Bai na kontenido

Bai na kontenido

‘Dor di Sabiduria Nos Dianan Lo Bira Hopi’

‘Dor di Sabiduria Nos Dianan Lo Bira Hopi’

‘Dor di Sabiduria Nos Dianan Lo Bira Hopi’

KEN lo por nenga cu sabiduria ta indispensabel ora mester trata cu problemanan di bida? Berdadero sabiduria ta e abilidad di usa conocimentu i comprendimentu corectamente. E ta net lo contrario di bobedad, stupides i locura. P’esei e Scritura ta urgi nos pa adkerí sabiduria. (Proverbionan 4:7) De facto, e buki bíblico di Proverbionan a ser skirbí principalmente pa duna sabiduria i disiplina. Su palabranan di introduccion ta bisa: “E proverbionan di Sálomon yu di David, rey di Israel, pa hende conocé sabiduria i disiplina.”—Proverbionan 1:1, 2.

Laga nos djis considerá e siñansanan sano i confiabel di e promé par di capítulonan di Proverbionan. Mescos cu un tata amoroso cu ta urgi su yu, Sálomon ta roga su lectornan pa aceptá disiplina i presta atencion na sabiduria. (Capítulo 1 i 2) E ta mustra nos con pa cultivá un relacion íntimo cu Jehova i con pa protehá nos curason. (Capítulo 3 i 4) Nos ta haña amonestacion pa keda moralmente limpi. (Capítulo 5 i 6) Sí, e manera cu e buki di Proverbionan ta describí e proceder di un persona inmoral, ta di balor incalculabel pa nos. (Capítulo 7) I e yamada di sabiduria personificá ta atraé tur hende mashá! (Capítulo 8) Promé cu e sigui cu proverbionan individual breve i al caso den e sobrá capítulonan, rey Sálomon ta presentá un resúmen motivador di loke el a considerá te cu awor.—Capítulo 9.

‘Bini, Come Mi Pan i Bebe Mi Biña’

E conclusion dje promé porcion di Proverbionan no ta djis un resúmen secu cu ta simplemente repasá e consehonan mencioná anteriormente. Mas bien, e ta ser presentá den un bunita ilustracion stimulante i motivador cu ta impulsá e lector pa sigui tras di sabiduria.

Capítulo 9 di e buki bíblico di Proverbionan ta cuminsá cu e palabranan: “Sabiduria berdadero a edificá su cas; el a labra su shete pilarnan.” (Proverbionan 9:1) Un experto di literatura hebreo ta sugerí cu e expresion “shete pilarnan,” ta “un indicacion di un mansion construí rond di un patio, i cu e edificio ta ser apoyá dor di tres pilar cada banda i unu meimei n’e di tres banda cu ta cara p’e espacio habrí cu ta e entrada.” En todo caso, berdadero sabiduria a edificá un cas stabil pa ricibí hopi huésped.

Tur cos ta cla pa un bankete. Tin carni i tambe biña. Sabiduria a duna atencion personal na preparacion dje cuminda i na drechamentu di e mesa. “El a organisá su matamentu di carni; el a mescla su biña; mas cu esei, el a drecha su mesa.” (Proverbionan 9:2) Ta parce anto cu riba e mesa figurativo aki tin cuminda spiritual iluminador cu ta merecé consideracion cuidadoso.—Isaías 55:1, 2.

Ken ta invitá n’e bankete cu sabiduria berdadero a prepará? “El a manda su criá muhernan, pa e por grita desde e halturanan dje pueblo: ‘Ken cu ta inexperto, lagu’é bini aki.’ Ken cu falta curason—el a bisa: ‘Bini, alimentá boso cu mi pan i participá den bebementu dje biña cu mi a mescla. Bandoná esnan inexperto i sigui biba, i cana stret riba e caminda di comprendimentu.’”—Proverbionan 9:3-6.

Sabiduria a manda su criánan pa extendé un invitacion. Nan a bai na lugánan público caminda nan yamada por a alcansá e cantidad mas grandi di hende. Tur hende a haña invitacion: esnan cu “falta curason,” esta esnan cu falta comprendimentu i tambe esnan cu falta experencia. (Proverbionan 9:4) I a pone un promesa di bida nan dilanti. Sabiduria cu e Palabra di Dios, incluso e buki di Proverbionan ta contené, sigur ta disponibel pa casi tur hende. Awe, como mensahero di sabiduria berdadero, Testigonan di Jehova ta ocupá invitando hende unda cu nan ta, pa studia Bijbel. Adkiriendo e conocimentu aki, di berdad por hiba hende na bida eterno.—Juan 17:3.

