Bai na kontenido

Bai na kontenido

Dios Ta Aprobá Guera?

Dios Ta Aprobá Guera?

E Punto di Bista Bíbliko

Dios Ta Aprobá Guera?

MASHA hopi bes gobernantenan, generalnan i asta pastornan a deklará òf apoyá guera den nòmber di Dios! Na aña 1095, ku apoyo i sosten di Papa Urbano II, e Promé Krusada a sali bai pa rekonkistá e “Stat Santu” Yerúsalèm pa kristiandat. Pero promé ku nan a logra nan meta, un tropa di esnan ku a partisipá den e Krusada a ser likidá dor di e turkonan, kende nan selo pa Ala tabata mes fuerte ku e fe ku e esnan ku a partisipá den e Krusada tabatin den e Trinidat.

Na ougùstùs 1914, un sòldá aleman a skirbi for di su kampamentu durante Promé Guera Mundial: “Si ta eksistí hustisia i ta Dios ta esun ku ta dirigí susesonan den historia humano⁠—⁠i mi ta apsolutamente sigur ku asina ta⁠—⁠anto e viktoria mester ta di nos.” E mesun luna ei, Emperador Nikolas II a manda e ehérsitonan di Rusia kontra Alemania, i a proklamá: “Mi ta manda saludo di mi alma pa mi tropanan balente i pa mi aliadonan ilustre. Dios ta ku nos!”

Pues ku tal animashon, miónes di sòldá a bai bringa den guera, plenamente konvensí ku Dios tabata na nan banda. Hopi hende ta kere ku Dios ta pèrmití tal bringamentu komo e preis pa alkansá libertat, i pa apoyá esei nan ta mustra riba e gueranan menshoná den e Skritura Hebreo (generalmente yamá Tèstamènt Bieu). Nan interpretashon di e Palabra di Dios ta korekto?

E Gueranan di Antiguo Israel

Yehova Dios a dekretá ku Israel mester a bringa guera pa saka e kananeonan inmoral for di e Tera Primintí. (Levítiko 18:​1, 24-28; Deuteronomio 20:​16-18) Meskos ku Dios a kastigá malechornan den tempu di Noe ku un diluvio i Sódoma i Gomora ku kandela, asina el a usa e nashon di Israel komo su medio pa trese kastigu di morto.​—⁠Génesis 6:​12, 17; 19:​13, 24, 25.

Segun Beibel, otro batayanan ku Israel a bringa bou di Dios su guia tabata por lo general pa defendé nan mes kontra menasa di enemigu ku nan no a provoká. Ora e nashon tabata obedesé Yehova, e gueranan ku nan a bringa a terminá na nan fabor. (Éksodo 34:24; 2 Samuel 5:​17-25) Pero ora Israel a tribi bai guera kontrario na konseho divino esei generalmente tabata resultá den desaster. Tuma e kaso di Rei Yeróboam. El a ignorá un atvertensia divino direkto i a manda su enorme ehérsito bai bringa un guera sivil kontra Huda. Ora ku finalmente e violensia a terminá, 500.000 sòldá di Yeróboam a muri. (2 Krónikanan 13:​12-18) Asta fiel Rei Hosías un biaha a bai un bataya ku no tabata di dje. E desishon deskabeyá aki a kost’é su bida.​—⁠2 Krónikanan 35:​20-24.

Kiko e susesonan aki ta mustra? Ku den antiguo Israel, ta Dios tabata disidí si mester a bringa un guera. (Deuteronomio 32:​35, 43) El a laga su pueblo bringa pa propósitonan spesífiko. Sin embargo, e propósitonan aki a kumpli hopi tempu pasá. Ademas, Yehova a profetisá ku esnan ku ta sirbié “den e último dianan” lo “bati nan spadanan traha plug ku nan” i “nunka mas nan lo tren pa guera.” (Isaías 2:​2-4) Ta bisto anto ku e gueranan menshoná den Beibel no ta hustifiká e konfliktonan den nos tempu, ya ku ningun di nan ta ser bringá bou di Dios su guia ni riba su òrdu.

E Efekto di e Siñansa di Kristu

Ora Hesus tabata riba tera el a demostrá kon pa remplasá odio ku amor inegoista, bisando: “Stima otro meskos ku ami a stima boso.” (Huan 15:12) Tambe el a bisa: “Bendishoná ta esnan ku ta hasi pas.” (Mateo 5:⁠9) E palabra griego pa “hasi pas” ta nifiká mas ku djis un estado trankil. En realidat e ta enserá kultivá pas, trahando aktivamente pa promové bon boluntat.

Ora nan a bin arestá Hesus, apòstel Pedro a purba defend’é ku un arma mortal. Pero e Yu di Dios a skuale, bisando: “Pone bo spada bèk na su lugá; pasobra tur esnan ku saka spada lo peresé pa medio di spada.” (Mateo 26:52) Kon kristiannan di promé siglo a apliká e palabranan aki? Tuma nota di e siguiente sitanan.

“Un repaso kuidadoso di tur e informashon disponibel [ta mustra] ku te ku e tempu di Marko Ourelio [aña 121-⁠180 Era Komun], ningun kristian a bira sòldá; i ningun sòldá, despues di bira kristian, a keda den servisio militar.”​—⁠The Rise of Christianity.

“E komportashon di e [promé] kristiannan tabata hopi distinto for di e romanonan. . . . Siendo ku Kristu a prediká pas, nan a nenga di bira sòldá.”​—⁠Our World Through the Ages.

E romanonan a mata hopi disipel di Kristu komo ku nan a nenga di sirbi den e ehérsito di emperador. Dikon kristiannan a mantené un posishon asina impopular? Pasobra Hesus a siña nan hasi pas.

Guera Moderno

Imaginá bo ki situashon teribel lo tin si e siguidónan di Kristu mester a bringa den ehérsitonan enemigu di otro, purbando di mata otro. Un situashon asina lo ta kontrario na prinsipionan kristian. En realidat, esnan ku ta obedesé e Dios di Beibel lo no kousa daño na ningun hende, ni sikiera na nan enemigunan. *​—⁠Mateo 5:​43-45.

Ta klaro anto ku gueranan literal ku ta tuma lugá entre hende den nos tempu no tin bendishon di Dios. Kristiannan berdadero, siendo hende ku ta hasi pas, ta boga pa e pas ku lo bai tin rònt mundu bou di e Reino di Dios.

[Nota]

^ par. 17 Beibel ta menshoná “Armagedon,” ku tambe ta ser yamá “e guera di e gran dia di Dios Todopoderoso.” Esaki no ta referí na guera humano, sino na Dios su destrukshon selektivo di malechornan. P’esei, hende no por usa Armagedon pa hustifiká konfliktonan humano den nos tempu òf pa asumí ku nan tin Dios su aprobashon.​—⁠Revelashon 16:​14, 16; 21:⁠8.

[Plachi na página 15]

General Francisco Franco di Spaña ta ‘pose’ ku vários pastor katóliko

[Rekonosementu]

U.S. National Archives photo

[Plachi na página 15]

Sòldánan ta ser bendishoná pa pastornan di religion griego òrtodòks promé ku nan sali pa Kosovo, 11 di yüni 1999

[Rekonosementu]

AP Photo/Giorgos Nissiotis