Bai na kontenido

Bai na kontenido

E Regla di Oro—Un Siñansa Universal

E Regla di Oro—Un Siñansa Universal

E Regla di Oro—Un Siñansa Universal

“P’esei, tur loke boso kier pa hende haci na boso, boso tambe di igual manera tin cu haci na nan.”—Mateo 7:12.

JESUCRISTO a expresá e palabranan aki mas cu dos mil aña pasá den su famoso Sermon Riba Ceru. For dje tempu ei, atrabes di siglonan hende a bisa i skirbi hopi cos tocante e declaracion simpel ei. Entre otro, nan a alab’é bisando cu e ta “e esencia mes di Scritura,” “un resúmen dje deber cu un cristian tin cu su próhimo,” i “un principio ético fundamental.” El a bira asina bon conocí, cu hopi bes hende ta referí na dje como e Regla di Oro.

Pero no ta e asina yamá mundu cristian so conocé e idea tras dje Regla di Oro. Tantu hudaismo, budismo como filosofia griego a expresá e regla moral básico aki den un of otro forma. Confucio ta e sabio i maestro mas respetá den Oriente, i hopi hende, principalmente hende di Lehano Oriente, ta bon familiarisá cu algu cu el a bisa. E idea dje Regla di Oro ta aparecé tres bes den The Analects (coleccion di pasashinan skirbí), e di tres dje Cuater Bukinan di Confucio. Na dos ocasion, contestando pregunta di su studiantenan, Confucio a bisa: “Loke bo no kier pa otro haci cu bo, abo no haci cu otro.” Na un otro ocasion, su alumno Zigong a broma: “Loke mi no kier pa otro haci cu mi, ami tampoco no kier haci cu nan.” Pero loke su maestro a contest’é a dun’é cos pa pensa ariba: “Sí, pero ainda bo no ta capas di haci asina.”

Lesando e palabranan aki nos por mira cu e declaracion di Confucio ta un version pasivo di loke Jesus a bisa despues. E diferencia bisto ta cu e Regla di Oro cu Jesus a declará kier men cu bo mester haci bon pa otro hende. Imaginá bo cu hende cuminsá actua na armonia cu Jesus su declaracion, interesá den otro hende, dal paso pa yuda nan, anto biba segun e principio aki tur dia. Bo no ta kere cu e mundu djawe lo bira un mihó lugá pa biba ariba? Sí, sin duda.

Sea cu expresá e regla aki den su forma activo, pasivo, of den cualkier otro forma, e punto ta cu hende na diferente lugá, den diferente tempu i cu diferente antecedente a pone hopi confiansa den e idea dje Regla di Oro. Esaki ta mustra bon cla cu loke Jesus a bisa den su Sermon Riba Ceru ta un siñansa cu ta toca bida di hende tur caminda i den tur era.

Puntra bo mes: ‘Lo mi no tin gana pa hende trata mi cu respet, husticia i onestidad? Lo mi no tin gana di biba den un mundu sin prehuicio racial, crímen i guera? Lo mi no tin gana di ta parti di un famia den cua tur hende ta mustra interes den e sintimentunan i bienestar di otro?’ Ken lo bisa cu no, si nan haña un chens asina? E realidad tristu ta cu masha poco hende ta gosa di un bida asina. Pa mayoria hende, e tipo di cosnan ei ta casi muchu bon pa spera.

A Mancha e Regla di Oro

Atrabes di historia tabatin casonan di crímen contra humanidad caminda hende a ignorá e derechonan di otro completamente. Entre otro por mencioná e comercio di catibu for di África, e camponan di ehecucion Nazi, trabou infantil forsá i genocidio brutal na un lugá tras di otro. Nos lo por haci e lista horibel aki hopi mas largu tambe.

E mundu di alta tecnologia djawe ta egocéntrico. Masha poco hende ta pensa riba otro hende ora nan cumbinencia of nan supuesto derechonan ta den wega. (2 Timoteo 3:1-5) Di con asina tantu hende a bira egoista, cruel, sin heful i egocéntrico? Acaso no ta debí cu nan a stop di haci caso dje Regla di Oro cu ta bon conocí, pasobra segun nan e ta irealístico of djis un idea anticuá tocante moralidad? Lamentablemente, esei ta e caso asta cerca hopi hende cu ta pretendé di ta kere den Dios. I si nos wak con cos ta bayendo, parce cu ta mas egocéntrico so hende lo sigui bira.

P’esei, nos mester considerá e preguntanan vital aki: Kico ta nificá biba segun e Regla di Oro? Tin hende ta biba segun e regla aki ainda? I lo yega un dia ora henter humanidad lo biba na armonia cu e Regla di Oro? Pa haña contesta berdadero p’e preguntanan aki, por fabor lesa e siguiente artículo.

[Plachi na página 3]

Confucio i otronan a siña vários version dje Regla di Oro