Bai na kontenido

Bai na kontenido

Siña Bo Mes i Siña Otro Hende Moralidat Kristian

Siña Bo Mes i Siña Otro Hende Moralidat Kristian

Siña Bo Mes i Siña Otro Hende Moralidat Kristian

“Anto abo, ku ta siña un otro, bo no ta siña bo mes?”—ROMANONAN 2:21.

1, 2. Pa ki motibunan bo kier studia Beibel?

TIN hopi motibu pakiko bo ta studia e Palabra di Dios. Probablemente lo bo kier sa e detayenan ku e ta duna di hende, suseso, lugá i otro kosnan. Lo bo kier sa kiko ta e siñansanan berdadero na kontraste ku siñansa falsu, manera Trinidat òf fièrnu di kandela. (Huan 8:32) Tambe lo bo kier konosé Yehova mihó pa bo por imit’é mihó i kana dilanti dje na un manera rekto.—1 Reinan 15:4, 5.

2 Un otro motibu i unu hopi importante pa studia e Palabra di Dios ta pa ekipá bo mes pa siña otro hende: bo famianan stimá, bo konosínan i asta esnan ku kisas ainda bo no konosé. Esaki no ta djis un opshon pa kristiannan berdadero. Hesus a bisa su disipelnan: “Bai i hasi tur e nashonnan disipel di mi, . . . i siña nan pa kumpli ku tur loke mi a ordená boso.”—Mateo 28:19, 20.

3, 4. Pakiko ta un onor pa bo siña otro hende manera Hesus a ordená?

3 E echo ku bo ta studia Beibel ku e deseo di siña otro hende ta algu di atmirá i esei por ta un fuente di satisfakshon duradero. Semper e profeshon di siña otro hende tabata unu di onor. Encarta Encyclopedia ta bisa: “Hopi hudiu adulto a mira maestronan komo guia ku ta hiba na salbashon, i nan a manda nan yunan onra nan maestronan asta mas ku nan mayornan.” Ta un onor masha spesial pa kristiannan siña nan mes dor di studia Beibel i despues siña otro hende.

4 “E profeshon ku mas hende ta praktiká ta esun di siña otronan. Mas o ménos 48 mion hòmber i muher rònt mundu ta maestro di skol.” (The World Book Encyclopedia) Un mener òf yùfrou di skol ta ser konfiá ku e mente di hóbennan i e por influensiá nan p’e resto di nan bida. E efekto ta asta mas duradero ora bo obedesé e mandamentu di Hesus pa siña otro hende; bo por influensiá nan futuro eterno. Apòstel Pablo a resaltá esaki ora el a urgi Timoteo: “Paga bon tinu na bo mes i na bo siñansa; perseverá den e kosnan aki; pasobra hasiendo esaki lo bo sigurá salbashon, tantu pa bo mes komo pa esnan ku ta tende bo.” (1 Timoteo 4:16) Sí, siñamentu ta konektá ku salbashon.

5. Pakiko siñansa kristian ta di un kalidat superior?

5 Ta e Fuente di mas haltu, e Soberano di universo, ta outorisá bo i dirigí bo pa bo siña tantu bo mes komo otro hende. Esei riba su mes kaba ta hasi e tipo di siñamentu aki hopi mas importante ku kualkier otro den e mundu aki, sea ku ta trata di siñamentu di tópikonan elemental, di téknika di trabou òf asta riba tereno médiko. E siñansa ku e studiante ta haña mester siñ’é imitá Kristu Hesus, e Yu di Dios, personalmente, i pa e na su turno, siña otronan hasi meskos.—Huan 15:10.

Pakiko Siña Bo Mes?

6, 7. (a) Pakiko nos tin ku siña nos mes promé? (b) Den ki sentido e hudiunan di promé siglo a faya komo maestro?

6 Pakiko Pablo a bisa ku nos tin ku siña nos mes promé? Wèl, nos no por siña otro hende na drechi si nos no a siña nos mes promé. Pablo a enfatisá e echo aki den un pasashi ku ta pone bo pensa seriamente. E tabata importante pa e hudiunan dje tempu ei, pero e ta transmití un mensahe serio pa kristiannan djawe tambe. Pablo a puntra: “Anto abo, ku ta siña un otro, bo no ta siña bo mes? Abo ku ta prediká ku hende no mester hòrta, bo mes ta hòrta? Abo ku ta bisa ku hende no mester kometé adulterio, bo mes ta kometé adulterio? Abo ku ta aboresé ídolo, bo mes ta roba tèmpel? Abo ku ta gaba ku bo konosé Lei, bo ta desonrá Dios dor di kibra Lei?”—Romanonan 2:21-23.

