Bai na kontenido

Bai na kontenido

Con Nos Por Cultivá Birtud

Con Nos Por Cultivá Birtud

Con Nos Por Cultivá Birtud

DICCIONARIONAN moderno ta definí “birtud” como “excelencia moral; bondad.” E ta “accion i pensamentu corecto; bondad di caracter.” Lexicógrafo Marvin R. Vincent ta bisa cu e sentido clásico original dje palabra griego traducí como “birtud” ta nificá “cualkier sorto di excelencia.” No ta un sorpresa anto cu na un of otro tempu cualidadnan manera prudencia, curashi, disiplina propio, imparcialidad, compasion, perseverancia, onestidad, humildad i lealtad a ser aclamá como birtud. Tambe birtud a ser definí como “cumpli cu un norma di loke ta corecto.”

Cu ken su norma di excelencia, bondad i loke ta corecto nos tin cu cumpli? Revista Newsweek a bisa: “Segun e grupo dominante di filosofia moral, e skepticismo cu e movementu di Iluminacion a engendrá a reducí tur idea di loke ta bon i malu na un asuntu di gustu personal, preferencia emocional of opcion cultural.” Pero mero gustu of preferencia personal ta un manera satisfactorio pa determiná loke ta bon of malu? No. Pa nos cultivá birtud, nos mester di un norma confiabel di loke ta bon i malu, esta, un norma cu ta permití nos husga un cierto acto, actitud of cualidad como bon of malu.

E Único Berdadero Fuente di Normanan Moral

Tin solamente un berdadero Fuente pa normanan di moralidad—e Creador di humanidad, Jehova Dios. Djis despues cu el a crea e promé homber, Adam, Jehova Dios a imponé e mandamentu aki riba e homber: “Bo por come di tur palu dje hofi te na satisfaccion. Pero, en cuanto e palu di conocimentu di bon i malu, bo no mag come di dje, pasobra den e dia cu bo come di dje lo bo muri positivamente.” (Génesis 2:16, 17) Jehova Dios a duna e palu e nomber único ei cu ta indicá su derecho exclusivo pa dicidí loke ta bon i loke ta malu pa su criaturanan. Pues Dios su normanan di bon i malu a bira e base pa husga of evaluá un persona su echonan, punto di bista i característicanan di personalidad. Sin e normanan ei nos lo no por distinguí bon for di malu na un manera corecto.

E mandamentu tocante e palu di conocimentu di bon i malu a pone un opcion dilanti Adam cu Eva, esta, obedecé of no obedecé. Den nan caso, birtud a nificá obedecé e mandamentu ei. Cu tempu, Jehova a revelá mas aleu kico ta agrad’é i kico ta desagrad’é, i el a laga registrá esaki den Bijbel pa nos. Pues anto, cultivá birtud ta encerá cumpli cu Jehova su normanan hustu describí den e Scritura.

Conocé e Normanan di Dios Cabalmente

Ya cu ta Jehova Dios a establecé e normanan di bon i malu i a revelá nan den Bijbel, nos no mester siña conocé nan cabalmente? Apostel Pablo a skirbi: “Tur Scritura ta inspirá di Dios i probechoso pa siña, pa reprendé, pa rectificá cosnan, pa disipliná den husticia, p’e hende di Dios por ta plenamente competente, completamente ekipá pa tur bon obra.”—2 Timoteo 3:16, 17.

Por ehempel, pensa riba e malcomprendimentu cu Kunihito, mencioná den e artículo anterior, a hañ’é cuné ora el a desplegá modestia manera su cultura ta mira esei. Un consideracion mas profundo di normanan di Bijbel cu tempu a yud’é haña un punto di bista mas balansá. Ta berdad cu Bijbel ta animá hende pa cultivá modestia, i su conseho ta spierta contra demasiado confiansa i arogancia. (Proverbionan 11:2; Mikéas 6:8) Tog, ora apostel Pablo a describí e cualificacionnan pa “un puesto di superintendente,” el a papia di ‘percurá pa alcansá’ e privilegio ei. (1 Timoteo 3:1) No solamente mester ‘percurá pa alcansá’ esei sin gaba of bira arogante, pero tambe sin rebahá bo mes innecesariamente.

