Boutismo di Clovis—1.500 Aña di Katolisismo na Fransia
Boutismo di Clovis—1.500 Aña di Katolisismo na Fransia
“NA NÒMBER di Papa, bum.” Esei tabata e mensahe ku tabatin huntu ku un bòm improvisá ku nan a deskubrí den un misa na Fransia ku Papa Huan Pablo II mester a bishitá na sèptèmber 1996. Esaki tabata un ehèmpel ekstremo di e oposishon ku a karakterisá su di sinku bishita na tera firme di Fransia. Apesar di esei, rònt di 200.000 hende a bini e stat franses Reims e aña ei pa konmemorá huntu ku papa e di 1.500 aniversario dje echo ku e rei franko Clovis a kombertí bira katóliko. E rei aki, su boutismo a ser yamá é boutismo di Fransia. Pero ken e rei aki tabata? I dikon konmemorashon di e boutismo aki a kousa hopi kontroversia?
E Imperio Ta Disparsiendo
Clovis a nase rònt di aña 466 di Era Komun. E tabata yu di Childeric I, rei di frankonan di Salia. Despues ku e romanonan a dominá e tribu germano aki na 358 Era Komun, a pèrmití nan establesé nan mes na loke awe ta Bèlgika bou dje kondishon ku nan lo defendé e frontera i duna e ehérsito romano sòldá. E kontakto estrecho ku e frankonan a bin haña ku e poblashon galo-romano, a pone ku gradualmente nan a adoptá e kultura romano. Childeric I tabata un aliado dje romanonan ku a lucha kontra invashon di otro tribunan germano manera e visigodonan i e saksonan. Esei a pone ku e pueblo galo-romano tabata masha gradisidu na dje.
E provinsia romano di Galia a ekstendé for di riu Rijn, na nort, te na e serunan Pirineo den e parti sur. Sin embargo, despues di morto dje general romano Aetio na 454 Era Komun, no tabatin outoridat gubernamental mas den e pais. Ademas, e kaida di Rómulo Augústulo, e último emperador na Roma, na 476 Era Komun, i e fin dje parti west dje Imperio Romano, a kousa hopi instabilidat polítiko den e region. Konsekuentemente, Galia tabata manera un figu hechu kla pa un dje tribunan establesí denter di su fronteranan piki. Nada straño anto ku Clovis a kuminsá purba ekspandé fronteranan di su reino despues ku el a sigui su tata riba trono. Na 486 Era Komun den un bataya banda di e stat di Soissons, el a derotá e último representante romano na Galia. E viktoria aki a dun’é dominio riba henter e teritorio entre riu Somme n’e parti nort i riu Loire den Galia sentral i oksidental.
E Hòmber Ku Lo A Bira Rei
Distinto for dje otro tribunan germano, e frankonan sí a keda pagano. Sin embargo,
Clovis su matrimonio ku un prinsesa di Borgonia, Clotilde, tabatin un influensia profundo riba su bida. Komo un katóliko ferviente, na un manera inkansabel Clotilde a purba kombertí su esposo. Di akuerdo ku e historia ku Gregorio di e stat Tours a skirbi den siglo 6, ta na 496 Era Komun durante e bataya di Tolbiac (Zülpich, Alemania) kontra e tribu alemani (hende ku ta papia dialekto aleman), Clovis a primintí di bandoná paganismo si e Dios di Clotilde por a garantis’é un viktoria. Maske e trupanan di Clovis tabata na rant di nan derotá, nan a asesiná e rei alemani i su ehérsito a entregá. Pa Clovis, ta e Dios di Clotilde a dun’é e viktoria. Segun tradishon, “San” Remigio a batisá Clovis den e katedral di Reims dia 25 di desèmber 496 Era Komun. Sin embargo, tin hende ta kere ku ta mas probabel ku el a batisá mas despues, esta, entre aña 498 i 499 Era Komun.E intentonan ku Clovis a hasi pa kapturá e reino di Borgonia n’e parti zùitost a frakasá. Pero su kampaña kontra e visigodonan a ser koroná ku éksito ora ku na 507 Era Komun el a derotá nan na Vouillé banda di Poitiers. E viktoria aki a dun’é dominio riba mayoria parti di zùitwèst Galia. Komo rekonosementu pa Clovis su viktoria, e emperador dje Imperio Romano Oriental, Anastasio, a nombr’é kònsùl honorario. Asina e tabatin un status mas haltu ku tur e otro reinan oksidental, i p’e poblashon galo-romano, su gobernashon tabata legal.
