Bai na kontenido

Bai na kontenido

“Mi Reino No Ta Parti di e Mundu Akí”

“Mi Reino No Ta Parti di e Mundu Akí”

“Pa esaki mi a bini na mundu: pa mi duna testimonio di e bèrdat.”—HUAN 18:37.

KANTIKA: 15, 74

1, 2. (a) Kiko ta pasando awe? (b) Ki preguntanan nos lo kontestá den e artíkulo akí?

UN RUMAN muhé na Europa ku tabata konta di su pasado a bisa: “Tempu mi tabata chikitu ta inhustisia so mi tabata mira. P’esei, mi a rechasá e sistema polítiko na mi pais i tabata apoyá loke hopi hende a konsiderá ideanan radikal. De echo, pa hopi aña mi tabata namorá un terorista.” Den pasado, un ruman hòmber na Afrika tambe tabata pensa ku e tabatin motibu pa ta violento. El a bisa: “Mi tabata kere ku mi tribu tabata mihó ku tur otro, i mi a afiliá na un partido polítiko. Den e partido akí, nos a siña pa mata nos kontrinkantenan polítiko ku lansa, asta si nan ta di nos mes tribu.” Un ruman muhé ku ta biba na Europa a atmití: “Mi tabatin prehuisio i mi tabata odia tur hende ku no tabatin e mesun nashonalidat òf religion ku mi.”

2 Loke e rumannan ei a bisa ta un refleho di loke nos ta mira mas i mas awe. Sí, hopi movementu polítiko ta usa violensia pa logra independensia. Divishon polítiko ta birando mas bisto. I na hopi pais, estranheronan ta ser rechasá mas i mas. Manera Beibel ta bisa, den e último dianan akí, hende no ta “dispuesto pa sera ningun akuerdo.” (2 Tim. 3:1, 3) Awor, kon kristiannan sí por keda uní, aunke ku e mundu akí ta birando mas dividí? Nos por siña hopi for di Hesus su ehèmpel. Tempu Hesus tabata riba tera, polítika tabata kousa masha divishon den e área kaminda e tabata biba. Den e artíkulo akí, nos lo kontestá tres pregunta importante: Dikon Hesus a nenga di enbolbé su mes den polítika? Kon el a demostrá ku sirbidónan di Dios mester keda neutral den asuntunan polítiko? Den ki manera Hesus a siña nos ku nunka nos mester usa violensia?

HESUS NO A APOYÁ HENDE KU TABATA KE INDEPENDENSIA

3, 4. (a) Ki speransa e hudiunan tabatin den tempu di Hesus? (b) Ki efekto e speransa akí tabatin riba e disipelnan di Hesus?

3 Hopi di e hudiunan ku Hesus a prediká na dje kier a haña libertat for di e romanonan. E zelotenan hudiu, un grupo nashonalista, tabata promové e idea ei den e pueblo. Hopi di e ekstremistanan akí tabata sigui e ideanan di Hudas, e galileo. E tabata un mesías falsu di promé siglo ku a gaña hopi hende. Hosefo, un historiadó hudiu, a bisa ku Hudas tabata instigá e pueblo pa rebeldiá i tabata yama esnan ku tabata paga belasting na e romanonan “kobarde.” Finalmente, e romanonan a laga mata Hudas. (Echo. 5:37) Algun zelote a asta usa violensia pa purba di logra nan metanan.

4 E hudiunan komun tambe tabata spera ansiosamente riba yegada di e Mesías. Nan tabata pensa ku e Mesías lo a libra nan for di e romanonan i hasi Israel un nashon grandioso atrobe. (Luk. 2:38; 3:15) Hopi di nan a kere ku e Mesías lo a establesé un reino riba tera na Israel. Di e manera ei, miónes di hudiu ku tabata plamá na otro lugánan lo a bolbe nan tera natal. Kòrda ku un biaha Huan Boutista a manda puntra Hesus: “Ta abo ta Esun Ku Ta Bini, òf nos tin ku spera un otro?” (Mat. 11:2, 3) Kisas Huan tabata puntra su mes si ta un otro persona lo a bini pa libra e hudiunan. Mas despues riba kaminda pa Emaus, dos disipel a topa Hesus despues ku el a resusitá. Nan tambe a bisa ku nan tabatin e speransa ku Hesus lo a libra Israel. (Lesa Lukas 24:21.) Poko despues, Hesus su apòstelnan a puntr’é: “Señor, ta aworakí bo ta bai restorá e Reino pa Israel?”—Echo. 1:6.

