Bai na kontenido

Bai na kontenido

Dikon e Problema Ta Sigui Krese?

Dikon e Problema Ta Sigui Krese?

Dikon e Problema Ta Sigui Krese?

BO TABATA sa ku trafikashon di hende ta na di tres lugá komo e aktividat kriminal mas grandi na mundu, i ku ta solamente trafikashon di droga i di arma ta surpas’é? Segun UNESCO (Organisashon di Nashonnan Uní pa Edukashon, Siensia i Kultura), tin un oumento konstante di tur tipo di prostitushon.

Den un pais latinoamerikano, un Komishon Parlamentario di Investigashon a informá ku ounke prostitushon ta ilegal, tin mas ku 500.000 mucha muhé prostituta den e pais.

Den un otro pais, tin alrededor di 300.000 mucha prostituta riba kaya, foral den barionan kaminda tin trafikashon di droga.

Segun informe, den paisnan asiátiko rònt di un mion hobensita ta ser usá komo prostituta bou di kondishonnan similar na sklabitut. Algun pais tin e reputashon di ta sentronan di prostitushon di mucha i di turismo seksual.

Komo ku tin asina hopi kaso di malesanan transmití seksualmente (manera AIDS), klientenan ta dispuesto pa paga preisnan hopi mas haltu pa mucha. Nan ta pensa ku tin mas chèns ku e muchanan ta bírgen i pues ménos chèns ku nan komo kliente lo wòrdu infektá ku malesa. Luíza Nagib Eluf di e Departamentu di Hustisia di Brazil a splika: “E miedu di AIDS ta pone ku hòmbernan ta buska mucha muhé i mucha hòmber mas i mas hóben, i di e manera ei ta empeorá e problema.” El a agregá: “Eksplotashon seksual di mucha i teenager ta e problema sosial mas grave bou di hende muhé pober na Brazil.”

Pobresa i Prostitushon di Mucha

Prostitushon di mucha ta floresé den un ambiente di miseria i pobresa. Segun un funshonario gubernamental, den su pais eksplotashon i prostitushon di mucha ta “klaramente ligá ku desintegrashon di famia, i ta e fruta di miseria i hamber.” Algun mayor ta bisa ku ta pobresa a pone nan bende nan yunan den prostitushon. Muchanan ku ta biba riba kaya ta rekurí na prostitushon komo ku nan ta mira esei komo e úniko manera pa nan por sobrebibí.

E korant O Estado de S. Paulo a splika ku un mucha muhé ku djòin un gèng, ku tempu por bira un prostituta. Na prinsipio kisas e ta hòrta òf bende su kurpa solamente de bes en kuando pa e kome. Despues, e ta bira un prostituta profeshonal.

Tin biaha famianan ta manda teenagernan otro pais pa nan traha einan komo prostituta. UNESCO Sources ta informá: “Si bo tuma na kuenta e pobresa di algun pais asiátiko i afrikano, e plaka ku prostitutanan ku ta biba den un otro pais ta manda pa nan famia hopi bes ta sumanan konsiderabel. E echo ku turistanan di paisnan riku ta bin èksprès pa probechá di e ‘servisionan’ di hóbennan i mucha ta stimulá prostitushon den e paisnan aki tambe.”

Deskribiendo e peligernan ku mucha ku ta biba riba kaya i ku ta prostituta ta eksponé na dje den un suidat latinoamerikano, e revista Time a informá: “Algun di e prostitutanan tin apénas 12 aña. Hopi bes nan ta mucha ku ta bini di famianan kibrá; den dia nan ta drumi kaminda nan haña un pida lugá, i anochi nan ta bishitá diskotèknan kaminda tin marinero, en buska di un partner.”

Bou di influensia di droga, un mucha prostituta por hañ’é ta soportá humiashonnan ku normalmente lo e no a aseptá nunka. Por ehèmpel, segun e revista Veja, polis a haña 92 vidiokasèt ku un dòkter a graba di aktonan hopi baho ku mas ku 50 muhé (algun di nan menor di edat) mester a soportá na su man.

Apesar di e realidat horibel aki, un prostituta hóben a deklará: “Si mi bai buska trabou normal, lo mi no por gana sufisiente pa kumpra kuminda pasobra mi no tin un fishi. Mi famia sa kiko mi ta hasi, i mi no kier laga e bida aki. Ta mi kurpa, i mi ta hasi kuné loke ami kier.”

Sin embargo, e mucha muhénan aki nunka a pone prostitushon komo nan meta den bida. Segun un trahadó sosial, hopi prostituta hóben “kier kasa” i ta soña ku un “prínsipe azul.” Ounke ta asina ku tin situashonnan kompliká ku ta pone un mucha kuminsá un bida di prostitushon, un investigadó a bisa: “E kos di mas skandaloso ta ku mayoria di nan a ser violá seksualmente den nan propio kas.”

Lo Bin un Fin na Prostitushon di Mucha?

Pero tin speransa pa e muchanan desafortuná aki. Prostitutanan di tur edat a yega di kambia nan bida. (Wak e kuadro “Hende Por Kambia,” na página 7.) E Palabra di Dios, Beibel, a yuda miónes di hende rònt mundu bira bon próhimo i fiel miembro di famia. Den Beibel nos ta lesa lo siguiente di hendenan ku anteriormente tabata fornikadó, adúltero, ladron, golos pa plaka i buraché: “Asina algun di boso tabata; ma boso a wòrdu labá, ma boso a wòrdu santifiká, ma boso a wòrdu hustifiká den e nòmber di Señor Hesukristu i den e spiritu di nos Dios.”—1 Korintionan 6:9-11.