7 Dor di usa pregunta retóriko, Pablo a sita dos malecho ku e Dies Mandamentu ta menshoná spesífikamente: No hòrta i no kometé adulterio. (Éksodo 20:14, 15) Algun hudiu den e tempu di Pablo tabata orguyoso ku nan tabatin e Lei di Dios. Nan a ser ‘instruí oralmente for di e Lei, i nan tabata sigur ku nan tabata manera un guia pa hende siegu, lus pa esnan ku tabata den skuridat, siñadó di mucha chikitu.’ (Romanonan 2:17-20) Sin embargo, algun tabata hipókrita pasobra den skondí nan tabata kometé ladronisia òf adulterio. Esei a desonrá tantu e Lei komo su Outor den shelu. Bo por mira ku nan sigur no tabata den e posishon pa siña otro hende; bon mirá, nan no tabata siña ni nan mes.

8. Den ki sentido algun hudiu den tempu di Pablo lo por tabata ‘robando tèmpel’?

8 Pablo a papia di robo di tèmpel. Tabatin hudiu ku literalmente a hòrta den tèmpel? Kiko Pablo tabata kier men? Pa ta franko, en bista di e poko informashon ku tin di e pasashi aki, nos no ta sigur kon algun hudiu a “roba tèmpel.” Mas promé e registradó di e stat di Efeso a deklará ku e kompañeronan di Pablo no tabata ladron di tèmpel, loke ta indiká ku por lo ménos algun hende a pensa ku e hudiunan tabata blanko dje akusashon ei. (Echonan 19:29-37) Akaso nan tabata kumpra i bende artíkulonan presioso ku a bini for di tèmpelnan pagano ku konkistadónan òf fanátikonan religioso a plùnder? Òf, nan tabata usa esakinan pa nan mes? Segun e Lei di Dios, mester a destruí e oro i plata di imágennan; i no tuma nan pa uso personal. (Deuteronomio 7:25) * Pues kisas Pablo tabata refiriendo n’e hudiunan ku a falta ku e mandamentu di Dios i ku a usa òf probechá di artíkulonan ku a originá for di tèmpelnan pagano.

9. Ki práktikanan inkorekto relashoná ku e tèmpel den Yerúsalèm lo por tabata ekivalente na hòrta e tèmpel?

9 Di otro banda, Hosefo a konta di un skandal na Roma kousá pa kuater hudiu. Nan lider tabata un maestro di Lei. E kuaternan ei a konvensé un señora romano, un hudiu prosélito, p’e duna nan oro i otro kosnan balioso komo kontribushon p’e tèmpel den Yerúsalèm. Unabes nan a haña esakinan for dje señora, nan a usa e kosnan aki pa nan mes, loke ta ekivalente na hòrta for dje tèmpel. * Otronan den un sentido tabata hòrtando e tèmpel di Dios dor di ofresé sakrifisio mankaron i dor di promové hasimentu di negoshi riba terenonan dje tèmpel, kombèrtiendo e tèmpel den un “kueba di ladron.”—Mateo 21:12, 13; Malakías 1:12-14; 3:8, 9.

Siña Hende Moralidat Kristian

10. Kiko ta e esensia di loke Pablo a skirbi na Romanonan 2:21-23 ku nos no mester pèrdè for di bista?

10 Ounke nos no sa sigur ta na ki práktika relashoná ku hòrtamentu, adulterio i ladronisia den tèmpel Pablo tabata referí na dje den promé siglo, laga nos no pèrdè e esensia di su komentarionan. El a puntra: “Anto abo, ku ta siña un otro, bo no ta siña bo mes?” Remarkablemente e ehèmpelnan ku Pablo a trese dilanti tabatin di haber ku moralidat. Aki e apòstel no a enfoká riba doktrina òf historia di Beibel. Loke Pablo a referí na dje ora el a papia di siña bo mes i siña otro hende tabatin di haber ku normanan moral di Beibel òf moralidat kristian.

