Bai na kontenido

Bai na kontenido

“Felis Ta e Hende Cu A Haña Sabiduria”

“Felis Ta e Hende Cu A Haña Sabiduria”

“Felis Ta e Hende Cu A Haña Sabiduria”

E TABATA poëta, arkitecto i rey. Cu un entrada anual di mas cu 360 miyon florin, e tabata mas ricu cu cualkier otro rey riba tera. Tambe e homber ei tabata famoso pa su sabiduria. Un reina cu a bishit’é a keda asina impresioná cu el a sclama: “Mira! Nan no a conta mi ni mitar. Bo sabiduria i prosperidad a superá e cosnan tendí cu mi a scucha.” (1 Reynan 10:4-9) Asina e posicion di rey Sálomon di antiguo Israel tabata.

Sálomon tabatin tantu rikesa como sabiduria. I e situacion único ei a hacié mas cualificá pa evaluá i dicidí cua di nan dos tabata realmente indispensabel. El a skirbi: “Felis ta e hende cu a haña sabiduria, i e hende cu ta obtené dicernimentu, pasobra teniend’é como ganashi ta mihó cu teniendo plata como ganashi i teniend’é como producto, mas cu oro mes. E ta mas precioso cu coral, i tur bo otro deleitenan no por ser igualá cuné.”—Proverbionan 3:13-15.

Sin embargo, unda nos por haña sabiduria? Di con e ta mas balioso cu rikesa? Kico ta su rasgonan atractivo? E buki bíblico di Proverbionan capítulo 8, skirbí dor di Sálomon, ta contestá e preguntanan aki den un manera fasinante. Den e capítulo ei sabiduria ta ser personificá, es decir, presentá como si fuera e ta un persona cu por papia i actua. I sabiduria personalmente ta revelá su atraccion i tambe su balor.

“E Ta Sigui Grita Duru”

Capítulo 8 di Proverbionan ta cuminsá cu un pregunta retórico: “Sabiduria no ta sigui grita, i dicernimentu no ta sigui hisa su bos?” * Sí, sabiduria i dicernimentu ta sigui grita, pero hopi distinto dje muher inmoral cu ta drumi warda den lugánan scur i cu ta fluister palabranan seductor den orea di un hóben solitario i sin experencia. (Proverbionan 7:12) “Riba top di halturanan, cantu di caminda, na crusada dje camindanan el a posicioná su mes. Banda dje portanan, na entrada dje pueblo, na e lugá di drenta dje entradanan e ta sigui grita duru.” (Proverbionan 8:1-3) Sabiduria su bos fuerte i cu curashi, ta ser tendé cla-cla den lugánan público: na portanan, na crusadanan, na entradanan di un stad. Hende por tende e bos ei fácilmente i reaccioná.

Ken por nenga cu sabiduria divino registrá den e Palabra inspirá di Dios, Bijbel, ta disponibel pa casi tur hende riba tera cu ta deseá di hañ’é? The World Book Encyclopedia ta bisa: “Bijbel ta e buki mas ampliamente lesá den historia.” E ta agregá: “Nan a distribuí mas ehemplar di Bijbel cu di cualkier otro buki. Tambe nan a traducí Bijbel mas tantu biaha, i den mas tantu idioma, cu cualkier otro buki.” Como cu Bijbel completo of en parti ta disponibel den mas cu 2.100 idioma i dialecto, mas cu 90 porciento dje famia humano tin acceso na por lo ménos un parti dje Palabra di Dios den nan propio idioma.

Testigonan di Jehova ta declará e mensahe di Bijbel públicamente tur caminda. Den 235 pais, nan ta predicá e bon nobo dje Reino di Dios activamente i ta siña hende e berdadnan hañá den e Palabra di Dios. Nan revistanan basá riba Bijbel, E Toren di Vigilancia publicá den 140 idioma, i Spierta! imprimí den 83 idioma, tin un circulacion di mas cu 20 miyon ehemplar cada un. Sabiduria sigur ta sigui grita duru den lugánan público!

“Mi Bos Ta Dirigí na e Yunan di Hende”

Sabiduria personificá ta cuminsá papia, bisando: “Boso, o hombernan, mi ta yama, i mi bos ta dirigí na e yunan di hende. O inexpertonan, comprendé kico kier men ser spiertu; i boso estúpidonan, comprendé curason.”Proverbionan 8:4, 5.

E yamada di sabiduria ta universal. E ta extendé su invitacion na henter humanidad. Asta esnan inexperto ta ser invitá pa bira spiertu, esta bira prudente, i esnan bobo, pa demostrá comprendimentu. Sí, Testigonan di Jehova ta kere cu Bijbel ta un buki pa tur hende i nan ta haci esfuerso imparcial pa animá tur hende cu nan topa pa wak cuidadosamente den dje pa haña e palabranan di sabiduria cu e ta contené.

