Bai na kontenido

Bai na kontenido

“Disipliná Bo Mes”

“Disipliná Bo Mes”

“Disipliná Bo Mes”

CITIUS, altius, fortius: mas lihé, mas haltu, mas fuerte! Esakinan ta e idealnan ku atletanan di Gresia i Roma di antigwedat tabata purba alkansá. Durante vários siglo tabatin eventonan atlétiko grandioso ta tuma lugá na Olimpia, Dèlfi, Nemea i n’e Istmo di Korinto, i supuestamente ku “bendishon” dje diosnan. Míles di hende tabata bai wak nan. Pa bo por tabatin e privilegio di partisipá den un dje weganan aki, bo mester a traha duru pa añanan largu. E ganadónan tabata risibí gloria tantu pa nan mes komo pa nan stat.

E weganan ei tabata parti dje ambiente kultural dje eskritornan di e Skrituranan Griego Kristian. Pues, no ta nada straño ku nan a kompará e kareda spiritual di kristiannan ku eventonan atlétiko. Tantu apòstel Pedro komo Pablo a hasi bon uso di ilustrashonnan basá riba e kompetensianan ei pa nan por a splika algun siñansa hopi importante. Den nos tempu, ainda e kareda kristian intenso ei no a kaba. E kristiannan di promé siglo tabatin ku enfrentá e sistema di kosnan hudiu, pero nos tin ku ‘lucha’ ku un sistema mundial na rant di destrukshon. (2 Timoteo 2:5; 3:1-5) Pa algun di nos, e “lucha di fe” por parse pisá i agotador. (1 Timoteo 6:12) Pues, nos por siña hopi dor di saminá un par dje ilustrashonnan di atletismo usá den Beibel.

E Mihó Entrenadó Posibel

Éksito di un atleta ta dependé hopi di su entrenadó. Archaeologia Graeca ta splika di e weganan di antigwedat: “Nan tabata pone e partisipantenan hura ku nan a pasa dies luna kompleto hasiendo ehersisio di preparashon.” Kristiannan tambe mester pasa den un entrenamentu pisá. Esaki ta loke Pablo a konsehá Timoteo, un ansiano kristian: “Disipliná [“entrená,” NW] bo mes den santidat.” (1 Timoteo 4:7) Ta ken ta entrená “atleta” kristian? Yehova Dios mes! Apòstel Pedro a skirbi: “E Dios di tur grasia, . . . e mes lo perfekshoná [“terminá boso entrenamentu,” NW], konfirmá, fortalesé i stablesé boso.”—1 Pedro 5:10.

E ekspreshon ‘lo terminá boso entrenamentu’ ta bini di un verbo griego ku segun Theological Lexicon of the New Testament ta nifiká básikamente “hasi algu [òf un persona] apto pa su propósito, i prepar’é pa su uso.” I Greek-English Lexicon di Liddell i Scott ta bisa ku por splika e verbo aki komo “prepará, entrená òf ekipá kompletamente.” Kon Yehova ta ‘prepará, entrená òf ekipá nos kompletamente’ pa e kareda difísil di un kristian? Pa nos komprendé e komparashon aki, laga nos mira algun dje métodonan ku entrenadónan tabata usa.

E buki The Olympic Games in Ancient Greece (Weganan Olímpiko na Gresia di Antigwedat) ta bisa: “Esnan ku tabata entrená hóbennan tabata usa dos método básiko. Esun promé tabata pa animá e alumno p’e hasi su máksimo esfuerso físiko pa logra e mihó resultadonan posibel. E di dos método tabata pa mehorá su téknika i su estilo.”

Yehova tambe ta animá i fortalesé nos pa nos alkansá e máksimo di nos potensial, i pa nos mehorá nos abilidatnan den su sirbishi. Nos Dios ta duna nos ánimo via Beibel, via su organisashon riba tera, i via nos kompañeronan kristian maduro. Tin biaha e ta entrená nos ku disiplina tambe. (Hebreonan 12:6) I tin bes e ta laga nos konfrontá diferente prueba i difikultat, pa nos por siña perseverá. (Santiago 1:2-4) Ademas e ta duna nos e fortalesa ku nos tin mester. Profeta Isaías ta bisa: “Esnan ku spera riba SEÑOR lo haña forsa renobá; nan lo bula bai ariba ku hala manera águila, nan lo kore sin bira fatigá, nan lo kana sin kansa.”—Isaías 40:31.

Na promé lugá, Dios ta duna nos su spiritu santu na abundansia, i e spiritu aki ta duna nos forsa pa sigui sirbié na un manera aseptabel. (Lukas 11:13) Hopi sirbidó di Dios a wanta prueba largu i difísil di nan fe. E hendenan ei ta hòmber i muhé normal, meskos ku kualkier un di nos. Pero debí ku nan a dependé kompletamente riba Dios, nan a logra perseverá. Sí, e ‘ekselensia di e poder [“poder mas ayá di loke ta normal,” NW] ta di Dios i no di nos mes.’—2 Korintionan 4:7.