5. (a) Dikon e pueblo di Galilea tabata ke pa Hesus bira nan rei? (b) Kon Hesus a korigí nan?

5 E hudiunan a ferwagt ku e Mesías lo a solushoná nan problemanan. Probablemente, ta p’esei e pueblo di Galilea tabata ke p’e bira nan rei. Nan lo a pensa ku Hesus lo tabata un bon lider: e tabata un ekselente oradó; e por a kura hende malu i e por a asta perkurá kuminda pa hende ku hamber. Despues ku Hesus a alimentá mas o ménos 5.000 hòmber, e pueblo a keda asombrá. Pero “komo ku Hesus tabata sa ku nan tabata serka di bin gar’é pa hasié rei, el a kita for di einan i bolbe bai su so den seru.” (Huan 6:10-15) E siguiente dia, e entusiasmo di e hendenan a baha un poko. E ora ei, Hesus a splika e multitut ku el a bini pa siña hende tokante e Reino di Dios i no pa perkurá pa nan nesesidatnan material. El a bisa e multitut: “No traha pa kuminda ku ta daña, ma pa kuminda ku ta dura i ku ta hiba na bida eterno.”—Huan 6:25-27.

6. Kon Hesus a indiká bon kla ku e no tabata buska poder polítiko riba tera? (Wak e promé plachi.)

6 Djis promé ku Hesus su morto, el a ripará ku algun di su disipelnan tabata kere ku lo el a establesé un reino terenal na Herúsalèm. Pa yuda nan komprondé ku esei lo no a sosodé, el a konta nan e ilustrashon tokante mina. Den e ilustrashon akí, Hesus a kompará su mes ku “un hòmber di nasementu noble” ku a biaha bai un tera leu pa un periodo largu. (Luk. 19:11-13, 15) Na un otro okashon, Hesus a splika e gobernador romano Ponsio Pilato bon kla ku e ta keda neutral den asuntunan polítiko. Pilato a puntra Hesus: “Ta abo ta Rei di e hudiunan?” (Huan 18:33) Podisé Pilato tabatin miedu ku Hesus lo a instigá e pueblo pa lanta kontra e romanonan. Esaki tabata un temor ku Pilato tabatin durante henter su gobernashon. Ma Hesus a kontest’é: “Mi reino no ta parti di e mundu akí.” (Huan 18:36) Sí, Hesus a nenga di mete den polítika pasobra su Reino lo a ser establesé den shelu. El a bisa Pilato ku el a bini na tera pa “duna testimonio di e bèrdat.”—Lesa Huan 18:37.

Riba kiko bo ta enfoká, riba e problemanan di mundu òf riba e Reino di Dios? (Wak paragraf 7)

7. Dikon por ta difísil pa no apoyá niun movementu polítiko, ni sikiera den nos kurason?

7 Hesus a komprondé bon kla kiko tabata su trabou. Si nos tambe sa kiko ta nos trabou, nos lo no apoyá niun movementu polítiko, ni sikiera den nos kurason. No ta tur biaha esaki ta fásil. Un superintendente biahero a bisa: “E hendenan den nos área ta birando mas i mas radikal. Nashonalismo ta reina tur kaminda. Hopi hende ta kere ku nan bida lo bira mihó si nan haña independensia. Pero nos ta kontentu ku nos rumannan sí ta uní. Nan ta enfoká riba predikashon di e bon notisia di e Reino. Nan sa ku ta Dios so por kaba ku inhustisia i e otro problemanan ku nos ta konfrontá.”

KON HESUS A TRATA KU ASUNTUNAN POLÍTIKO?

8. Duna un ehèmpel di inhustisia ku e hudiunan a konfrontá den promé siglo.

8 Hopi bes, ta inhustisia ta pone ku hende ta enbolbé nan mes mas den polítika. Den tempu di Hesus, pagamentu di belasting tabata un problema ku a kousa hopi divishon. De echo, Hudas, e galileo, menshoná anteriormente, a rebeldiá kontra Roma pasobra e romanonan tabata ke pa tur hende registrá nan mes pa asina e romanonan por a hasi sigur ku tur habitante tabata paga belasting. Den e tempu ei, tabatin hopi tipo di belasting: belasting riba produkto, tereno i kas. Ademas, debí ku mayoria di e kobradónan di belasting tabata korupto, nan tabata hasi e situashon pió. Hopi di nan tabata kumpra e derecho di kobra belasting serka funshonario di gobièrnu i tabata usa e derecho akí pa enrikesé nan mes. Por ehèmpel, Zakeo, hefe di e kobradónan di belasting na Yériko, a bira riku debí ku e tabata usa akusashon falsu pa ranka plaka for di hende. (Luk. 19:2, 8) Probablemente, hopi kobradó di belasting tabata hasi meskos.