Kico Bijbel ta bisa tocante excelencia moral den e esfera di negoshi? Un práctica comun den e mundu comercial djawe ta di usa métodonan cuestionabel of evadí regulacionnan di gobiernu i leynan di belasting. Pero, sin importá kico otro hende ta haci, e norma di Bijbel ta cu nos tin cu “comportá nos mes onradamente den tur cos.” (Hebreonan 13:18) Pues, nos ta cultivá birtud dor di ser onesto i imparcial cu doño di trabou, empleado, cliente i gobiernu seglar. (Deuteronomio 25:13-16; Romanonan 13:1; Tito 2:9, 10) Claro cu onestidad ta promové confiansa i bon boluntad. I dor di pone acuerdonan por escrito, hopi bes nos ta prevení malcomprendimentu i complicacionnan cu lo por surgi pa motibu di “suceso imprevisto.”—Eclesiástes 9:11; Santiago 4:13, 14.

E asuntu di bistí i areglo personal ta un otro área den cua nos tin cu cultivá birtud. Tipo di paña ta varia di cultura pa cultura i e preshon por ta fuerte pa cana pareu cu e último estilo i moda. Pero pakico nos tin cu sigui tur moda cu presentá? Bijbel ta spierta nos pa “stop di ser formá segun e sistema di cosnan aki.” (Romanonan 12:2) En bes di formulá regla, apostel Pablo a skirbi bou di inspiracion: “Mi ta deseá pa hende muher dorna nan mes cu bistí bon areglá, cu modestia i sano huicio, no cu moda di flegtmentu di cabei i oro of perla of bistí mashá costoso, sino den e manera cu ta pas pa hende muher cu ta profesá reverencia na Dios.” (1 Timoteo 2:9, 10) E norma básico aki ta aplicá tantu na homber como muher. Claro cu tin espacio pa variedad deleitabel den estilo como resultado di preferencia cultural of gustu personal.

Tambe Bijbel ta identificá prácticanan inmoral cu Dios ta condená specíficamente. Na 1 Corintionan 6:9 i 10, nos ta lesa e spiertamentu: “Kico! Boso no sa cu personanan inhustu lo no heredá e reino di Dios? No sea gañá. Ni fornicadó, ni idólatra, ni adúltero, ni homber wardá pa propósito innatural, ni homber cu ta drumi cu homber, ni ladron, ni personanan haragan, ni buraché, ni zundradó, ni hende cu ta practicá extorsion lo heredá e reino di Dios.” E texto aki a yuda Maria, mencioná anteriormente, mira cu segun e norma di excelencia moral cu e Creador a describí, su enbolbimentu cu Juan tabata robes i cu e mester a pone fin na dje si e kier a haña Dios su aprobacion. Ta bisto anto cu pa nos cultivá birtud, nos tin cu siña conocé Jehova su normanan cabalmente.

Siña di Curason

Birtud no ta nificá djis evitá loke ta malu. E tin poder moral. Un persona birtuoso ta bondadoso. Un profesor ta bisa cu “mester siña birtud cu cabes i tambe di curason.” Pues anto, cultivá birtud ta encerá mas cu conocé e Palabra di Dios cabalmente. E ta exigí meditacion riba loke ta skirbí den dje pa asina nos curason yena cu gratitud pa Jehova i nos sinti nos impulsá pa aplicá principionan bíblico den nos bida.

“Cuantu mi stima bo ley!” e salmista a sclama. “Henter dia e ta mi interes intenso.” (Salmo 119:97) I rey David a skirbi: “Mi a corda dianan di hopi tempu atras; mi a meditá riba tur bo [Dios su] actividad; di buena gana mi a mantené mi mes intensamente interesá den e obra di bo propio mannan.” (Salmo 143:5) Nos tambe tin cu haci meditacion compañá cu oracion un parti integral di nos studio di Bijbel i di publicacionnan basá riba Bijbel.

Ta berdad cu ta un desafio pa traha tempu pa un studio diligente compañá cu meditacion. Pero si nos kier cultivá birtud, nos tin cu cumpra e tempu for di otro actividadnan. (Efesionan 5:15, 16) Aron, di 24 aña, ta cumpra e tempu ei tur dia dor di lanta 30 minuut mas trempan di loke tabata su custumber. E ta conta: “Na principio, mi tabata djis lesa Bijbel pa henter e mei ora. Ta te cu recien mi a bin realisá e importancia di meditá. Pues awor mi ta usa rond di mitar dje tempu ei pa pensa riba loke mi a caba di lesa. Esaki tabata berdaderamente recompensador.” Otro ora tambe nos por meditá. Den un melodia na Jehova, David a canta: “Durante warda djanochi, mi ta meditá riba bo.” (Salmo 63:6) I Bijbel ta relatá: “Isaac tabata pafó ta cana p’e meditá den cunucu rond di ora cu anochi ta cera.”—Génesis 24:63.

