Bai na kontenido

Bai na kontenido

Sembra Hustisia i Kosechá Dios Su Bondat Amoroso

Sembra Hustisia i Kosechá Dios Su Bondat Amoroso

Sembra Hustisia i Kosechá Dios Su Bondat Amoroso

“ESUN ku para bòrg pa un stranhero siguramente lo sufri pa esei, ma esun ku no ta gusta para bòrg lo ta sigur.” (Proverbionan 11:15) Di un manera masha konvinsente e proverbio breve i alkaso aki ta animá hende pa aktua responsabel! Si bo ta para bòrg pa un persona dudoso, bo ta buskando problema pa bo kurpa. Evitá di para bòrg, i asina evitá problema ku plaka. E ekspreshon “para bòrg” na e idioma hebreo original ta bisa ‘duna man,’ un gesto ku den Israel di antigwedat a sirbi komo firma un akuerdo.

Ta klaro ku e prinsipio ku ta apliká den e kaso aki ta: “Loke un hende sembra, esaki tambe e lo kosechá.” (Galationan 6:7) Profeta Oséas a deklará: “Sembra den hustisia, kosechá den miserikòrdia [“bondat amoroso,” NW].” (Oséas 10:12) Sí, sembra hustisia dor di aktua na armonia ku Dios su leinan, i lo bo kosechá su bondat amoroso. Usando e prinsipio aki bes tras bes, Rei Sálomon di Israel na un manera konvinsente ta animá akshon korekto, abla desente i un bon aktitut. Un eksaminashon di su palabranan sabí sigur lo animá nos pa benefisiá nos mes dor di sembra hustisia.—Proverbionan 11:15-31.

Sembra “Amabilidat,” i Kosechá “Onor”

Segun e rei sabí: “Un muhé amabel ta optené onor, i hòmbernan violento ta optené rikesa.” (Proverbionan 11:16) E versíkulo aki ta ilustrá e kontraste entre onor duradero ku un muhé amabel, un “muhé ku grasia,” por haña i e rikesa temporal ku un hòmber violento òf brutu ta optené.—Beibel na papiamentu koriente.

Kon un persona por kultivá amabilidat òf grasia ku ta resultá den onor? Sálomon a konsehá: “Retené sabiduria sano i diskreshon, asina nan lo ta . . . adorno na bo garganta.” (Proverbionan 3:21, 22) I e salmista a papia di ‘grasia ku ta basha for di lep di un rei.’ (Salmo 45:1, 2) Sí, sabiduria sano òf práktiko, diskreshon [“abilidat di pensa,” NW] i un bon uso di nos lenga ta halsa un persona su balor i ta hasié mas amabel. Esei sigur ta e kaso serka un muhé diskreto. Abigail, esposa di e hòmber bobo Nabal, ta un ehèmpel. E tabata “inteligente i bunita di aparensia,” i Rei David a elogi’é pa su “disernimentu.”—1 Samuel 25:3, 33.

Un muhé deboto ku ta realmente amabel, sigur lo risibí onor. Hende lo papia bon di dje. Si e ta kasá, lo e risibí onor for di su kasá. De echo, su kondukta ta trese onor riba henter e famia. I su onor no ta algu pasahero. “Un bon nòmber ta mas di deseá ku gran rikesa, i apresio ta mihó ku plata i oro.” (Proverbionan 22:1) E bon nòmber ku e ta traha serka Dios tin un balor permanente.

E situashon aki ta kontrali na esun di un opresor òf di un hende violento, un “hòmber brutu.” (Proverbionan 11:16, Beibel na papiamentu koriente) Un opresor ta ser katalogá huntu ku hòmbernan malbado i ku e atversarionan di e adoradónan di Yehova. (Job 6:23; 27:13) Un hòmber asina ‘no ta pone Dios su dilanti.’ (Salmo 54:3) Dor di oprimí i probechá di hende inosente, e persona ei kisas ta “montoná plata manera stòf.” (Job 27:16) Sin embargo, na un momentu dado lo e kai drumi sin lanta, i kualkier dia por bira e último dia ku e ta habri su wowonan. (Job 27:19) E ora ei tur su rikesa i logronan lo no tin ningun balor.—Lukas 12:16-21.

