Bai na kontenido

Bai na kontenido

Turismo—Un Industria Mundial

Turismo—Un Industria Mundial

Turismo—Un Industria Mundial

Dje koresponsal di Spièrta! na Bahámas

KI DIA tabata e último biaha ku bo a bisa bo mes: ‘Mi mester di un fakansi?’ Podisé bo a sinti ku gewoon bo mester skapa for dje strèsnan di tur dia. Bo a yega di biaha bai un destinashon leu pa fakansi? Konsiderá esaki: Poko mas ku un siglo pasá, mayoria hende na mundu no tabata tuma fakansi ku regularidat. Ademas, mayoria hende a pasa henter nan bida denter di un par di shen kilometer for di kaminda nan a nase. Biaha bai destinashonnan leu djis pa plaser òf edukashon tabata e privilegio di un grupo masha chikí di personanan aventurero òf riku. Pero awendia sientos di míles di hende por biaha rònt e pais kaminda nan ta biba òf asta rònt mundu. Kiko a trese e kambio aki?

Despues dje revolushon industrial, miónes di hende a kuminsá traha den fábrika i den dunamentu di servisio. E resultado tabata salarionan mas haltu i ku tempu mas sèn na nan disposishon. E gran adelanto di teknologia tambe a krea mashinnan ku a kuminsá hasi un parti grandi dje trabou ku ántes a rekerí hopi trahadó. Esaki a duna hopi hende mas tempu liber. Meimei di siglo 20, e portanan di turismo a dal habri debí na e sirkunstansianan ei huntu ku e binida di medionan di transporte mas barata ku por a hiba gran kantidat di pasahero. Anto dor di pasa imágennan di lugánan leu den kasnan rònt mundu, televishon (e industria resien inventá pa komuniká ku masa di hende) a stimulá e deseo pa biaha.

E resultado tabata un industria mundial di turismo ku a ekspandé rápidamente. E Organisashon Mundial di Turismo (WTO) a pronostiká ku e kantidat di hende ku ta biaha internashonalmente lo oumentá for di 613 mion na 1997 pa 1.600 mion na aña 2020, i n’e tempu ei no tabatin redukshon na bista. E oumento aki den demanda di destinashonnan turístiko a ser kompañá pa un oumento korespondiente den e kantidat di negoshi, resòrt i paisnan ku ta ofresé fasilidatnan pa turista.

Hopi Pais Ta Subi e Merkado di Turismo

Si e situashon ta ideal, turismo ta un areglo den kua tur esnan enbolbí ta benefisiá di un manera òf otro. E konsumidó ta skapa di su rutina normal i ta ser malkriá, entretené òf eduká. Pero ki benefisionan tin pa esnan ku ta ofresé servisio na turista? Turismo internashonal ta un manera efikas pa paisnan optené plaka òf divisa stranhero. Mayoria pais tin mester di divisa stranhero pa paga produkto i servisionan ku nan tin ku importá.

De echo, segun un rapòrt di WTO: “Turismo internashonal ta e industria mas grandi na mundu ku ta gana divisa stranhero i ta un faktor importante riba e balansa di pago di hopi pais. Na 1996 entrada di divisa stranhero for di turismo internashonal a yega 423 mil mion dòler, surpasando entrada di eksportashon di produktonan petrolero, di outo, ekipo di telekomunikashon, paña òf kualkier otro produkto òf servisio.” E mesun rapòrt a bisa: “Turismo ta e industria ku ta ekspandé mas rápido ku kualkier otro industria na mundu,” i a representá “te ku 10 porshento dje Produkto Nashonal Bruto.” P’esei no ta un sorpresa ku mayoria pais ta den e industria internashonal di turismo, òf ta pura pa drenta den dje, i esei ta konta awor pa asta algun pais di eks-Union Soviétiko.

Entrada ku gobièrnu ta risibí di turismo ta ser usá pa mehorá servisio i fasilidatnan públiko, pa subi nivel di edukashon i pa kumpli ku otro nesesidatnan nashonal urgente. Kasi tur gobièrnu ta preokupá pa nan siudadanonan tin empleo. E kuponan di trabou ku turismo ta generá ta yuda satisfasé e nesesidat aki.

