posibel alternativanan.

Scoge Buki cu Cuidou

Sin embargo, kisas e factor mas importante ta pa scoge bon buki. Pa por haci esei bo mester haci un poco huiswerk. Chek e bukinan cuidadosamente, i usa solamente esnan cu tin relatonan cu un mensahe positivo of instructivo i un bon les práctico. Analisá e kaft, e pinturanan i e estilo general. Scoge bukinan cu ta interesante tantu p’e mayor como p’e mucha. Mucha hopi bes ta pidi pa lesa e mésun cuenta ketu bai.

Mayornan rond mundu a apreciá foral Mi buki di relato bíblico. * E ta special pa mayornan lesa cu nan yunan chikitu. I no solamente e por yuda muchanan bira bon lesadó sino tambe ta stimulá nan interes den Bijbel.

Mayornan cu ta lesa na bos haltu pa nan yunan, por cultivá den nan bon custumber di lesa cu por trece resultadonan significativo p’e resto di nan bida. JoAnne a bisa di su yu muher: “Jennifer a siña lesa i skirbi promé cu el a bai scol i tambe a haña un amor pa lesamentu, pero mas importante ainda, el a desaroyá un amor pa nos Magnífico Creador, Jehova. Jennifer a siña dependé riba Dios su Palabra skirbí, Bijbel, pa gui’é den tur su decisionnan.” Realmente, loke bo yuda un mucha stima por ta mas importante cu loke bo yud’é siña.

[Nota]

^ par. 24 Publicá dor di Testigonan di Jehova.

[Kuadro/Plachi na página 30]

Ora Bo Ta Lesa pa Bo Yu

• Cuminsá ora e ta baby ainda.

• Laga bo yu keda ketu promé cu bo cuminsá lesa.

• Lesa cuentanan cu boso tur dos ta gusta.

• Lesa cu hopi frecuencia i cu sintimentu.

• Enbolbé bo yu dor di hacié pregunta.

[Rekonosementu pa Potrèt na página 29]

Potret sacá na Wildlife Conservation Society’s Bronx Zoo