‘Mi Shel’i Boca Ta Expresá Berdad’

Extendiendo su atraccion, sabiduria ta sigui bisa: “Scucha, pasobra ta tocante cosnan di sumo importancia mi ta papia, i ora mi lipnan habri, esei tin di haber cu rectitud. Pasobra mi shel’i boca ta expresá den tono abou berdad so; i maldad ta algu detestabel pa mi lipnan. Tur e dichonan di mi boca ta den husticia. Entre nan no tin nada trocí ni perverso.” Sí, sabiduria su siñansanan ta excelente i recto, berdad i hustu. No tin nada tramposo ni perverso den nan. “Nan tur ta stret pa esun cu tin dicernimentu, i recto pa esnan cu ta haña conocimentu.”Proverbionan 8:6-9.

Apropiadamente, sabiduria ta urgi: “Aceptá mi disiplina i no plata, i conocimentu en bes di oro di calidad haltu.” E súplica aki ta sensato, “pasobra sabiduria ta mihó cu coral, i tur otro deleite mes no por ser igualá cuné.” (Proverbionan 8:10, 11) Pero di con? Kico ta haci sabiduria mas precioso cu rikesa?

“Mi Fruta Ta Mihó cu Oro”

E donnan cu sabiduria ta otorgá su oyentenan ta mas precioso cu oro, plata of coral. Declarando kico e donnan aki ta, sabiduria ta bisa: “Ami, sabiduria, a biba huntu cu ser spiertu i mi a haña asta e conocimentu di abilidad di pensa. E temor di Jehova kier men odia maldad. Mi a odia halsamentu propio i orguyo i e mal caminda i e boca perverso.”Proverbionan 8:12, 13.

Sabiduria ta haci esun cu tiné spiertu, i tambe ta dun’é abilidad di pensa. E homber cu tin sabiduria divino tambe tin temor i respet profundo pa Dios, ya cu “e temor di Jehova ta e cuminsamentu di sabiduria.” (Proverbionan 9:10) Pues, e ta odia loke Jehova ta odia. Orguyo, arogancia, conducta inmoral i abla perverso, bo no ta haña den dje. Su odio pa loke ta malu ta proteh’é di usa poder den un manera egoista. Ki importante ta anto pa esnan den puestonan di responsabilidad den e congregacion cristian, i tambe pa cabesnan di famia, busca sabiduria!

“Mi tin conseho i sabiduria práctico,” sabiduria ta sigui bisa. “Ami—comprendimentu; mi tin poder. Dor di mi, reynan mes ta sigui reina, i alto funcionarionan mes ta sigui decretá husticia. Dor di mi, prinsnan mes ta sigui goberná como prins, i tur e noblenan ta husga cu husticia.” (Proverbionan 8:14-16) E fruta di sabiduria ta encerá perspicacia, comprendimentu i poder—factornan cu gobernantenan, alto funcionarionan i noblenan tin hopi mester di dje. Sabiduria ta indispensabel pa esnan cu ta den un posicion di poder i pa esnan cu ta consehá otro hende.

Sabiduria berdadero ta fácilmente disponibel pa tur hende, pero no ta tur hende ta hañ’é. Tin ta rechas’é of ta evit’é, asta ora e ta dilanti nan porta. “Esnan cu stima mi, ami mes lo stima,” sabiduria ta bisa, “i esnan cu ta busca mi, ta esnan cu ta haña mi.” (Proverbionan 8:17) Sabiduria ta accesibel solamente pa esnan cu ta busk’é sinceramente.

E camindanan di sabiduria ta recto i hustu. E ta recompensá esnan cu ta busk’é. Sabiduria ta bisa: “Rikesa i gloria ta cu mi, balornan hereditario i husticia. Mi fruta ta mihó cu oro, sí, cu oro refiná, i mi producto cu plata di calidad haltu. Den e caminda di husticia mi ta cana, meimei dje camindanan di huicio, pa laga esnan cu stima mi tuma posesion di substancia; i nan mangasinanan mi ta mantené yen.”Proverbionan 8:18-21.

Huntu cu e cualidadnan i característicanan excelente manera prudencia, abilidad di pensa, humildad, perspicacia, sabiduria práctico i comprendimentu, e donnan di sabiduria ta incluí rikesa i onor. Por ta masha bon cu un persona sabí ta gana rikesa dor di medionan hustu, i lo e prosperá spiritualmente. (3 Juan 2) Tambe sabiduria ta trece onor pa un persona. Ademas, e ta haña satisfaccion for di loke e ta adkerí, i e tin pas mental i un concenshi limpi pa cu Dios. Sí, felis ta e hende cu a haña sabiduria. En berdad e fruta di sabiduria ta mihó cu oro refiná i plata di calidad haltu.

Ki oportuno e conseho aki ta pa nos, ya cu nos ta bibando den un mundu materialista, unda e énfasis ta riba gana rikesa cueste loke cueste i usando cua medio cu ta! Laga nos nunca perde for di bista con balioso sabiduria ta ni recurí na medionan inhustu pa gana rikesa. Laga nos nunca neglishá net e percuracionnan cu ta duna sabiduria—nos reunionnan cristian i nos studio personal di Bijbel i e publicacionnan cu “e esclabo fiel i discreto” ta percurá—djis pa nos adkerí rikesa.—Mateo 24:45-47.