Meditacion ta masha balioso ora di cultivá birtud, pasobra e ta yuda nos sinti mescos cu Jehova ta sinti i mira cosnan manera Jehova ta mira nan. Por ehempel, Maria tabata sa cu Dios ta prohibí fornicacion. Pero pa ‘aborecé loke ta malu i pega na loke ta bon,’ e tabatin cu meditá riba textonan clave di Bijbel. (Romanonan 12:9) Despues cu el a lesa Colosensenan 3:5 cu ta urgi nos pa ‘mata nos miembronan di curpa cu ta riba tera pa loke ta fornicacion, impuresa, apetit sexual, deseo perhudicial i cudishi,’ el a bin mira e necesidad pa haci cambio. Maria tabatin cu puntra su mes: ‘Ki clase di apetit sexual mi tin cu mata? Kico mi mester evitá cu por lanta deseonan impuru? Tin cambionan cu mi tin cu haci den e manera cu mi ta trata esnan di sexo opuesto?’

Meditacion ta incluí considerá e resultado di un accion. Pablo a urgi cristiannan pa abstené di fornicacion i pa ehercé dominio propio pa asina “ningun hende yega te n’e punto di perhudicá i abusá dje derechonan di su ruman.” (1 Tesalonicensenan 4:3-7) Bon preguntanan pa meditá ariba ta: ‘Ki daño lo mi haci mi mes, mi famia of otro hende dor di cometé e acto aki? Con esei lo afectá mi den sentido spiritual, emocional i físico? Kico a para di otronan cu a violá ley di Dios den pasado?’ Tal meditacion a fortalecé Maria su curason. E por fortalecé di nos tambe.

Siña for di Ehempel di Otronan

Bo por siña birtud den un klas? E pregunta aki ta unu cu a confundí pensadónan pa miles di aña. E filósofo griego Plato tabata incliná na pensa cu esei por. Di otro banda, Aristóteles a razoná cu bo ta siña birtud den práctica. Un periodista a resumí e debate riba e cuestion asina aki: “En resúmen, bo no por siña e ética di birtud riba su so. Bo no por siñ’é for di buki tampoco. Un bon caracter ta bini for di biba den comunidadnan . . . cu ta animá hende pa mustra birtud i ta recompensá esei.” Pero unda nos por haña hende cu ta berdaderamente birtuoso? Aunke mayoria cultura ta ofrecé algun ehempel di birtud, a lo ménos den nan héroenan i historianan mitológico, Bijbel ta contené masha hopi berdadero ehempel.

E ehempel mas sobresaliente di birtud ta Jehova. Semper e ta actua den un manera birtuoso i ta haci loke ta hustu i bon. Nos por cultivá birtud dor di bira “imitadónan di Dios.” (Efesionan 5:1) I e Yu di Dios, Jesucristo, a ‘laga un modelo pa nos sigui su pasonan cu sumo cuidou i atencion.’ (1 Pedro 2:21) Ademas, Bijbel ta contené relatonan di hopi persona fiel, manera Abraham, Sara, Josef, Rut, Job i Daniel i su tres compañeronan hebreo. Nos lo no kier pasa por haltu tampoco dje ehempelnan di birtud di parti di Jehova su sirbidónan di tempu moderno.

Nos Por Logra

Realmente nos por logra haci loke ta birtuoso den bista di Dios? Dor cu nos a heredá imperfeccion, tin bes por surgi den nos paden un lucha feros entre e mente i e carni, esta, entre kier haci loke ta birtuoso i sigui nos tendencianan pecaminoso. (Romanonan 5:12; 7:13-23) Pero cu yudansa di Dios, nos por gana e lucha. (Romanonan 7:24, 25) Jehova a percurá su Palabra i publicacionnan basá riba Bijbel. Dor di studia e Scritura diligentemente i meditá riba dje huntu cu oracion, nos por bira puru di curason. For di un curason puru asina por sali pensamentu, palabra i accionnan birtuoso. (Lucas 6:45) Basá riba e ehempelnan di Jehova Dios i Jesucristo, nos por edificá un personalidad piadoso. I sigur nos por siña hopi for di personanan cu ta sirbiendo Dios fielmente awe.

Apostel Pablo a spierta su lectornan pa “sigui considerá” birtud i otro cosnan encomendabel. Esaki sigur lo resultá den e bendicion di Dios. (Filipensenan 4:8, 9) Cu Jehova su yudansa, nos por logra cultivá birtud.

[Plachi na página 6]

Haci meditacion un parti di bo studio di Bijbel

[Plachi na página 7]

Edificá un personalidad piadoso dor di imitá Cristo Jesus