Esta un lès importante Proverbionan 11:16 ta siña nos! Ku poko palabra e rei di Israel a mustra nos kiko ta e resultado di tantu amabilidat komo violensia. Asina e ta urgi nos pa sembra hustisia.

“Bondat Amoroso” Ta Trese Rekompensa

Dunando un otro lès den relashon humano, Sálomon ta bisa: “E hende miserikòrdioso [“di bondat amoroso,” NW] ta hasi bon na su mes alma, ma e hende kruel ta tormentá su mes karni.” (Proverbionan 11:17) Segun un eksperto bíbliko: “E esensia di e proverbio ta ku e manera ku un persona ta komportá su mes ku otro hende, sea ta bon òf malu, tin konsekuensianan inesperá i inintenshonal p’e persona mes.” Konsiderá e ehèmpel di un hóben ku yama Lisa. * Maske no ta su intenshon, semper e ta lat pa su afspraknan. Ta masha normal p’e yega 30 minüt òf mas lat na afsprak ku el a hasi pa topa ku otro proklamadónan di Reino pa bai prediká. Lisa su manera di anda no ta benefisi’é. E por kritiká otronan si nan ta kansa di pèrdè tempu balioso, i despues ta evitá di traha afsprak kuné?

Un perfekshonista—un persona ku ta eksigí muchu di su mes—tambe ta kruel ku su mes. Si semper e ta lucha pa logra metanan inalkansabel, e ta kansa su kurpa i haña un desilushon tras otro. Di otro banda, nos ta benefisiá nos mes ora nos ta pone metanan realístiko i rasonabel. Kisas nos no ta komprendé kosnan ku mesun fasilidat ku otro hende. Òf podisé malesa òf behes ta limitá loke nos por hasi. Laga nos nunka fada debí na nos progreso spiritual, pero semper sigui mustra ku nos ta rasonabel ora nos ta trata ku nos limitashonnan. Nos lo ta felis ora nos ta hasi ‘tur nos esfuerso’ di akuerdo ku nos sirkunstansia.—2 Timoteo 2:15; Eklesiástes 7:16.

Dunando mas detaye kon un persona hustu ta benefisiá su mes, miéntras ku un persona kruel ta perhudiká su mes, e rei sabí ta deklará: “E malbado ta risibí pago engañoso, ma esun ku sembra hustisia ta haña un rekompensa berdadero. Esun ku para firme den hustisia lo optené bida, i esun ku sigui maldat lo kousa su mes morto. Esnan ku ta di kurason pèrvèrso ta un abominashon pa SEÑOR, ma esnan perfekto den nan kaminda ta su delisia. Siguramente e hende malbado lo no keda sin kastigu, ma e desendientenan di e hustu lo wòrdu librá.”Proverbionan 11:18-21.

Den vários manera e versíkulonan aki ta enfatisá e punto básiko aki: Sembra hustisia i kosechá su rekompensa. Kisas e hende malbado ta rekurí na engaño òf gèmbelmentu pa saka algu for di nada. Siendo ku e pagonan ei ta engañoso, lo e por keda desilushoná. Esun ku ta traha di un manera onesto ta haña rekompensa berdadero ya ku e tin un sierto siguridat. Dor ku e persona perfekto, òf sin kulpa, tin Dios su aprobashon, e tin e speransa di haña bida eterno. Pero kiko e persona malbado lo kosechá? Hende malbado lo no keda sin haña kastigu. (Proverbionan 2:21, 22) Esta un bon spièrtamentu pa sembra hustisia!