Un Entrenadó Ku Ta Komprendé pa Nos

Segun un eksperto, un dje responsabilidatnan di entrenadónan di antigwedat tabata di “husga ki tipo di ehersisio un atleta mester a hasi pa un sierto deporte, i kuantu dje ehersisio ei e mester a hasi.” Segun ku Dios ta entrená nos, e ta tene kuenta ku nos sirkunstansia personal, nos abilidatnan, nos personalidat total i nos limitashonnan. Segun ku nos ta pasa den e entrenamentu ku Yehova ta duna nos, masha hopi bes nos ta suplik’é meskos ku Job: “Kòrda ku bo a traha mi manera klei.” (Job 10:9) Kon nos entrenadó komprensivo ta reakshoná? Esaki David a skirbi tokante Yehova: “E sa di kiko nos ta trahá; e ta kòrda ku ta stòf nos ta.”—Salmo 103:14.

Kisas bo tin un problema grave di salú ku ta limitá loke bo por hasi den sirbishi, òf kisas bo ta lucha ku un sintimentu di falta di balor propio. Kisas bo ta luchando pa stòp ku un mal kustumber, òf bo ta sinti ku bo no por enfrentá preshon di bo pareunan den bo bario, na trabou òf na skol. Maske ki sirkunstansia bo por ta aden, no lubidá nunka ku Yehova ta komprendé bo problemanan mihó ku niun otro; asta mihó ku bo mes! E ta un entrenadó ku interes, i p’esei semper e ta kla pa yuda bo si bo hala serka dje.—Santiago 4:8.

Entrenadónan di antigwedat “tabata por a distinguí ki ora kansansio i debilidat tabata debí na ehersisio, i ki ora e tabata debí na faktornan sikológiko manera mal beis òf depreshon. . . . E entrenadónan tabatin asina tantu outoridat, ku nan por a asta vigilá bida privá dje atletanan i mete den nan bida ora nan a haña ku ta nesesario.”

Bo sa sinti bo kansá òf suak de bes en kuando debí na e tentashonnan i preshonnan sin miserikòrdia ku nos ta enfrentá den e mundu aki? Yehova, bo entrenadó tin hopi interes den bo. (1 Pedro 5:7) E ta mira mesora kualkier señal di debilidat òf kansansio spiritual. Yehova ta respetá nos boluntat liber i nos derecho di tuma desishon pa nos mes. Pero debí ku e ta interesá den nos bienestar eterno, e ta duna nos tur e yudansa i korekshon ku nos tin mester di dje. (Isaías 30:21) Di ki manera? Pa medio di Beibel i literatura basá riba Beibel, ansianonan spiritual den kongregashon i nos hermandat mundial amoroso.

“Dominio Propio den Tur Kos”

Klaru ku pa un atleta logra éksito, e tabatin mester di mas ku djis un bon entrenadó. Éksito a dependé hopi dje atleta mes, i di kuantu dedikashon el a hinka den su entrenamentu. I e entrenamentu tabata pisá, pasobra e atleta mester a apstené kompletamente di sèks, alkohòl i sierto kuminda. Horasio, un poeta di promé siglo, promé ku Era Komun, a bisa ku e partisipantenan tabata “apstené di hende muhé i biña” pa nan por “alkansá e meta tan deseá.” I segun F. C. Cook, un erudito di Beibel, hende ku tabata partisipá den e weganan mester a “dominá nan mes [i] kome salú . . . pa dies luna largu.”

Korinto tabata un stat serka di e lugá kaminda nan tabata tene e Weganan Ístmiko, i e hendenan dje stat tabata konosé e weganan bon. P’esei Pablo a usa e siguiente komparashon ora el a skirbi e kristiannan di Korinto: “Tur ku ta kompetí den e weganan ta ehersé dominio propio den tur kos.” (1 Korintionan 9:25) Kristiannan berdadero ta evitá e estilonan di bida materialista, inmoral i impuru di mundu. (Efesionan 5:3-5; 1 Huan 2:15-17) Nan mester kita tur karakterístika ku no ta kuadra ku e siñansa di Beibel i un bida deboto, i desaroyá kualidatnan manera di Kristu na nan lugá.—Kolosensenan 3:9, 10, 12.

Kon nos por hasi esaki? Wak por ehèmpel kon Pablo ta kontestá e pregunta aki ku un ilustrashon poderoso: “Mi ta gòlpia mi kurpa i ta hasié mi esklabo, pa no sosodé ku, despues ku mi a prediká na otronan, mi mes wòrdu deskualifiká.”—1 Korintionan 9:27.

Pablo ta siña nos un punto hopi poderoso aki! E no kier men ku nos mester hasi nos kurpa doló di un manera òf otro. Mas bien, e ta atmití ku e mes tambe tabatin ku lucha ku su mes. Tin bes e tabata hasi kos ku e no tabata kier, i tin bes e tabata keda sin hasi loke e tabata kier. Pero el a lucha pa no laga su debilidatnan domin’é nunka. E tabata ‘gòlpia su kurpa’ den e sentido di dominá su deseonan i inklinashonnan karnal ku tur su forsa.—Romanonan 7:21-25.