Awe, meskos ku den tempu di Beibel, tin personanan ku ta hasiendo kambionan positivo den nan bida i ku bon resultado. Pero tòg mester di mas kos pa por para e ola di eksplotashon seksual. Algun gobièrnu i otro organisashonnan ta luchando kontra turismo seksual i prostitushon di mucha. Pero pa ta realista mester bisa ku no tin muchu kos ku hende por hasi pa eliminá miseria i pobresa. Legisladónan no por stroba e mal pensamentunan i aktitutnan ku ta e rais di inmoralidat.

Sin embargo, en bes di esfuersonan humano, lo tin un otro medio ku sí lo solushoná tur e problemanan aki: e Reino di Dios. E siguiente artíkulo lo splika esei.

[Komentario na página 6]

Pobresa hopi bes ta kontribuí na prostitushon di mucha

[Kuadro na página 6]

Un Preis Haltu

Tempu Daisy tabatin apénas seis aña, un di su ruman hòmbernan a abusá di dje seksualmente. P’esei el a bai keda serka su ruman hòmber mayó te ora ku el a kuminsá traha den un nightclub ku 14 aña. Despues di un par di dia Daisy a bira malu. Ora el a rekuperá, e doñonan di e lugá a bis’é ku e debe nan, i nan a oblig’é traha komo prostituta. Mas o ménos un aña despues ainda e tabata debe nan, i a parse ku nunka lo e no por a sali for di e debe ei. Sin embargo, un nabegante a paga e restu di su debe i bai kuné na un otro stat kaminda el a trat’é manera katibu. Daisy a bai lag’é, i despues a biba ku un otro hòmber pa tres aña, kaba nan a kasa. Debí na hopi problema serio den su matrimonio, el a purba mata kurpa tres biaha.

Ku tempu Daisy ku su kasá a kuminsá studia Beibel. Pero Daisy a sinti ku e no tabata digno di bira un Testigu di Yehova. Ora nan a mustr’é den Beibel ku Yehova Dios ta aseptá hende ku hasi e kambionan nesesario, el a dediká su bida na dje. Daisy tabata hasi hopi esfuerso pa hasi loke ta korekto, pero e tabata sinti ku esei no ta sufisiente i p’esei tabata sufri kada bes di depreshon. Pero felismente el a aseptá yudansa pa vense e troumanan kousá dor di abusu seksual i dor di su bida komo mucha prostituta, i tambe pa logra i mantené stabilidat emoshonal.

[Kuadro na página 7]

Hende Por Kambia

Ora Hesukristu tabata riba tera, el a sinti duele di hende pekaminoso ku tabata sufri. El a sali for di e punto di bista ku prostitutanan, sin importá ki edat nan tin, por a kambia nan estilo di bida. Hesus a asta bisa e lidernan religioso: “Di bèrdat mi ta bisa boso ku e publikanonan i e prostitutanan lo drenta e reino di Dios promé ku boso.” (Mateo 21:31) Ounke e personanan ei di kurason sinsero a ser despresiá pa e bida ku nan a hiba, nan a haña pordon debí na nan fe den e Yu di Dios. Pekadónan arepentí tabata dispuesto na bandoná nan bida di prostitushon pa nan por risibí e bendishonnan di e Reino di Dios. Despues di esei, nan a biba na armonia ku e normanan hustu di Dios. Awe tambe, tur klase di hende ta aseptá e bèrdat di e Palabra di Dios i ta kambia nan manera di biba.

Konsiderá loke a pasa ku Maria, Carina i Estela, menshoná den e promé artíkulo. Maria mester a resistí e preshon ku su mama tabata pone riba dje pa sigui komo prostituta, i tambe lucha duru pa stòp di usa droga. El a splika: “Mi tabata usa droga pa dominá e sintimentu ku mi tabatin ku mi no bal nada debí na e bida di prostitushon ku mi a hiba.” Maria a konta kon e kongregashon kristian di Testigunan di Yehova a risibié: “E amor ku e miembronan di kongregashon a mustra na mi, a impreshoná mi. Tur hende—mucha i hende grandi—a trata mi ku rèspèt. Mi a ripará ku hòmbernan kasá tabata fiel na nan esposa. Mi ta masha kontentu ku e rumannan a aseptá mi komo nan amiga.”

Ora Carina tabatin 17 aña, Testigunan di Yehova a bishit’é. El a kuminsá studia Beibel, maske pa un tempu el a sigui traha komo prostituta. Pokopoko el a kuminsá apresiá bèrdatnan bíbliko. P’esei el a disidí di bai biba na un stat leu, i einan el a bira un Testigu di Yehova.

Estela, kende for di chikí tabata metí den prostitushon, paranda i bebementu pisá, a haña interes den Beibel. Sin embargo, el a pensa ku nunka Dios lo pordon’é. Pero ku tempu el a bin komprondé ku Yehova Dios realmente ta pordoná hende arepentí. Awor Estela ta un miembro di e kongregashon kristian, kasá i ta lantando tres yu. El a bisa: “Mi ta masha kontentu i gradisidu na Yehova pasobra el a saka mi for di lodo i aseptá mi den su organisashon limpi.”

E relatonan aki ta konfirmá loke Beibel ta deklará, esta, ku Dios ta deseá pa “tur [“klase di,” NW] hende wòrdu salbá i yega na konosementu di e bèrdat.”—1 Timoteo 2:4.

[Plachi na página 7]

Muchanan prostituta hopi bes ta metí den droga

[Rekonosementu pa Potrèt na página 5]

© Jan Banning/Panos Pictures, 1997