Bai na kontenido

Bai na kontenido

Sobrepeso Ta Birando un Epidemia Mundial?

Sobrepeso Ta Birando un Epidemia Mundial?

Sobrepeso Ta Birando un Epidemia Mundial?

“PA HOPI tempu hende a konsiderá sobrepeso komo un konsekuensia di bida moderno den paisnan riku i desaroyá. Pero awor e ta plamando tambe den paisnan den desaroyo,” segun un informe den e revista médiko di Gran Bretaña, The Lancet. E revista a remarká ku ekspertonan di nutrishon awor ta spièrta ku lo tin “un epidemia mundial” di malesanan relashoná ku sobrepeso, manera diabétis, preshon haltu, kanser i malesanan di kurason i di ader.

Na China, awor ku durante e último ocho añanan aki e kantidat di hende hòmber ku sobrepeso a bira tripel i e kantidat di hende muhé a bira dòbel, e porsentahe di kasonan di preshon haltu ta igual ku na Merka. Mas ku mitar di tur e kasonan nobo di diabétis ku keda konstatá ta na India ku China. E nivel di diabétis na Egipto ta igual ku na Merka, i awor mitar di e hende muhénan na Egipto ta muchu gordo. Na Mexico, den tur gremio i den tur parti di e pais tabatin un oumento rápido di hende ku sobrepeso, i konsekuentemente un oumento di diabétis. Asta den paisnan afrikano hopi pober ku ta keda sùit di Sahara, sobrepeso i diabétis ta oumentando.

Ounke komementu di fast food (kuminda rápido) kisas ta responsabel pa sobrepeso den algun pais, un di e kousanan prinsipal ta ku hopi fabrikante ta agregá mas suku na nan produktonan “pa laga nan smak mihó.” Ademas, hende di Asia i Áfrika ta kushiná ku mas zeta, lokual ta produsí èkstra kaloria. Teknologianan avansá den industria i agrikultura ta nifiká ku hende ta hasi ménos trabou físiko pa produsí merkansia. Hende kier traha ménos i haña mas tempu liber. Awor ku kòmpiuter i televishon ta asina popular, trahadónan ta move ménos, i “email a pone un fin na e asuntu di kana bai hiba un mensahe òf lanta for di bo lugá pa bai papia ku kolega.”

Komo ku sobrepeso ta oumentando rápidamente bou di muchanan di skol tambe, foral na lugánan kaminda nan a redusí rekreo i aktividatnan físiko, ta masha urgente pa dosentenan ta konsiente di e relashon ku tin entre nutrishon i logronan akadémiko. Gail Harrison, di e Skol pa Salubridat Públiko na Universidat di California, ta spièrta nos ku fuera di medidanan di prevenshon, “ta esensial pa tin un agènda komun pa prevenshon riba nivel mundial, kompañá pa e desaroyo di estrategia, perisia i infrastruktura” pa trata ku e epidemia di sobrepeso i ku e malesanan relashoná kuné.