Tur kristian mester hasi meskos. Por ehèmpel, Pablo a papia tokante e kambionan ku algun kristian na Korinto a hasi. Promé nan tabata kometé fornikashon, adorá ídolo, praktiká homoseksualidat, ladronisia i kosnan asina. Kiko a yuda nan kambia? E poder dje Palabra di Dios i dje spiritu santu, huntu ku nan propio determinashon pa biba di akuerdo ku loke Dios ta bisa. Pablo a bisa: “Ma boso a wòrdu labá, ma boso a wòrdu santifiká, ma boso a wòrdu hustifiká den e nòmber di Señor Hesukristu i den e spiritu di nos Dios.” (1 Korintionan 6:9-11) Pedro tambe a skirbi tokante hende ku a bandoná e tipo di mal kustumbernan ei. Nan tur a hasi kambionan grandi komo kristian.—1 Pedro 4:3, 4.

Esfuerso Bon Dirigí

Pablo su mente tabata kompletamente dirigí riba metanan spiritual, i e no tabata laga nada distrayé. El a ilustrá esaki dor di bisa: “Mi no ta bòks manera un hende ku ta dal den bashí.” (1 Korintionan 9:26) Kon un bòksdó dje tempu ei tabata mek su moketanan? E buki The Life of the Greeks and Romans (Bida dje Griegonan i Romanonan) ta kontestá: “Nan tabatin mester di mas ku djis forsa brutu. Nan mester por a mira bon kua ta e puntonan débil di nan kontrinkante. Mes importante tambe tabata sierto gòlpinan ábil ku nan a siña na skol di lucha libre, i nan abilidat di nèk un kontrinkante.”

Nos karni imperfekto ta un di nos kontrinkantenan. Nos a saka afó kaba kua ta algun di nos “puntonan débil”? Nos ta dispuesto di mira nos mes manera otro hende ta mira nos; prinsipalmente manera Satanas kisas ta mira nos? Pa nos logra esei nos mester eksaminá nos mes ku un aktitut franko, i nos mester tin e boluntat pa hasi kambio. Nos por gaña nos mes mashá lihé. (Santiago 1:22) Ta masha fásil pa nos hustifiká un mal rumbo ku nos tuma! (1 Samuel 15:13-15, 20, 21) Pero, lo ta komo si fuera nos ta “dal den bashí.”

Awe den e último dianan, hende ku kier agradá Yehova i gana bida no por permití nan mes di tarda pa skohe entre bon i malu, entre e kongregashon di Dios i e mundu korupto aki. Nan mester evitá di duda i bira “un hende di kurason dòbel [“indesiso,” NW], inkonstante den tur su kamindanan.” (Santiago 1:8) Nan no mester kore pòrnada tras di kos sin balor. Si un hende kore e kareda aki sin laga nada distrayé, lo e ta felis i ‘su progreso lo ta bisto pa tur hende.’—1 Timoteo 4:15.

Sí, ainda nos ta den e kareda kristian. Den su amor, Yehova nos Gran Entrenadó ta duna nos e instrukshon i yudansa nesesario pa nos por perseverá i sali viktorioso tambe. (Isaías 48:17) Meskos ku atletanan di antigwedat, nos tin ku disipliná nos mes, desaroyá dominio propio, i no laga nada distraí nos den e lucha di fe. Nos lo tin rekompensa grandi si nos esfuersonan ta bon dirigí.—Hebreonan 11:6.

[Kuadro na página 31]

‘Hunt’é ku Zeta’

Parti dje entrenamentu di un atleta na Gresia di antigwedat tabata na enkargo dje ‘huntadó.’ Su trabou tabata di hunta e hòmbernan su kurpa ku zeta promé ku nan bai hasi ehersisio. Entrenadónan “a ripará ku un bon masashi di múskulo promé ku entrenamentu tabatin bon efekto, i ku un masashi leve i ku kuidou despues di un seshon largu di entrenamentu tambe tabata bon pa yuda e atleta relahá i rekuperá,” segun e buki The Olympic Games in Ancient Greece.

Meskos ku zeta literal por relahá bo kurpa i yud’é rekuperá, e Palabra di Dios por korigí i konsolá un “atleta” kristian kansá i yud’é rekuperá. P’esei Yehova ta manda ansiano di kongregashon pa resa ku un hende asina i, na moda di papia, ‘hunt’é ku zeta’ den nòmber di Yehova. E medida aki ta esensial pa e persona por rekuperá spiritualmente.—Santiago 5:13-15; Salmo 141:5.

[Plachi na página 31]

Despues di hasi un sakrifisio, e atletanan tabata hura ku nan a entrená pa dies luna largu

[Rekonosementu]

Musée du Louvre, Paris

[Rekonosementu pa Potrèt na página 29]

Copyright British Museum