Pa demostrá e efekto ku turismo por tin riba ekonomia di un pais, konsiderá e ehèmpel di Bahámas, un nashon chikitu asina ku ta konsistí di vários isla ku ta keda na boka di golfo di Mèksiko. E islanan ta keda entre Flórida, Merka, i e isla Kuba. Bahámas no tin agrikultura komersial na gran eskala i kasi ningun materia prima. Pero sí e islanan aki tin wer kayente, playanan tropikal inkontaminá, un poblashon chikí di mas o ménos un kuart mion hende amabel, i ta keda serka di Merka. Hende a kombiná e bentahanan aki pa produsí un industria turístiko floresiente. Pero kiko ta nesesario pa duna turista un fakansi plasentero i safe?

Satisfasiendo Turistanan Djawe

Tempu ku turismo internashonal a kuminsá, hopi biahero a keda satisfecho ku e solo echo ku nan por a bishitá un pais stranhero, apesar ku e tempu ei biahamentu tabata hopi inkómodo. Sin embargo, awendia televishon ta laga hopi hende haña un idea di destinashonnan leu sin ku nan tin ku bandoná e komodidatnan di nan kas. Pues awor resòrtnan tin e tarea difísil di hasi e bishita mes, un eksperensia sobresaliente i na mesun tempu perkurá e komodidatnan ku e turista tin na kas òf asta mihó ku esei. Ta bini aserka ku komo ku hopi turista ta biaha ku frekuensia, destinashonnan rònt mundu ta kompetí ku otro.

Esaki a duna inisio na atrakshonnan i resòrtnan espektakular. Tuma por ehèmpel un hotèl luhoso masha grandi mes na Bahámas. Segun Beverly Saunders, direktora di desaroyo di organisashon dje hotèl: “Nan a diseñá e lugá pa hasi bo estadia un eksperensia inolvidabel. Pero nos meta ta pa bai mas leu. Nos kier pa bo kontakto ku e hendenan lokal tambe ta un eksperensia inolvidabel.” Kon e resòrtnan ei ta satisfasé e nesesidatnan di nan huéspetnan?

E Trabou Tras di Esenario na un Resòrt

Beverly ta bisa: “Ora nos hotèl di 2.300 kamber ta yen, nos por tin entre 7.500 pa 8.000 huéspet pa satisfasé pareu. Ta un reto masha grandi pa planea i atendé tur e detayenan relashoná ku su operashon. E organisashon nesesario pa satisfasé e nesesidatnan di tur e huéspetnan aki ta mes tantu ku pa manehá un stat chikí, pero tin mas situashonnan difísil. Nos mester tin kuminda disponibel ku nos huéspetnan tin kustumber di kome na kas. Pero pa e eksperensia por ta memorabel, nos tin ku ofresé tambe kuminda eksótiko i fasilidatnan di rekreo. Den hopi resòrt 50 porshento òf mas dje personal ku ta perkurá servisio na huéspet ta duna servisio di kuminda i bebida.”

Pero tòg, manera I. K. Pradhan ta komentá den su artíkulo “Impakto Sosio-Kultural di Turismo na Népal”: “Di tur e faktornan ku ta determiná si hende ta ègt gosa di nan biahe, no tin ningun otro faktor mas importante ku e manera ku e pueblo lokal ta trata e huéspetnan i e sintimentu di siguridat ku nan tin.”

Kon resòrtnan turístiko rònt mundu ku tin éksito ta perkurá satisfakshon máksimo riba e terenonan aki? Un ehekutivo ku ta supervisá entrenamentu dje resòrt prinsipal na Bahámas a kontestá e pregunta ei asin’akí: “Ku entrenamentu, dor di enfatisá e komportashon deseá, duna instrukshon, korigí⁠—⁠pues un búskeda konstante pa duna servisio di kalidat haltu konsistentemente. Mayoria hende di Bahámas ta amigabel di naturalesa. Pero ta un tarea hopi difísil pa un hende na trabou ta amigabel, plasentero i ku un sonrisa tur ora. Ta p’esei nos ta inkulká den nan ku ta nesesario pa nan atendé e funshon ku nan tin ku e mesun profeshonalismo ku ta karakterisá un dòkter, un abogado òf un agente di seguro. Nos ta mantené normanan internashonal estrikto pa tur funshon ku ta kontribuí na e eksperensia general dje turista. Mas duru nos traha komo tim pa logra e normanan aki, mas suave i di un nivel konsistentemente haltu nos prestashon lo ta.”