9, 10. (a) Kon Hesus su enemigunan a purba di enbolb’é den un asuntu polítiko? (b) Kiko nos ta siña for di Hesus su kontesta? (Wak e promé plachi.)

9 Hesus su enemigunan a purba di enbolb’é den un kuestion tokante pagamentu di belasting. Nan a hasié pregunta tokante belasting pa kabes, un belasting di ún denario, ku e hudiunan mester a paga. (Lesa Mateo 22:16-18.) E hudiunan spesialmente tabatin masha problema pa paga e belasting akí, pasobra e tabata kòrda nan ku nan ta bou di dominio di Roma. “E partidarionan di Heródes” ku a lanta e kuestion akí tabatin gana pa Hesus kritiká e belasting akí, ya asina nan por a akus’é di instigashon kontra gobièrnu. Anto si Hesus lo a bisa ku mester a paga e belasting, kisas su disipelnan lo a bandon’é.

10 Hesus a sòru pa e keda neutral den e asuntu akí. El a bisa: “Duna Sésar loke ta di Sésar, ma Dios loke ta di Dios.” (Mat. 22:21) Hesus tabata sa ku hopi di e kobradónan di belasting tabata korupto. Pero e no a laga e inhustisia akí kita su atenshon for di loke tabata mas importante, esta, e Reino di Dios, e berdadero solushon pa tur e problemanan di humanidat. Di e manera ei, el a pone un ehèmpel pa su siguidónan. Pues, maske kon hustu òf noble e kousa di un movementu polítiko por parse, kristiannan no mester mete den asuntunan polítiko. Sí, en bes di duna opinion òf krítika relashoná ku sierto práktikanan inhustu, kristiannan ta buska e Reino di Dios i e hustisia di Dios.—Mat. 6:33.

11. Kon ta e mihó manera pa lucha kontra inhustisia?

11 Hopi ruman ku, promé ku nan a bira Testigu di Yehova, tabatin konvikshon polítiko fuerte a logra bandoná esakinan. Un ruman muhé na Gran Bretaña a bisa: “Despues ku mi a studia sosiologia na universidat, mi ideanan a bira radikal. Mi tabata ke defendé e derechonan di hende koló skur pasobra nos tabata víktima di inhustisia. Aunke mi tabata gana kasi tur debate, tòg mi tabata sinti mi frustrá. E tempu ei mi no a komprondé ku, pa vense inhustisia rasial, ta hende su kurason mester kambia. Ma ora mi a kuminsá studia Beibel, mi a komprondé ku mi mester a kambia mi kurason promé. I ta un ruman muhé koló kla a yuda mi durante e proseso di kambio ei. Awor mi ta un pionero regular den un kongregashon di idioma di seña, i mi ta siñando kon pa papia ku tur sorto di hende.”

“HINKA BO SPADA BÈK NA SU LUGÁ”

12. Kiko tabata e “zürdeg” ku e disipelnan di Hesus mester a evitá?

12 Den tempu di Hesus, hopi bes religion tabata mete ku polítika. Por ehèmpel, segun e buki Bida Diario na Palestina den Tempu di Hesus (na ingles), e hudiunan tabata dividí den sektanan religioso ku tabata similar na partidonan polítiko. Ta p’esei, Hesus a spièrta su disipelnan: “Paga tinu! Tene kuidou ku zürdeg di fariseo i zürdeg di Heródes.” (Mar. 8:15) Probablemente ora Hesus a menshoná “Heródes,” sin duda el a referí na e hendenan ku tabata miembro di e partido di Heródes. E otro grupo, esta e fariseonan, tabata ke pa e hudiunan bira independiente di Roma. Segun e relato di Mateo, Hesus a spièrta su disipelnan di e saduseonan tambe. E saduseonan sí a preferá di keda bou di dominio di Roma. Di e manera ei, nan por a sigui okupá puestonan di outoridat. Sí, Hesus a bisa su disipelnan bon kla pa keda leu for di zürdeg, òf e siñansanan, ku e tres gruponan akí tabata promové. (Mat. 16:6, 12) Ta interesante pa nota ku e kòmbersashon akí a tuma lugá djis despues ku e hendenan tabata ke hasi Hesus rei.