11. Pakiko bo mester duna atenshon na moralidat kristian ora ku bo ta studia e Palabra di Dios?

11 Pa nos apliká e lès di Romanonan 2:21-23 nos tin ku siña e normanan di moralidat kristian for di e Palabra di Dios, aktua na armonia ku loke nos siña, anto instruí otro hende pa hasi meskos. P’esei, segun ku bo ta studia Beibel, trata na saka afó kua ta e normanan di Yehova ku ta sirbi komo base pa prinsipionan di moralidat kristian. Meditá riba e konseho i e lèsnan ku bo ta haña den Beibel. Anto apliká loke bo siña ku kurashi. I pa bo hasi esei en bèrdat bo mester tin kurashi kombiná ku determinashon. Ta fásil pa hende imperfekto hustifiká pakiko un situashon ta pèrmitié òf asta ta eksigí p’e pasa por haltu di moralidat kristian den un kaso partikular. Tal bes e hudiunan ku Pablo a menshoná tabata bon den e forma sutil ei di rasoná ku e meta di hustifiká nan mes òf engañá otro hende. Pero e palabranan di Pablo ta mustra ku nos no mester minimisá e normanan di moralidat kristian ni ignorá nan manera nos haña ta bon.

12. Ki efekto bon kondukta òf mal kondukta tin riba Yehova Dios su nòmber, i pakiko ta bon pa tene e echo ei na mente?

12 E apòstel a resaltá un motibu prinsipal pakiko bo tin ku siña i despues apliká e normanan moral ku bo ta haña den Beibel. E mal kondukta dje hudiunan a duna Yehova un mal nòmber: “Abo ku ta gaba ku bo konosé Lei, bo ta desonrá Dios dor di kibra Lei? Pasobra ‘e nòmber di Dios ta wòrdu blasfemá meimei di e paganonan pa boso motibu.’” (Romanonan 2:23, 24) Awe tambe, si nos pasa por haltu di moralidat kristian, nos ta desonrá nan Fuente. Di otro banda, si nos pega firmemente na e normanan di Dios, esei lo onr’é. (Isaías 52:5; Ezekiel 36:20) E echo ku bo ta konsiente di esaki por fortalesé bo determinashon ora bo haña bo konfrontá ku tentashon òf situashonnan kaminda por parse mas fásil òf mas kumbiniente pa pasa por haltu di moralidat kristian. Ademas, e palabranan di Pablo ta siña nos algu mas. Fuera di ta personalmente konsiente ku bo kondukta ta sea onra òf desonrá Dios, ora bo ta siña otro hende, yuda nan mira ku e manera ku nan ta apliká e normanan moral ku nan ta siña lo onra òf desonrá Yehova. Mantené moralidat kristian no ta djis pa bo haña mas goso den bida i pa protehá bo salú. E ta onra tambe Esun ku a establesé i promové tal normanan di moralidat.—Salmo 74:10; Santiago 3:17.

13. (a) Kon Beibel ta yuda nos ku asuntunan di moralidat? (b) Kiko ta e esensia dje konseho na 1 Tesalonisensenan 4:3-7?

13 Moralidat ta afektá otro hende tambe. Bo por mira esei for di ehèmpelnan den e Palabra di Dios ku ta ilustrá e balor di apliká e normanan moral di Dios i e konsekuensianan di no hasi kaso di dje. (Génesis 39:1-9, 21; Hosué 7:1-25) Tambe bo por haña konseho masha direkto riba asuntunan di moralidat manera: “Esaki ta e boluntat di Dios: boso santifikashon, esta, pa boso apstené boso di inmoralidat seksual, pa kada un di boso sa kon pa tene su mes kurpa den santifikashon i onor, no ku pashon di deseonan karnal, manera e paganonan ku no konosé Dios; i ku ningun hende no transgresá ni defroudá su ruman den nada, . . . pasobra Dios no a yama nos pa ta impuru, ma pa hiba un bida santu.” —1 Tesalonisensenan 4:3-7.