Hende Diskreto Ta Realmente Bunita

Sálomon ta sigui: “Manera un renchi di oro den snùit di porko, asina un muhé bunita sin diskreshon ta.” (Proverbionan 11:22) Den tempu bíbliko, renchi den nanishi tabata un adorno popular. Ora un hende muhé tabatin un renchi den su nanishi òf entre su dos burakunan di nanishi, hende a ripará e hoya aki mes ora. Pero den snùit di un porko, e hoya bunita aki lo ta kompletamente fuera di lugá! Esei tambe ta e kaso ora un persona tin un bunita aparensia, pero e no ta ‘diskreto.’ Maske kuantu kos bunita e persona ei bisti, sea hòmber òf muhé, e no ta keda bon. Nan no ta pas kuné, nan no ta hasié niun tiki atraktivo.

Ta sierto ku ta masha normal ku nos ta preokupá ku loke otro hende ta pensa di nos aparensia. Pero pakiko bo mester ta asina malkontentu ku bo kara òf figura, òf preokupá demasiado tokante nan? Nos no por hasi nada ku mayoria di nos karakterístikanan. Ademas, nos aparensia no ta e kos di mas importante. No ta sierto ku mayoria hende ku nos ta gusta i ta atmirá, ta hende ku un aparensia bastante gewon? Atrakshon físiko no ta e klave pa felisidat. Loke realmente ta konta ta e bunitesa interno ku bo ta kultivá dor manifestá kualidatnan duradero ku ta reflehá Dios su personalidat. Laga nos tur ser diskreto i kultivá e kualidatnan ei.

“E Hende Generoso Lo Prosperá”

Segun Rei Sálomon: “Deseo di e hustu ta resultá den kos bon so, ma ekspektativa di e malbado ta resultá den furia so.” Pa ilustrá esaki, el a agregá: “Tin ku ta repartí i tòg ta haña mas; tin ku ta retené mas di loke ta hustu, ma tòg ta resultá den pobresa.”—Proverbionan 11:23, 24.

Ora nos ta repartí—es desir kompartí—e konosementu di e Palabra di Dios diligentemente ku otro hende, sigur nos mes ta komprendé su “hanchura i largura i haltura i profundidat” mihó. (Efesionan 3:18) Di otro banda, e persona ku no ta usa su konosementu, ta kore peliger di pèrdè loke e tin. Sí, “esun ku sembra skars lo kosechá skars tambe; i esun ku sembra generosamente lo kosechá generosamente tambe.”—2 Korintionan 9:6.

E rei a sigui bisa: “E hende generoso lo prosperá, i esun ku duna di bebe tambe lo haña di bebe.” (Proverbionan 11:25) Ora nos ta usa nos tempu i rekursonan material generosamente pa promové adorashon berdadero, Yehova ta keda hopi kontentu ku nos. (Hebreonan 13:15, 16) Lo e ‘habri e bentananan di shelu, i basha asina tantu bendishon, ku nos lo no tin sufisiente lugá pa konten’é.’ (Malakías 3:10) Djis tira un bista riba e prosperidat spiritual ku su sirbidónan ta disfrutá di dje awe!

I den un otro ehèmpel mas kaminda Sálomon ta mustra e kontraste entre e deseonan di e persona hustu i esnan di e malbado, e ta bisa: “Esun ku tene maishi atras, pueblo lo maldishon’é, ma bendishon lo ta riba kabes di esun ku ta bende maishi.” (Proverbionan 11:26) Bo por hasi ganashi dor di kumpra sierto produkto ora preis ta abou i warda pa bende nan te ora e produkto ei bira skars i su preis subi. Maske bo por logra sierto ganashi ku e práktika aki di limitá e konsumo di un produkto miéntras bo tin un stòk wardá, hende en general sí lo menospresiá un persona ku ta hasi esaki pa motibunan egoista. Di otro banda, e persona ku no ta probechá di un situashon di emergensia pa e hasi ganashi brutu, lo tin aprobashon di e pueblo.