13, 14. (a) Kiko ta pasa ora ku religion i polítika mete ku otro? (b) Dikon inhustisia no ta un motibu pa hustifiká violensia? (Wak e promé plachi.)

13 Ora religion ta mete ku polítika, hopi bes esei ta hiba na violensia. Hesus a siña su disipelnan ku nan mester a keda neutral den asuntunan polítiko. Esei tabata un di e motibunan pakiko e saserdotenan prinsipal i e fariseonan tabata ke mata Hesus. Nan a mir’é komo nan rival, ya ku e por a pone nan pèrdè nan poder polítiko i religioso. Nan a bisa: “Si nos lag’é sigui asina, tur hende lo pone fe den dje, i e romanonan lo bini i kita tantu nos lugá di adorashon komo nos nashon for di nos.” (Huan 11:48) P’esei, Sumo Saserdote Kaifas a traha un plan pa mata Hesus.—Huan 11:49-53; 18:14.

14 Kaifas a manda su sòldánan arestá Hesus ora nochi sera. Hesus tabata sa di e plan kobarde akí. P’esei, durante su último sena ku su apòstelnan, el a pidi nan pa buska algun spada. I dos tabata sufisiente pa e por a siña nan un lès masha importante. (Luk. 22:36-38) Mas lat e anochi ei, un multitut a bini pa arestá Hesus. E inhustisia ei a pone Pedro rabia asina tantu ku el a kòrta un di e hòmbernan ku spada. (Huan 18:10) Pero Hesus a bisa Pedro: “Hinka bo spada bèk na su lugá, pasobra ken ku usa spada lo muri pa medio di spada.” (Mat. 26:52, 53) Di e manera ei, Hesus a siña su disipelnan un lès poderoso: Nan no mester ta parti di mundu. E lès ei ta na armonia ku e orashon ku Hesus a hasi mas promé e anochi ei. (Lesa Huan 17:16.) Ta Dios so tin derecho di bringa kontra inhustisia.

15, 16. (a) Kon e Palabra di Dios a yuda kristiannan evitá konflikto? (b) Ki kontraste Yehova ta mira ora e opservá e mundu djawe?

15 E ruman muhé na zùit Europa, menshoná anteriormente, a siña e mesun lès akí. El a bisa: “Mi a siña ku violensia no ta trese hustisia. Mi a ripará ku hende ku ta usa violensia hopi bes ta pèrdè nan bida. I hopi otro ta bira amargá. P’esei, mi a keda masha kontentu ku mi a siña, danki na Beibel, ku ta Dios so por trese berdadero hustisia riba tera. Esei ta e mensahe ku mi ta predikando pa 25 aña kaba.” E ruman hòmber di Afrika a remplasá su lansa pa “e spada di spiritu, esta, e Palabra di Dios.” (Efe. 6:17) Anto kiko di e otro ruman muhé ku ta biba na Europa? Despues ku el a bira Testigu di Yehova, el a kasa ku un ruman hòmber di un grupo étniko ku ántes e tabata odia. Tur e tres rumannan akí a hasi kambio pasobra nan tabata ke ta manera Kristu.

16 Ta masha importante pa hasi kambionan asina. Beibel ta kompará humanidat ku un laman brutu ku nunka ta kalmu. (Isa. 17:12; 57:20, 21; Rev. 13:1) Aunke kuestionnan polítiko ta instigá hende pa rebeldiá, ta dividí nan i provoká nan pa usa violensia sin sentido, e pueblo di Dios sí ta keda uní i na pas. I ora Yehova mira kon dividí e mundu ta, lo e keda masha kontentu ku su pueblo sí ta uní.—Lesa Sofonías 3:17.

17. (a) Menshoná tres manera ku nos por promové union. (b) Kiko nos lo trata den e siguiente artíkulo?

17 Den e artíkulo akí, nos a siña tres manera pa promové union kristian: (1) Nos tin ku konfia ku Dios su Reino selestial lo kita tur inhustisia, (2) nos mester keda neutral den asuntunan polítiko i (3) nos no ta usa violensia. Sinembargo, tin un otro kos ku por pone nos union na peliger: prehuisio. Den e siguiente artíkulo, nos lo mira kon nos por vense prehuisio manera e kristiannan a hasi den promé siglo.