Despues ku Clovis a poderá di e teritorio di e frankonan ku tabata yega te na kosta ost di riu Rijn, el a hasi Paris su kapital. Durante e último añanan di su bida el a fortalesé su reino. El a dun’é un kódigo legal skirbí, e Lex Salica, i a konvoká un konsilio di iglesia na Orléans pa definí e relashonnan entre iglesia i estado. Ora el a muri, probablemente dia 27 di novèmber 511 Era Komun, e tabata e úniko gobernante di e tres distritonan di Galia.
The New Encyclopædia Britannica ta kalifiká e kombertimentu di Clovis na fe katóliko komo “un momentu krusial den historia di Europa oksidental.” Dikon kombertimentu di e rei pagano aki tabata asina importante? E importansia ta sintá den e echo ku Clovis a skohe katolisismo i no arianismo.
Kontroversia den Arianismo
Rònt di aña 320 Era Komun, Ario, un pastor na Alehandria, Egipto, a kuminsá plama ideanan radikal tokante Trinidat. Ario a rechasá e idea di ku e Yu tabata igual ku e Tata. E Yu no Kolosensenan 1:15) Pa loke ta e spiritu santu, segun Ario e ta un persona pero inferior na tantu e Tata komo e Yu. E siñansa aki a bira hopi popular i a provoká oposishon severo den e religion. Na 325 Era Komun durante e Konsilio di Nisea, nan a eksiliá Ario i kondená su siñansanan. *
por tabata Dios òf igual ku e Tata pasobra e sí tabatin un prinsipio. (Sin embargo, esaki no a pone un fin na e kontroversia. E krísis en kuanto doktrina a sigui pa mas o ménos 60 aña. Durante e añanan aki, e emperadornan ku a sigui otro kada bes a skohe un di e dos doktrinanan. Finalmente na 392 Era Komun, Emperador Teodosio I a hasi katolisismo òrtodòks i su doktrina di Trinidat e religion di estado dje Imperio Romano. Miéntras tantu, Ulfilas, un obispu germano a kombertí e gótikonan na arianismo. No a tarda mashá ku e otro tribunan germano a adoptá e forma di “kristianismo” aki. *
Rònt di tempu di Clovis, Iglesia Katóliko na Galia tabata den krísis. E visigodonan ariano a purba suprimí e influensia di katolisismo dor di no pèrmití pa remplasá obispunan ku a muri. Ademas, den iglesia tabatin un lucha entre dos divishon papal, i saserdotenan di sektanan opositor tabata mata otro na Roma. Pa hasi e konfushon mas pió, algun eskritor katóliko a lansa e idea di ku fin di mundu lo ta na aña 500 Era Komun. P’esei, nan a konsiderá e kombertimentu di e konkistadó franko na katolisismo komo un suseso faborabel ku ta anunsiá “e milenio nobo di e santunan.”
Pero ta kiko a motivá Clovis? Maske no por ekskluí motibunan religioso kompletamente, loke é sigur tabatin na mente ta metanan polítiko. Dor di skohe katolisismo, Clovis a gana fabor dje pueblo katóliko galo-romano predominante i tambe e apoyo di e herarkia di iglesia ku tabatin hopi influensia. Esaki a dun’é un bentaha inkuestionabel riba su rivalnan polítiko. Segun The New Encyclopædia Britannica “su konkista di Galia a bira un guera pa libertat for di e yugo dje herehenan ariano ku hende tabata odia.”
Ken Clovis Tabata Realmente?
Den un introdukshon pa e konmemorashon na 1996, e arsobispu di Reims, Gérard Defois, a deskribí Clovis komo “e símbolo di un kombertimentu responsabel i bon planeá.” Sin embargo, e historiadó franses,
Ernest Lavisse, a remarká: “Di ningun manera e kombertimentu di Clovis no a kambia su karakter, e moral bondadoso i pasífiko di e Evangelio no a toka su kurason.” Un otro historiadó a deklará: “En bes di inboká Odin [un dios skandinavo], el a inboká Kristu i a keda meskos.” Reflehando e kondukta di Constantino despues di su supuesto kombertimentu na kristianismo, Clovis a kuminsá fortalesé su gobernashon dor di mata sistemátikamente tur rival di su trono. El a eksterminá “tur su famianan te n’e di seis grado.”Despues di morto di Clovis, nan a kuminsá traha mitonan ku lo a elev’é di un guerero kruel te na un santu ku un bon reputashon. E relato ku Gregorio di Tours a skirbí kasi un siglo despues ta ser konsiderá komo un esfuerso konsiente pa asosiá Clovis ku Constantino, e promé emperador romano ku a aseptá “kristianismo.” I dor di pretendé ku Clovis tabatin 30 aña ora el a batisá, ta parse ku Gregorio a purba establesé un similaridat entre Clovis ku Kristu.—Lukas 3:23.