Animando nos pa sigui deseá loke ta bon òf hustu, e rei di Israel ta bisa: “Esun ku diligentemente buska loke ta bon ta buska fabor, ma esun ku buska maldat, maldat lo bin riba dje. Esun ku konfia den su rikesa lo kai, ma e hustu lo floresé manera blachi bèrdè.”Proverbionan 11:27, 28.

E Hustu Ta Gana Alma

Sálomon ta ilustrá kon aktonan bobo por resultá den konsekuensianan perhudisial: “Esun ku tormentá su mes kas lo heredá bientu.” (Proverbionan 11:29a) Akan su malecho a trese maldishon riba e mes, i nan a piedra e ku su famia mata. (Hosué, kapítulo 7) Awe, e kabes di un famia kristian i otro miembronan di su famia por haña nan den malecho ku ta pone ku nan ta ser ekspulsá for dje kongregashon kristian. Dor ku un kabes di famia mes ta faya ku e mandamentunan di Dios òf dor ku e ta tolerá malecho serio den su famia, e ta trese maldishon riba su propio kas. E, i podisé otro miembronan di famia, ta ser ekspulsá for dje asosiashon kristian komo malechornan ku no a repentí. (1 Korintionan 5:11-13) Kiko lo e haña? Bientu so, esta, algu ku no tin berdadero supstansia ni balor.

E versíkulo ta sigui bisa: “E bobo lo ta sirbidó di esun ku ta sabí di kurason.” (Proverbionan 11:29b) Dor ku un persona bobo no tin sabiduria práktiko, bo no por konfi’é ku hopi responsabilidat. Ademas, debí ku e ta manehá su asuntunan di un manera robes, e por haña su mes di un òf otro manera den debe serka un otro hende. Un persona bobo asina sigur lo bira “sirbidó di esun ku ta sabí di kurason.” Ta klaro anto ku ta di vital importansia pa nos usa sano huisio i sabiduria práktiko den tur loke nos ta hasi.

E rei sabí ta sigurá nos ku “fruta di e hustu ta un palu di bida, i esun ku ta sabí ta gana alma.” (Proverbionan 11:30) Kon esaki ta tuma lugá? Wèl, via su abla i kondukta, un persona hustu ta alimentá otro hende den sentido spiritual. Asina e ta animá nan pa sirbi Yehova, i ku tempu nan lo por risibí e bida ku Dios ta hasi posibel.

‘Kuantu Mas e Pekadó Lo Wòrdu Rekompensá!’

Di un manera konvinsente e proverbionan menshoná ariba ta urgi nos pa sembra hustisia! Dunando un aplikashon diferente na e prinsipio ku ta bisa “loke un hende sembra, esaki tambe e lo kosechá,” Sálomon ta deklará: “Si e hustu wòrdu rekompensá riba tera, kuantu mas e malbado i e pekadó!”Proverbionan 11:31.

Ounke un persona hustu ta hasi esfuerso pa hasi loke ta korekto, e ta faya de bes en kuando. (Eklesiástes 7:20) I pa su fayonan lo e ser “rekompensá” dor di risibí disiplina. Pero kiko di un malbado ku deliberadamente ta skohe un estilo di bida robes i no ta hasi ningun esfuerso pa subi e kaminda di rektitut? E no ta meresé un ‘rekompensa’ mas grandi, esta, un kastigu severo? Apòstel Pedro a skirbi: “Si ta ku difikultat e hustu ta wòrdu salbá, kiko lo para di e impio i e pekadó?” (1 Pedro 4:18) P’esei anto, laga nos semper ta determiná pa benefisiá nos mes dor di sembra hustisia.

[Nota]

^ par. 11 Aki nos a usa un otro nòmber.

[Plachi na página 28]

“Amabilidat” a trese “onor” pa Abigail

[Plachi na página 30]

“E malbado ta risibí pago engañoso, ma esun ku sembra hustisia ta haña un rekompensa berdadero”

[Plachi na página 31]

‘Sembra generosamente, i kosechá generosamente’