14. Kiko bo por puntra bo mes tokante e konseho na 1 Tesalonisensenan 4:3-7?

14 Kasi tur hende por mira for di e pasashi aki ku inmoralidat seksual ta bai kontra e lei di moralidat kristian. Pero bo por bai hopi mas a fondo. Algun teksto ta ofresé bo hopi kos pa studia i meditá ariba, lokual ta duna bo un komprendementu mas profundo. Por ehèmpel, bo por meditá riba loke Pablo tabata kier men ora el a bisa ku un persona ku ta praktiká fornikashon por yega ‘te n’e punto di transgresá i defroudá su ruman’ òf manera e Tradukshon di Mundu Nobo ta bisa, “perhudiká i trapa e derechonan di su ruman den e asuntu aki.” Ta di ki derechonan e ta papia aki, i kon un mihó komprendementu di esaki lo duna bo mas motibu pa keda moralmente limpi? Kon e resultadonan di un investigashon asina ta ekipá bo mas ainda pa bo por siña otro hende i yuda nan onra Dios?

Studia pa Por Siña Otro Hende

15. Ki hèrmèntnan lo bo por usa pa siña bo mes mediante un studio personal?

15 Testigunan di Yehova tin hèrmèntnan ku nan ta usa pa hasi investigashon riba pregunta i kuestionnan ku ta surgi ora nan ta studia pa siña nan mes òf otro persona. Un dje hèrmèntnan ei ku ta disponibel den hopi idioma ta e Indèks di Publikashonnan Watch Tower. Si bo por yega na unu, bo por us’é pa lokalisá informashon den e publikashonnan basá riba Beibel di Testigunan di Yehova. Bo por buska via tópiko òf via un lista di tekstonan di Beibel. Un otro hèrmènt ku Testigunan di Yehova tin den hopi idioma prinsipal ta e asina yamá Watchtower Library. E programa di kòmpiuter aki riba CD-ROM ta kontené un kolekshon grandi di publikashon den forma elektróniko. Su programa ta permití bo buska informashon riba tópiko i análisis di teksto bíbliko. Si bo por yega na un dje hèrmèntnan aki òf tur dos, usa nan regularmente ora bo ta studia e Palabra di Dios òf ora bo ta siña otro hende.

16, 17. (a) Unda bo por haña splikashon riba e derechonan menshoná na 1 Tesalonisensenan 4:6? (b) Den ki forma fornikashon por trapa otro hende su derechonan?

16 Laga nos tuma e ehèmpel sitá anteriormente: 1 Tesalonisensenan 4:3-7. A lanta e pregunta tokante derecho. Ken su derechonan? I kon hende ta trapa derecho di otro? Ku e hèrmèntnan di studio ku nos a menshoná, probablemente bo por haña basta artíkulo di publikashonnan ku ta splika e versíkulonan aki, inkluso un splikashon di e derechonan ku Pablo a menshoná. Bo por lesa e splikashonnan ei den Perspikasia pa Komprendé e Skritura na spañó, Volúmen 1, página 963 [na ingles, Volúmen 1, página 863-4]; Berdadero paz i siguridad—Con bo por hayé?, página 145; E Toren di Vigilansia (na spañó) di 15 di novèmber 1989, página 31.

17 Durante bo studio lo bo mira ku e publikashonnan ei ta mustra kon sierto e palabranan di Pablo ta. Un fornikadó ta peka kontra Dios i ta eksponé su mes na enfermedat. (1 Korintionan 6:18, 19; Hebreonan 13:4) Un hòmber ku ta praktiká fornikashon ta trapa vários derecho di e muhé kontra ken e ta peka. E ta strob’é di tin un posishon moral limpi i un bon konsenshi. Si e muhé ta soltero, e ta trapa su derechi di drenta den un matrimonio komo bírgen i e derechi di su futuro kasá di haña un muhé bírgen. E ta ofendé e muhé su mayornan i tambe su esposo si e ta kasá. E hòmber inmoral ta trapa e derechi di su mes famia di tin un bon reputashon moral. Si e ta miembro di un kongregashon kristian, e ta trese reproche riba esaki i dun’é mal fama.—1 Korintionan 5:1.