“For di Tempu Indefiní Mi Tabata Instalá”

E personificacion di sabiduria cu nos ta haña den Proverbionan capítulo 8 no ta djis un medio pa splica e característicanan di un cualidad abstracto. Simbólicamente e ta referí tambe na e creacion mas importante di Jehova. Sabiduria ta sigui bisa: “Jehova mes a producí mi como e principio di su caminda, e promé-promé di su logronan di hopi tempu pasá. For di tempu indefiní mi tabata instalá, for di cuminsamentu, for di tempu promé cu tera. Ora cu no tabatin profundidadnan di awa, mi a ser producí manera cu dolor di parto, ora cu no tabatin fuentenan cargá cu awa. Promé cu a establecé e cerunan, promé cu e ceritunan, mi a ser producí manera cu dolor di parto, ora cu ainda e no a traha tera ni e lugánan habrí ni e promé parti dje masanan di stòf dje tereno productivo.”Proverbionan 8:22-26.

Esta bon e descripcion aki di sabiduria personificá ta cuadra cu loke tin den e Scritura tocante “e Palabra”! Apostel Juan a skirbi: “Na principio e Palabra tabata, i e Palabra tabata cu Dios, i e Palabra tabata un dios.” (Juan 1:1) Sabiduria personificá ta representá figurativamente Dios su Yu, Jesucristo, den su existencia prehumano. *

Jesucristo ta “e primogénito di tur creacion; pasobra pa medio di dje tur otro cos a ser creá den shelu i riba tera, cos visibel i cos invisibel.” (Colosensenan 1:15, 16) “Ora el [Jehova] a prepará shelu, mi tabata einan,” sabiduria personificá ta sigui bisa, “ora el a decretá un círculo riba e superficie dje profundidad di awa, ora el a haci e masanan di nubia ariba firme, ora el a haci e fuentenan dje profundidad di awa fuerte, ora el a fiha pa laman su decreto pa e awanan no ta pasa mas ayá di su ordu, ora el a decretá e fundeshinan di tera, e ora ei mi a bira manera un obrero maestro banda di dje, i mi a yega di ta esun pa ken e tabatin cariño special dia tras dia, i mi tabata alegre dilanti dje tur ora, alegre tocante e tereno productivo di su tera, i e cosnan cu ami tabatin cariño p’e tabata cu e yunan di hende.” (Proverbionan 8:27-31) Jehova su Yu primogénito tabata ei, banda di su Tata, trahando activamente huntu cu e Creador sin igual di shelu i tera. Ora Jehova Dios a crea e promé hende, Su Yu a traha huntu cuné riba e proyecto como Obrero Maestro. (Génesis 1:26) No ta straño anto cu e Yu di Dios ta hopi interesá den humanidad i tin asta cariño p’e!

“Felis Ta e Hende Cu Ta Scucha Mi”

Como sabiduria personificá, e Yu di Dios ta bisa: “Awor, o yunan, scucha mi; sí, felis ta esnan cu ta warda mi camindanan. Scucha disiplina i bira sabí, i no mustra ningun negligencia. Felis ta e hende cu ta scucha mi dor di keda lantá na mi portanan dia tras dia, dor di vigilá na e pilarnan di mi entradanan. Pasobra esun cu haña mi sigur lo haña bida, i ta obtené bon boluntad di Jehova. Pero esun cu no alcansá mi, ta causa violencia na su alma; tur esnan cu ta odia mi intensamente, ta esnan cu di berdad stima morto.”Proverbionan 8:32-36.

Jesucristo ta e personificacion di Dios su sabiduria. “Cuidadosamente scondí den dje ta tur e tesoronan di sabiduria i di conocimentu.” (Colosensenan 2:3) Pues, laga nos scuch’é atentamente i sigui su pasonan cu sumo cuidou i atencion. (1 Pedro 2:21) Rechas’é ta igual cu causa violencia na nos propio alma i stima morto, pasobra “no tin salbacion den ningun otro.” (Echonan 4:12) Sí, laga nos aceptá Jesus como esun cu Dios a percurá pa nos salbacion. (Mateo 20:28; Juan 3:16) Asina nos lo experenciá e felicidad cu ta bini dor di ‘haña bida i obtené Jehova su bon boluntad.’

[Nota]

^ par. 6 E palabra hebreo pa “sabiduria” ta di género femenino. P’esei, algun traduccion ta usa pronomber femenino ora nan ta referí na sabiduria.

^ par. 25 E echo cu e palabra hebreo pa “sabiduria” ta semper di género femenino no ta na conflicto cu e uso di sabiduria pa representá e Yu di Dios. E palabra griego pa “amor” den e expresion “Dios ta amor,” tambe ta di género femenino. (1 Juan 4:8) Tog e ta ser usá pa referí na Dios.

[Plachinan na página 26]

Sabiduria ta indispensabel pa esnan den posicionnan di responsabilidad

[Plachinan na página 27]

No neglishá e percuracionnan cu ta duna sabiduria