Cristiannan mester aceptá e disiplina di sabiduria humildemente. Esaki mester ta e caso foral cerca hóbennan i esnan cu recientemente a cuminsá siña di Jehova. Debí cu nan no tin hopi experencia den e caminda di Dios, kisas nan “falta curason.” Esaki no kier men cu tur nan motibunan ta malu, pero tempu i esfuerso ta necesario pa pone curason di un persona den un condicion cu ègt ta agradá Jehova Dios. Esaki ta rekerí pa un persona pone su manera di pensa, loke e ta deseá i ta stima, i su metanan na armonia cu loke Dios ta aprobá. Ta masha importante pa nan “desaroyá un anhelo p’e lechi no-adulterá cu ta pertenecé n’e palabra.”—1 Pedro 2:2.

De facto, no ta nos tur mester progresá mas ayá cu “e doctrina primario”? Claro cu nos mester desaroyá un interes den “e cosnan profundo di Dios” i nutri nos mes cu cuminda sólido cu ta pertenecé na hende maduro. (Hebreonan 5:12–6:1; 1 Corintionan 2:10) “E esclabo fiel i discreto,” directamente bou di supervision di Jesucristo, ta percurá diligentemente pa cuminda spiritual oportuno pa tur hende. (Mateo 24:45-47) Laga nos festehá n’e mesa di sabiduria dor di studia e Palabra di Dios diligentemente i tambe e publicacionnan basá riba Bijbel cu e clase di esclabo ta percurá.

“No Reprendé un Mofadó”

E siñansanan di sabiduria ta incluí coreccion i reprendementu. No ta tur hende ta cla pa aceptá e rasgo aki di sabiduria. P’esei, e conclusion dje promé seccion di e buki di Proverbionan ta contené un spiertamentu: “Esun cu ta corigí e mofadó ta trece desonor pa su mes, i esun cu ta censurá un persona malbado—un defecto den dje. No reprendé un mofadó, p’e no odia bo.”Proverbionan 9:7, 8a.

Un mofadó ta carga rencor i odio contra e persona cu ta purba yud’é haci su camindanan stret. Un persona malbado no tin aprecio pa e balor di reprendementu. Ta ki un bobedad pa purba siña e berdad bunita dje Palabra di Dios na un persona cu ta odia e berdad of cu simplemente ta busca manera pa ridiculisá e berdad! Ora apostel Pablo tabata predicá na Antiokia, el a topa cu un grupo di hudiu cu no tabatin amor p’e berdad. Nan a purba enbolb’é den un argumento dor di contradicié cu blasfemia. Pero Pablo a djis declará: “Siendo cu boso ta tirando [e palabra di Dios] un banda i no ta husga boso mes digno di bida eterno, mira! nos ta bai na e nacionnan.”—Echonan 13:45, 46.

Laga nos tene cuidou pa den nos esfuerso pa alcansá hende sincero cu e bon nobo di Reino, nos no enbolbé nos mes den debate i discusion cu hende mofadó. Cristo Jesus a instruí su disipelnan: “Ora di drenta e cas, cumindá e famia; i si e cas ta merecedor, laga e pas cu boso ta deseá p’e bini riba dje; pero si e no ta merecedor, laga e pas di boso bolbe riba boso. Unda cu hende no ta ricibí boso ni ta scucha boso palabra, ora boso sali for dje cas ei of e stad ei, sagudí e stof for di boso pia.”—Mateo 10:12-14.

Un hende sabí su reaccion riba reprendementu ta contrario cu esun di un mofadó. Sálomon ta declará: “Reprendé un persona sabí i lo e stima bo. Duna un persona sabí i lo e bira mas sabí.” (Proverbionan 9:8b, 9a) Un persona sabí sa cu “ningun disiplina ta parce gososo ora di hañ’é, sino penoso; sin embargo, despues pa esnan cu a ser entrená p’e, e ta duna fruta di pas, esta, husticia.” (Hebreonan 12:11) Maske un conseho por parce doloroso, pakico nos mester tuma vengansa of bira defensivo si dor di acept’é nos lo bira mas sabí?

E rey sabí ta sigui bisa:“Impartí conocimentu na un persona hustu i lo e aumentá den saber.” (Proverbionan 9:9b) Ningun hende ta muchu sabí ni muchu bieu pa sigui siña. Ta ki un goso pa mira asta hende di edad avansá aceptá e berdad i dedicá nan mes na Jehova! Laga nos tambe haci esfuerso pa keda cu e boluntad pa siña i mantené e mente activo.

“Lo Agregá Añanan di Bida na Bo”

Enfatisando e punto principal dje tema bou di consideracion, Sálomon ta mencioná e rekisito principal pa sabiduria. E ta skirbi: “E temor di Jehova ta e cuminsamentu di sabiduria, i e conocimentu dje Santísimo ta loke comprendimentu ta.” (Proverbionan 9:10) No por tin sabiduria divino si no tin temor respetuoso i profundo p’e Dios berdadero. Podisé un persona su mente ta yen di conocimentu, pero si e no tin temor pa Jehova, lo e no logra usa e conocimentu ei den un manera cu ta onra e Creador. E por asta saca conclusionnan robes for di datonan conocí, i esaki ta lagu’é parce bobo. Ademas, e conocimentu di Jehova, e Santísimo, ta esencial pa adkerí comprendimentu cu ta un característica importante di sabiduria.