18. Kon un studio di Beibel tokante moralidat kristian ta benefisiá bo?

18 E splikashon tokante derecho no ta yuda bo haña un splikashon mas profundo dje versíkulo ei? E tipo di studio ei sigur ta di gran balor. Ora bo ta studia asina, bo ta siña bo mes. Bo ta komprendé e bèrdat mas a fondo i e mensahe di Dios ta kousa un gran impreshon riba bo. Bo ta fortalesé bo determinashon pa keda moralmente limpi komo un kristian maske ki tentashon presentá. I pensa riba kuantu mas efikas bo por ta komo maestro! Por ehèmpel, ora bo ta siña otro hende e bèrdat di Beibel, bo por yuda nan komprendé 1 Tesalonisensenan 4:3-7 mihó, i laga nan kapta i mira e balor di moralidat kristian na un manera mas penetrante. Dje manera ei bo studio por yuda tantu abo komo hopi otro hende onra Dios. I aki ta djis un ehèmpel nos a menshoná for dje karta di Pablo n’e tesalonisensenan. Tin hopi otro aspekto di moralidat kristian, i tambe hopi otro ehèmpel i konseho di Beibel ku bo por studia, apliká i siña otronan.

19. Pakiko ta esensial pa bo keda moralmente limpi?

19 No tin duda, ta sabí pa pega n’e normanan di moralidat kristian. Santiago 3:17 ta bisa ku “e sabiduria di ariba,” esta for di Yehova Dios mes, ta ‘primeramente puru.’ Esei ta nifiká klaramente sigui e normanan moral di Dios. De echo, Yehova ta eksigí pa tur esnan ku ta represent’é den e obra di siña Beibel na otro hende, ta bon ehèmpel den “puresa.” (1 Timoteo 4:12) E patronchi di bida di e disipelnan di promé siglo manera Pablo i Timoteo ta konfirmá esei; nan a apstené di inmoralidat, pasobra Pablo a skirbi: “No laga inmoralidat òf kualkier sorto di impuresa òf golosidat ni wòrdu mentá mes meimei di boso, manera ta pas pa santunan, ni sushedat, ni papiamentu di ko’i loko, ni chansanan bulgar.”—Efesionan 5:3, 4.

20, 21. Pakiko bo ta di akuerdo ku loke apòstel Huan a skirbi na 1 Huan 5:3?

20 Ounke e normanan moral presentá den e Palabra di Dios ta kla i spesífiko, nan no ta un karga pisá. Esaki tabata bisto pa Huan, e apòstel ku a keda te na último. Basá riba loke el a opservá atraves di hopi aña di bida, e tabata sa ku moralidat kristian no ta algu perhudisial. Al kontrario, el a proba di ta bon, benefisioso, un bendishon. Huan a enfatisá esaki ora el a skirbi: “Esaki ta e amor di Dios, ku nos ta warda su mandamentunan; i su mandamentunan no ta pisá.”—1 Huan 5:3.

21 Sin embargo, ripará ku Huan no a presentá e idea di obedesé Dios dor di keda moralmente limpi komo e mihó manera di biba djis pasobra esei ta libra nos di problema, di e mal konsekuensia di nos desobedensia. E ta pone kosnan den e perspektiva korekto dor di rekonosé ku esaki na promé lugá ta un ekspreshon di nos amor pa Yehova Dios, un oportunidat presioso pa manifestá nos amor p’e. Berdaderamente, ora nos ta siña nos mes òf otro hende pa stima Dios, esei ta nifiká ku nos ta aseptá i apliká su normanan haltu. Sí, e ta nifiká siña nos mes i otro hende e moralidat kristian.

[Nota]

^ par. 8 Ounke Hosefo a mustra ku e hudiunan no a kometé sakrilegio (profaná kosnan sagrado), el a bolbe deklará e lei di Dios den e manera aki: “No laga niun hende blasfemá e diosnan ku otro statnan ta adorá, ni hòrta tèmpel stranhero, ni tuma tesoro ku a ser dediká den nòmber di niun dios.” (Palabranan kursivo ta di nos.)—Jewish Antiquities, Buki 4, kapítulo 8, paragraf 10.

^ par. 9 Jewish Antiquities, Buki 18, kapítulo 3, paragraf 5.

Bo Ta Kòrda?

• Pakiko nos tin ku studia pa siña nos mes promé ku nos siña otro hende?

• Ki efekto nos kondukta por tin riba e nòmber di Yehova?

• Ken su derechonan un fornikadó ta trapa?

• Kiko ta bo determinashon relashoná ku moralidat kristian?

[Preguntanan di Estudio]

[Plachi na página 22]

“Su mandamentunan no ta pisá”