E Otro Banda dje Medaya

Si bo a yega di biaha, bo a ripará ku apesar di planeamentu kuidadoso, semper ta parse ku tin gastunan ku bo no a spera? Perkuradónan di turismo ta eksperensiando e mesun kos.

Pradhan, sitá anteriormente, ta bisa: “Industria di turismo por trese hopi benefisio pa nos sosiedat den desaroyo.” Sin embargo, e ta remarká ku si no tuma e medidanan apropiado, “problemanan sosial inkurabel tambe por surgi.” E ta agregá: “[Nos] tin ku ta debidamente prepará dor di ta sufisientemente konsiente dje vários impaktonan di turismo moderno.” Na ki problema e tabata referí?

“Maske nan no kier, nashonnan ku ta akomodá gran kantidat di turista kasi semper ta eksperensiá un debilitashon serio den nan estilo di bida tradishonal. Den algun lugá, e kultura lokal a disparsé por kompleto.” Asina Cordell Thompson, un funshonario haltu di Departamento di Turismo di Bahámas, ta deskribí un efekto sekundario ku ta komun. Ku orguyo Thompson ta papia di tur e efektonan positivo ku turismo tabatin riba su pais. Sin embargo, e ta atmití ku bibando den un pais kaminda hende ku a bin ku fakansi konstantemente ta mas tantu ku e poblashon⁠—⁠òf ta representá un gran parti di dje⁠—⁠a produsí hopi otro efekto imprevisto.

Por ehèmpel, tin hende ku ta traha ku turista ta haña ku despues di tempu nan ta kuminsá imaginá, ekibokadamente, ku e bishitante ta konstant di fakansi. E habitante lokal por purba imitá e estilo di bida imaginario aki. Otronan no ta ser influensiá asina. Pero dor di pasa gran parti di nan tempu liber na e lugánan di rekreo dje bishitantenan, ku tempu nan ta pèrdè nan estilo di bida tradishonal. Tin biaha e poblashon ta kuminsá usa e fasilidatnan trahá pa turista asina tantu ku esei ta pone ku e sentronan di komunidat dje kultura nativo ta pèrdè nan atrakshon i den algun lugá ta asta stòp di eksistí mes.

Hopi destinashon turístiko popular internashonal ta den un dilema. Nan ta kontentu ku e plaka ku ta drenta dor dje fluho di bishitante. Sin embargo, nan ta sinti e peso di problemanan sosial generá dor di industrianan ku a ser kreá pa satisfasé turistanan ku kier entregá na deseonan kontra lei.

Turismo Duradero i Responsabel

Komo ku algun dje benefisionan mas grandi di turismo moderno ta produsí efektonan ku ta menasá su propio eksistensia, ku mas frekuensia nos ta tende e ekspreshon “turismo duradero i responsabel.” Esei ta demostrá ku tin hende a kuminsá realisá ku e benefisionan di korto plaso di algun práktika turístiko ta rendabel pero na mesun tempu ta menasá di ‘mata e galiña ku ta pone webu di oro.’ Si hende kier mantené e industria pa tempu indefiní, anto tin algun asuntu difísil ku nan tin ku atendé.

Algun dje asuntunan ku den futuro serkano hende mester trese den balansa ku otro ta: efekto di turismo riba e medio ambiente, impakto riba kultura nativo, i kompatibilidat dje metanan di e resòrt i mega-resòrtnan ku ta konsentrá riba ganashi, ku e ophetivonan nashonal dje paisnan anfitrion. Último tempu, preokupashon tokante siguridat a kousa pèrdida finansiero den e industria di biahamentu, i ku tempu mester atendé esaki. Mester mira ainda kon e preokupashon aki lo afektá e kresementu di turismo moderno riba término largu.

E siguiente biaha ku bo disidí di skapa di bo rutina regular i bai relahá na un resòrt leu for di kaminda bo ta biba, kisas lo bo no balotá e industria mundial aki: turismo nashonal i internashonal.

[Plachi di henter página na página 15]