Den siglo 9, Hincmar, obispu di Reims, a sigui ku e mitonan aki. Tempu ku e katedralnan tabata kompetí pa haña peregrino, el a skirbi un biografia tokante su predesesor, “San” Remigio, probablemente ku e intenshon di oumentá e fama di su iglesia i hasié mas riku. Su relato ta bisa ku un palomba blanku a trese un bòter di zeta pa ungi Clovis na su boutismo. Aki klaramente e ta referí na e echo ku Hesus a ser ungí ku spiritu santu. (Mateo 3:16) Asina Hincmar a establesé un relashon entre Clovis, Reims i e monarkia, i a duna krédito n’e idea di ku Clovis tabata e ungí di Señor. *
Un Konmemorashon Kontroversial
Eks presidente di Fransia, Charles de Gaulle, a yega di bisa: “Pa ami, e historia di Fransia ta kuminsá ku Clovis, kende a ser skohí komo rei di Fransia dor dje tribunan franko ku a duna Fransia nan nòmber.” Sin embargo, no ta tur hende ta pensa asina. E konmemorashon di e di 1.500 aniversario dje boutismo di Clovis tabata kontroversial. Den un nashon kaminda iglesia i estado tabata ofisialmente separá desde 1905, hopi hende a kritiká e partisipashon di Estado den loke nan a konsiderá un konmemorashon religioso. Ora e komishon dje stat Reims a anunsiá ku nan tin plan di finansiá e podio ku lo ser usá durante e bishita di papa, un asosiashon a logra konvensé korte pa anulá e desishon ei. Otronan a sinti ku iglesia a bolbe purba imponé su outoridat moral i sivil riba Fransia. Loke tambe a kompliká e konmemorashon tabata e mal uso ku nan a hasi di Clovis komo un símbolo di e grupo ultra derechista Frente Nashonal i di gruponan katóliko fundamentalista.
Otronan a kritiká e konmemorashon desde e punto di bista históriko. Nan a bisa ku e boutismo di Clovis no a kombertí Fransia na katolisismo pasobra e religion aki tabata firmemente establesé kaba den e pueblo galo-romano. Nan no a haña tampoko ku su boutismo a marka e nasementu di Fransia komo nashon. Nan a pensa ku ta mas apropiado pa pone e nasementu di Fransia komo nashon durante e divishon dje reinado di Karel e Grandi na 843 Era Komun, i esaki ta hasi Karel e Kalvo e promé rei di Fransia i no Clovis.
1.500 Aña di Katolisismo
Kon ta bai ku katolisismo awe na Fransia, despues di 1.500 aña komo “e yu muhé mayó di Iglesia”? Na 1938 Fransia tabatin e kantidat mas grandi di katóliko batisá na mundu. Awor e ta na di seis lugá, despues di paisnan manera Filipínas i Merka. I maske tin 45 mion katóliko na Fransia, ta solamente 6 mion ta bai misa regularmente. Un enkuesta resien entre e fransesnan katóliko a revelá ku 65 porshento di nan “no ta preokupá ku loke Iglesia ta siña en kuanto asuntunan seksual,” i pa 5 porshento, Hesus no ta nifiká “nèt nada.” Ta e tendensianan negativo ei a pone ku durante su bishita na Fransia na 1980, papa a puntra: “Fransia, kiko bo a hasi ku e promesanan di bo boutismo?”
[Nota]
^ par. 12 Mira E Toren di Vigilansia (na ingles) di 1 di ougùstùs 1984, página 24.
^ par. 13 Mira E Toren di Vigilansia di 15 di mei 1994, página 8 i 9.
^ par. 19 E nòmber Louis a ser derivá for di Clovis, for di ken 19 rei franses (inkluso Louis XVII i Louis-Felipe) a haña nan nòmber.
[Mapa na página 27]
(Pa e teksto den su formato kompleto, wak e publikashon)
SAKSO
Riu Rijn
Riu Somme
Soisson
Reims
Paris
GALIA
Riu Loire
Vouillé
Poitiers
PIRENEO
VISIGODO
Roma
[Plachi na página 26]
Pintura di Clovis su boutismo den un manuskrito di siglo 14
[Rekonosementu]
© Cliché Bibliothèque nationale de France, Paris Cliché Bibliothèque nationale de France, Paris
[Plachi na página 28]
Eskultura dje boutismo di Clovis (e figura meimei) pafó dje katedral di Reims, Fransia
[Plachi na página 29]
Huan Pablo II su bishita na Fransia pa konmemorá e boutismo di Clovis a kousa kontroversia