Kico ta e frutanan di sabiduria? (Proverbionan 8:12-21, 35) E rey di Israel ta bisa: “Dor di mi bo dianan lo bira hopi, i lo agregá añanan di bida na bo.” (Proverbionan 9:11) Asociá cu sabiduria ta resultá den largura di dianan i añanan di bida. Sí, “sabiduria mes ta conserbá su doñonan bibu.”—Eclesiástes 7:12.

Haci esfuerso pa gana sabiduria ta nos responsabilidad personal. Enfatisando e echo aki, Sálomon ta declará: “Si bo a bira sabí, ta pa bo mes bo a bira sabí; i si bo a haci mofa, abo lo cargu’é, sí, abo so.” (Proverbionan 9:12) E persona sabí ta sabí pa su mes beneficio, i e mofadó ta e único responsabel pa su propio sufrimentu. Sí, nos ta cosechá loke nos sembra. Pues anto, laga nos ‘presta atencion na sabiduria.’—Proverbionan 2:2.

“Un Muher Bobo Ta Bochinchero”

Como contraste, Sálomon ta bisa siguientemente: “Un muher bobo ta bochinchero. E ta puru mente simpel i no a yega di sa nada en absoluto. I el a sinta n’e entrada di su cas, riba un asiento, n’e lugánan haltu dje pueblo, pa grita esnan cu ta pasa riba e caminda, esnan cu ta bai stret dilanti den nan berea: ‘Ken cu ta inexperto, lagu’é bini aki.’”—Proverbionan 9:13-16a.

Bobedad ta ser ilustrá como un muher bochinchero, desenfrená i ignorante. E tambe a edificá un cas. I el a tuma riba su mes e tarea pa yama tur esnan cu no tin experencia. Pues esnan cu ta pasa por scoge. Nan lo aceptá e invitacion di sabiduria of esun di bobedad?

“Awa Hortá Ta Dushi”

Tantu sabiduria como bobedad ta invitá nan oyentenan pa “bini aki.” Sin embargo, loke nan ta usa pa atraé hende ta diferente. Sabiduria ta invitá hende na un bankete di biña, carni i pan. E atraccion cu bobedad ta ofrecé ta haci nos corda e camindanan di un muher indecente. Sálomon ta bisa: “Ken cu falta curason—tambe el a bisa: ‘Awa hortá ta dushi, i pan comí den secreto—ta agradabel.’”—Proverbionan 9:16b, 17.

En bes di biña mesclá, “Shon Bobedat” ta ofrecé awa hortá. (Proverbionan 9:13, Beibel na papiamentu koriente) Den e Scritura, disfrutá di relacion sexual cu un esposa cu bo ta stima ta ser compará cu bebe awa refrescante. (Proverbionan 5:15-17) Pues anto, awa hortá ta representá relacion sexual inmoral cu ta ser tené den secreto. Hende ta laga parce cu e awanan ei ta dushi—mihó cu biña—pasobra nan ta hortá, i ta duna e idea di cu bo por haci un malu sin haña castigu. E pan comí den secreto, ta duna e aparencia di ta mas dushi cu e pan i carni di sabiduria, netamente pasobra el a ser adkerí via maneranan desonesto. Si un hende ta mira loke ta prohibí i secreto como algu atractivo, esei ta un indicacion di bobedad.

Miéntras e invitacion di sabiduria ta encerá e promesa di bida, e muher bobo no ta mencioná e consecuencianan di sigui su camindanan. Pero Sálomon ta spierta: “E no a yega di sa cu esnan impotente den morto ta einan, cu esnan cu e a yama paden ta den e lugánan abou di Sheol.” (Proverbionan 9:18) Un experto di historia bíblico ta skirbi cu “Shon Bobedat su cas no ta un hogar sino un graf grandi. Si bo drenta den dje, bo no ta sali bibu.” No ta sabí pa hiba un estilo di bida inmoral; esei ta mortal.

Jesucristo a bisa: “Drenta p’e porta smal; pasobra hanchu i espacioso ta e caminda cu ta hiba na destruccion, i hopi ta esnan cu ta drenta dor di dje; miéntras cu smal ta e porta i pertá e caminda cu ta hiba na bida, i poco ta esnan cu ta hañ’é.” (Mateo 7:13, 14) Laga nos semper come n’e mesa di sabiduria, i ta entre esnan cu ta riba e caminda cu ta hiba na bida.

[Plachi na página 31]

Adkerí sabiduria ta un responsabilidad personal

[Plachi na página 31]

Un persona sabí ta keda contentu cu coreccion