Bai na kontenido

Bai na kontenido

E Evento di Balòn di Mas Grandi na Mundu!

E Evento di Balòn di Mas Grandi na Mundu!

E Evento di Balòn di Mas Grandi na Mundu!

TUR aña den òktober, durante nuebe dia largu e stat Albuquerque, New Mexico, na Merka, ta konfrontá un problema úniko den tráfiko. Shofùrnan ta kuminsá kore pokopoko òf para pa mira gruponan grandi di balòn di koló briante ku ta yena e shelu sin nubia den hèrfst. Esaki ta e Fiesta Internashonal di Balòn di Kodak Albuquerque ku ta tuma lugá tur aña, i mas ku 800.000 bishitante ta bin pa eksperensi’é.

Ta fásil pa komprondé dikon tráfiko ta kuminsá kore pokopoko. Imaginá bo e espektákulo! Sentenáres di balòn—por lo general di 15 pa 25 meter haltu—ta subi pareu den e aire friu i refreskante di mainta, anto kaba nan ta zueif krusa e Riu Rio Grande i pasa bai riba e stat Albuquerque segun ku bientu ta pusha nan suavemente. Den fondo, e Serunan Sandia pintoresko di 3.000 meter haltu ta kompletá e panorama impreshonante aki.

E festival a gosa di un kresementu fenomenal for di tempu ku el a kuminsá riba un parkeerplaats na 1972 ku solamente 13 balòn. Ya pa 1978, ku 273 tim partisipante, el a bira e evento di balòn di mas grandi na mundu. Na aña 2003, mas ku 720 balòn a partisipá. Timnan di balòn a bini di hopi estado merikano i for di mas o ménos 20 pais mas. Representantenan di medionan di komunikashon di desénas di organisashon, huntu ku masha hopi sakadó di potrèt mes a kontribuí na e fiesta su reputashon di ta “e evento mas fotografiá na mundu.” Na aña 2000, komo parti di e selebrashon di e milenio nobo, mas ku 1.000 balòn a partisipá, lokual ta un 20 porshento di tur balòn ku tin na mundu.

Kon e Balònnan Ta Funshoná

Gran mayoria di e balònnan na e fiesta ta subi bai laira dor di aire kayente keintá dor di brandernan di gas propan ku tin na boka di e balòn. E sakunan di e balòn ta trahá di tela sintétiko huntá ku un tipo di waks poliuretano pa evitá ku e ta lèk aire. Na kada balòn nan ta pega un makutu, òf góndola, ku ta karga e piloto i mas pasahero. Nan ta pòmp un balòn den dos etapa. Promé, un fèn grandi ta supla aire fresku den dje segun ku e ta plat di span abou riba suela. Kaba, un brander di gas propan ta supla aire kayente den e saku parsialmente yen. E aire kayente ta hisa e balòn na laira, pero e ta keda firmemente mará na suela ku kabuya te ora ku e piloto ta kla pa despegá. Unabes e balòn ta den laira, e piloto por lag’é subi dor di sende e brandernan i agregá mas aire kayente. Pa baha, e ta djis laga e aire fria, òf e por habri un vèntil den tòp di e balòn i laga aire kayente sali.

Na e festival, e balònnan di aire kayente normalmente ta karga sufisiente gas propan pa keda un par di ora den laira, por lo general na un haltura di ménos ku 600 meter. P’esei, e nabegantenan di balòn—inkluso nan tim ku ta sigui nan riba tera—mester keda alerta pa haña lugánan safe pa nan aterisá. E piloto i su tim ta buska terenonan habrí kaminda no tin waya di koriente i ku ta leu for di kayanan drùk.

Algun di e balònnan na e festival ta yená ku gas helio òf hidrógeno. Distinto for di balòn di aire kayente, e balònnan aki yená ku gas por keda dianan largu den laira. Nabegantenan di balòn di gas ta kompetí pa wak ken por bula mas leu, i ta nabegá na un haltura di 3.000 pa 4.500 meter.

Bo no por ègt stür un balòn. Mas bien, nan ta drif den e direkshon ku bientu ta supla nan. Pero un piloto ku eksperensia por kontrolá su rumbo dor di bai mas haltu òf baha mas abou pa kohe sierto koriente di aire ku ta supla den e direkshon deseá. Relashoná ku esaki, Albuquerque ta ideal pa nabegá balòn. E serunan rònt di e stat i e vaye di e riu ta forma loke nan ta yama e Kaha di Albuquerque: un kombinashon di patronchinan di bientu ku ta kousa bientunan di nivel abou ku ta pusha e balònnan den un sierto direkshon i bientunan di nivel ariba ku ta trese nan bèk den e direkshon kontrali.

Un Evento Eksitante

Mas ku 2.000 boluntario ta koperá pa e festival por ta un evento eksitoso i safe. Tin un balloonmeister kende ta un funshonario enkargá pa kordiná e evento kompliká aki. Su trabou di dirigí e despegue di sentenáres di balòn ta kasi manera maneho di un aeropuerto drùk. Djis imaginá e esena! Na momentu di despegá, e gran variedat di koló i formanan kreativo ta emoshoná tantu mirónes adulto komo e muchanan ku ta keda wowo hanchu habrí. Wak! Ata un balòn den forma di un sapu, un otro manera un ber, i ata un manera un konènchi! Ata un beibi dinosouro, un baka gigante ku ta zueif, dos porko, un piská di akuario ku yama Sushi, un bleki limonada inmenso den laira, un lars di cowboy, un tròshi di promèntè kòrá, i hopi, hopi forma mas.

Mirando un kantidat asina grandi di koló i diseño kontra e shelu blou, realmente lo por pone un fotógrafo bira loko! I anochi ta trese un otro bista magnífiko: e shelu ku ta birando skur ta yen di sentenáres di balòn, den kua kada un su brander ta bria manera un bela den un lantèrna di papel.

Masha poko di nos kisas lo mira e fiesta di balòn aki òf lo tin e eksperensia eksitante di bula den un balòn. Pero segun ku bo ta wak e potrètnan riba e páginanan aki, bo por a lo ménos duna rienda suelta na bo imaginashon i lag’é subi bai laira den e shelu di hèrfst ku tin riba Albuquerque.

[Plachinan na página 24]

1. Kada balòn mester tin un tim riba tera, por lo general di kuater pa ocho hende

2. Un brander di gas propan ta supla aire kayente p’e balòn subi

3. Anochi e brio di e balònnan ta krea un dushi ambiente

4. Un variedat di diseño di balòn

[Rekonosementu]

Potrètnan 1 i 2: Raymond Watt/Albuquerque International Balloon Fiesta