Bai na kontenido

Bai na kontenido

Opservando Mundu

Opservando Mundu

Opservando Mundu

Realmente Nan Ta Mas Produktivo?

“Un di kada kuater kanades ta traha awor mas ku 50 ora pa siman, kompará ku un di kada 10 un dékada pasá,” segun e korant Vancouver Sun. Un estudio federal ku a enbolbé 31.500 kanades ku ta traha, a saka afó ku “mitar di e personanan ku a partisipá den e enkuesta a bisa ku nan ta traha na kas òf den wikènt, regalando nan doño di trabou un 27 ora èkstra pa luna.” Un motibu fundamental ta teknologia. Segun e korant, “e enkuesta a revelá ku kasi tur e overtaim sin pago ku ta ser hasí na kas . . . ta trabou ku bo ta hasi via kòmpiuter.” P’esei, en bes di laga hende tin un siman di trabou di kuater dia i mas tempu liber, “teknologia ta e kousa prinsipal ku ta oumentá e kasonan di strès, malesa, agotamentu, ousensia na trabou i tur otro gastu ku ta kaba ku produktividat.” E korant ta agregá: “Mayoria di e personanan ku a partisipá den e enkuesta ta haña ku teknologia a oumentá nan interes den nan trabou i a mehorá nan produktividat. Pero na mesun tempu, kasi niun hende no a bisa ku teknologia a baha nan peso di trabou òf e strès di trabou.”

E Kosto di Matrimonio Kibrá

Despues di a analisá mas ku 100 artíkulo publiká di estudionan ku a ser hasí durante mas ku dos dékada, Rebecca O’Neill, gerente di proyekto di e Unidat di Investigashon di Famia di e organisashon Civitas, ta informá ku “pa hopi mama, tata i yu, e ‘famia sin tata’ a resultá den pobresa, doló di kurason, mal salú, oportunidatnan pèrdí i un falta di stabilidat.” Segun e korant The Sunday Telegraph di Lònden, O’Neill a bisa ku yunan di mayornan divorsiá òf separá tabatin “50 porshento mas chèns di sufri di problema ku salú, dos biaha mas chèns di hui for di kas i sinku biaha mas chèns di ser abusá.” E korant a agregá: “Yunan ku ta biba sin nan tata natural tambe tabatin tres biaha mas chèns di tin problema pa anda bon ku otro hende i pa haña nan ku problema na skol. Komo teenager, nan tabatin dos biaha mas chèns di bebe, huma, usa droga, . . . kometé krímen, tene relashon seksual siendo menor di edat i di bira mama òf tata siendo teenager.” Segun e informe, asta ora parehanan kasá tabata mes pober i ménos privilegiá ku mayornan soltero, nan yunan tabatin ménos chèns di eksperensiá e problemanan ei.

Suisidio Ta Enkabesá e Lista di Morto Violento

“Suisidio ta e kousa prinsipal di morto violento rònt mundu,” segun e korant di Lònden The Independent. E artíkulo, basá riba un informe di Organisashon Mundial di Salú, ta bisa ku 1,6 mion hende a muri di vários tipo di violensia na aña 2000. Suisidio a eksigí 815.000 bida e aña ei, miéntras ku asesinato a eksigí 520.000 i guera i konflikto a eksigí 310.000 bida. E gran mayoria di morto na aña 2000 “a tuma lugá den paisnan den desaroyo, miéntras ku ménos ku 10 porshento den paisnan desaroyá,” segun e korant. Belarus, Estonia, i Lituania a registrá porsentahenan di suisidio ku ta kuater bes mas haltu ku di Gran Bretaña. Na Afrika i Nort i Sur Amérika, e porsentahe di asesinato ta mas ku dòbel e kantidat di suisidio, pero na Oustralia, Europa i Lehano Oriente, ta nèt lo kontrario.

Muchanan Ku No Ta Drumi Sufisiente

Keda sin drumi sufisiente por tin efektonan desastroso riba un mucha su salú, segun e revista U.S.News & World Report. Muchanan ku no ta drumi sufisiente tin problema ku siñamentu na skol i por tin difikultat pa sera amistat. E revista ta informá ku “muchanan ku falta soño hopi bes tin un kapasidat mas kòrtiku di konsentrá, i nan tin mal beis, ta hiperaktivo i sin pasenshi.” Dòkternan ta preokupá ku hopi bes ta mayornan mes ta responsabel pa e problemanan aki. Sikoterapista di mucha, Barbara Braun-McDonald a bisa: “Si bo ta laga bo yu keda lantá te 11 or djanochi pa boso por ta huntu komo famia, lo bo tin ku reeksaminá bo bida.” Nan ta animá mayornan pa establesé un ora fiho pa drumi i pa lanta, asta den wikènt, pa asina forma un patronchi sano di drumimentu. Otro sugerensianan ta inkluí un rutina regular promé ku bai drumi, manera baña, sinta huntu brasá, lesa un historia pa e yunan mas chikí, i no laga nan wak televishon ni sinta na kòmpiuter durante e ora promé ku nan tin ku bai drumi.