Bai na kontenido

Bai na kontenido

Pakiko Ta Asina Difísil pa Pidi Despensa?

Pakiko Ta Asina Difísil pa Pidi Despensa?

Pakiko Ta Asina Difísil pa Pidi Despensa?

NA YÜLI di aña 2000, e Kuerpo Legislativo di Estado California na Merka a pasa un lei ku ta libra hende di e persiguishon legal ora nan mustra kompashon na un persona ku a sufri leshon den un aksidente den kua nan tabata enbolbí. Pakiko a bini ku e lei? Outoridatnan a ripará ku ora un aksidente kousa leshon òf daño, hopi bes hende ta vasilá pa pidi despensa pasobra nan tin miedu ku korte ta interpretá esaki komo un forma di atmití kulpabilidat. Di otro banda, esnan ku ta haña ku nan meresé un diskulpa mesora por sinti nan ofendí, i un aksidente chikitu por bira un disputa grandi.

Klaru ku bo no tin nodi pidi despensa pa un aksidente ku no ta bo falta. I tin biaha ta sabí pa bo paga tinu kiko bo ta papia. Un dicho bieu ta bisa: “Ora tin hopi papiamentu, piká no ta falta, ma esun ku frena su lepnan ta sabí.” (Proverbionan 10:19; 27:12) Tòg bo por mustra kortesia i para kla pa duna un man.

Pero no ta asina ku hopi hende a stòp di pidi despensa asta ora ku e kaso no tin nada di haber ku korte? Na kas kisas un esposa ta lamentá: ‘Pa nada di mundu mi kasá no ta pidi dispensa.’ Na trabou podisé un forman ta keha: ‘Mi trahadónan no ta atmití nan foutnan, i masha poko bes nan ta diskulpá nan mes.’ Kisas un mener di skol ta bisa: ‘Muchanan no ta di train pa pidi despensa.’

Podisé un persona ta duda pa pidi despensa pasobra e tin miedu di ser rechasá. E idea ku otro hende no tin kunes kuné ta molesti’é, i p’esei e no ta bisa realmente kiko e ta sinti. Por sosodé asta ku e persona ku a sinti su mes ofendí ta evitá esun ku a ofend’é totalmente. Dor di esei ta bira masha difísil pa nan hasi bon ku otro.

Falta di interes den otro su sintimentu por ta un otro motibu pakiko algun hende ta duda pa pidi despensa. Kisas nan por rasoná: ‘Si mi pidi despensa, esei lo no kita e fayo ku mi a kometé.’ Otronan ta duda pa pidi despensa pasobra nan tin miedu di e posibel konsekuensianan. Nan ta puntra nan mes: ‘Nan lo por tene mi responsabel i pon’é mi paga daño i perhuisio?’ Sin embargo, e opstákulo di mas grandi pa hende atmití nan fayo ta orguyo. Un persona ku ta muchu orguyoso pa bisa “sorry” ta bisando realmente: ‘Mi’n kier pèrdè kara dor di atmití mi fayo. Esei lo suak mi posishon.’

Sea kual sea e motibu, hopi hende tin problema pa bisa “despensa mi.” Pero ta realmente nesesario pa pidi despensa? Kiko ta e benefisionan di un diskulpa?

[Plachi na página 3]

“Muchanan no ta di train pa pidi despensa”

[Plachi na página 3]

“Mi trahadónan no ta atmití nan foutnan”

[Plachi na página 3]

“Pa nada di mundu mi kasá no ta pidi despensa”